Μπαμπούλας Α.Ε. (αγγλικά: Monsters, Inc.) είναι αμερικανικήταινίακινουμένων σχεδίων παραγωγής 2001. Οι Τζον Γκούντμαν, Μπίλυ Κρίσταλ, Στιβ Μπουσέμι, Τζέιμς Κόμπερν και Μέρι Γκιμπς δανείζουν τις φωνές τους. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 28 Οκτωβρίου 2001 και κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους στις 2 Νοεμβρίου 2001. Τη δημιουργία της ανέλαβαν τα στούντιο της Pixar, στην τέταρτη μεγάλου μήκους ταινίας της, με τη χρηματοδότηση της Walt Disney Pictures.
Η ταινία διανεμήθηκε, επίσης, από τη Walt Disney Pictures στις Ηνωμένες Πολιτειες, ενώ στην Ελλάδα τη διανομή της ανέλαβε η εταιρεία Προοπτική, με την Audiovisual να αναλαμβάνει την κυκλοφορία της σε βιντεοκασέτα και DVD. Συνολικά απέφερε κέρδη ύψους 579,7 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ παράλληλα κατάφερε να αποσπάσει το Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού, σε μουσική και στίχους του Ράντι Νιούμαν.
Τον Ιούνιο του 2013 κυκλοφόρησε η δεύτερη ταινία του franchise με τίτλο Μπαμπούλες Πανεπιστημίου, η οποία αποτελεί prequel της ταινίας.
Πλοκή
Ποιος θα το φανταζόταν πως υπάρχουν στ' αλήθεια τέρατα; Ζουν στην Μπαμπουλόπολη, μια πόλη μακριά απ' το δικό μας κόσμο, έχουν κι αυτοί παραξενιές, γελάνε, κλαίνε, ερωτεύονται... Η "Μπαμπούλας Α.Ε." είναι μία εταιρεία που συλλέγει τις κραυγές των παιδιών τρομάζοντας τα με ειδικά εκπαιδευμένους "φοβιστές" επειδή παράγουν ενέργεια. Τα τέρατα νομίζουν ότι τα παιδιά είναι τοξικά. Ο στενός ανταγωνιστής του "αρχι-φοβιστή" Τζέιμς Σάλιβαν (Τζον Γκούντμαν) και του βοηθού του, Μάικ Βασόβσκι (Μπίλυ Κρίσταλ) είναι ο Ράνταλ Σαύρας (Στιβ Μπουσέμι). Όταν ένα παιδί, η Μπου (Μαίρη Γκιμπς) εισβάλλει στην Μπαμπουλόπολη, θα επικρατήσει το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» ενώ ο Σάλι και ο Μάικ στην προσπάθεια τους να το κρύψουν ανακαλύπτουν την μυστική επιχείρηση του Ράνταλ, εκείνος απαγάγει παιδιά και η μηχανή του τους ρουφάει τις κραυγές. Σύντομα οι δύο φίλοι θα ανακαλύψουν πως μπλεγμένος στην επιχείρηση είναι και ο ίδιος ο Καβούριας (Τζέιμς Κόμπερν), ο διευθυντής της "Μπαμπούλας Α.Ε.". Ο Σάλι και ο Μάικ θα εξοριστούν μα θα επιστρέψουν δυναμικοί και θα καταφέρουν να νικήσουν τον Ράνταλ και τον Καβούρια και να πάνε την Μπου πίσω στο σπίτι της. Πλέον η "Μπαμπούλας Α.Ε." είναι μία εταιρεία που παράγει ενέργεια χάρη στο γέλιο των παιδιών.
