Amiltxori arrunt

Amiltxori arrunt
Iraute egoera

Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
KlaseaAves
OrdenaPelecaniformes
FamiliaArdeidae
GeneroaNycticorax
Espeziea Nycticorax nycticorax
Linnaeus, 1758
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Masaarra: 682 g
emea: 590 g
Zabalera1,06 m
Amiltxori arrunta arraina harrapatu berri.

Amiltxori arrunta (Nycticorax nycticorax) ardeidae familiako hegaztia da[1], Euskal Herrian uda aldera agertzen dena. Ilunabarrean eta gauean da bereziki aktiboa. Hegazti migratzailea da, uda Europan igarotzen du eta neguan Saharatik hegoaldera jeisten da, Afrika erdialdera[2].

Deskribapena

Tamaina ertaineko lertxuna da, 58-65 cm arteko luzera eta 90-100 cm arteko hego-zabalera dituena[2]. Sexu dimorfismorik ez du agertzen. Itxura borobiltsua du, moko sendoa eta lumaia zuri-beltza. Pileoa eta bizkarraldea ditu beltzak, bai eta mokoa ere. Begia gorria du. Burutik atzealdera bizpairu luma zuri ateratzen zaizkio, 24 cm-tako luzera ere hartu dezaketenak. Hanka horiak ditu[3].

Hegan ari denean ere itxura borobiltsua du eta hegoak ere motz samarrak eta borobilduak dira.

Helduaren luaia lortu artean hainbat fase desberdin izaten dituzte amiltxoriek. Gazteek kolore arre eta zuriak izaten dituzte.

Habitata

Ur gezatako aintzira eta ibaiak gustoko baditu ere kostaldean ere agertzen da. Landaretza sarria behar du[3]. Euskal Herriari dagokionez Ebroko haranean agertzen da, bai eta Aturri ibaiaren bokalean ere[2].

Elikadura

Tokian tokiko faunara egokitzen da, baina ornogabe eta ornodun urtarrak ehizatzen ditu gehienbat: intsektuak, igelak, uhandreak, sugeak, ibai-karramarroak, uretako saguak, eta arrainak, baita aingiraren tamainakoak ere[2][3].

Geldi geldi egoten da harrapakina gerturatzen zaion arte eta eraso azkar batekin harrapatzen du.

Ugalketa

Ugalketa garaian hegazti taldekoia da eta sarritan beste lertxun batzuekin ere elkartzen da. Kolonia zaratatsuak eratzen dituzte orduan. Zuhaitzetan kokatzen dituzte habiak. 30-45 cm arteko diametroa eta 20-30 cm-ko altuera duten eraikuntza sinpleak dira, adarrez egindako plataforma soilak. Maiatza eta uztaila artean 3-5 arrautza urdinxka jartzen dituzte eta guraso biek txitatzen dituzte 21-22 egunetan zehar. Txitak jaio eta hamar egunetara habia uzteko gai dira, baina hurrengo hamar egutenan ere habiaren inguruan ibiltzen dira[3]. Guztira 40-50 egun behar izaten dituzte erabat garatzeko.

Amiltxoriak jaio eta urtebetera edo bi urtetara ugaltzeko gai dira eta guztira 21 urtetako bizitza izatera ere iritsi daitezke[2].

Taxonomia

Carl von Linneok deskribatu zuen 1758 urtean Systema naturae liburuan[4]. Hark Ardea nycticorax izena eman zion, ardea "lertxuna" da eta nycticorax gaueko belea", izan ere ohitura gautarrak baititu eta belearen soinua egiten baitu. 1828 urtean Thomas Ignatius Maria Forster naturalista ingelesak Nycticorax generoa sortu zuen[5].

Amiltxori arruntak lau azpiespezie ezagunak ditu[6]:

  • Nycticorax nycticorax falklandicus Hartert, 1914
  • Nycticorax nycticorax hoactli (Gmelin, 1789)
  • Nycticorax nycticorax nycticorax (Linnaeus, 1758)
  • Nycticorax nycticorax obscurus Bonaparte, 1855

Euskal Herrian dituen izenak

Honako izen hauek ezagutzen dira[7]:

  • Amiltxoria
  • Gau-koartza
  • Gaubelea

Iruditegia

  • Amiltxori arrunta.
    Amiltxori arrunta.
  • Amiltxoria ehizan.
    Amiltxoria ehizan.
  • Amiltxoria hegan.
    Amiltxoria hegan.
  • Txitak habian.
    Txitak habian.
  • Amiltxori gaztea.
    Amiltxori gaztea.
  • Amiltxori gaztea.
    Amiltxori gaztea.
  • Arrautzak.
    Arrautzak.

