|
Χάινριχ Ίγκνατς Μπίμπερ
Ο Χάινριχ Ίγκνατς Φραντς Μπίμπερ φον Μπίμπερν (γερμ. Heinrich Ignaz Franz Biber von Bibern, βαπτ. 12 Αυγούστου 1644 – 3 Μαΐου 1704) ήταν Βοημο-Αυστριακός συνθέτης και δεξιοτέχνης βιολιστής της εποχής του Μπαρόκ. Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους συνθέτες όσον αφορά στο ρεπερτόριο του βιολιού, καθώς έγραψε γι' αυτό έναν αξιόλογο όγκο έργων, ενώ συνέβαλε στην ανάπτυξη αρκετών τεχνικών εκτέλεσης του οργάνου (6η και 7η θέση, διπλοί φθόγγοι, σκορντατούρα κλπ). Η μουσική του επηρέασε πλήθος συνθετών της εποχής του, ενώ στις μέρες μας είναι περισσότερο γνωστός για τις Μυστηριακές (ή Ροζάριες) του Σονάτες (Mysterien Sonaten), μια συλλογή από 15 σονάτες για βιολί και συνεχές βάσιμο που συσχετίζεται με τις 15 χάντρες ενός ροζάριου.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Μπίμπερ γεννήθηκε στο Βάρτενμπεργκ της Βοημίας, το σημερινό Stráž pod Ralskem της Τσεχίας. Για τα πρώιμά του χρόνια ελάχιστα είναι γνωστά, πέραν του ότι πιθανότατα φοίτησε στο Ιησουιτικό Γυμνάσιο της Οπάβα, στη Βοημία. Μέχρι το 1668 εργάστηκε αρχικά στην υπηρεσία του πρίγκηπα Johann Seyfried von Eggenberg στο Γκρατς και κατόπιν του Αρχιεπισκόπου Καρόλου Β΄του Όλομουτς (Karl II von Liechtenstein-Kastelkorn), στο Kroměříž.
Το καλοκαίρι του 1670 ο Κάρολος στέλνει τον Μπίμπερ στο Άμπσαμ, κοντά στο Ίνσμπρουκ, ως διαπραγματευτή εν όψει μιας μεγάλης αγοράς καινούριων οργάνων, από τον οργανοποιό Γιάκομπ Στάινερ. Αντ' αυτού ο Μπίμπερ κατέληξε στον Αρχιεπίσκοπο του Σάλτσμπουργκ, Μαξιμιλιανό (Maximilian Gandolph von Kuenburg), ο οποίος και του προσέφερε μια θέση στην υπηρεσία του. Καθώς οι δύο αρχιεπίσκοποι διατηρούσαν καλές σχέσεις, ο Κάρολος -αν και πληγωμένος από την απόφαση του μουσικού του- δεν προέβη σε κάποια διαμαρτυρία και περίμενε την λήξη της θητείας του Μπίμπερ το 1676. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα έργα που έστελνε στον Κάρολο γράφτηκαν στις αρχές του 1670. Ο Μπίμπερ έμεινε στο Σάλτσμπουργκ για το υπόλοιπο της ζωής του, όπου και διέπρεψε: κατάφερε να εκδοθεί η μουσική του το 1676 και έπαιξε (μετά αμοιβής) παρουσία του Αυτοκράτορα Λεοπόλδου Α΄ το 1677, ενώ το 1679 γίνεται αναπληρωματικός Αρχιμουσικός (Kapellmeister) στον καθεδρικό ναό και το 1684 κανονικός Αρχιμουσικός. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1690, λαμβάνει τίτλο ευγενείας (τη παραχωρήσει του Αυτοκράτορα) και πλέον ονομάζεται Μπίμπερ φον Μπίμπερν και τέλος, ο νέος Αρχιεπίσκοπος του Σάλτσμπουργκ Johann Ernst, τον χρίζει υψηλό λόρδο, την υψηλότερη κοινωνική διάκριση που κατέκτησε.
