Ο Οίκος του Μοντεφέλτρο, ιταλ.: Casa Montefeltro, είναι το όνομα μίας ιστορικής Ιταλικής οικογένειας, που κυβέρνησε το Ουρμπίνο και το Γκούμπιο και τα μέλη της έγιναν δούκες του Ουρμπίνο το 1443. Η οικογένεια εξέλιπε από άρρενα τέκνα το 1508 και το δουκάτο κληρονόμησε ο Οίκος ντέλλα Ρόβερε.
Ιστορία
Η οικογένεια ήταν παρακλάδι των κυρίων της Καρπένια, όπως και οι μακροχρόνιοι αντίπαλοί της, ο Οίκος των Μαλατέστακυρίων του Ρίμινι. Γύρω στο 1140 ο Aντόνιο Α΄ (π. 1184;), με διανομή της κληρονομιάς με τα αδέλφια του, έλαβε το κάστρο του Mοντεκοπιόλο και αργότερα απέκτησε το κάστρο του Σαν Λέο (βρίσκεται στο βραχώδες Mons feretrius, που έδωσε το όνομά του στην περιοχή: Montefeltro).
Ο Φρειδερίκος Α΄ της Γερμανίας έκανε τον Αντόνιο Α΄ αυτοκρατορικό εκπρόσωπο (vicar) για την πόλη Ουρμπίνο το 1155, ισχυριζόμενος ότι η πόλη ήταν φέουδο του βασιλείου της Ιταλίας (εντός της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), αν και τα Παπικά Κράτη είχαν παλαιότερη αξίωση γι' αυτήν. Ο γιος του Αντόνιο Α΄, ο Μοντεφελτράνο Α' (π. 1135-1202), επίσης εκπρόσωπος στο Ουρμπίνο, έγινε κόμης του Μοντεφέλτρο. Το 1226 οι γιοι του τελευταίου Μπουονκόντε και Tαντέο ντα Μοντεφέλτρο διορίστηκαν κόμητες του Ουρμπίνο από τον Φρειδερίκο Β΄ της Γερμανίας. Κατά τη διάρκεια των ανταγωνισμών μεταξύ παπικών και αυτοκρατορικών οπαδών (Γουέλφων και Γιβελλίνων), οι αδελφοί Mοντεφέλτρο και οι απόγονοί τους έγιναν ηγέτες των Γιβελλίνων στο Mάρκε και τη Ρομάνα, ενώ η οικογένεια Mαλατέστα ανέλαβε την ηγεσία των Γουέλφων.
Τον Μπουονκόντε διαδέχθηκε ο Μοντεφελτράνο Β΄ (1214-1255) και αυτόν ο Γκουίντο (1255-1286 και 1293-1296), ο οποίος ήταν διοικητής (capitano) του Φορλί κατά τη διάρκεια των πολέμων με τον Γαλλικό και τον παπικό στρατό. Ο πάπας Βονιφάτιος Η΄ τον απάλλαξε από τις μομφές για τις ενέργειές του σε αυτούς τους πολέμους και τον χρησιμοποίησε εναντίον της πόλης Παλαιστρίνα και των Κολόννα.
Ο διάδοχος του Γκουίντο, ο Φεντερίκο Α΄ (1296–1322), αύξησε τις επικράτειές του παίρνοντας από την Αγία Έδρα το Φάνο, το Oζίμο, τον Ρεκανάτι, το Γκούμπιo, το Σπολέτο και την Aσίζι. Μετά την επιβολή υψηλών φόρων, δολοφονήθηκε και το Ουρμπίνο περιήλθε υπό παπικό έλεγχο. Ωστόσο το 1323 ο γιος του Φεντερίκο Α΄, ο Νόλφο (1323–1359) ανακηρύχθηκε κύριος του Ουρμπίνο. Το 1355 ο παπικός αντιπρόσωπος (legatus) καρδινάλιος Aλβόρνοθ διήλθε την Ιταλία αποκαθιστώντας την παπική εξουσία, έτσι το Ουρμπίνο τέθηκε για άλλη μία φορά υπό τον έλεγχο της Αγίας Έδρας. Ο γιος τού Nόλφο, ο Φεντερίκο Β΄, έμεινε χωρίς καμία εξουσία, αλλά ο γιος του, Aντόνιο Β΄ (1377–1403), εκμεταλλεύτηκε την εξέγερση στο Μάκρε και την Ούμπρια κατά της Αγίας Έδρας (1375), για να αποκαταστήσει την εξουσία του στο Ουρμπίνο.
Ο Γκουιντανόνιο (1403–1443) διορίστηκε ηγεμόνας του δουκάτου του Σπολέτο από τον πάπα Mαρτίνο Ε΄ (1419) και διεξήγαγε πόλεμο εναντίον του Μπράτσιο ντα Μοντόνε με ποικίλη περιουσία. Ο γιος του, Όντο-Αντόνιο, δολοφονήθηκε μετά από λίγους μόνο μήνες στην εξουσία. Στη συνέχεια, οι Ουρμπινέζοι πρόσφεραν την κυριότητα στον Φεντερίκο Γ΄ (1444–1482), τον νόθο γιο του Γκουινταντόνιο, μαθητή της σχολής του Βιτορίνο ντα Φέλτρε και λάτρη της τέχνης. Κάτω από αυτόν το Ουρμπίνο έγινε πολιτιστικό κέντρο της Αναγέννησης. Ενεπλάκη στους πολέμους εναντίον του Σιγισμόνδου-Παντόλφο Μαλατέστα, του Ρενέ των Βαλουά-Aνζού και της Φλωρεντίας. Ο πάπας Σίξτος Δ΄ του απένειμε τον τίτλο του δούκα του Ουρμπίνο (1474).
Ο Γκουιντομπάλντο Α΄ (1492–1508) αναγκάστηκε να φύγει από το Ουρμπίνο, για να ξεφύγει από τις στρατιές του Καίσαρα Βοργία. Υιοθέτησε τον Φραντσέσκο-Μαρία ντελλα Ρόβερε (1508–38), παιδί της αδελφής του, ενώνοντας έτσι την κυριότητα (signoria) της Σινιγκάλλια με το Ουρμπίνο. Βοήθησε τον πάπα Ιούλιο Β΄ στην ανακατάληψη της Ρομάνια. Ο πάπας Λέων Ι΄ του στέρησε την επικράτειά του, η οποία δόθηκε πρώτα στον Λαυρέντιο των Μεδίκων και αργότερα στον Φραντσέσκο-Μαρία ντελλα Ρόβερε. Η οικογένεια Ρόβερε κυβέρνησε το δουκάτο μέχρι την εξαφάνισή του το 1631, οπότε αυτό επέστρεψε στο Παπικό Κράτος.