Pedro de Urdemalas (Cervantes)

Pedro de Urdemalas
Autor Miguel de Cervantes
Año entre 1610 y 1615
Género comedia cervantina
Publicación
Ubicación España
Idioma Español

Pedro de Urdemalas es una comedia de Miguel de Cervantes Saavedra, una de las más originales que compuso, del mismo tono picaresco que el primer acto de su El rufián dichoso y aparece en último lugar en sus Ocho comedias y ocho entremeses nuevos nunca representados (Madrid: Viuda de Alonso Martín, 1615). Debió escribirla, según Cotarelo Valledor, Schevill-Bonilla, Canavaggio y Meregalli, con posterioridad a la muerte del actor Nicolás de los Ríos, ocurrida el 29 de marzo de 1610; en cualquier caso, cuando ya había entrado “el monstruo de la naturaleza, el gran Lope de Vega, y alzose con la monarquía cómica.”

Se inspira en el personaje folclórico (oral y literario) de Pedro de Urdemalas.[1]​ Junto al citado elemento picaresco, tiene mucho de comedia de costumbres y de enredos, así como un irónico juego metateatral de teatro en el teatro.[2][3]

Argumento

Pedro declara su bajo origen social: "Yo soy hijo de la piedra, / que padre no conocí..." y se ve solo para luchar contra la vida haciendo el pícaro; un mago le predice un futuro halagüeño y según su profecía será rey, papa, volatinero. Urdemalas cree en ese destino; criado de un alcalde, se encarga de llevar los asuntos amorosos de varios de sus amigos con las hijas de su señor. Después, por amor de Belica, se va a vivir con una tropa de gitanos. Se refleja entonces un mundo y un ambiente que tienen mucho en común con La Gitanilla y aprovecha Cervantes para hacer cuadros de costumbres. Belica, en realidad, resulta ser sobrina de la reina, frustrando el presumible matrimonio de Urdemalas. Fracasado también en el amor, se convierte en actor, profesión en la cual, por lo menos, podrá ser todas las cosas que le ha prometido el mago y él ambicionaba:

Ya podré ser patriarca, / pontífice y estudiante, / emperador y monarca, / que el oficio de estudiante / todos estados abarca...

Pese a su condición de pícaro, Urdemalas lleva a sus actos cierta nobleza, o por lo menos cierta simpatía. La obra termina con un pasaje interesante para comprender la ideología dramática cervantina. El actor anuncia "a toda gente mosquetera" para el día siguiente la representación de una comedia libre de todas las "impertinencias" que irritaban al escritor:

Mañana, en el teatro, se hará una / donde, por poco precio, verán todos / desde el principio al fin toda la traca / y verán que no acaba en casamiento, / cosa común y vista cien mil veces, / ni que parió la dama esta jornada / y en otra tiene el niño ya sus barbas / y es valiente y feroz y mata y hiende / y venga de sus padres cierta injuria / y al fin viene a ser rey de cierto reino / que no hay cosmografía que le muestre

Cervantes inserta con interés costumbrista escenas de pícaros, de gitanos, de gente del hampa, tipos del bajo pueblo, presentados como trozos de vida auténtica.

Referencias

  1. La mención más antigua, registrada en un documento aragonés exhumado por Antonio Ubieto, se remonta a fines del siglo XII hasta un lugar llamado “campus de Pedro de Urdemalas.” La primera referencia literaria aparece, según José Manuel Blecua, en el Libro del paso honroso de Suero de Quiñones, escrito hacia 1439–40. A partir de esta aparición, el personaje transmigra por textos de Juan del Encina, Lucas Fernández, Lope de Rueda, Juan de Timoneda y Francisco Delicado; realiza el Viaje de Turquía, acompaña a Perico de los Palotes y Pateta, Juan de las Calzas Blancas, Pedro por demás, el Bobo de Coria... en “La visita de los chistes” o “Sueño de la muerte” de Francisco de Quevedo, facilita el travestimiento de Laura en la comedia (supuestamente) lopesca, Pedro de Urdemalas (1596–1606?), protagoniza la novela inacabada El sutil cordobés Pedro de Urdemalas, de Alonso Jerónimo de Salas Barbadillo, y reaparece casi a fines de la centuria seiscentista sirviendo de disfraz a Laura, como en Lope, en la comedia igualmente titulada de Juan Bautista Diamante. Schevill y Bonilla señalan en su edición que "una de las más antiguas menciones de este personaje popular (análogo al Till Eulenspiegel alemán) figura en la Egloga o farsa del nascimiento de nuestro redemptor Jesucristo, de Lucas Fernández (1514), donde Gil dice: «¿Vos sois Pedro de Ordimalas, / o Matihuelo?» Luego, en todo el siglo XVI, y en el XVII, las citas de aquel personaje fueron frecuentísimas. En la Doleria del sueño del mundo, de Pedro Hurtado de la Vera (Anvers, 1572; III, 2.ª), se le llama «Pedro de malas artes». Correas, en su Vocabulario, dice: «Es un Pedro de Urdemalas (el que es tretero, taimado y bellaco).» Vicente Espinel, en su Sátira contra las damas de Sevilla (1578), recuerda las consejas «largas y enfadosas» de Pedro de Urdemalas. Compárese la Antología de poetas líricos, de Marcelino Menéndez y Pelayo, VII, pág. XLVIII".
  2. http://cvc.cervantes.es/literatura/cervantistas/congresos/cg_2006/cg_2006_107.pdf
  3. https://www.h-net.org/~cervant/csa/artics95/estevez.pdf