Erreferentziak

  1. ↑ «Cornell Lab of Ornithology: Clements Checklist» web.archive.org 2010-08-21 (Noiz kontsultatua: 2019-12-17).
  2. ↑ a b c d e «Amiltxori arrunta, gaueko belea - Zientzia.eus» zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2019-12-17).
  3. ↑ a b c d «Martinete común» SEO/BirdLife.
  4. ↑ Linné, Carl von; Salvius, Lars. (1758). Caroli Linnaei...Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis.. Impensis Direct. Laurentii Salvii, (Noiz kontsultatua: 2019-12-17).
  5. ↑ «World Birds Taxonomic List: Genera and species with citations.» www.zoonomen.net (Noiz kontsultatua: 2019-12-17).
  6. ↑ Birds of the World -- current valid scientific avian names
  7. ↑ «Amiltxori arrunta» txoriak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-12-17).

Kanpo estekak

Read other articles:

المجد العلمية

محتوى هذه المقالة بحاجة للتحديث. فضلًا، ساعد بتحديثه ليعكس الأحداث الأخيرة وليشمل المعلومات الموثوقة المتاحة حديثاً. (مايو 2018) المجد العلمية   معلومات عامة النوع قناة علمية البلد  السعودية اللغة العربية المقر الرسمي القاهرة ،  مصر الموقع الرسمي الموقع الرسمي  عب...

 

Adrian Ioan Sălăgeanu

Adrian Sălăgeanu Datos personalesNombre completo Adrian Ioan SălăgeanuNacimiento Carei, Satu Mare, Rumania9 de abril de 1983 (40 años)Nacionalidad(es) Altura 1,78 metrosCarrera deportivaDeporte FútbolClub profesionalDebut deportivo 2001(FC Olimpia Satu Mare)Club Fotbal Club VasluiPosición lateral izquierdo o centrocampista izquierdoGoles en clubes 0(selección rumana)Selección nacionalPart. 1[editar datos en Wikidata] Adrian Ioan Sălăgeanu, (*Carei, Satu Mare, Ru...

 

Bombe'

Bombe'Poster FilmSutradara Rere Produser Hendra Sirajuddin Ditulis oleh Andi Iqbal Latief PemeranZahra Syahira SyahrirAlya Nur Azizah HendraSiti Anisyah PutriSafanah Kayla Putri ZulkarnainMuhammad Dzaky Nur IffansyahAndi Emir Wahyudi AspaIlham Arief SirajuddinPenata musikArt2tonicTanggal rilisMakassar, 6 November 2014Negara IndonesiaBahasa Indonesia Makassar SekuelBombe' Dua : Dumba'-Dumba' Bombe' adalah sebuah film Indonesia yang dibuat di Kota Makassar, Sulawesi Selatan, dir...

Occupation of the Falkland Islands

Argentine administration during the Falklands War, formally dissolved 1985 This article contains too many or overly lengthy quotations. Please help summarize the quotations. Consider transferring direct quotations to Wikiquote or excerpts to Wikisource. (March 2023) Military Administration of the Malvinas, South Georgia and South Sandwich Islands[a]Gobernación Militar de las Islas Malvinas, Georgias del Sur y Sandwich del SurApril – June 1982 Flag Coat of arms Anthem: Himno Na...

 

One Tree Hill (TV series)

2003 American television drama series One Tree HillSeries intertitle, seasons 1–4 and 8Genre Drama Coming-of-age Sports drama Romance Created byMark SchwahnStarring Chad Michael Murray James Lafferty Hilarie Burton Bethany Joy Lenz Paul Johansson Sophia Bush Barry Corbin Craig Sheffer Moira Kelly Barbara Alyn Woods Lee Norris Antwon Tanner Danneel Harris Jackson Brundage Lisa Goldstein Austin Nichols Robert Buckley Shantel VanSanten Jana Kramer Stephen Colletti Tyler Hilton Narrated by Chad...

