Ab Urbe condita (liburua)

Ab Urbe condita (liburua)
Jatorria
Egilea(k)Tito Livio
Sorrera-urtea10(e)ko hamarkada
IzenburuaAb Urbe condĭta
Jatorrizko herrialdeaErromatar Inperioa
Ezaugarriak
Genero artistikoahistoriography (en) Itzuli
Hizkuntzalatina
Zatiak142 kapitulu
Egile-eskubideakjabetza publiko
Argumentu nagusiaErromako historia
Egiptoko Oxirrinkon aurkitutako papiroa.

Ab urbe condita Tito Livio historialari erromatarrak idatzitako urte-liburuak dira. Izenburua "hiriaren sorreratik", hau da, "Erromaren sorreratik" esan nahi duen latinezko esaera da. Obra monumentala izan zen: Erromako historia bere hasieratik K.a. 753an azaltzen du. Liburua epe luze batean idatzi zen, K.a. 59. urtetik K.o. 17. urte arte.[1] Askotan beste izenburuekin ezagutu da, esaterako Erromako historia eta Erromako historia bere sorreratik. Lehen bost liburuki K.a. 26 urtetik 25era agertu ziren. Doro greziarrak editatu zituen.[2]

Obraren plana

Jatorriz Tito Liviok 142 liburu idatzi zituen baina gaur egun bakarrik 35 ezagutzen dira. Lehenengoan Eneas Italiar penintsulan lehorreratzen da eta Romulo eta Remo Erromaren sorrera eragiten dute;[3] amaieran Junio Bruto eta Luzio Tarkinio Kolatino kontsulak izendatuak dira, K.a. 502. urtean.[4] II. liburutik X.era Erromako Errepublikaren historia biltzen da, Gerra Samnitak arte. XXI. liburutik XLV. arte Bigarren Gerra Punikoa eta Pertseo Mazedoniakoaren aurkako gerraren amaiera azaltzen da.

Hurrengo liburuen edukiak jaso egin diren aurkibideei esker ezagutzen dira. Aurkibide garrantzitsuena Periochae izenekoa da, IV. mendekoa; horretan, CXXXVI eta CXXXVII liburu salbu, besteen edukiak jaso ziren. Arazoa aurkibide horrek ez zuela Tito Livioren jatorrizkoa jarraitu, geroago egindako egun galduta dagoen edizioarena baizik. Egiptoko Oxirrinko hirian aurkitutako papiro batean antzeko aurkibide bat dago, gaur egun Britainiar Museoan dagoena, XXXVII eta XLVIII eta LV arteko liburuen edukia jasotzen duena. Hala ere, dokumentua kaltetuta eta osatu gabe dago.

XLVI-LXX liburuek 91ko Gerra Soziala arteko garaia jorratzen dute. K.a. 81ean Silaren diktadura jaso zuen LXXXIX liburuak. C. eta CIII liburuak Julio Zesarren lehen kontsulatuaren deskribapena jasotzen du. CXLII liburua Druso Germanikoren heriotzarekin amaitzen da, K.a. 9an.

Lehenengo hamar liburuek 500 urtetik gorako aldia hartzen badute, Tito Livio K.a. I. mendeari buruz idazten hasi zenean, urte bakoitzari liburuki oso bat eskaini zion.

Ab Urbe condita liburuaren orrien artean ezagutzen den lehen ukronia dago: Tito Liviok Alexandro Handiak bere konkistak Greziako ekialderantz egin beharrean mendebalderantz hasi izan balitu ondorengo mundua irudikatu zuen.

Tito Livioren epitomea

Luzio Anneo Floro (I. mendea-II. mendea) Ab Urbe condita obraren epitomea prestatu zuen. Epitome bat laburpen sinonimoa zen. Izendatzeko ere Periochae hitz graziarra erabili zen ("perioka").