Enlaces externos


Read other articles:

Lituania en los Juegos Olímpicos Bandera de LituaniaCódigo COI LTUCON Comité Olímpico Lituano(pág. web)Juegos Olímpicos de Sídney 2000Deportistas 61 en 15 deportesAbanderado Romas UbartasMedallasPuesto: 33 2 0 3 5 Historia olímpicaJuegos de verano 1924 • 1928 • 1932 • 1936 • 1992 • 1996 • 2000 • 2004 • 2008 • 2012 • 2016 • 2020 • 2024 •Jue...

Constitution of Ethiopia redirects here. For previous constitutions, see Constitutional history of Ethiopia. Politics of Ethiopia ConstitutionPresidency Constitution History President (List) Sahle-Work Zewde Executive Prime Minister (List) Abiy Ahmed Deputies Debretsion Gebremichael Demeke Mekonnen Muktar Kedir Council of Ministers Legislature House of Federation House of Peoples' Representatives Judiciary Federal Supreme Court Elections Recent elections Presidential: 20132018 Parliamentary: ...

حفرة صدغية الاسم العلميfossa temporalis تظهر حفرة العظم الصدغي واضحة في الصورة تفاصيل يتكون من يافوخ الجنيح  جزء من قبو قحفي  معرفات غرايز ص.183 ترمينولوجيا أناتوميكا 02.1.00.022   FMA 75307  UBERON ID 0013463  [عدل في ويكي بيانات ] تعديل مصدري - تعديل   الحفرة الصدغية حفرة العظم ال...

American motorcycle builder Zach NessBorn (1988-04-11) April 11, 1988 (age 35)Other namesZ-NessOccupation(s)Motorcycle designer, entrepreneur, reality television actorKnown forCustom motorcyclesRelativesArlen Ness, Cory Ness Zach Ness (born April 11, 1988) is a third-generation American motorcycle designer and entrepreneur.[1] He is the grandson of motorcycle customizer Arlen Ness, and son of Cory Ness. In 2013 Zach teamed up with National Geographic Channel for the tel...

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Ōra, Gunma – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2022) (Learn how and when to remove this template message) Town in Kantō, JapanŌra 邑楽町TownŌra town hall FlagSealLocation of Ōra in Gunma PrefectureŌra Coordinates: 36°15′8.6...

Regio's van chili (2018) Chili bestaat sinds september 2018 uit zestien regio's (regiones). Tot februari 2018 hadden de regio's - naast een naam - ook een Romeins nummer.[1] De regio's worden bestuurd door een intendant (intendente) die wordt aangewezen door de president en bestaan uit een of meer provincies, die weer uit gemeenten bestaan. Geschiedenis Voor 1974 was Chili onderverdeeld in 25 provincies, waarbij elke provincie weer was onderverdeeld in meerdere departementen. In dat j...

Nagai 長井市Kota BenderaLambangLocation of Nagai in Yamagata PrefectureNegara JepangWilayahTōhokuPrefekturYamagataPemerintahan • WalikotaShigeharu UchiyaLuas • Total214,67 km2 (8,288 sq mi)Populasi (Oktober 1, 2019) • Total26.338 • Kepadatan123/km2 (320/sq mi)Zona waktuUTC+9 (Japan Standard Time)Simbol kota • PohonRhododendron• BungaIris sanguineaNomor telepon0238-84-2111Alamat5-1 Mamanoue, Nagai-s...

歪み (電子機器) > ディストーション (音響機器) > ファズ (音響機器) エフェクター > ファズ (音響機器) ギブソン社製 エフェクター「マエストロ FZ-1A Fuzz Tone」 音響機器におけるファズ (fuzz) とは割れた音色や雑音を示す擬声語。fuzzとは‘毛羽立った’という意で、名前もそれに由来する。狭義では1960年代中頃に商品化されたエフェクターの一種。この場

Angus, Thongs and Perfect Snogging Título Angus, tangas y besos pegajosos(Hispanoamérica)Mi gato Angus, el primer morreo y el plasta de mi padre(España)Ficha técnicaDirección Gurinder ChadhaProducción Scott AversanoLynda ObestGurinder ChadhaMichelle FoxGuion Paul Mayeda BergesGurinder ChadhaWill McRobbChris Viscardi(Basado en la novela de Louise Rennison)Basada en Mi gato Angus, el primer morreo y el plasta de mi padre de Louise Rennison y Faldas cortas o piernas largas de Louise Rennis...