Στις 30 Μαΐου 1672 ο Μπίμπερ νυμφεύτηκε τη Μαρία Βάις, κόρη ενός εμπόρου από το Ζάλτσμπουργκ· απέκτησαν 11 παιδιά, από τα οποία ο Άντον Χάινριχ (1679–1742) και ο Καρλ Χάινριχ (1681–1749) έγιναν βιολιστές στην Αυλή του Σάλτσμπουργκ - ο Καρλ προήχθη σε Αρχιμουσικό το 1743. Οι κόρες του Μαρία Καικιλία (γενν. 1674) και Άννα Μαγκνταλένα (1677-1742) έγιναν μοναχές στη Μονή Αγίας Κλάρας στο Μεράνο, και στο Αββαείο Νόνμπεργκ αντιστοίχως. Η Άννα Μαγκνταλένα, όντας μεσόφωνος και βιολίστρια, υπηρέτησε ως διευθύντρια της χορωδίας του Παρεκκλησίου του Αββαείου.
Το έργο του
Στα έργα για βιολί του Μπίμπερ είναι εμφανής η επιρροή αφ' ενός της ιταλικής βιολιστικής παράδοσης -όπως αυτή εκφράζεται από τους Μάρκο Ουτσελλίνι και Κάρλο Φαρίνα- και αφ' ετέρου της νεοσύστατης τότε γερμανικής πολυφωνίας, εκπρόσωπος της οποίας είναι και ο - πιθανότατα δάσκαλος του Μπίμπερ - Χάινριχ Σμέλτσερ. Στις συνεισφορές του στο ρεπερτόριο του βιολιού προσμετράται και η περαιτέρω ανάπτυξη των τεχνικών παιξίματος (6η και 7η θέση, δακτυλοθεσία, τεχνικές δοξαριού) που ήταν κατά πολύ ανώτερες απ' αυτές των Ιταλών της εποχής. Ήταν, ακόμη, άριστος στην αντίστιξη, όπως φαίνεται από αρκετά κομμάτια του, στα οποία χρησιμοποιεί διπλούς φθόγγους ή και συγχορδίες. Εκεί βεβαίως που παραμένει αξεπέραστος είναι η τεχνοτροπία της σκορντατούρα, την εναλλακτική δηλαδή χρήση χορδισμάτων του οργάνου (π.χ. Σολ-Σολ-Ρε-Ρε αντί του κανονικού Σολ-Ρε-Λα-Μι, συχνά με αλλαγή θέσης κάποιας χορδής). Η μουσική του, τέλος, βρίθει αριθμητικών συμβολισμών, αλλά και εμπίπτει εν πολλοίς στην κατηγορία της προγραμματικής μουσικής, αποδίδοντας με μουσικό τρόπο ένα κείμενο (πρβλ. Οι Τέσσερις Εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι). Αν και στις μέρες του επηρέασε σημαντικά τους Ευρωπαίους συνθέτες για βιολί, εν τέλει επικράτησε η τεχνοτροπία του Αρκάντζελο Κορέλλι και των μουσικών του «απογόνων».
Οργανική μουσική
Τα καλύτερα δείγματα της τεχνοτροπίας σκορντατούρα προέρχονται από δύο συλλογές του Μπίμπερ: η πρώτη γράφτηκε περ. το 1676 και έχει επικρατήσει με την ονομασία Μυστηριακές Σονάτες (επίσης Ροζάριες ή Εγχάρακτες Σονάτες) και δεν εκδόθηκε όσο ο συνθέτης ήταν εν ζωή. Αποτελείται από 15 σονάτες για βιολί και συνεχές βάσιμο, η κάθε μία από τις οποίες απεικονίζει με συμβολικό τρόπο το καθένα από τα 15 Μυστήρια του Ροζάριου. Η συλλογή κλείνει με ένα 16ο κομμάτι, που πρόκειται για μία μακροσκελή πασσακάλια για σόλο βιολί. Στο σωζόμενο αντίγραφο του έργου, κάθε κομμάτι συνοδεύεται από ένα μικρό χαρακτικό που απεικονίζει το Μυστήριο-θεματολογία, ενώ η πασσακάλια «προλογίζεται» από το σχέδιο ενός φύλακα-άγγελου με ένα παιδί. Μόνο το πρώτο και το τελευταίο κομμάτι της συλλογής χρησιμοποιούν κανονικό χόρδισμα· τα υπόλοιπα είναι γραμμένα με κάποιας μορφής σκορντατούρα, όπως φαίνεται και από τον παρακάτω πίνακα:
Οι εν λόγω σονάτες ήταν αφιερωμένες στον Αρχιεπίσκοπο Μαξιμιλιανό, στον οποίο και ο συνθέτης απευθύνεται προλογίζοντας το έργο: "Το όλο έργο αφιερούται προς τιμήν των ιε΄ Ιερών Μυστηρίων, τα οποία τόσο σφοδρά προωθείτε". Αν και δεν εκδόθηκε κατά τη διάρκεια της ζωής του, το έργο έχει στις μέρες μας μεγάλη απήχηση, με πολυάριθμες ηχογραφήσεις από δεξιοτέχνες του βιολιού. Η 15η σονάτα είναι επίσης γνωστή για ένα από τα θέματά της, το οποίο είναι σχεδόν ολόιδιο με το θέμα από το 24ο Καπρίτσιο του Νικολό Παγκανίνι· εικάζεται ότι ο τελευταίος άντλησε το θέμα από τον Μπίμπερ, όπως κατόπιν το θέμα του Παγκανίνι ενέπνευσε έργα των Φραντς Λιστ, Γιοχάνες Μπραμς, Σεργκέι Ραχμάνινοφ κ.α.
Το δεύτερο έργο όπου χρησιμοποιείται η τεχνική της σκορντατούρα, είναι το Harmonia artificioso-ariosa (1696). Αποτελείται από επτά Παρτίτες για δύο όργανα και συνεχές βάσιμο: πέντε για δύο βιολιά, μία για βιόλα ντ' αμόρε και μία για βιολί και βιόλα. Ο συνθέτης χρησιμοποιεί τη σκορντατούρα σε έξι απ' αυτές, εξαντλώντας κάθε δυνατότητα της εν λόγω τεχνικής, μη εξαιρουμένης και της περίτεχνης πολυφωνικής γραφής: κάποια από τα κομμάτια είναι 5φωνα, με τα μελωδικά όργανα (βιολί και βιόλα) να παίζουν το καθένα δύο φωνές. Όλως περιέργως, η σκορντατούρα δεν έχει θέση σε κανένα άλλο οργανικό έργο του Μπίμπερ, με μόνη εξαίρεση δύο από τις Σονάτες για σόλο βιολί του 1681. Οι τελευταίες -οκτώ τον αριθμό- είναι για βιολί και συνεχές βάσιμο και -σε αντίθεση με τις Μυστηριακές και την Harmonia- αποτελούνται από κομμάτια ελεύθερης φόρμας (πρελούδιο, άρια, παραλλαγή), παρά από τους καθιερωμένους χορούς, που βρίσκουμε και στη σουίτα.
Άλλες εξεδομένες οργανικές συλλογές του Μπίμπερ περιλαμβάνουν τις Sonatae tam aris quam aulis servientes (1676), Mensa sonora (1680) και Fidicinium sacro profanum (1682/3). Η πρώτη περιέχει σονάτες για πέντε, έξι και οκτώ φωνές (οργανικά μέρη)· κάποιες είναι γραμμένες για έγχορδα, ενώ κάποιες άλλες περιλαμβάνουν μία ή δύο τρομπέτες. Το Mensa sonora είναι μια συλλογή από έξι παρτίτες για ένα ή δύο βιολιά, βιόλα, βιολοντσέλο και συνεχές βάσιμο, ενώ το Fidicinium sacro profanum αποτελείται από δώδεκα σονάτες για ένα ή δύο βιολιά και συνεχές βάσιμο. Στα σωζόμενα χειρόγραφα βρίσκουμε αρκετά άλλα κομμάτια, όπως φαντασίες, μπαλλέτα, σονάτες κλπ. Απ' αυτά ξεχωρίζει το Battalia (ελλ. μάχη), ένα κομμάτι προγραμματικής μουσικής, όπως και η Sonata representativa, στο οποίο επίσης υπάρχουν μιμήσεις φυσικών ήχων (πουλιά και διάφορα ζώα). Τέλος, ιδιαίτερο κομμάτι είναι η Sonata S Polycarpi, η οποία είναι γραμμένη για οκτώ τρομπέτες και τυμπάνια.