Garrantzia

Bilduma ezinbestekoa da jaso zituen Erromako Erresumari eta Errepublikari buruzko deskribapen, erretratu, istorio eta bestelakoak. Nolabaiteko erabat objektiboa ez izan, iturriei buruzko erreferentzia asko ditu, eta Erromako historia orokor bat aurkezten du, literatura estilo on batean, hura ulertzea eta irakurtzea errazten duena. Hala ere, obraren fidagarritasuna sarritan zalantzan jarri izan da, Tito Livio erromatarra baitzen, eta bere kontakizunek askotan bere herria loriatzera jotzen dutela baitirudi. Hala eta guztiz ere, liburuak balio handikoak dira, antzinako Erromako biztanleek gertaera historikoen, beren interesen eta ohitura eta tradizio ezberdinen aurrean zituzten erreakzioak islatzen baitituzte. Beste iturri batzuk, Suetonioko Hamabi zesarren bizitzak kasu, Tito Liviorekin bat etorri ohi dira Erromako Historiak jasandako denboraldiak tratatzen dituztenean.

Egungo obra

IV. mendearen amaieran, Virio Nikomako Flaviano eta Apio Nikomako Dexter politikariek Tito Livioren obraren edizio zuzendu bat egin zuten.[5] Erdi Aroan kopiatu ziren Ab Urbe conditaren lehen hamar liburuen eskuizkribu guztiak eskuizkribu bakar horretatik abiatu ziren.[6]

Erreferentziak

  1. ↑ Mackail, J. W. (2008). Latin Literature. BiblioLife. ISBN 978-0-554-32199-8.
  2. ↑ https://www.argia.eus/argia-astekaria/2301/liburu-tabernak-antzinako-erroman/inprimatu
  3. ↑ https://www.informacion.es/opinion/2017/05/10/ab-urbe-condita-5940221.html
  4. ↑ Varron idazlea ez zegoen ados data horrekin. Haren ustez urtea K.a. 509 izan zen.
  5. ↑ Codex Mediceus.
  6. ↑ Charles W. Hedrick, History and Silence: Purge and Rehabilitation of Memory in Late Antiquity, University of Texas Press, 2000, ISBN 0-292-73121-3, 181-182 or.

Kanpo estekak

Read other articles:

Patrik Baboumian

Patrik BaboumianBiographieNaissance 1er juillet 1979 (44 ans)AbadanNom dans la langue maternelle Պատրիկ Բաբումյան ou پاتریک بابومیانNationalités iranienneallemandeActivités Sportif spécialiste de force athlétique, psychologue, homme fortAutres informationsTaille 1,71 mSport Force athlétiqueSite web www.armenian-viking.commodifier - modifier le code - modifier Wikidata Patrik Baboumian (persan : پاتریک بابومیان, arménien : Պատ...

 

Thứ Hai Đen (1987)

DJIA (từ 19 tháng 7 năm 1987 đến 19 tháng 1 năm 1988) Thứ Hai Đen là tên mà giới tài chính đặt cho ngày thứ Hai, 19 tháng 10 năm 1987. Hôm đó, chỉ số bình quân công nghiệp Dow Jones đã tụt tới 508 điểm xuống còn 1739 (22,6%).[1] Tình trạng tương tự xảy ra đồng thời khắp thế giới. Vào cuối tháng 10, các thị trường chứng khoán của Hồng Kông đã tụt 45,8%, Úc 41,8%, Tây Ban Nha 31%, Anh Quốc 2...

 

1988 United States presidential election in New York

Main article: 1988 United States presidential election 1988 United States presidential election in New York ← 1984 November 8, 1988 1992 →   Nominee Michael Dukakis George H. W. Bush Party Democratic Republican Alliance Liberal Conservative Home state Massachusetts Texas Running mate Lloyd Bentsen Dan Quayle Electoral vote 36 0 Popular vote 3,347,882 3,081,871 Percentage 51.62% 47.52% County Results Dukakis   40–50%   50–6...

Republik parlementer

Peta perbedaan sistem pemerintahan   Monarki konstitusional, yang dalam sistem ini kekuasaan ada pada parlemen.   Republik parlementer dengan sistem kepala pemerintahan terpisah dari kepala negara dan tunduk pada parlemen.   Republik parlementer dengan sistem presiden eksekutif dipilih oleh dan bertanggung jawab pada parlemen. Republik parlementer atau republik konstitusional parlementer adalah suatu jenis republik yang menjalankan pemerintahan dengan sistem parl...

 

Élection présidentielle américaine de 1924

1920 1928 Élection présidentielle américaine de 1924 4 novembre 1924 Type d’élection Élection présidentielle[a] Mandat Du 4 mars 1925 au 4 mars 1929 Corps électoral et résultats Population 114 109 000 Votants 29 092 624   48,9 %[1],[2],[3]  0,3 Calvin Coolidge – Parti républicain Colistier : Charles Dawes Voix 15 719 068 54,03 %  Grands électeurs 385 John W. Davis – Parti démocrate Colistier :...

