Samuel Johnson

Samuel Johnson
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Lichfield, 1709ko irailaren 18a
Herrialdea	Britainia Handiko Erresuma
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Londres, 1784ko abenduaren 13a (75 urte)
Hobiratze lekua	Westminster abadia
Heriotza modua	: konplikazio kirurgikoa
Familia
Aita	Michael Johnson
Ama	Sarah Ford
Ezkontidea(k)	Elizabeth Porter  (1736ko uztailaren 9a -
Hezkuntza
Heziketa	King Edward VI School ^(en) King Edward VI College Stourbridge ^(en) Pembroke College ^(en) (1728ko urriaren 31 - 1731)
Hezkuntza-maila	Master of Arts ^(en) Legum Doctor ^(en) Legum Doctor ^(en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	William Adams ^(en)
Ikaslea(k)	ikusi David Garrick
Jarduerak
Jarduerak	lexikografoa, hizkuntzalaria, poeta, literatura historialaria, idazlea, irakaslea, literatura-kritikaria, biografoa, saiakeragilea, politikaria, itzultzailea, liburu-saltzailea, kritikaria eta prosalaria
Lan nabarmenak	ikusi A Dictionary of the English Language ^(en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	anglikanismoa
Alderdi politikoa	Tory

Samuel Johnson (Lichfield, Staffordshire, 1709ko irailaren 18a^greg./irailaren 7a^jul. - Londres, 1784ko abenduaren 13a) ingeles idazle eta lexikografoa izan zen.

Bizitza

Samuel Johnsonen «Ingeles hizkuntzaren hiztegia»-ren lehen liburukia

Oxforden hasi zituen letra-ikasketak, baina, dirurik ez zuela eta, Londresa itzuli zen 1737an. Ospea hartu zuen, egunkarietan (Gentleman´s Magazine, 1741-1744) idatzi zituen artikuluei eta argitara eman zituen bi satira-poemari esker: London (1742, «Londres») eta The Vanity of Human Wishes (1749, «Giza nahikerien hutsalkeria»). 1746an hasi zen Dictionnary of the English Language (1746-1754, «Ingeles hizkuntzaren hiztegia») hiztegi handia prestatzen, eta 1754an argitaratu zuen XVIII. mendeko ingeles hiztegia ezagutzeko ezinbesteko bihurtu den obra. Ospe handia eman zion obra hark, baina bitartean ez zituen literatura eta kazetaritza bazter utzi.

1750. urtean hasi zen The Rambler («Ibiltaria») egunkaria argitaratzen, eta, 1758an, The Idler («Nagia») aldizkariak jarraitu zion kazeta honi. The History of Rasselas, Prince of Abyssinia eleberri moralista argitaratu zuen ondoren (1759, «Rasselas Abisiniako printzearen historia»). Entziklopedia moduko lan bati ekin zion bizitzako azken urteetan, The Lives of the Most Eminent English Poets (1777, «Ingeles poeta nagusien bizitza»).

Bere garaiko literaturan eragin handia izan zuen Samuel Johnsonek, bere lagunekin (Edward Gibbon, Joshua Reynolds eta Edmund Burkerekin) osatu zuen taldeak, batez ere. Hizkuntzei buruz, esaldi ezagun hau idatzi zuen: «Mintzaira pentsamenduaren janzkera da. Hizkuntzan nazio baten zuhaitz genealogikoa dago.» (1784).

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Samuel Johnson

• Datuak: Q183266
• Multimedia: Samuel Johnson / Q183266