Kaleo (luno)

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Kaleo.

Kaleo
Natura satelito  de Jupitero (XXXVII)
satelito de Jupitero • neregula satelito
Oficiala nomo	Jupitero XXXVII[1]
Aliaj nomoj	S/2001 J 8
Nomita laŭ	Kale ^vd
Malkovro
Malkovrinto	-Scott S. Sheppard -David C. Jewitt -Jan Kleyna[1]
Dato de malkovro	9-a de decembro 2001[1]
Loko de malkovro	Mauna Kea[1]
Orbitaj ecoj
Granda duonakso - Periapsido - Apoapsido	23 217 000 km 17 181 000 km ^vd 29 253 000 km ^vd
Discentreco	0,2599
Klinangulo	164,996° (rilate al la ekliptiko)
Periodo	729,47 tagoj
Fizikaj ecoj
Diametro	~2 km (averaĝe)[2]
Maso - Denso	~1,5 × 10^13 kg ~2,6 × 10^3 kg/m^3[2] (hipoteze)
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca temperaturo	~? 124 K (averaĝe)
Albedo Geometria albedo	~0,04[2] (hipoteze) 0,04 ^vd
Observaj ecoj
Videbla magnitudo	23[2]

Kaleo estas neregula satelito de Jupitero, kiu havas retrogradan orbiton.

Malkovro

Post observoj inter la 9-a de decembro 2001 kaj la 12-a de marto 2002, Scott S. Sheppard, David C. Jewitt de la Universitato de Havajo, kaj Jan Kleyna de la Universitato de Kembriĝo, malkovris dekunu jupiterajn lunojn.

Ili anoncis ties malkovrojn^[3] la 16-an de majo 2002. Inter tiuj, Kaleo, kiu tiam ricevis la maldaŭran nomon S/2001 J 8, la oka jupitera luno trovita en 2001 .

Nomo

La 8-an de aŭgusto 2003, IAU aprobis^[4] ĝin nomi Kaleo^[5]. En la helena mitologio, Kaleo (greke: Καλή: Kale) estis unu el la praaj gracioj, edzino de Hefesto.

Orbito

Kaleo estas ano de la karmea grupo, grupo da retrogradaj lunoj kies orbitoj havas grandajn duonaksojn inter 22 900 000 kaj 24 100 000 km, klinecojn inter 164,9° kaj 165,5° rilate al la Jupitera ekvatoro, kaj discentrecojn inter 0,23 et 0,27.

• 
  Diagramo montranta la orbitojn de la neregulaj jupiteraj satelitoj. La karmea grupo estas videbla apud la centro.
• 
  Diagramo montranta la orbitajn inklinaciojn de la lunoj de la karmea grupo en funkcio de la granda duonakso.

Notoj kaj referencoj

1. ↑ Paĝaro pri planeda nomenklaturo ĉe la retejo de la usona geologia agentejo USGS (angle)
2. ↑ Planetary Satellite Physical Parameters (angle)
3. IAUC 7900: Sats OF JUPITER; XTE J0929-314; C/2002 C1 (angle)
4. IAUC 8177: Sats OF (22); Sats OF JUPITER, SATURN, URANUS Nomoj de lunoj (angle)
5. Angle, ĝi ricevis, la nomon de Kale, laŭ regulo kiu volas, ke la nomoj de retrogradaj lunoj finiĝu per "e" (tio, kiu estas neebla en esperanto)

Eksteraj ligiloj

• pole Kaleo, el "Księżyce planet Układu Słonecznego" Arkivigite je 2010-02-23 per la retarkivo Wayback Machine
• angle Kaleo, (angla versio) Arkivigite je 2010-05-21 per la retarkivo Wayback Machine
• france Dekunu novaj jupiteraj satelitoj S/2001 J1...S/2001 J 11, el la paĝaro de Jean-Michel
• germane La karmea grupo (el "Projekto Luno")