 

Omaha Kaleidoscope

Omaha Kaleidoscope was a brief-lived countercultural, antiwar underground newspaper published in Omaha, Nebraska in 1971. Edited by Tim Andrews and published monthly (later biweekly) in a tabloid format, it was part of the small Kaleidoscope chain of underground newspapers based in Milwaukee, Wisconsin. The first issue was dated Feb. 10, 1971.[1] See also List of underground newspapers of the 1960s counterculture Notes ^ About this Newspaper: Omaha Kaleidoscope Chronicling America, Li...

Penanda sejarah

Penanda sejarah (atau sering disebut plakat peringatan, plak bersejarah, atau plak) adalah piring logam, keramik, batu, atau kayu yang biasanya terdapat pada dinding, batu, atau permukaan vertikal lain yang memuat teks atau gambar dengan relief, atau bahkan memuat keduanya. Penanda sejarah berfungsi untuk memperingati satu atau lebih orang, peristiwa, pemilik sebelumnya atau pembuat tempat bersejarah. Banyak plakat atau penanda sejarah yang sering digunakan untuk mengaitkan orang, peristiwa, ...

 

List of NSW TrainLink train routes

This article is about the regional and long distance train services operated by NSW TrainLink. For the intercity routes also operated by NSW TrainLink, see NSW TrainLink § Intercity services. NSW TrainLink the operator of country railway passenger services in the state of New South Wales, Australia, currently operates ten routes taken over from CountryLink in July 2013, as at July 2015: Routes Intercity routes taken over from CityRail in July 2013 and coach services are not included. No...

 

Sakta

Artikel ini adalah bagian dari seriSakta Ketuhanan tertinggi Adi Parasakti (Mahadewi) Perwujudan Mahadewi Lalita Tripura Sundari Tridewi Saraswati Laksmi Durga Navadurga Mahawidya Kali Sati Parwati Bhairawi Kamakhya (Kubjika) Yogini Tara Uma Camunda Candika Radha Sita Matrika Pustaka suci Weda Upanisad Dewi Sita Tripura Tantra Yoni Kali Kamakalawilasa Kularnawa Mahanirwana Tara Tripura Dewibhagawata Purana Dewi Gita Dewi Mahatmya Lalita Sahasranama Kalika Purana Sutra Parananda Sakti Soundary...

Colin McRae: Dirt

2007 racing video game by Codemasters 2007 video gameColin McRae: DirtDeveloper(s)CodemastersPublisher(s)CodemastersProducer(s)Clive Moody Alex GrimbleyDesigner(s)Matthew HorsmanBrian CollerJamie AdamsonSeriesDirtEngineNeonPlatform(s)Microsoft Windows, Xbox 360, PlayStation 3, Java MEReleaseMicrosoft Windows & Xbox 360EU: 15 June 2007NA: 19 June 2007AU: 29 June 2007PlayStation 3NA: 11 September 2007EU: 14 September 2007AU: 27 September 2007Genre(s)RacingMode(s)Single-player, Multiplayer C...

 

Shorty the Pimp

For the 1973 film, soundtrack, and theme song, see Don Julian (musician). 1992 studio album by Too ShortShorty the PimpStudio album by Too ShortReleasedJuly 14, 1992Recorded1991–92GenreHip hopLength60:05LabelJiveProducerToo Short, Ant Banks, D'wayne WigginsToo Short chronology Short Dog's in the House(1990) Shorty the Pimp(1992) Get in Where You Fit In(1993) Singles from Shorty the Pimp I Just Want to be Free (That's the Truth)Released: 1992 Professional ratingsReview scoresSour...

 

Anglican Network in Canada

Anglican Network in CanadaRéseau Anglican au CanadaLocationEcclesiastical provinceAnglican Church in North AmericaStatisticsParishes72[1]Members6,492[1]InformationRiteAnglicanCurrent leadershipDiocesan bishopThe Rt. Rev. Dan GiffordSuffraganThe Rt. Rev. Stephen LeungWebsiteanglicannetwork.ca Part of a series on theAnglican realignment Churches Church of Confessing Anglicans Aotearoa/New Zealand Diocese of the Southern Cross Anglican Church in Brazil Church of Nigeria Anglican...

