Μονή Προφήτη Ηλία Φωκίδος

Συντεταγμένες: 38°30′17.39″N 22°26′29.76″E

Μονή Προφήτη Ηλία Φωκίδας
Είδος	μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες	38°30′17″N 22°26′30″E
Θρήσκευμα	Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία
Θρησκευτική υπαγωγή	Ιερά Μητρόπολις Φωκίδος
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Δελφών και Δημοτική Κοινότητα Χρισσού Φωκίδας
Χώρα	Ελλάδα[1]
Έναρξη κατασκευής	1019
δεδομένα (π)

Η Μονή Προφήτη Ηλία βρίσκεται Α - ΝΑ. της Άμφισσας σε απόσταση 17 χλμ. και ΒΔ. του Χρισσού (6,5 χλμ.) στον νομό Φωκίδας^[2][3]. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 400 μέτρων, με θέα τον ελαιώνα της Άμφισσας, τον Κορινθιακό κόλπο, το Γαλαξίδι και τα απέναντι βουνά της Πελοποννήσου^[4].

Ιστορία

Από οθωμανικά έγγραφα που σώζονται στη βιβλιοθήκη της μονής, όπως ένα «Χοντζέτι» του 1572, ένα πατριαρχικό «Σιγίλλιον» του 1593 και ένα χειρόγραφο του 1834, υπολογίζεται ότι η μονή κτίσθηκε το 1019^[5].

Λόγω της στρατηγικής της θέσης, το μοναστήρι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του '21 ως ορμητήριο των Ελλήνων αγωνιστών, μέχρι τον Αύγουστο του 1825 οπότε και καταστράφηκε από τους Τούρκους. Στο καθολικό της μονής, στις 24 Μαρτίου 1821, ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας, ο οπλαρχηγός Πανουργιάς^[6] και οι προεστοί της Άμφισσας (Σάλωνα) κήρυξαν την επανάσταση (βλ. Η επανάσταση Σαλώνων 1821).

Το μοναστήρι κάηκε ξανά το 1834, για να πυρποληθεί από τους Ιταλούς, την περίοδο της κατοχής, τον Φεβρουάριο του 1943. Μετά το 1961 άρχισε εκ νέου η ανοικοδόμησή του. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού της το οποίο έχει φιλοτεχνηθεί από τον Μετσοβίτη γλύπτη Αναστάσιο Μόσχο που αποτελείται από ατόφιο ξύλο^[2] καθώς και η βιβλιοθήκη του, όπου σώζονται, μεταξύ άλλων, έγγραφα από την περίοδο της Επανάστασης^[4].

Κοντά στην είσοδο της Μονής, στον πέτρινο φράχτη δίπλα στο δεντράκι στην άκρη του γκρεμού κάθονταν παλιότερα οι γέροντες και αγνάντευαν. Η θέα από το σημείο αυτό είναι εξαιρετική και συνιστάται ιδιαίτερα κατά την ανατολή του ήλιου.

Διοικητικά

Ως οικισμός αναγνωρίστηκε το 1981 και προσαρτήθηκε στην τότε κοινότητα Χρυσού^[7]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης μαζί με το Χρισσό συναποτελούν την Τοπική Κοινότητα Χρισσού που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Δελφών του Δήμου Δελφών και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 8 κάτοικους^[8].

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ι.Μ. Προφήτης Ηλίας Χρισσό Αρχειοθετήθηκε 2018-11-25 στο Wayback Machine. από τον ιστότοπο www.greece-panorama.com

Παραπομπές

1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
2. «Official Portal Δήμου Δελφών». www.delfoi.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2018. 
3. «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2018. 
4. «Προφήτης Ηλίας - Φωκίδα | Terrabook». Terrabook. https://greece.terrabook.com/el/phocis/page/profitis-ilias/. Ανακτήθηκε στις 2018-02-15. 
5. «Ηλίας, ο πύρινος Προφήτης». users.uoa.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2018. 
6. Christopulos, Geōrgios (2000). Istoría Elenicú Eznus. Ecdotikí Acinón. ISBN 9789602131084. 
7. «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτωνwebsite=ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2018. 
8. «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2018.