Ο Κάρολος Θ΄ Βάσα (σουηδικά: Karl IX, 4 Οκτωβρίου1550 - 30 Οκτωβρίου1611) ήταν βασιλιάς της Σουηδίας (1604-1611). Η αρίθμησή του ως Θ΄ βασίζεται στη μυθική ιστορία της χώρας· στην πραγματικότητα είναι ο Κάρολος Γ΄.
Ήταν ο νεότερος υιός του Γουσταύου Α΄ βασιλιά της Σουηδίας και τη δεύτερης συζύγου του Μαργαρίτας Λέιγιονχουβουντ, ετεροθαλής αδελφός του Έρικ ΙΔ΄ και αμφιθαλής αδελφός του Ιωάννη Γ΄. Ανιψιός του ήταν ο Σιγισμούνδος (Α΄) βασιλιάς της Σουηδίας και Γ΄ της Πολωνίας. Με τη διαθήκη του πατέρα του πήρε ως εισόδημα (appanage) το δουκάτο του Σέντερμανλαντ, που περιελάμβανε τις επαρχίες Νέρκε και Βέρμλαντ, αλλά δεν ήρθαν στην πραγματική κατοχή του παρά μετά την εκθρόνηση του Έρικ ΙΔ΄ το 1568 και τη διαδοχή στο θρόνο του Ιωάννη Γ΄.
Οι Σουηδοί βασιλείς Έρικ ΙΔ΄ (1560-1568) και Κάρολος Θ΄ (1604-1611) έχουν την αρίθμησή τους σύμφωνα με τη μυθική ιστορία της χώρας, ενώ στην πραγματικότητα είναι Έρικ Θ΄ και Κάρολος Γ΄.[1]
Κατά τη διάρκεια της όλο και πιο τεταμένης θρησκευτικής διαμάχης μεταξύ των Λουθηρανών και των Ρωμαιοκαθολικών, υπερασπίστηκε τους πρώτους. Το αίτημα για θρησκευτική ελευθερία προκάλεσε δυναστική κρίση· ο ανιψιός του Σιγισμούνδος καθαιρέθηκε και ο Κάρολος Θ΄ ανήλθε στο θρόνο της Σουηδίας. Η βασιλεία του ήταν το τελευταίο κεφαλαίο της Μεταρρύθμισης και της Αντιμεταρρύθμισης. Επτά έτη μετά από αυτόν, η αντιπαλότητα θα ξεσπάσει ως Τριακονταετής Πόλεμος.
Η ζωή του
Μετά το θάνατο του αδελφού του Ιωάννη Γ΄ το Νοέμβριο του 1592, το στέμμα της Σουηδίας περιήλθε στον Σιγισμούνδο Γ΄ της Πολωνίας. Κατά τη διάρκεια των ετών αυτών (1592-99) στο όνομα του Σιγισμούνδου, που διέμενε στην Πολωνία, κυβερνούσε ο θείος του Κάρολος και το Ιδιαίτερο Συμβούλιο. Ο Κάρολος θεωρούσε επικίνδυνο για την προτεσταντική Σουηδία τον αφοσιωμένο στον Καθολικισμό και σύμμαχο των Αψβούργων Σιγισμούνδο. Ακολούθησαν αρκετά χρόνια θρησκευτικής διχόνοιας που οδηγούσε σε πολιτική διαμάχη. Έτσι η Συβνέλευση των Τάξεων πίεσε τον Σιγισμούνδο να παραιτηθεί του στέμματος της Σουηδίας το 1595 υπέρ του θείου του, που στέφθηκε ως Κάρολος Θ΄.
Αυτό ξεκίνησε σχεδόν επτά δεκαετίες σποραδικών δυναστικών πολέμων, καθώς οι δύο κλάδοι του διαιρεμένου Οίκου των Βάσα επιχειρούσαν την επανένωση του πολωνικού και του σουηδικού στέμματος με αντίθετες ανταπαιτήσεις. Πολύ πιθανό, η δυναστική έριδα μεταξύ της Σουηδίας και της Πολωνίας του Οίκου των Βάσα να επηρέασε τις μετέπειτα ενέργειες των Καθολικών πριγκίπων στα γερμανικά κρατίδια, όπως το Διάταγμα της Αποκατάστασης. Στην πραγματικότητα, επιδεινώθηκε η ευρωπαϊκή πολιτική καθώς εγκαταλείφθηκε η πρόληψη τετελεσμένων γεγονότων με τη διπλωματία και τον συμβιβασμό, οδηγώντας στη μεγάλη αιματοχυσία του Τριακονταετούς Πολέμου.[2]
Η αρίθμηση των Έρικ αρχίζει από τον Έρικ ΣΤ΄, που είναι στην πραγματικότητα ο Α΄, καθώς οι πρώτοι πέντε είναι μυθικοί. Το ίδιο και οι πρώτοι έξι Κάρολοι είναι μυθικοί: ο Κάρολος Ζ΄ θα έπρεπε να είναι ο Α΄.
