Συντεταγμένες: 35°8′25″N 24°51′49″E / 35.14028°N 24.86361°E / 35.14028; 24.86361
Η Ιερά Μονή Βαρσαμόνερου είναι μοναστήρι των πρώτων αιώνων της Ενετοκρατίας από το οποίο όμως σώζεται σήμερα μόνο ο ναός. Υπάγεται στο Δημοτικό Διαμέρισμα Βοριζίων. Απέχει από το Ηράκλειο 54 χιλιόμετρα.
Ναός
Βόρειο κλίτος
Ο ναός είναι κατάγραφος και οι τοιχογραφίες του είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Η σημερινή εκκλησία είναι τρίκλιτη και έχει και νάρθηκα. Το παλαιότερο κλίτος είναι το βόρειο και είναι καθιερωμένο στην Παναγία. Σε ενετικά έγγραφα αναφέρεται με την ονομασία chiesa della Madonna di Varsamonero. Υπάρχουν επιγραφές των ετών 1332, 1404, 1407 κ.ά.
Νότιο κλίτος
Στο νότιο κλίτος αναφέρεται ως έτος τοιχογράφησης το 1400-1428. Το κλίτος αυτό είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη και στη νοτιοδυτική γωνία του διαμορφώθηκε ένα μικρότερο κλίτος, καθιερωμένο στον Άγιο Φανούριο. Αυτό κτίστηκε το 1426 και αναφέρεται το 1431 από τον Κρητικό ζωγράφο Κωνσταντίνο Ρίκο. Από τότε φαίνεται ότι επικράτησε το όνομα του Αγίου Φανουρίου και για το μοναστήρι. Ο εν λόγω άγιος εορτάζεται στην περιοχή ως τοπικός άγιος και η μνήμη του τιμάται στις 27 Αυγούστου. Η μονή αναστηλώθηκε μετά το 1947 από το Νικόλαο Πλάτωνα.
Πηγές
