Σέλι-Αν Φρέιζερ-Πράις

Σέλι-Αν Φρέιζερ-Πράις
Η Φρέιζερ-Πράις το 2013
Προσωπικές Πληροφορίες
Γέννηση	27 Δεκεμβρίου 1986 (1986-12-27) (37 ετών) Κίνγκστον, Τζαμάικα
Κατοικία	Κίνγκστον, Τζαμάικα
Ύψος	1,52 μ.[1]
Βάρος	57 κιλά [1]
Άθλημα
Άθλημα	Στίβος
Αγώνισμα	100 μ., 200 μ.
Μετάλλια Διοργάνωση 1ο 2ο 3ο Ολυμπιακοί Αγώνες 3 4 1 Παγκόσμιο Πρωτάθλημα 10 4 0 Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου 1 0 0 Παναμερικανικοί Αγώνες 1 0 0 Σύνολο 15 8 1 Στίβος γυναικών Χώρα συμμετοχής:  Τζαμάικα Ολυμπιακοί Αγώνες Χρυσό 2008 Πεκίνο 100 μ. Χρυσό 2012 Λονδίνο 100 μ. Χρυσό 2020 Τόκιο 4×100 μ. σκυτ. Αργυρό 2012 Λονδίνο 200 μ Αργυρό 2012 Λονδίνο 4×100 μ σκυτ Αργυρό 2016 Ρίο 4×100 μ Αργυρό 2020 Τόκιο 100 μ Χάλκινο 2016 Ρίο 100 μ Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Χρυσό 2009 Βερολίνο 100 μ Χρυσό 2009 Βερολίνο 4×100 μ σκυτ Χρυσό 2013 Μόσχα 100 μ Χρυσό 2013 Μόσχα 200 μ Χρυσό 2013 Μόσχα 4×100 μ. σκυτ Χρυσό 2015 Πεκίνο 100 μ Χρυσό 2015 Πεκίνο 4×100 μ σκυτ Χρυσό 2019 Ντόχα 100 μ Χρυσό 2019 Ντόχα 4×100 μ σκυτ Χρυσό 2022 Όρεγκον 100 μ Αργυρό 2007 Οσάκα 4×100 μ σκυτ Αργυρό 2011 Ντέγκου 4×100 μ σκυτ Αργυρό 2022 Όρεγκον 200 μ Αργυρό 2022 Όρεγκον 4×100 μ σκυτ Αργυρό 2023 Βουδαπέστη 4×100 μ σκυτ Χάλκινο 2023 Βουδαπέστη 100 μ Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Χρυσό 2014 Σόποτ 60 μ Παναμερικανικοί Αγώνες Χρυσό 2019 Λίμα 200 μ.

Η Σέλι-Αν Φρέιζερ-Πράις (Shelly-Ann Fraser-Pryce, γεννήθηκε Φρέιζερ, 27 Δεκεμβρίου 1986) είναι Τζαμαϊκανή αθλήτρια των δρόμων ταχύτητας. Είναι δύο φορές χρυσή Ολυμπιονίκης (2008, 2012) στα 100 μέτρα,^[2] καθώς και δέκα φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια.^[3]

Καριέρα

Πρώτα χρόνια

Μεγάλωσε με τα δύο αδέρφια της από τη μητέρα της, που ήταν πρώην αθλήτρια που εργαζόταν ως πλανόδια πωλήτρια. Ταλαντούχα σπρίντερ από πολύ μικρή ηλικία, άρχισε να τρέχει ξυπόλητη στο δημοτικό σχολείο από την ηλικία των 10 ετών. Σε όλη τη διάρκεια της φοίτησης στο γυμνάσιο ήταν δραστήρια στο στίβο νέων, αγωνιζόμενη στα πρωταθλήματα αγοριών και κοριτσιών μεταξύ δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (γνωστά τοπικά ως "Champs") και κέρδισε το χάλκινο στα 100 μέτρα σε ηλικία 16. Ως μαθήτρια γυμνασίου, έτρεξε 100 μέτρα σε 11,57 δευτερόλεπτα - ένα πολλά υποσχόμενο αποτέλεσμα για ένα 16χρονο κορίτσι.