Dudley Community

Only one of the thirteen Harvard College Houses that serves nonresident undergraduate students Dudley CommunityNonresidential HouseHarvard UniversityDudley Co-opLocation10 DeWolfe Street, Cambridge MAEstablished1935Named forThomas DudleySister collegeSilliman CollegeDeanLaura ChiversHoCo chairsDavid SabotWebsitedudley.harvard.edu Lehman Hall Dudley Community (formerly called Dudley House) is an alternative to Harvard College's 12 Houses.[1] The Dudley Community serves nonresident unde...

 

Postal (video game)

1997 video game 1997 video gamePostalDeveloper(s)Running with ScissorsPublisher(s)Ripcord GamesLoki Software (Linux)Running with Scissors (Android)Wave Game Studios (Dreamcast)Director(s)Mike RiedelProducer(s)Vince DesiDesigner(s)David De GasperiesSteve MacomberSteve WikComposer(s)Christian SalyerSeriesPostalEngineRSPiX Platform(s)Mac OS, Windows, Linux, Android, DreamcastReleaseMac OS, WindowsSeptember 24, 1997[1]LinuxOctober 29, 2001[2]AndroidApril 10, 2015[3]Dr...

 

Balazuc

Commune in Auvergne-Rhône-Alpes, FranceBalazuc Balasuc (Occitan)CommuneThe Ardèche River in Balazuc Coat of armsLocation of Balazuc BalazucShow map of FranceBalazucShow map of Auvergne-Rhône-AlpesCoordinates: 44°30′34″N 4°22′23″E / 44.5094°N 4.373°E / 44.5094; 4.373CountryFranceRegionAuvergne-Rhône-AlpesDepartmentArdècheArrondissementLargentièreCantonVallon-Pont-d'ArcIntercommunalityGorges de l'ArdècheGovernment • Mayor (2020–2...

Ngawang Tashi Bapu

Ngawang Tashi Bapu (Lama Tashi)Born (1968-02-22) 22 February 1968 (age 55)Thembang, West Kameng, Arunachal Pradesh, IndiaNationalityIndianEducationGesheAlma materDrepung Loseling Institute, Karnataka, IndiaYears active1968 – PresentKnown forBuddhist chant, Overtone singingAwardsNominee Grammy Award for Best Traditional World Music Album 2006 Lama Tashi's Voice Lama Tashi's response on his Grammy Award Nomination Problems playing this file? See media help. Websitewww.heal...

 

Blainville's beaked whale

Species of mammal Blainville's beaked whale Size compared to an average human Conservation status Least Concern (IUCN 3.1)[1] CITES Appendix II (CITES)[2] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Artiodactyla Infraorder: Cetacea Family: Ziphiidae Genus: Mesoplodon Species: M. densirostris Binomial name Mesoplodon densirostrisBlainville, 1817 Blainville's beaked whale range Blainville's beaked whale...

 

Last Amanda

Swedish rock band This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; try the Find link tool for suggestions. (May 2016) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Last Amanda – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2014) ...

Flags of the United States Armed Forces

Banners which represent branches of US military forces The U.S. Joint Service Color Guard on parade at Fort Myer, Virginia in October 2001. This joint color guard shows the organizational colors of each branch (left to right): National, U.S. Army, U.S. Marine Corps, U.S. Navy, U.S. Air Force, and the U.S. Coast Guard. The several branches of the United States Armed Forces are represented by flags. Within the U.S. military, various flags fly on various occasions, and on various ships, bases, c...

 

Vitamina B3

 Niacina Nombre IUPAC pyridine-3-carboxylic acid[1]​GeneralFórmula estructural Fórmula molecular C6NH5O2IdentificadoresNúmero CAS 59-67-6[2]​Número RTECS QT0525000ChEBI 15940ChEMBL 573ChemSpider 913DrugBank DB00627PubChem 938UNII 2679MF687AKEGG D00049 SMILESOc(:o):c1cccnc1 InChIInChI=1S/C6H5NO2/c8-6(9)5-2-1-3-7-4-5/h1-4H,(H,8,9)Key: PVNIIMVLHYAWGP-UHFFFAOYSA-N Propiedades físicasApariencia blanco, cristal translúcidoDensidad 1,473 kg/m³; 0,001473 g/cm³Masa m...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!