Alice Munro

Alice Munro
Nobel-premiito
La verkistino en 2012
Persona informo
Alice Munro
Naskonomo	Alice Ann Laidlaw
Naskiĝo	10-an de julio 1931 (1931-07-10) en Wingham
Morto	13-an de majo 2024 (2024-05-13) (92-jaraĝa) en Port Hope
Lingvoj	angla ^vd
Ŝtataneco	Kanado ^vd
Alma mater	Universitato de Okcidenta Ontario ^vd
Familio
Edz(in)o	Gerald Fremlin ^(en) (1976–2013) James Munro ^(en) (1951–1972) ^vd
Infanoj	4
Profesio
Okupo	verkisto novelisto romanisto scenaristo ĵurnalisto ^vd
Laborkampo	Literatura aktiveco, prozo kaj novelo ^vd
Aktiva en	Clinton • Ontario ^vd
Aktiva dum	1950–2024 ^vd
Verkado
Verkoj	Too Much Happiness ❦ Dear Life ❦ Something I've Been Meaning to Tell You ^vd
Honorigoj Honorigoj (2013)  Nobel-premio pri literaturo (2010)  Kavaliro de la Artoj kaj la Leteroj (2009)  Internacia Premio Booker (2008)  O. Henry Award ^(en) (2006)  O. Henry Award ^(en) (2004)  Scotiabank Giller Prize ^(en) , kialo de la premio Runaway ^(en) (2004)  Atwood Gibson Writers' Trust Fiction Prize ^(en) , kialo de la premio Runaway ^(en) (2002)  Fellow of the Royal Society of Literature ^(en) (2001)  Rea Award for the Short Story ^(en) (1998)  Nacia Librokritikista-Rondo Premio (1998)  Scotiabank Giller Prize ^(en) , kialo de la premio The Love of a Good Woman ^(en) (1997)  PEN/Malamud Award ^(en) (1995)  WH Smith Literary Award ^(en) (1994)  Ordeno de Ontario (1993)  Lorne Pierce Medal ^(en) (1990)  Molson Prize ^(en) (1990, 1998, 2013)  Trillium Book Award ^(en) (1986)  Marian Engel Award ^(en) (1986)  Governor General's Award for English-language fiction ^(en) , kialo de la premio The Progress of Love ^(en) (1978)  Governor General's Award for English-language fiction ^(en) , kialo de la premio Who Do You Think You Are? ^(en) (1968)  Governor General's Award for English-language fiction ^(en) , kialo de la premio Dance of the Happy Shades And Other Stories ^(en)  Commonwealth Writers' Prize ^(en) ^vd
Membrecoj Membrecoj Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj Reĝa Societo de Literaturo ^vd
^vd	Fonto: Vikidatumoj

Alice Ann MUNRO (denaska nomo LAIDLAW; 10-an de julio 1931 - 14-an de majo 2024^[1]) estis Kanada verkisto. Ŝi estis laŭreato de la Nobel-premio pri literaturo en 2013^[2]. En 2009 ŝi ricevis pro sia dumviva verkaro la Internacian Premion "Man Booker". Trifoje estis aljuĝita al ŝi la Premio de la Kanada Guberniestro Ĝenerala por fikcia verkado^[3]. La okazocentro de la verkoj de Munro estas en Suda Ontario, ŝia denaska loĝloko^[4]. Ŝiaj "facile alireblaj, kortuŝaj rakontoj" studas malsimplaĵojn de la homa vivo en ŝajne senpena stilo.

Vivo kaj verkaro

Munro vivis kun ambaŭ gefratoj ĉe vulpopeltofarmo en Wingham (Ontario). Kiam ŝi estis 10-jaraĝa, sia patrino eksuferis je Parkinsona malsano. De 1949 ĝis 1951 ŝi studis ĵurnalistikon ĉe la Universitato de Okcidenta Ontario. Pro monmanko ŝi ĉesis studi, edziniĝis al Jim Munro kaj naskis kvar filinojn; unu el ili baldaŭ post la akuŝigo mortis. Ŝia filino Sheila Munro publikigis en 2002 la memorojn pri la infaneco ene de la verko Lives of Mothers and Daughters: Growing Up With Alice Munro. En 1972 ŝi eksedziniĝis; en 1976 ŝi edzigis la geografon Gerold Fremlin.