Θρησκευτική μουσική
Αντίθετα με τους περισσότερους συνθέτες για βιολί, ο Μπίμπερ δεν περιορίστηκε μόνο σ' αυτό: υπήρξε πολυγραφότατος όσον αφορά σε έργα θρησκευτικής μουσικής, που περιλαμβάνει λειτουργίες, ρέκβιεμ, μοτέτα κλπ. Αρκετά απ' αυτά είναι για δύο χορωδίες και εκτεταμένο οργανικό σύνολο, κάτι λογικό αν αναλογιστούμε το ευρύχωρο εσωτερικό του καθεδρικού ναού του Σάλτσμπουργκ. Ένα εξ αυτών, η Missa Salisburgensis (1682) είναι γραμμένη για δεκαέξι φωνές και 37 οργανικά μέρη (53 μέρη στο σύνολο), έργο το οποίο είχε μέχρι πρότινος λανθασμένα αποδοθεί στον Οράτσιο Μπενέβολι. Παρόμοια έργα περιλαμβάνουν τα Plaudite tympana à 53 (1682), Vesperae à 32 (1693), Missa Bruxellensis (1696), Missa S Henrici (1697) και πολλά άλλα. Αν και τα περισσότερα επιδεικνύουν τη χρήση διπλής χορωδίας (πρβλ. τα χορωδιακά του Τζιοβάννι Γκαμπριέλι), κάποια άλλα - όπως το Stabat Mater και η Missa quadragesimalis - είναι απλές τετράφωνες μελοποιήσεις για a cappella χορωδία.
Κατάλογος κυριότερων έργων
Φωνητική / Θρησκευτική μουσική
- C. 1 - Missa Alleluja à 36
- C. 2 - Missa Sancti Alexii
- C. 3 - Missa Christi resurgentis
- C. 4 - Missa ex B
- C. 5 - Missa Quadragemisalis
- C. 6 - Missa Sancti Henrici
- C. 7 - Requiem à 15 in Concerto
- C. 8 - Requiem ex F con terza minore
- C. 9 - Laetatus sum a 7
- C. 10 - Nisi Dominus a 2, violino e basso
- Vesperae à 32
- C. 11 - Dixit Dominus
- C. 12 - Magnificat
Vesperae longiores ac breviores (1693)
- C. 13 - Dixit Dominus
- C. 14 - Confitebor tibi Domine
- C. 15 - Beatus vir
- C. 16 - Laudate, pueri, Dominum
- C. 17 - Laudate Dominum
- C. 18 - Magnificat
- C. 20 - Laudate pueri
- C. 23 - Lauda Jerusalem
- C. 43 - In Festo Trium Regium, Muttetum Natale à 6
- C. 44 - Litaniae de Sancto Josepho
- C. 45 - Lux perpetua
- C. 46 - Huc poenitentes
- C. 47 - Ne cedite mentes
- C. 48 - Quo abiit dilectus tuus a 8 (Offertorium in Festo 7 dolorum)
- C. 49 - Salve Regina
- C. 51 - Arminio, chi la dura la vince. (τρίπρακτο μουσικό δράμα)
Οργανική μουσική
- C. 52 – Arien à 4
- C. 53 – Arien à 4, για βιολί, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο σε Λα μείζονα
- C. 55 – Ballettae à 4 Violettae
- C. 56 – Balletti à 4, για βιολί, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο σε Σολ μείζονα
- C. 58 – Balletti
- C. 59 – Balletti Lamentabili à 4
- C. 60 – Balletti
- C. 61 – Battalia à 10, για 3 βιολιά, 4 βιόλες, 2 βιολόνε και συνεχές βάσιμο (1673)
- Harmonia artificioso-ariosa: diversi mode accordata (7 παρτίτες για 1 ή 2 βιολιά, 2 βιόλες, 2 βιόλες ντ' αμόρε και συνεχές βάσιμο, σε διάφορους συνδιασμούς -1696)
- C. 62 – Partia, No. 1 σε Ρε ελάσσονα
- C. 63 – Partia, No. 2 σε Σο ελάσσονα
- C. 64 – Partia, No. 3 σε Λα μείζονα
- C. 65 – Partia, No. 4 σε Μι ύφεση μείζονα
- C. 66 – Partia, No. 5 σε Σολ ελάσσονα
- C. 67 – Partia, No. 6 σε Ρε μείζονα
- C. 68 – Partia, No. 7
- "Mensa Sonora seu Musica Instrumentalis" (6 σουίτες για βιολί, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο -1680)
- C. 75 – Serenada à 5 'Der Nachtwächter'
- C. 76 – Trombet-undt Musicalischer Taffeldienst à 4
- Fidicinium sacroprofanum (12 σονάτες για 1 ή 2 βιολιά, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο -1683)
- Mysterien Sonaten ή Rosenkranz-Sonaten (Μυστηριακές ή Ροζάριες Σονάτες) για βιολί σε σκορντατούρα και συνεχές βάσιμο καθώς και μία πασσακάλια για σόλο βιολί -1676)
