Rosa Regàs Pagés (Bartzelona, Katalunia, 1933ko azaroaren 11 - Llofriu, 2024ko uztailaren 17a)[1] bartzelonar idazlea da, Espainiako Liburutegi Nazionaleko zuzendari nagusia, 2004ko maiatzetik 2007ko abuztura bitartean.[2]
Biografia
Xabier Regàs Castells antzerkigilearen eta Mariona Pagèsen alaba da. Xabier Regàsen (dekoratzailea), Georgina Regàsen (sukaldaria eta idazlea) eta Oriol Regàsen (kultura-sustatzailea) neba-ahizpak ditu.
Gerra Zibila Frantzian amaitu zen arte, sei urte zituela, Celestin Freinet pedagogo frantsesak eta haren emazteak Vence-n zuten eskolan ikasi zuen. Itzuli zenean, aitona-amonek moja dominikoetako barnetegi batera eraman zuten.[3] Filosofia eta Letrak ikasi zituen eta Filosofia espezialitatean lizentziatu zen Bartzelonako Unibertsitatean. 1951n Eduard Omedes Rogés argazkilariarekin ezkondu zen. Ondoren, bost seme-alaba izan zituen eta dibortziatu egin zen.[4] Seix Barral argitaletxean lan egin zuen 1964tik 1970era, urte horretan sortu baitzuen La Gaya Ciencia argitaletxea, eta Arquitecturas Bis eta Cuadernos de la Gaya Ciencia aldizkariak (1976). Bost seme-alabaren ama da: Eduard, Anna, David, Loris eta Mariona Omedes Regàs.
Lan ibilbidea
1983tik 1994ra, Genevan, New Yorken, Nairobin, Washingtonen, Parisen eta abarretan Nazio Batuen erakundeentzat lan egin zuen itzultzaile independente eta aldi baterako gisa.
1994tik 1998ra bitartean, Madrilgo Amerikako Etxeko Ateneoa zuzendu zuen eta, 2003tik 2007ra, Espainiako Liburutegi Nazionaleko zuzendari nagusia izan zen. Landan bizi da, Girona probintzian, eta literaturarekin, kazetaritzarekin eta gizarte-konpromisoarekin lotutako beste jarduera batzuetan aritzen da.
2002an, Mollinako Vendimia Azoka egin zuen. 2005ean, Bartzelonako Mesedeetako jaien pregoia egin zuen, hiri tolerantea eta gizalegezkoa aldarrikatuz.[5] 2005eko azaroaren 18an, Frantziako Errepublikaren Ohorezko Legioaren Agindua jaso zuen, chevalier graduan. 2005eko azaroaren 30ean, Kataluniako Generalitateak San Jordiko Gurutzea eman zion.
Idazle-jarduera
1987an, Carlos Trías Sagnierrek proposatuta, orduan Ediciones Destinoko "Ciudades" bilduma zuzentzen baitzuen, Ginebra saiakera idatzi zuen Leman lakuko hiriburu kalbinista eta hango biztanle bereziei buruz.
1991n Memoria de Almator, bere lehen elaberria, argitaratu zuen. Bere aitak, senarrak eta maitaleak babestutako emakume bat bere bizitzaren jabe egin da. 1994an Nadal Saria irabazi zuen Azul nobelarekin. Maitasun- eta itsaso-istorio horrek publiko handiaren ateak ireki zizkion. Haren ondoren, Viaje a la luz del Cham (1995), idazleak Sirian egindako egonaldiaren kontakizuna, eta Luna Lunera (1999), gerraostean Bartzelonan gertatzen den autobiografia-estiloko ekleberria, Narratibaren Bartzelonako Hiria Saria jaso zuena.
2001ean, Planeta Sariaren 50.edizioa irabazi zuen intrigazko eleberri batekin, La Canción de Dorotea, non biologia molekularreko irakasle batek bere aitarengandik jasotako landa-etxe batean egindako aurkikuntzak kontatzen diren. Ordutik hainbat lan argitaratu ditu, besteak beste, Diario de una abuela de verano. Lan hori telebistara egokitu zuten, izenburu bereko telesail batean.
Laurogeita hamarreko hamarkadaren hasieratik, egunkarietan eta aldizkarietan kolaboratzen du bere artikuluekin, baita giza eskubideen aldeko elkartasun- eta adarrikapen -mugimenduetan hizlari eta ekintzaile gisa ere.
Kargu publikoak
1994an Madrileko Amerikako Etxeko Ateneo Amerikarreko zuzendari izendatu zuten, eta kargu hori 1998ko maiatzean eman zuen.
