Μονή Μαλεβής Αρκαδίας

Συντεταγμένες: 37°19′42″N 22°34′56″E

Μονή Μαλεβής
Άποψη του Μοναστηριού της Παναγίας της Μαλεβής.
Είδος	μοναστήρι και γυναικείο μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°19′42″N 22°34′56″E
Θρήσκευμα	Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία
Θρησκευτική υπαγωγή	Ιερά Μητρόπολις Μαντινείας και Κυνουρίας
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Βόρειας Κυνουρίας και Δημοτική Κοινότητα Αγίου Πέτρου Αρκαδίας
Χώρα	Ελλάδα[1]
Έναρξη κατασκευής	8ος αιώνας
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η Ιερά Μονή Μαλεβής είναι ένα ιστορικό μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και υπάγεται στην Μητρόπολη Μαντινείας και Κυνουρίας. Βρίσκεται σε απόσταση 20 χλμ. από το Άστρος και 5 χλμ. από το χωριό Άγιος Πέτρος, στις πλαγιές του όρους Πάρνωνας σε υψόμετρο 900 μέτρων.

Ιστορία

Η ονομασία Μαλεβή προέρχεται από την τοπική ονομασία της κορυφής του Πάρνωνα, Μαλεβός. Σύμφωνα με την παράδοση, η πρώτη μονή ιδρύθηκε κατά τον 8ο αι. (περί το 717 μ.Χ.) σε διαφορετική όμως θέση από την σημερινή και πιο συγκεκριμένα σε ένα προστατευμένο σημείο (για να αποφεύγονται οι επιδρομές κακοποιών) στην τοποθεσία "Κανάλοι". Όπως επίσης θρυλείται, ένας βαρύτατος χειμώνας που ενέσκηψε κάποτε, έγινε αιτία να λιμοκτονήσουν οι μοναχοί και τελικά να αποβιώσουν όλοι εκ πείνας. Τον 10ο αιώνα ένας τσοπάνος, σύμφωνα πάντα με το θρύλο, ανακάλυψε την εικόνα της Παναγίας μέσα σε θάμνους και έτσι αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον της θρησκευτικής κοινότητας για τη Μονή. Η πρώτη μετακίνηση πραγματοποιήθηκε το 1320, σύμφωνα με χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου. Λίγα χρόνια αργότερα επαργυρώθηκε η θαυματουργή, μυροβλήζουσα εικόνα της Παναγίας, έργο πιθανόν του Ευαγγελιστή Λουκά. Στις αρχές του 17ου αι. η μονή λειτουργούσε, αφού το 1609 οι τουρκικές αρχές έδωσαν την άδεια να ανοικοδομηθεί ερειπωμένη εκκλησία στον Πλάτανο. Η δεύτερη μετακίνηση της μονής πραγματοποιήθηκε το 1616, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή, από τον ηγούμενο Ιωσήφ Καρατζά. Τα επόμενα χρόνια στην μονή μόνασε ο Άγιος Νείλος ο μυροβλήτης (κατά κόσμον Νικόλαος Τερζάκης, †1651), ο οποίος αργότερα ασκήτευσε στο Άγιο Όρος.

Στις 8 Μαΐου 1786 οι Τούρκοι, προκειμένου να εκδικηθούν για την ήττα τους από τους κλέφτες του Ζαχαριά και τους Αγιοπετρίτες κλέφτες, με σημαντικότερους τους Θανάση Καράμπελα και Αντωνάκη Αλεβίζο, πυρπόλησαν την μονή. Κατά τα χρόνια της Επανάστασης του 1821, ο ηγούμενος της μονής, Καλλίνικος Τσιαμούρης, έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και βοήθησε αρκετά ως γιατρός πολλούς αγωνιστές και τον Δημήτριο Υψηλάντη. Το 1826 ο Ιμπραήμ Πασάς κατέστρεψε τη μονή. Χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, οι Γερμανοί βομβάρδισαν την μονή, γιατί εκεί στεγαζόταν νοσοκομείο που βοηθούσε τους αντάρτες του Πάρνωνα.

Αρχιτεκτονική

Καρκινική γραφή ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ, πάνω από μια βρύση αγιασμού.^[2]

Το καθολικό της μονής ανήκει στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο και εσωτερικά· είναι αγιογραφημένο πρόσφατα. Στο πάνω μέρος του προαυλίου χώρου, έχει χτιστεί πρόσφατα ένας βυζαντινού τύπου ναός αφιερωμένος στην Παναγία. Γύρω από το καθολικό υπάρχουν νεόκτιστα και ανακαινισμένα κελιά και βοηθητικοί χώροι καθώς και τα παρεκκλήσια του Αγίου Νείλου, του Αγίου Νεκταρίου και του Αγίου Γεωργίου. Η Μονή Μαλεβής έχει μετόχι τον Άγιο Χαράλαμπο στο χωριό Κορακοβούνι. Η μονή μετατράπηκε σε γυναικεία το 1949 και απαριθμεί σήμερα 14 μοναχές. Το καθολικό της εορτάζει στην Απόδοση της Θεοτόκου, στις 23 Αυγούστου.

Διοικητικά

Ως ξεχωριστός οικισμός απογράφεται επίσημα το 1940 στην τότε κοινότητα Αγίου Πέτρου.^[3] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με τον Άγιο Πέτρο και το Ξηροκάμπι αποτελούν την κοινότητα Αγίου Πέτρου^[4] που υπάγεται στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 14 μοναχές.^[5]

Δείτε επίσης

• Φαράγγι Λεπίδας

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Δήμος Βόρειας Κυνουρίας - Ένα βίντεο αφιερωμένο στα Μοναστήρια της Βόρειας Κυνουρίας (YouTube)

Πηγές

• Πέτρος Σαραντάκης, Αρκαδία: Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες της, οδοιπορικό 10 αιώνων, Εκδόσεις Οιάτης, Αθήνα 2000. ISBN 960-91420-0-1.

Παραπομπές

1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
2. «Παναγία Μαλεβή: Το Άγιο Όρος της Πελοποννήσου». Dinfo.gr (στα gr). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Νοεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2023. 
3. «Μονή Μαλεβής Αρκαδίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2024. 
4. «Νόμος 3852/2010 - ΦΕΚ 87Α/7-6-2010 (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. 7 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2024. 
5. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10739 (σελ. 265 του pdf)

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μονής Μαλεβής Αρκαδίας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 01/12/2017.
• Iερά Mονή Μαλεβής Αρχειοθετήθηκε 2016-10-11 στο Wayback Machine.. ecclesia.gr. Ανακτήθηκε: 02/10/2016.