Το 2002, έτρεξε 25,35 δευτερόλεπτα για να κερδίσει τον τίτλο των 200 μέτρων στο Τζαμάικα Πρωτάθλημα κάτω των 18 ετών και αργότερα την ίδια χρονιά βοήθησε την ομάδα των Τζαμαϊκανών να κερδίσει το χρυσό σκυταλοδρομίας 4 × 100 μ. στο Πρωτάθλημα Νεανίδων Κεντρικής Αμερικής και Καραϊβικής, που διεξήχθη στο Μπρίτζταουν των Μπαρμπάντος. Το 2007, ενώ φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας στο Κίνγκστον, βελτίωσε το καλύτερό της σε 11,31 δευτερόλεπτα, κατέλαβε την πέμπτη θέση στο εθνικό πρωτάθλημα και κέρδισε ένα ασημένιο μετάλλιο στο παγκόσμιο πρωτάθλημα για το τρέξιμό της στα 4 × 100 μέτρα σκυταλοδρομίας.^[4][5]

Οι πρώτες επιτυχίες

Έγινε διεθνώς γνωστή το 2008 στους Ολυμπιακούς του Πεκίνο, όταν στέφθηκε χρυσή Ολυμπιονίκης στα 100 μέτρα, με ατομικό ρεκόρ 10,78 δευτερόλεπτα.^[6][7][8] Βελτίωσε κατά 0,53 δευτερόλεπτα τον καλύτερο της προηγούμενης χρονιά, και ήταν επίσης ο δεύτερος ταχύτερος στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων εκείνη την εποχή, πίσω από το Ολυμπιακό ρεκόρ του 1988 της Φλόρενς Γκρίφιθ-Τζόινερ.

Την επόμενη χρονιά με χαρακτηριστικά προσόν της την εξαιρετική εκκίνηση που της επέτρεπε το μικρό της σώμα, με ανάστημα μόλις 1,52 μέτρα, έγινε και Παγκόσμια Πρωταθλήτρια στο ίδιο αγώνισμα με χρόνο 10,73 βελτιώνοντας την επίδοσή της.^[9] Χρυσή έγινε και στη σκυταλοδρομία με την ομάδα της Τζαμάικας.^[4]

Η Φρέιζερ υπέστη αποκλεισμό έξι μηνών, όταν στο δείγμα αντιντόπινγκ από το μίτινγκ του Diamond League της Σαγκάης βρέθηκε η ουσία οξυκωδόνη.^[10][11] Αυτή η ουσία χρησιμοποιείται ως παυσίπονο, και δεν θεωρείται ως ουσία βελτίωσης επιδόσεων.^[12] Ο προπονητής της Στίβεν Φράνσις είπε πως η Φρέιζερ πήρε την ουσία λόγω πονόδοντου. Ωστόσο, η αθλήτρια πήρε την ευθύνη πάνω της λέγοντας: "Είμαι επαγγελματίας αθλήτρια – που υποτίθεται πρέπει να εξετάζεται ιατρικά – έτσι για οτιδήποτε βάζω μέσα στο σώμα μου, ευθύνομαι να πάρω την ευθύνη και έτσι έκανα."^[13]

Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νταεγού 2011

Λόγω ενός τραυματισμού στην κνήμη, η Φρέιζερ-Πράις κατάφερε να πάρει την τέταρτη θέση στα 100 μέτρα με 10,99 δευτερόλεπτα. Παραμένει η μοναδική εμφάνιση της σε τελικό Παγκόσμιο Πρωτάθλημα όπου δεν κέρδισε χρυσό στα 100 μέτρα. Όμως, πήρε ένα αργυρό μετάλλιο με την ομάδα της Τζαμάικας σε 41,71 δευτερόλεπτα, επίδοση που ήταν εθνικό ρεκόρ.^[14]

Ολυμπιακοί Αγώνες Λονδίνο 2012

Τον Ιανουάριο του 2011 παντρεύτηκε τον Τζέισον Πράις, αλλάζοντας το όνομά της. Η αθλήτρια υπερασπίστηκε με επιτυχία τον τίτλο της στα 100 μέτρα, σε χρόνο 10,75 δευτερόλεπτα. Πίσω της τερμάτισαν οι Καρμελίτα Τζέτερ και Βερόνικα Κάμπελ-Μπράουν.^[15]