Longtempe ŝi devis atendi ĝis la unua publikigo de siaj rakontoj. Ŝia unue lanĉita rakontaro Dance of the Happy Shades ege laŭdatis en 1968 fare de kritikistoj. Ĝis nun 13 volumoj kun rakontoj eldonitis kaj unu romano.

En la verko The View from Castle Rock ŝi rakontis la historion de siaj skotaj antaŭuloj. Al la parencaro nombriĝas ankaŭ la skota poeto James Hogg. Krome ŝi tie ĉi skribis pri la propra infaneco kaj junuleco.

Per siaj noveloj ŝi plene troviĝas en la anglosaksa tradicio. Ŝiaj rakontoj estas realaj, direktaj, nesentimentalaj kaj ofte igis la leginton elpensi la finon de la intrigo.

Stilo

Multaj el la rakontoj de Monroe okazas en la vilaĝoj kaj urbetoj de Ontario, Kanado, kaj precipe en la distrikto Horon. Ĉi tiu fakto fariĝis unu el la elstaraj trajtoj de ŝia verkado; La roluloj en ŝia verko ofte alfrontas enradikiĝintajn kutimojn kaj antaŭjuĝojn de homoj loĝantaj en malgrandaj lokoj.

Alia grava karakterizaĵo estas la vidpunkto de la ĉioscia rakontanto, vidpunkto uzata de ŝi por alporti ordon kaj logikon al ŝia mondo. Usona verkistino Cynthia Ozik nomis ŝin "nia Ĉekov". Same kiel en liaj verkoj, la intrigo estas malĉefa en ŝiaj rakontoj, kaj la vera okazo okazas en la animoj de la roluloj. Unu el la oftaj temoj en ŝia verkado estas la dilemoj de adoleska knabino lernanta interkonsenti kun sia familio kaj la urbo en kiu ŝi kreskas. En siaj lastatempaj verkoj, ŝi ŝanĝis sian fokuson al menopaŭzo kaj ĝiaj akompanantaj malfacilaĵoj. Ĉiukaze, malgraŭ la ripetiĝantaj motivoj, ĉiu rakonto ĉe Monroe estas mondo per si mem, kun imago kaj originaleco havigante la intereson pri la nova rakonto.

La verkaro de Monroe estas difinita kiel arkitektura revolucio en la strukturo de la novelo, precipe en sia maniero vojaĝi tien kaj reen tra la tempo. Ŝiaj rakontoj estis priskribitaj kiel enkarnigantaj pli ol priskribantaj, t.e. malkaŝante pli ol dokumentante. En ŝia rakonto: "Fiction" (Fikcio) inkluzivita en la verko "Too much Happiness" (Tro da Feliĉo), Monroe priskribas kun pli da iometo de ironio la aliro de la legantoj al noveloj. La ĉefrolulino aĉetas verkon ĵus eldonitan de unu el ŝiaj konulinoj, kaj montriĝas, ke temas pri verko, kiu enhavas nur novelojn. kaj poste ŝi pensas al si: "Ĉi tio mem estas seniluziiĝo [ke la verko enhavas novelojn kaj ne romanon]. Ĉi tiu fakto, ŝajne, reduktas la aŭtoritaton de la verko kaj igas la verkiston iu, kiu nur staras ĉe la pordego de literaturo kaj ne unu, kiu jam bone estas alkutimita al ĝi. "

Kiam Monroe ricevis la Nobel-premion pro siaj noveloj, ŝi diris similan aferon: "Dum jaroj kaj jaroj mi pensis, ke noveloj estas nur praktiko por verki romanon ... Tiam mi konstatis, ke nur tion mi povis fari, do mi eltenis ĝin. Mi supozas, ke la fakto, ke mi enmetis tiom multe en la rakontojn, estas maniero kompensi tion fakton."