 

愛三路

此條目没有列出任何参考或来源。 (2012年7月16日)維基百科所有的內容都應該可供查證。请协助補充可靠来源以改善这篇条目。无法查证的內容可能會因為異議提出而被移除。 愛三路是台灣基隆市市中心的主要道路之一，位於仁愛區，該路不分段。仁一路至仁二路為雙向四線道，南向為一線道，北向為三線道；仁二路至仁五路為北向單行道共四線道，路寬16.3公尺。本路段為...

Alma Jodorowsky

French actress, fashion model and singer (born 1991) Alma JodorowskyJodorowsky at the 2015 Cabourg Film FestivalBorn (1991-09-26) 26 September 1991 (age 32)Paris, FranceOccupation(s)Actress, singer, modelParent(s)Brontis Jodorowsky (father)Valérie Crouzet (mother)RelativesAlejandro Jodorowsky (paternal grandfather)Adán Jodorowsky (paternal uncle) Alma Jodorowsky (born 26 September 1991) is a French actress, fashion model and singer.[1][2] Early life Jodorowsky is the gr...

 

Vice-President of Mauritius

Vice-President of the Republic of MauritiusVice-Président de la RépubliqueIncumbentEddy Boissézonsince 2 December 2019StyleHis ExcellencyNominatorElected by members of the National Assembly on a motion made by the Prime MinisterTerm length5 years, renewable indefinitely[1]Formation1992SalaryRs 2.5 Million[2]WebsiteVice President of Mauritius Politics of Mauritius Constitution Presidency President Prithvirajsing Roopun Vice-President Eddy Boissezon Government Prime Mini...

 

Georg Friedrich Händel

Handel beralih ke halaman ini. Untuk kegunaan lain, lihat Handel (disambiguasi). George Frideric HandelPortrait of Handel, oleh Balthasar Denner (ca. 1726–1728)LahirGeorg Friederich Händel5 Maret [K.J.: 23 February] 1685Halle, Duchy of Magdeburg, Brandenburg-PrussiaMeninggal14 April 1759(1759-04-14) (umur 74)London,InggrisTempat pemakamanWestminster AbbeyTanda tangan Riwayat Hidup Georg Friedrich Händel lahir di kota Halle pada 23 Februari 1685.[1] Handel dilahirkan pad...

Materialism

Form of philosophical monism which holds matter to be the fundamental substance in nature Not to be confused with Economic materialism or Historical materialism. For other materialist theories, see Materialism (disambiguation). Materialism is a form of philosophical monism which holds that matter is the fundamental substance in nature, and that all things, including mental states and consciousness, are results of material interactions of material things. According to philosophical materialism...

 

Desná (Jablonec nad Nisou District)

Town in Liberec, Czech RepublicDesnáTownTown hall FlagCoat of armsDesnáLocation in the Czech RepublicCoordinates: 50°45′35″N 15°18′10″E / 50.75972°N 15.30278°E / 50.75972; 15.30278Country Czech RepublicRegionLiberecDistrictJablonec nad NisouFounded1691Government • MayorJaroslav KořínekArea • Total12.58 km2 (4.86 sq mi)Elevation490 m (1,610 ft)Population (2023-01-01)[1] • Tota...

 

Etelredo II d'Inghilterra

Questa voce o sezione sull'argomento sovrani britannici non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Etelredo II d'Inghilterra lo SconsigliatoEtelredo raffigurato in una miniatura della Cronaca di Abingdon, 1220 circaRe degli InglesiIn carica18 marzo 978 –23 aprile 1016[1] PredecessoreEdoardo il Martire SuccessoreEdmondo II Nascita...

E-toll (South Africa)

Electronic toll collection by SANRAL, South Africa, since 2013 e-tollLocationGautengLaunched3 December 2013; 10 years ago (2013-12-03)CurrencyRandWebsitesanral.co.za e-toll (in South Africa) consists of the electronic toll collection (ETC) processes employed by South Africa's roads agency SANRAL on selected toll roads or toll lanes in the Gauteng province, subject to the Sanral Act of 1998. SANRAL derives its income both from toll income and the national fiscus, while initia...