Στον πρώτο της αγώνα 200 μέτρων σε διεθνές πρωτάθλημα, έκανε ατομικό ρεκόρ 22,09 δευτερολέπτων και τερμάτισε στη δεύτερη θέση, πίσω από την Άλισον Φίλιξ.^[16] Επίσης, έτρεξε και στη σκυταλοδρομία 4 × 100 μέτρων με την ομάδα της Τζαμάικας, τερματίζοντας στη δεύτερη θέση με χρόνο 41,41.^[17]

Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μόσχα 2013

Η Φρέιζερ-Πράις εισήλθε στο πρωτάθλημα όντας η παγκόσμια κορυφαία της σεζόν στα 100 και 200 μέτρα. Κέρδισε τα 100 μέτρα με νέα κορυφαία επίδοση χρόνου 10,71 δευτερόλεπτα.^[18] Κέρδισε και τα 200 μέτρα σε χρόνο 22,17 δευτερολέπτων, ενώ κατέκτησε χρυσό μετάλλιο και στα 4 × 100 μέτρα σκυταλοδρομία με την εθνική ομάδα. Αυτή και ο συναθλητής της Γιουσέιν Μπολτ πήραν τα χρυσά μετάλλια σε 100, 200 και 4 × 100 στις γυναίκες και τους άνδρες αντίστοιχα.

Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Σόποτ 2014

Στο ντεμπούτο της σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού, κέρδισε τον τελικό των 60 μέτρων σε χρόνο 6,98 δευτερολέπτων. Αυτός ο χρόνος την κατέταξε 7η ταχύτερη όλων των εποχών.^[19]

Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πεκίνο 2015

Πηγαίνοντας για το πρωτάθλημα, ο προπονητής της αποφάσισε η Φρέιζερ-Πράις να επικεντρωθεί στα 100 μέτρα παρά να υπερασπιστεί τον τίτλο της στα 200.^[20] Έτσι, υπερασπίστηκε τον τίτλο της στα 100 μέτρα σε χρόνο 10,76,^[21] αφήνοντας πίσω της την Ντάφνι Σχίπερς, η οποία νίκησε στα 200 μέτρα. Επιπρόσθετα, έγινε η πρώτη γυναίκα που κερδίζει τρεις φορές τα 100 μέτρα σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Το βάθρο των νικητών των 100 μέτρων στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2015.

Επίσης, οδήγησε την ομάδα της στη νίκη στη σκυταλοδρομία 4 × 100, καταρρίπτοντας το ρεκόρ πρωταθλήματος, με επίδοση 41,07.

Ολυμπιακοί Αγώνες Ρίο 2016

Πηγαίνοντας στο Ρίο, είχε ως στόχο να υπερασπιστεί τον τίτλο της και να κάνει τρεις συνεχόμενες Ολυμπιακές νίκες στα 100 μέτρα.^[22] Ωστόσο, έφερε έναν τραυματισμό στο δάχτυλο του ποδιού. Προκρίθηκε για τον τελικό,^[23] αλλά από τον ημιτελικό και μετά ο πόνος του τραυματισμού έγινε πιο έντονος. Μιάμιση ώρα μετά τον ημιτελικό, συμμετείχε στον τελικό, και ήταν ικανή μόνο για το χάλκινο μετάλλιο, πίσω από την Ελέιν Τόμσον και την Τόρι Μπόουι, σε χρόνο 10,86.^[24]

Μετά την Ολυμπιάδα αποχώρησε για δύο χρόνια λόγω τοκετού του πρώτου της παιδιού ονόματι Ζάιον.^[25]

Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ντόχα 2019

Επέστρεψε στους στίβους μετά από τοκετό, τρέχοντας στο Εθνικό Πρωτάθλημα τερματίζοντας στη δεύτερη θέση με χρόνο 10,73, τον ίδιο που έκανε και η Τόμσον (με διαφορά χιλιοστών).^[26] Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου 2019, η Φρέιζερ-Πράις έγινε η μεγαλύτερη σε ηλικία αθλήτρια που κέρδισε τα 100 μέτρα σε Παγκόσμιο ή Ολυμπιακούς Αγώνες.^[27][28] Αυτή ήταν η τέταρτη νίκη της αθλήτριας στα 100 μέτρα. Με την εθνική ομάδα, κέρδισε για άλλη μια φορά το αγώνισμα της σκυταλοδρομίας σε χρόνο 41,44 δευτερόλεπτα.