- C. 90 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 1 σε Ρε ελάσσονα, (Ο Ευαγγελισμός)
- C. 91 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 2 σε Λα μείζονα, (Η Επίσκεψη)
- C. 92 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 3 σε Σι ελάσσονα, (Η Γέννηση)
- C. 93 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 4 σε Ρε ελάσσονα, (Η Παρουσία)
- C. 94 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 5 σε Λα μείζονα, (Η Εύρεση του Ναού)
- C. 95 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 6 σε Ντο ελάσσονα, (Η Αγωνία στους Κήπους)
- C. 96 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 7 σε Φα μείζονα, (Το Μαστίγωμα του Ιησού)
- C. 97 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 8 σε Σι ύφεση μείζονα, (Η Στέψη του Ιησού με το Ακάνθινο Στεφάνι)
- C. 98 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 9 σε Λα ελάσσονα, (Η Πορεία με τον Σταυρό)
- C. 99 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 10 σε Σολ ελάσσονα, (Η Σταύρωση)
- C. 100 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 11 σε Σολ μείζονα, (Η Ανάσταση)
- C. 101 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 12 σε Ντο μείζονα, (Η Ανάληψη)
- C. 102 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 13 σε Ρε ελάσσονα, (Η Κάθοδος του Αγίου Πνεύματος)
- C. 103 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 14 σε Ρε μείζονα, (Η Κοίμηση της Θεοτόκου)
- C. 104 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 15 σε Ντο μείζονα, (Η Στέψη της Παρθένου Μαρίας)
- C. 105 – Passacaglia, για σόλο βιολί σε Σολ ελάσσονα
- C. 106 – Pastorella, sonata για βιολί και συνεχές βάσιμο σε Λα μείζονα
- C. 108 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο σε Μι μείζονα
- C. 109 – Sonata a 6
- C. 110 – Sonata à 6 "Die pauern kirchfartt genandt", για 3 βιολιά, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο σε Σι ύφεση μείζονα
- C. 111 – Sonata à 7, 6 Tromb, Tramburin con Organo Ao. 1668
- C. 112 – Sonata 'pro tabula' για 5 φλάουτα με ράμφος, 2 βιολιά, 3 βιόλες και συνεχές βάσιμο σε Ντο μείζονα
- C. 113 – Sonata Sancti Polycarpi
- Sonatae tam aris quam aulis servientes (12 σονάτες για 5-8 όργανα [τρομπέτες, έγχορδα και συνεχές βάσιμο] σε διάφορους συνδιασμούς -1676)
- C. 114 – Sonata, για 2 τρομπέτες, 2 βιολιά, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 1 σε Ντο μείζονα
- C. 115 – Sonata, για 2 βιολιά, 3 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 2 σε Ρε μείζονα
- C. 116 – Sonata, για 2 βιολιά, 3 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 3 σε Σολ ελάσσονα
- C. 117 – Sonata, για τρομπέτα, βιολί, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 4 σε Ντο μείζονα
- C. 118 – Sonata, για 2 βιολιά, 3 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 5 σε Μι ελάσσονα
- C. 119 – Sonata, για 2 βιολιά, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 6 σε Φα μείζονα
- C. 120 – Sonata, για 2 τρομπέτες, 2 βιολιά και συνεχές βάσιμο No. 7 σε Σολ μείζονα
- C. 121 – Sonata, για 2 βιολιά, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 8 σε Σολ μείζονα
- C. 122 – Sonata, για 2 βιολιά, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 9 σε Σι ύφεση μείζονα