Η ιδέα για την ταινία Μπαμπούλας Α.Ε. ξεκίνησε σε ένα γεύμα, το 1994, μεταξύ των Τζον Λάσιτερ, Πιτ Ντόκτερ, Άντριου Στάντον και Τζο Ρανφτ. Μία από τις ιδέες που έπεσαν στο τραπέζι ήταν να κάνουν μια ταινία με θέμα τους μπαμπούλες. Η αρχική ιδέα του Ντόκτερ αφορούσε έναν 30χρονο που έρχεται αντιμέτωπος με μπαμπούλες, τους οποίους ζωγράφισε σε ένα βιβλίο όταν ήταν παιδί. Κάθε μπαμπούλας αντιπροσώπευε και ένα φόβο του και νικώντας κάθε φόβο τη φορά οι μπαμπούλες εξαφανίζονταν.[1] Ο Ντόκτερ άρχισε να γράφει το σενάριο το 1996 και μαζί με τους Χάρλεϊ Τζέσαπ, Τζιλ Κάλτον και Τζεφ Πίτζεον ολοκλήρωσαν ένα προσχέδιο το Φεβρουάριο του 1997. Το αρχικό σενάριο δεν είχε το χαρακτήρα Μάικ Βασόβσκι. Ο χαρακτήρας προστέθηκε τον Απρίλιο του 1998 μετά από συνάντηση της Pixar με τη Disney. Η ταινία ξεκίνησε παραγωγή το 2000.[2]
Η κυκλοφορία της ταινίας κόντεψε να ακυρωθεί μετά από μήνυση που ασκήθηκε από τη Λόρι Μάντριντ εναντίον των Pixar, Disney και Chronicle Books. Η αγωγή ισχυριζόταν ότι οι εναγόμενοι έκλεψαν την ιστορία της Μάντριντ "There's a Boy in My Closet", την οποία έστειλε τον Οκτώβριο του 1999 σε αρκετούς εκδοτικούς οίκους, συμπεριλαμβανομένου και του Chronicle Books. Οι ενάγοντες ζήτησαν μια προσωρινή καθυστέρηση της κυκλοφορίας της ταινίας. Η υπόθεση εκδικάστηκε μία μέρα πριν η ταινία κυκλοφορήσει στους κινηματογράφους των Ηνωμένων Πολιτειών, με το δικαστήριο να αποφασίζει εναντίον της Μάντριντ. Η αγωγή απορρίφθηκε εντελώς στις 26 Ιουνίου 2002.[2]
Μια άλλη μήνυση κατατέθηκε από τον Στάνλεϊ Μάους, ο οποίος ισχυριζόταν ότι οι χαρακτήρες Μάικ και Σάλι είναι βασισμένοι σε δικά του σχέδια, που προσπάθησε να πουλήσει στο Χόλιγουντ το 1998.[3]
Box office
Με προϋπολογισμό 115 εκατομμύρια δολάρια[4], η ταινία άνοιξε στην 1η θέση το πρώτο σαββατοκύριακο με 62,5 εκατομμύρια δολάρια.[4] Στις ΗΠΑ οι συνολικές εισπράξεις έφτασαν τα 290.6 εκατομμύρια δολάρια ενώ παγκοσμίως απέφερε 579,7 εκατομμύρια δολάρια.[4]
Τον Απρίλιο του 2010, η Disney και η Pixar ανακοίνωσαν ότι θα υπάρξει δεύτερη ταινία.[5][6] Η ημερομηνία κυκλοφορίας είχε αρχικά οριστεί στις 16 Νοεμβρίου 2012 αλλά αργότερα μετακινήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2012.[7] Στις 5 Απριλίου 2011, ανακοινώθηκε ότι η ταινία θα κυκλοφορήσει τελικά στις 21 Ιουνίου 2013 λόγω της επιτυχίας των ταινιών της Pixar που κυκλοφορούν μέσα στο καλοκαίρι.[8]
Στις αρχές του 2011, υπήρξαν φήμες ότι το Μπαμπούλας Α.Ε. 2 θα αποτελεί prequel και θα εστιάζει στα φοιτητικά χρόνια των Μάικ και Σάλι στο Πανεπιστήμιο του Φόβου, όπου αρχίζουν σαν αντίπαλοι και καταλήγουν φίλοι.[9] Το Μάρτιο του 2011 επιβεβαιώθηκε ότι η ταινία θα είναι όντως prequel και θα έχει τον τίτλο Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (Monsters University). [10][11] Την ταινία θα σκηνοθετήσει ο Νταν Σκάνλον.[12] Ανακοινώθηκε επίσης ότι οι Τζον Γκούντμαν, Μπίλυ Κρίσταλ, Στιβ Μπουσέμι, Τζένιφερ Τίλι και Τζον Ρατζενμπέργκερ θα επαναλάβουν τους ρόλους τους.[11][13] Αποτελεί το πρώτο prequel της Pixar.