Ολυμπιακοί Αγώνες Τόκιο 2021

Στις 5 Ιουνίου 2021, σημείωσε νέα καλύτερη προσωπική επίδοση και νέο ρεκόρ Τζαμάικας με 10,63 δευτερόλεπτα στο JAAA Olympic Destiny Series στο Κίνγκστον, και έγινε η ταχύτερη γυναίκα εν ζωή (εκείνη την εποχή).^[29] Στον τελικό των 100 μέτρων στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, έκανε κακή εκκίνηση και τερμάτισε δεύτερη πίσω από την υπερασπίστρια του Ολυμπιακού τίτλου Ελέιν Τόμσον με χρόνο 10,74 δευτερόλεπτα.^[4] Για άλλη μία φορά οι γυναίκες από την Τζαμάικα κατέλαβαν τις τρεις πρώτες θέσεις στο βάθρο, όπως και στο Πεκίνο το 2008.^[30] Κερδίζοντας το τέταρτο συνεχόμενο Ολυμπιακό της μετάλλιο στα 100 μέτρα, η Φρέιζερ-Πράις πέτυχε ρεκόρ των περισσότερων μεταλλίων που κέρδισε στο αγώνισμα οποιαδήποτε αθλήτρια.^[31]

Στο Ντάϊμοντ Λιγκ της Λωζάνης στις 26 Αυγούστου 2021, η Φρέιζερ-Πράις έτρεξε στα 100 μέτρα σε 10,60 δευτερόλεπτα (ο τρίτος ταχύτερος χρόνος όλων των εποχών) για να κερδίσει την Τόμσον, της οποίας ο χρόνος ήταν 10,64 δευτερόλεπτα.^[32]

Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου 2022

Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου του 2022 στο Γιουτζίν των ΗΠΑ στις 17 Ιουλίου, κατέκτησε το πέμπτο χρυσό μετάλλιο στα 100 μέτρα με χρόνο 10,67 δευτερόλεπτα, ενώ και οι τρεις θέσεις του βάθρου ήταν της Τζαμάικας. Έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε πέντε χρυσά μετάλλια σε ένα αγώνισμα σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και η μεγαλύτερη σε ηλικία, ήδη 35 ετών.^[5][33] Κατέκτησε επίσης το αργυρό μετάλλιο στα 200 μέτρα με χρόνο 21,81 δευτερόλεπτα, όπως και στη σκυταλοδρομία 4x100 μέτρα με την ομάδα της Τζαμάικας.^[34][35]

Ατομικά ρεκόρ

Είδος	Αγώνισμα	Χρόνος (δευτ)	Ημερομηνία	Τόπος	Σημ.
Ανοικτός	100 μέτρα	10,60 (+1,7 μ/δ)	26 Αυγούστου 2021	Λωζάννη, Ελβετία	ΕΡ, 3η όλων των εποχών
	200 μέτρα	22,09 (−0,2μ/δ)	8 Αυγούστου 2012	Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
	400 μέτρα	54,93	5 Μαρτίου 2011	Κίνγκστον, Τζαμάικα
Κλειστός	60 μέτρα	6,98	9 Μαρτίου 2014	Σόποτ, Πολωνία	8η όλων των εποχών