Verkoj

• Dance of the Happy Shades. 1968.
• Lives of Girls and Women. 1971.
• Something I’ve Been Meaning to Tell You. 1974.
• The Moons of Jupiter. 1977.
• Who Do You Think You Are? 1978.
• The Progress of Love. 1986.
• Friend of My Youth. 1990.
• Open Secrets. 1994.
• The Love of a Good Woman. 1998.
• Hateship, Friendship, Courtship, Loveship, Marriage. 2001.
• Runaway. 2004.
• The View from Castle Rock. 2006.
• Too much happiness. (troa feliĉo, 2009). Kolekto de rakontoj aŭ noveletoj, ĉefe pri vivoj de virinoj kiuj suferas probleman kaj eĉ tragedian vivon en la etoso familia, ofte kaŭzitan de nenormala konduto de viroj (ne nur), kiuj iele rompas la normalan vivon familian ekzemple per agado tipe de "hipioj". Ii estas la jenaj: Dimensions, Fiction, Wenlock Edge, Deep-Holes, Free Radicals, face, Some Women, Childs's Play, Wood, Too Much Happiness. La antaŭlasta Wood estas aparta peco kie oni detalegas pri la fako lignoproduktado kaj ĉefe pri la laboro de arbo-hakisto, kiu suferas akcidenton; tamen tiu konfirmas la intereson kaj insiston de la aŭtoro prezenti la profesiojn rilatajn al lignaĵado kaj ĉarpentado, ĉiam kiel etoso kie okazas problemoj por apudaj virinoj.

Filmoj

• 1994: Lives of girls and women
• 2006: Away From Her

Premio

• Governor General’s Award for Fiction
  • 1968 für Dance of Happy Shades
  • 1978 für Who do you think you are
  • 1986 für The Progress of Love
• Trillium Book Award
  • 1990 porFriend of My Youth
  • 1998 porThe Love of a Good Woman
• Order of Ontario (1994)
• Giller Prize
  • 1998 por The Love of a Good Woman
  • 2004 por Runaway
• National Book Critics Circle Award for Fiction (1998) porThe Love of a Good Woman
• Man-Booker-Preis für internationale Literatur (2009)
• Ritter des Ordre des Arts et des Lettres (2010)
• Nobelpremio (2013)

Literaturo

• Ingo Schulze, Frauke Meyer-Gosau: Fast ein Gefühl von Vollendung. Ein Gespräch mit Ingo Schulze über Weltliteratur und Welterfolg, Revolution und Konvention und die Besonderheit der Erzählungen von Alice Munro. En: Literaturen: die Zeitschrift für Leser. Vol. 12 (2011), Berlin kajero 4, p. 41-43
• Cathy Moulder (eld.): Alice Munro. An annotated bibliography of works and criticism compiled by Carol Mazur. Scarecrow Press, Lanham, Md. 2007 ISBN 978-0-8108-5924-1
• Coral Ann Howells: Alice Munro. Manchester University Press, Manchester u. a. 2007, ISBN 978-0-7190-4559-2.
• Robert Thacker: Alice Munro : writing her lives; a biography. Emblem, McClelland & Stewart, Toronto, Ont. 2011, ISBN 978-0-7710-8510-9.
• Walter Rintoul Martin: Alice Munro : paradox and parallel. Univ. of Alberta Pr., Edmonton, Alberta 1987

Fontoj

1. "Alice Munro ist tot." - Nekrologo ĉe: orf.at, 14.5.2024
2. The Nobel Prize in Literature 2013 - Press Release (PDF) (10 Oktobro 2013). Alirita 2013-10-10 .
3. "Alice Munro wins Man Booker International prize", 27a de Majo 2009.
4. Marchand, P., "Open Book: Philip Marchand on Too Much Happiness, by Alice Munro", 29a de Aŭgusto 2009. Kontrolita 5 Septembro 2009.