- C. 123 – Sonata, για τρομπέτα, βιολί, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 10 σε Σολ ελάσσονα
- C. 124 – Sonata, για 2 βιολιά, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 11 σε Λα μείζονα
- C. 125 – Sonata, για 2 τρομπέτες, 2 βιολιά, 2 βιόλες και συνεχές βάσιμο No. 12 σε Ντο μείζονα
- C. 126–137 – A due No. 1–12
- Sonatae violino solo (8 σονάτες για βιολί και συνεχές βάσιμο -1681)
- C. 138 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 1 σε Λα μείζονα
- C. 139 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 2 σε Ρε ελάσσονα
- C. 140 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 3 σε Φα μείζονα
- C. 141 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 4 σε Ρε μείζονα
- C. 142 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 5 σε Μι ελάσσονα
- C. 143 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 6 σε Ντο ελάσσονα
- C. 144 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 7 σε Σολ ελάσσονα
- C. 145 – Sonata, για βιολί και συνεχές βάσιμο No. 8 σε Σολ μείζονα
- C. 146 – Sonata violino solo representativa (Representatio Avium), για βιολί και συνεχές βάσιμο σε Λα μείζονα, 1669?
- C. 147 – Sonata, για σόλο βιολί σε Λα μείζονα
- C. App. 100 – Missa Bruxellensis
- C. App. 101 – Missa Salisburgensis
- C. App. 106 – Hymnus "Plaudite Tympana"
- C. App. 111 – Harmonia Romana
- C. App. 117 – Sonata à 3 "AB"
- C. App. 118 – Sonata à 3 ("AB")
- C. App. 119 – Sonata à 4 ("H.B.")
- C. App. 121 – Sonata Jucunda, για 2 βιολιά, 3 βιόλες και συνεχές βάσιμο σε Ρε μείζονα
Χαμένα φωνητικά έργα
- Applausi festivi di Giove (καντάτα) (1687)
- Li trofei della fede cattolica (καντάτα) (1687)
- Alessandro in Pietra (όπερα) (1689) [9]
- Trattenimento musicale del'ossequio di Salisburgo (καντάτα) (1699)
- Sonata à 3 (για 2 βιολιά και τρομπόνι) (Αμφίβολη απόδοση στον Μπίμπερ, την νεανική του περίοδο) Το κομμάτι υποδεικνύει ότι αν πράγματι ανήκει στον Μπίμπερ, τότε ήταν υπό την καθοδήγηση του Αντόνιο Μπερτάλι. Ο τελευταίος έγραψε μια σειρά από παρόμοιες σονάτες με την ίδια ενορχήστρωση και άρα θα μπορούσε να ανήκει σ' αυτόν, αν και το μέρος του βιολιού είναι πιο περίτεχνο απ' ό,τι σε άλλα του έργα.[10]
Σημειώσεις
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6hb2m8q. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. 20537808. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19990000778. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/38896. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Research Library in Olomouc: (Τσεχικά) REGO. aleph.vkol.cz/F/?func=find-c&ccl_term=sys%3D000003532&local_base=svk04. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2024.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13891494b. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ «Encyklopedie Kroměříže». (Τσεχικά) d:Q115101618. 1 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2024.
- ↑ Karl Heinrich Wörner, Wolfgang Gratzer, Lenz Meierott (1993): Geschichte der Musik: ein Studien- und Nachschlagebuch, σελ. 229. Vandenhoeck & Ruprecht, ISBN 3-525-27811-X.
- ↑ Linn Records – Virtuoso in the Making — Biber
Πηγές
- Elias Dann, Sehnal, Jiří The New Grove Dictionary of Music and Musicians Λονδίνο, 1995
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
|
|