Παραπομπές

1. Shelly-Ann Fraser-Pryce. London2012.com. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
2. «Jamaican Shelly-Ann Fraser-Pryce wins 100-meter gold medal». Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020. 
3. «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : Who will be the world's fastest woman in Doha?». Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2022. 
4. «BRITANNICA : Shelly-Ann Fraser-Pryce». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022. 
5. «Σέλι Αν Φρέιζερ-Πράις: Το «πολύχρωμο» κορίτσι από το Κίνγκστον που κατέκτησε την κορυφή στα σπριντ». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2022. 
6. Fraser Expects Great Results in 100 Metres, Jamaica Observer, 13. Aug. 2008. Web.archive.org.
7. «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : BEIJING 2008 ATHLETICS 100M WOMEN RESULTS». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022. 
8. Jamaica's Shelly-Ann Fraser wins Women's 100m Olympic gold. beijing2008.cn (17 Αυγούστου 2008)
9. «Event Report - Women's 100m - Final». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022. 
10. Olympic champion Shelly-Ann Fraser fails drugs test. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
11. Six-month ban for sprint champion Shelly-Ann Fraser. BBC News (6 Οκτωβρίου 2010). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
12. Wada defends Jamaica's anti-doping record after Shelly-Ann Fraser test. The Guardian. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
13. Mann, Leon (2 Μαΐου 2011) Fraser bids to bounce back. BBC News. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
14. «13th IAAF World Championships in Athletics: 4x100 Metres Relay women». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2022. 
15. BBC Sport – Shelly-Ann Fraser-Pryce retains Olympic 100m title Αρχειοθετήθηκε 14-12-2013 στο Wayback Machine. Bbc.co.uk (4 Αυγούστου 2012). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
16. BBC Sport – Allyson Felix wins 200m gold for United States at London 2012 Αρχειοθετήθηκε 26-8-2012 στο Wayback Machine.. Bbc.co.uk (8 Αυγούστου 2012). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
17. BBC Sport – London 2012 Olympics – Women's 4 x 100m Relay : Athletics. Bbc.co.uk (13 Αυγούστου 2012). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
18. WCH 100M WOMEN STATS AND FIGURES. iaafbeijing2015.com (24 Αυγούστου 2015). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
19. Fraser-Pryce: "I just came here and wasn’t prepared for the 60m" | News. iaaf.org (10 Μαρτίου 2014).
20. Fraser-Pryce opts not to defend world 200m title in Beijing – Sport Αρχειοθετήθηκε 4-3-2016 στο Wayback Machine.. JamaicaObserver.com (3 Ιουλίου 2015).
21. World Championships 2015: Fraser-Pryce retains 100m title – BBC Sport. Bbc.co.uk (24 Αυγούστου 2015). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.
22. «Jamaica's Fraser-Pryce embarks on triple quest». IOL. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020. 
23. «Fraser-Pryce into 100m final». SuperSport. 14 Αυγούστου 2016. 
24. «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : RIO 2016 ATHLETICS 100M WOMEN RESULTS». Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2022. 
25. «Shelly-Ann Fraser-Pryce Shares First Photos Of Her Son Zyon». Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2022. 
26. «Shelly-Ann Fraser-Pryce faces big test from Britain's Dina Asher-Smith at 2019 London Anniversary Games». Olympic Channel (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020. 
27. (29 Σεπ 2019). REPORT: WOMEN'S 100M - IAAF WORLD ATHLETICS CHAMPIONSHIPS DOHA 2019. IAAF.
28. Ben Church. «Shelly-Ann Fraser-Pryce crowned fastest woman in the world». CNN. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020. 
29. «Fraser-Pryce blazes 10.63 100m to go No.2 all-time in Kingston». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022. 
30. «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : TOKYO 2020 ATHLETICS WOMEN'S 100M RESULTS». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022. 
31. «Elaine Thompson-Herah wins greatest 100m women's race ever to take gold». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022. 
32. «Stade Olympique de la Pontaise, Lausanne (SUI) 25–26 AUG 2021». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022. 
33. «Φρέιζερ Πράις, η συλλέκτης χρυσού: Κέρδισε ιστορικό πέμπτο παγκόσμιο τίτλο στα 100 μέτρα». Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2022. 
34. «World Championships 2022: 200m results». Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2022. 
35. «World Athletics Championships, Oregon 2022: 4x100 Metres Relay women». Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2022. 

Βιβλιογραφία

• Graubner, Rolf; Nixdorf, Eberhard (2011). «Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009 IAAF World Championships in Athletics». New Studies in Athletics 1 (2). http://www.meathathletics.ie/devathletes/pdf/Biomechanics%20of%20Sprints.pdf. Ανακτήθηκε στις 24 May 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Σέλι-Αν Φρέιζερ-Πράις

• World Athletics : Shelly-Ann FRASER-PRYCE

Βραβεία
Προκάτοχος Άλισον Φίλιξ	Αθλήτρια της χρονιάς της IAAF 2013	Διάδοχος Βάλερι Άνταμς