 

Progress-M1

Russian spacecraft which is used to resupply space stations This article is about the 2000s spacecraft class. For the 1989 spacecraft, see Progress M-1. Progress-M1A Progress-M1 spacecraftManufacturerRKK EnergiaCountry of origin RussiaOperatorRoskosmosApplicationsSpace station logistics SpecificationsRegimeLow EarthDesign life6 months ProductionStatusRetiredBuilt11F615A55: 1111F615A70: 0Launched11F615A55: 1111F615A60: 0Retired11F615A55: 11Maiden launch11F615A55: Progress M1-1 (2000)11F61...

 

Estación Alto do Mateus

Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada.Este aviso fue puesto el 2 de marzo de 2022. Alto do MateusUbicaciónCoordenadas 7°07′48″S 34°54′45″O / -7.13, -34.9125Dirección João PessoaDatos de la estaciónInauguración 16 de septiembre de 2008Operador CBTU - STU/JOPServicios detalladosUso Estación de trenes urbanos[editar datos en Wikidata] La estación Alto do Mateus es una de las estaciones del Sistema de...

Kesultanan Samudera Pasai

Kesultanan Samudera PasaiSamudera Pasai710–1521Ibu kotaPasaiBahasa yang umum digunakanAceh, Melayu kuno, GayoAgama IslamPemerintahanMonarkiSultan Sejarah • Didirikan 710• Invasi Portugis 1521 Mata uangKoin emas dan perak Didahului oleh Digantikan oleh Kerajaan Jeumpa Kerajaan Jambu Lipo Kerajaan Siguntur Kesultanan Aceh Sekarang bagian dari Indonesia Bagian dari seri mengenai Sejarah Indonesia Prasejarah Manusia Jawa 1.000.000 BP Manusia Flores 94.000–12....

 

Long Whatton

Long Whatton Land  Storbritannien Riksdel England Grevskap Leicestershire Distrikt North West Leicestershire Civil parish Long Whatton and Diseworth Koordinater 52°48′05″N 1°17′17″V / 52.801496°N 1.287990°V / 52.801496; -1.287990 Area 0,568 km² Folkmängd 1 142 (2015) Befolkningstäthet 2 011 invånare/km² Tidszon UTC (UTC+0)  - sommartid BST (UTC+1) Geonames 2643615 Läge i Storbritannien Läge i Storbritan...

 

Nothing Lasts Forever (Jebediah song)

2002 single by JebediahNothing Lasts ForeverSingle by Jebediahfrom the album Jebediah Released18 February 2002RecordedJuly–August 2001GenreAlternative rockLength4:12LabelMurmurSongwriter(s)Chris Daymond, Brett Mitchell, Kevin Mitchell and Vanessa ThorntonProducer(s)MagooJebediah singles chronology Fall Down (2001) Nothing Lasts Forever (2002) N.D.C. (2002) Nothing Lasts Forever is a song by Australian alternative rock band Jebediah. It was released on 18 February 2002[1] as the...

هارولد جونسون (ملاكم)

  لمعانٍ أخرى، طالع هارولد جونسون (توضيح). هارولد جونسون (ملاكم)   معلومات شخصية الميلاد 9 أغسطس 1928(1928-08-09)بنسيلفانيا الوفاة 19 فبراير 2015 (86 سنة)فيلادلفيا الطول 5 قدم 10 بوصة (1.78 م) الجنسية أمريكي الوزن الوزن الثقيل الحياة العملية المهنة ملاكم  نوع الرياضة الملا...

 

Leo II (kaisar)

Leo IIKaisar Romawi TimurAugustus17 November 473 – November 474PendahuluLeo IPenerusZenoWaliLeo I (sampai 18 Januari)Zeno (dari 29 Januari)Gliserius (Barat, 473–474)Julius Nepos (Barat, 474)CaesarOktober 472 – November 473Informasi pribadiKelahiransekitar 467KematianNovember 474 (usia 7)KonstantinopelPemakamanGereja Rasul SuciAyahZenoIbuAriadneLeo II (Yunani: Λέων, diromanisasi: Leōn; sek. 467 – November 474) adalah kaisar Romawi yang singkat pada tahun 474 ketika ia masih anak-a...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!