Pakistani journalist (died 2020) Saleem Asmi was a journalist who served as an editor of Dawn and Khaleej Times.[1] Biography Asmi was born on 29 November 1934 in Jhansi, India.[2] He attended and graduated from the University of Karachi with masters in English literature.[2] After graduation, he joined Pakistan Times as a sub-editor.[2] During the regime of Muhammad Zia-ul-Haq, he was imprisoned for criticising the government.[2] In 1988, he joined Daw...

Square in the City of Westminster, London For other uses, see St James Square (disambiguation). Not to be confused with St James's Park. St James's SquareThe statue of William III by John Bacon at the centre of the squareLocationSt James's, LondonCoordinates51°30′26″N 00°08′07″W / 51.50722°N 0.13528°W / 51.50722; -0.13528Open10am – 4:30pm daily[1] St James's Square is the only square in the St James's district of the City of Westminster and is a g...

Fazenda da Juta Estação Fazenda da JutaUma das entradas da estação. Uso atual Estação de monotrilho Proprietário Governo do Estado de São Paulo Administração Metrô de São Paulo Linha Prata Sigla FJT Posição Elevada Níveis 3 Plataforma Central Serviços Conexões Informações históricas Inauguração 16 de dezembro de 2019 (3 anos)[1] Localização Localização Av. Sapopemba, 12580, Sapopemba Município São Paulo País  Brasil Próxima estação Sentido V...

Art of arranging type Typographer redirects here. For the typewriter, see Typographer (typewriter). Not to be confused with Topography, Typology, or Topology. A specimen sheet of the Trajan typeface, which is based on the letter forms of capitalis monumentalis or Roman square capitals used for the inscription at the base of Trajan's Column, from which the typeface takes its name Movable type being assembled on a composing stick using pieces that are stored in the type case shown below it Typo...

John McIntosh KellBorn(1823-01-26)January 26, 1823Darien, GeorgiaDiedOctober 5, 1900(1900-10-05) (aged 77)Sunnyside, GeorgiaBuriedGriffin, GeorgiaAllegiance United States of America Confederate StatesService/branch United States Navy Confederate NavyYears of service1841–1861 (USN)1861–1865 (CSN)Rank Lieutenant Commander (USN) Commander (CSN)Commands heldCSS SavannahCSS RichmondBattles/warsOpening of JapanMexican–American WarAmerican Civil War Batt...

College football game1994 Outback Gator Bowl50th Gator BowlOutback Gator Bowl logo Tennessee Volunteers Virginia Tech Hokies (7–4) (8–3) SEC Big East 45 23 Head coach: Phillip Fulmer Head coach: Frank Beamer APCoaches NR24 APCoaches 1715 1234 Total Tennessee 1421010 45 Virginia Tech 01067 23 DateDecember 30, 1994Season1994StadiumBen Hill Griffin StadiumLocationGainesville, FloridaMVPRB James Stewart, Tennessee QB Maurice DeShazo, Va. TechFavoriteTennessee by 7Refer...

1925 film The Red KimonoFilm posterDirected byWalter LangDorothy Davenport (uncredited)Written byAdela Rogers St. Johns (story)Dorothy Arzner (adaptation)Malcolm Stuart Boylan (intertitles)Produced byDorothy Davenport (as Mrs. Wallace Reid)StarringPriscilla BonnerCarl MillerVirginia PearsonTyrone Power, Sr.Mary CarrCinematographyJames DiamondProductioncompanyMrs. Wallace Reid ProductionsDistributed byVital Exchanges IncorporatedRelease date November 16, 1925 (1925-11-16) Runnin...

Odor technology For the radio show, see Skratch 'N Sniff. For the 1990 album by Fate, see Scratch 'n' Sniff. Scratch and sniff technology is the application of a fragrant coating to items such as stickers or paperboard, so that when the coating is scratched it releases an odor that is normally related to the image displayed under the coating. The technology has been used on a variety of surfaces from stickers to compact discs. Gale W. Matson accidentally invented the technology while working ...

Area of Glasgow, Scotland Human settlement in ScotlandSandyfordView from Sauchiehall Street looking south to Sikh gurudwara, Tron church and Glasgow Gaelic School, 2019SandyfordLocation within GlasgowOS grid referenceNS576658Council areaGlasgow City CouncilLieutenancy areaGlasgowCountryScotlandSovereign stateUnited KingdomPost townGLASGOWPostcode districtG3 7 / G3 8Dialling code0141PoliceScotlandFireScottishAmbulanceScottish UK ParliamentGlasgow Central...

Indian actor DheenaDheena in 2019 at Thumbaa press meetBornDinesh M (1990-01-27) 27 January 1990 (age 33)Thiruvarur, Tamil Nadu, IndiaNationalityIndianOther namesKPY Dheena, Prank Dheena, Vijay TV DheenaOccupation(s)Film actor, comedian, scriptwriter, AnchorYears active2015–present Dheena is an Indian actor, comedian and screenwriter who works prominently in Tamil films. He is known for playing one of the lead roles in the films Thumbaa (2019), Kaithi (2019) and Master (2021)...

Municipality in Cavite, Philippines This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Noveleta – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2013) (Learn how and when to remove this template message) Municipality in Calabarzon, PhilippinesNoveleta Tierra AltaMunicipalityMunicipality of Noveleta(From t...