André-Guillaume Darlus jaiotzetiko fermier generale (diru batzaile) aberatsaren eta Françoise Geneviève Gauditerren alaba zen. Lau urte besterik ez zituela hil zitzaion ama.[5][1]
Ahizpa txikiarekin batera hazi zen, eta garai hartako arauek neskato aberatsentzat agintzen zuten bezala, arte-prestakuntzan oinarritutako heziketa jaso zuten. Testuinguru horretan, Genevièvek ez zuen ikasi idazten zortzi urte bete arte. 14 urterekin ezkondu egin zuten Parisko Parlamentuko aholkulari eta kamara bateko presidente izan zen -Lazare Thirod’Arconvillerekin (1712-1789), adostutako ezkontza izan zen. Senar-emazteek hiru seme izan zituzten: Louis Thiroux de Crosne (1736-1794), André-Claude Thiroux de Gervilliers (1737-1810) eta Alexandre-Louis Thiroux de Montdésir (1739-1822).[5][1]
Aurrekari horiek —noblezia finantzario eta parlamentarioaren alaba eta ezkondua— ez zuten eragotzi fisika-, kimika-, medikuntza-, botanika-, literatura-, moral-, hizkuntza- eta historia-zaletasuna garatzea. Halako moldez non, artearekiko, antzerkiarekiko eta operarekiko zale amorratua izan arren, gizarteko bizitzari uko egin zion irakasgai horiek ikasteko.[5][1]
Litekeena da erabaki horretan hogeita hiru urterekin izan zituen baztangaren ondorio fisikoak zerikusia izatea, eta mundutik erretiratzera bultzatu izatea.[5][1]
Ibilbidea
Anonimatua
Geneviève Thiroux d’Arconville-k bere anonimatua gordeta argitaratu zuen, anonimotasunaren erabakia hartzeko arrazoi zehatzak ez dira ezagunak. Dagoen informazioak pentsarazten du pertsonaia publiko baten emazte izateak haren identitatea ezkutatzera eraman zuela ziur aski, baita emakumezko zientzialariek jasaten zituzten kritikak jasateko beldurra ere, genero femeninoarentzako desegokitzat jotzen zen eremu batean. Beraz, bere idazkiak beste emakume batzuei zuzenduta ez bazeuden ere, bere testuak erreferentziaz beterik zeuden, eta horiei esker ezagut zitekeen.[5][1]
1805eko abenduaren 23an hil zen. Haren ilobak, Pierre Bodard de la Jacopière (1758-1826) sendagile eta botanikariak, gogora ekarri zuen garai hartan, hitz hauekin:
«Geneviève, 85 urterekin, bere izpirituak bere maitasun guztia, su guztia, eta bere irudimenak ez zuen galdu gazteriaren freskotasuna eta xarma. Hil aurretxoan, Souvenirs idatzi zuen, eta eskuizkribu horietako hamahiru antologia-liburuki dago.»[5][1]
Lan zientifikoa
Emakumezkoen eskeletoaren lehen irudikapenetako bat egin zuen, aurretik eta atzetik begiratuta.
Genevièveren lehen argitalpena Alexander Monro (1697-1767) sendagile britainiarraren Osteologiari buruzko itzulpen bat izan zen, A treatise on the anatomy of the human bones with An account of the reciprocal motions of the heart and A description of the human lacteal sac and duct. Bere bertsioan, eta Monroren iritziaren kontra (hura baitzegoen ikasteko modu bakarra hilotzekin zuzenean lan egitea zela), Thiroux d’Arconvillek hogeita hamar bat eskeleto-taula gehitu zituen; besteak beste, emakumezkoen eskeleto baten lehen irudikapenetako bat.[1][2]
Halaber, materia-taula bat gehitu zuen, lanaren ordena bistaratzeko; taula aldatu egin zuen, Alexander Monrori eskaintza-taula bat, hitzaurre luze bat, azalpen-oharrak eta iruzkinak. Jatorrizko bertsioa tamaina txikiko eta ilustraziorik gabeko tratatua zen, baina frantsesezko bertsioa bi liburukitan eta irudiekin aurkeztu zen. Hala ere, ekarpen horiek gorabehera, liburua ez zen argitaratu haien egilea aitortuta, pentsa daiteke garai hartako emakumezko zientzialariek jasotzen zituzten kritiketatik babesteko. 1759an amaitu zen, eta prozesu luze baten ondoren, itzulpengintzaren hogeita hamaika marrazki egin zituen Jean-Joseph Sue (1710-1792) anatomistaren izenarekin argitaratu zen.[1][2]
1755 eta 1763 urteen artean, Geneviève Thiroux d’Arconville usteltzea aztertzen aritu zen. Usteltzea zientzia fisiko guztien giltza eta historia naturalaren oinarria zela uste zuen. Elikagaien kontserbazioa aztertu zuen eta, gainera, materiaren eraldaketari buruzko ikerketa hasi zuen. Ehunka esperimentu egin zituen substantzia ustelkorren kontserbazioari buruz (haragia, arraina, arrautzak, esnea, etab.) protokolo zorrotz bati jarraituta: egunero idazten zuen bere laginen degradazio-egoera kanpoko baldintzekin batera (hezetasuna, beroa, etab.).[1]
Merkurio kloruroa ere sartu zuen, usteltzeari aurre egiteko gai zen agente gisa. Bere esperimentuen emaitzak bilduta, 1766an bere Essai pour servà l’histoire de la putréfaction argitaratu zuen.[1][2]
Argitalpenak
Bere argitalpenen artean, hauexek nabarmentzen dira:
Itzulpenak
Avis d’un Père à sa Fille, 1756, ingelesetik itzulia, Lord Halifax.[6][7]
Leçons de chimie, 1759, Shaw ingelesetik itzulia. Thiroux D’Arconville-k jatorrizkoaren akatsak zuzendu zituen, mediku ingelesaren esperimentuak gehitu zituen, ikasgai horiek Ingalaterran argitaratu zirenetik frantsesezko itzulpena argitaratu arte egindako aurkikuntzak. Tratatu honrren hasieran, kimikaren sorrera eta aurrerapena deskribatzen zituen atariko hitzaldia idatzi zuen.[7]
Romans, 1761, ingelesetik itzulia: Littleton eta Aphra Behn.[7]
Saiakerak
De l’Amitié, 1761. Lagun-motei buruz hitz egiten du.[7]
Jean-Joseph Sue,Traité d’ostéologie : ou l’on a ajouté des planches en taille-douce, qui représentent au naturel tous de l’made & du foetus, avec leurs esplations, 1759