2004ko maiatzaren 14an Carmen Calvo Kultura ministroak Espainiako Liburutegi Nazionaleko zuzendari nagusi izendatu zuen. Espainiako Liburutegi Nazionaleko zuzendari nagusi gisa, 2004. urtetik 2007. urtera bitartean, 6 lerrotan oinarritutako plan estrategikoa garatu zuen:[6]
- Liburutegi Nazionala herritar guztien topaleku bihurtzea.
- Ikasteko eta ikertzeko behar diren informazio-baliabide espezializatuetarako sarbidea indartzea, eta erabiltzaileentzako zerbitzuak indartzea.
- Liburutegiko bildumen kudeaketa aztertu eta planifikatzea.
- Liburutegiaren jarduna sustatzea lanbide eremu guztietan.
- Lanbide arloko berrikuntza proiektuen buru izatea.
- Liburutegiaren eginkizunak betetzeko antolamendu eredurik onena garatzea.
Lortutako emaitzen artean aipa daitezke Liburutegi Digital Hispanikoa sortu izana, funts digitaletarako sarbidea duen multimedia-aretoa sortu izana, Liburutegi Nazionalaren Museoa sortu izana, kultura-jarduerei eta -ekitaldiei beste bultzada bat eman zitzaien, eta kudeaketa-egitura indartu zen. Jendearentzako irekiera-politika berriak bisitarien kopurua bikoiztea ekarri zuen eta 2006an %300 txartel gehiago sortzea.[7]
Hala ere, agintaldian kudeaketa-akats garrantzitsu eta polemikoak gertatu ziren. Ikusi zen balio handiko bi mapamundi lapurtu zituztela, Cosmografia osatzen zutenak, Ptolomeoren 1482ko edizio inkunablea, eta Isidoro Sibiliakoa 793. inkunablearen XIV. orria, Sevillako Arzobispoa, Etymologiae delakoari dagokiona, 1472an Guntherus Zainer-ek inprimatutako lehen argitalpena.
Marcelino Menéndez Pelayoren estatua liburutegitik kentzeko asmoa ere polemikoa izan zen, baina ez zuen lortu.
Carmen Calvo Zapateroren exekutibotik irten ondoren, César Antonio Molina kultura-ministro berriak Rosa Regàsi erakundearen kudeaketa hobetzeko ezer egin ez izana leporatu zion lehen saioan. Hori zela eta, zuzendariak dimisioa aurkeztu zuen ministroarekin konfiantzarik ez zuela alegatuz.[8] Haren kudeaketa, erakundearen modernizazioan oinarritua, langile batzuen kritikak jaso zituen eta oposizioaren jomugan egon zen, eta ondoren Liburutegi Nazionaleko Patronatuaren babesa jaso zuen.[6][9][10] Dimisioaren ondoren, eta dokumentuak desagertzearen ondorioz sortutako oihartzun mediatikoa zela eta, ministro berriaren eta Regàsen arteko aldeak nabariagoak izan ziren, eta akusazio-gurutzatze garratza sortu zuten.[11]
Sariak
- 1994 - Nadal saria Azul lanarengatik.
- 1999 - Narratibaren Bartzelonako Saria, Luna Lunera lanagatik
- 2001 - Planeta saria La canción de Dorotea lanarengatik.
- 2013 - 2013ko Liburutegi Laburraren Saria, Ganbera-musika eleberriagatik.[12][13]
- 2021 - Zilarrezko AMEIS saria, Emakume Idazle eta Ilustratzaileen Elkarteak (AMEIS) emana. Sari hau literaturaren alorrean bidea ireki zuten emakumeen literaturaren aintzatespena da.[14]
Lanak
Eleberriak
- Memoria de Almator (1991)
- Azul (1994)
- Luna lunera (1999)
- La canción de Dorotea (2001)
- Diario de una abuela de verano. El paso del tiempo (2004)
- Música de cámara (2013)
Kontakizunak
- Pobre corazón (1996)
- Sombras, nada más (1998)
- Hi havia una vegada (2001)
- Viento armado (2006)
Saiakerak
- Ginebra (1987)
- Canciones de amor y de batalla (1995)
- Viaje a la luz del Cham (1995)
- Desde el mar (1997)
- España. Una nueva mirada (1997)
- Más canciones (1998)
- Sangre de mi sangre: la aventura de los hijos (1998)
- Per un món millor (2002)
- El valor de la protesta. El compromiso con la vida (2004)
- Volcanes dormidos. Un viaje por Centroamérica (2005)
- Memòries de la Costa Brava (2006)
- La hora de la verdad. Una mirada a la vejez (2010)
- Contra la tiranía del dinero (2012)
- Una larga adolescencia (2015)
Erreferentziak
Kanpo estekak
.svg){kind=small}
