Ελληνικές προεδρικές εκλογές 2014-15

Ελληνικές προεδρικές εκλογές 2014-15

2010 ← 17 Δεκεμβρίου 2014 (2014-12-17) 23 Δεκεμβρίου 2014 (2014-12-23) 29 Δεκεμβρίου 2014 (2014-12-29) 18 Φεβρουαρίου 2015 (2015-02-18) → 2020

Επικεφαλής Σταύρος Δήμας (1-3) Προκόπης Παυλόπουλος (4) Νίκος Αλιβιζάτος Κόμμα Νέα Δημοκρατία Νέα Δημοκρατία Ανεξάρτητος Αριθμός ψήφων 160 (1) 168 (2-3) 233 (4) 30

Απερχόμενος Πρόεδρος Κάρολος Παπούλιας ΠΑ.ΣΟ.Κ. Επόμενος Πρόεδρος Προκόπης Παυλόπουλος Νέα Δημοκρατία

Οι πραγματοποιηθείσες έμμεσες προεδρικές εκλογές στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν από τον Δεκέμβριο του 2014 έως τον Φεβρουάριο του 2015 για τη διαδοχή του Καρόλου Παπούλια ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο υποψήφιος της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, ήταν ο Σταύρος Δήμας, ο οποίος δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία βουλευτών του Ελληνικού Κοινοβουλίου κατά τους τρεις πρώτους γύρους ψηφοφοριών του Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ελληνικού Συντάγματος, πραγματοποιήθηκαν εκλογές στις 25 Ιανουαρίου 2015, οι οποίες έβγαλαν νικητή το αριστερό κόμμα ΣΥΡΙΖΑ. Μετά τη σύγκληση του νέου κοινοβουλίου, συνεχίστηκαν οι προεδρικές εκλογές και στις 18 Φεβρουαρίου 2015 ο Έλληνας πολιτικός της ΝΔ Προκόπης Παυλόπουλος, υποστηριζόμενος από την κυβέρνηση συνασπισμού ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, εξελέγη με 233 ψήφους.

Ημερομηνία

Ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως Ευάγγελος Βενιζέλος ζήτησαν από τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου στις 9 Δεκεμβρίου του 2014 την έναρξη της διαδικασίας για τη διενέργεια των προεδρικών εκλογών. Ο πρώτος γύρος πραγματοποιήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου, ο δεύτερος στις 23 Δεκεμβρίου και ο τρίτος στις 29 Δεκεμβρίου του 2014. Στις 9 Δεκεμβρίου 2014, ο Α. Σαμαράς ανακοίνωσε την υποψηφιότητα του πολιτικού της Νέας Δημοκρατίας, Σταύρο Δήμα, που υποστηρίχθηκε από κοινού από τον κυβερνητικό συνασπισμό Νέας Δημοκρατίας-ΠΑΣΟΚ, για την προεδρία.

Συνταγματικές διατάξεις

Σύμφωνα με το άρθρο 32 του Ελληνικού Συντάγματος, ο Πρόεδρος εκλέγεται για πενταετή θητεία από το Ελληνικό Κοινοβούλιο τουλάχιστον ένα μήνα πριν λήξει η θητεία του νυν. Ο πρώτος και ο δεύτερος γύρος απαιτούν το λιγότερο 200 ψήφους τους 300 βουλευτές, και ο τρίτος γύρος απαιτεί τουλάχιστον 180. Σε περίπτωση μη εκλογής ακόμη και μετά τον τρίτο γύρο ψηφοφορίας, το κοινοβούλιο πρόκειται να διαλυθεί και οι εκλογές να διεξαχθούν εντός ένα μήνα. Μετά τις εκλογές, το νέο κοινοβούλιο κατέχει το πολύ τρεις ακόμη γύρους ψηφοφορίας, με την απαιτούμενη πλειοψηφία στους 180 ψήφους στην τέταρτη και με απλή πλειοψηφία 151 ψήφων στον πέμπτο γύρο. Ο έκτος και τελευταίος γύρος έχει έκβαση με σχετική πλειοψηφία.

Διαδικασία

Οι τρεις πρώτοι γύροι

Στην πρώτη ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου, ο Δήμας έλαβε 160 ψήφους, οι 155 ψήφοι ήταν της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, καθώς και πέντε ψήφοι από ανεξάρτητους βουλευτές. 135 βουλευτές ψήφισαν "παρόντες" και πέντε βουλευτές απουσίαζαν ή απείχαν. Στη δεύτερη ψηφοφορία, που πραγματοποιήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου, ο Δήμας έλαβε 168 ψήφους. 131 βουλευτές ψήφισαν "παρόντες" και ένας βουλευτής απουσίαζε ή απείχε. Στην τρίτη ψηφοφορία που διεξήχθη στις 29 Δεκεμβρίου, ο Δήμας έλαβε και πάλι 168 ψήφους, οι οποίοι εξακολουθούν να μην πληρούν τη μειωμένη απαρτία των 180 ψήφων που απαιτείται για την εκλογή του στον τρίτο γύρο.

Διάλυση του Κοινοβουλίου

Μετά από αίτημα του πρωθυπουργού Σαμαρά, ο επίσημος πρόεδρος Παπούλιας στις 31 Δεκεμβρίου εξέδωσε προεδρικό διάταγμα που διαλύει επίσημα το κοινοβούλιο, όπως απαιτεί το σύνταγμα. Οι νέες εκλογές θα διεξαχθούν στις 25 Ιανουαρίου.

Μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ

Μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Ιανουαρίου 2015, εγκαινιάστηκε το νέο κοινοβούλιο στις 5 Φεβρουαρίου και εκλέχτηκε η νέα Πρόεδρος της Βουλής, η Ζωή Κωνσταντοπούλου. Σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος, το νέο κοινοβούλιο θα πρέπει αμέσως να επαναλάβει τις προεδρικές εκλογές. Ο πρώτος από τους τρεις γύρους αναμενόταν αρχικά είτε στις 7 είτε στις 8 Φεβρουαρίου , αλλά αναβλήθηκε για τις 13 Φεβρουαρίου. Η ημερομηνία αναβλήθηκε στη συνέχεια, λόγω της ανησυχίας της νέας κυβέρνησης για διαπραγματεύσεις με τα άλλα μέλη της Ευρωζώνης για το χρέος της Ελλάδας, ενώ ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ για προεδρία θα ανακοινωθεί το Σαββατοκύριακο της 14-15 Φεβρουαρίου. Μετά τη νίκη του, έπεσε στο ΣΥΡΙΖΑ να ορίσει τον κύριο υποψήφιο για το τέταρτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Σύμφωνα με τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, η πιο πιθανή επιλογή ήταν ο Έλληνας Επίτροπος της ΕΕ και ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Δημήτρης Αβραμόπουλος. Η υποψηφιότητα θα είχε θεωρηθεί και ως χειραφέτηση συμβιβασμού με το δικαίωμα, αλλά θα επέτρεπε επίσης στο ΣΥΡΙΖΑ να διορίσει τον δικό του Επίτροπο της ΕΕ. Αν και μια ανεπίσημη φήμη, η πρόταση προκάλεσε λίγες ημέρες εσωτερικής διαφωνίας εντός της ΝΔ. Για να ηρεμήσουν τα πνεύματα στο κόμμα του, στις 30 Ιανουαρίου ο Σαμαράς τηλεφώνησε στον Αβραμόπουλο και τον διαβεβαίωσε ότι η ΝΔ θα υποστήριζε την ενδεχόμενη υποψηφιότητά του. Επίσης αποκαλύφθηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσέγγισε αρχικά τον πρώην πρόεδρο της ΝΔ και πρωθυπουργό το 2004-09, τον Κώστα Καραμανλή, αλλά απέρριψε την προσφορά. Η πιθανότητα υποψηφιότητας του Αβραμόπουλου, ωστόσο, έθεσε και φωνές διαμαρτυρίας από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ λόγω της συσχέτισης του με τις «πολιτικές του μνημονίου». Η ελληνική εφημερίδα Το Βήμα αποκάλυψε ότι οι υψηλοί εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ εξέτασαν επίσης την υποψηφιότητα του ευρέως σεβαστού ανατολικού ορθόδοξου αρχιεπισκόπου των Τιράνων και της Αλβανίας, Αναστάσιο. Ο Αναστάσιος αρνήθηκε. Μέχρι τις 11 Φεβρουαρίου, τα δύο φαβορί για την προεδρία ήταν ο Καραμανλής και ο Αβραμόπουλος, με κυβερνητική πηγή που ανέφερε ότι οποιαδήποτε άλλη υποψηφιότητα θα αποτελούσε ριζική απομάκρυνση από τα σημερινά σχέδια. Στην απίθανη περίπτωση μιας τέτοιας εξωτερικής υποψηφιότητας, όμως, η συγγραφέας Ιωάννα Καρυστιανή και ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς θεωρήθηκαν πιθανές επιλογές, ενώ η υποψηφιότητα του πρώην προέδρου του Συνασπισμού Νίκου Κωνσταντόπουλου θα ήταν απίθανη αφού η κόρη του Ζωή Κωνσταντοπούλου ήταν η νέα Πρόεδρος του Κοινοβουλίου.

Τέταρτος γύρος

Η ανακοίνωση του υποψηφίου του ΣΥΡΙΖΑ αναμενόταν την Κυριακή 15 Φεβρουαρίου, αλλά αναβλήθηκε και πάλι για τις 17 Φεβρουαρίου και τη σύνοδο των κοινοβουλευτικών ομάδων του ΣΥΡΙΖΑ και του κυβερνητικού εταίρου ΑΝΕΛ λόγω έντονης αντίδρασης προς τον Αβραμόπουλο από την εσωτερική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο επόμενος γύρος ψηφοφοριών θα διεξαχθεί την επόμενη ημέρα, στις 18 Φεβρουαρίου. Στις 17 Φεβρουαρίου, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας όρισε το βετεράνο πολιτικό της Νέας Δημοκρατίας και πρώην υπουργό Εσωτερικών Προκόπη Παυλόπουλο για τη θέση. Σε αντίδραση, Το Ποτάμι πρότεινε τον διακεκριμένο νομικό Νίκο Αλιβιζάτο ως δικό του υποψήφιο για την προεδρία. Η Νέα Δημοκρατία αναμένεται να υποστηρίξει τον Παύλοπουλο, ενώ το ΠΑΣΟΚ ανακοίνωσε την υποστήριξή του στον Αλιβιζάτο. Το ΚΚΕ δήλωσε ότι ανεξάρτητα από τον υποψήφιο, οι βουλευτές του θα ψηφίσουν "παρόν". Δεδομένης της ισχύος του κόμματος στο Κοινοβούλιο, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ κατείχε 149 έδρες, 13 έδρες οι ΑΝΕΛ και 76 έδρες της Νέας Δημοκρατίας, ο Παυλόπουλος αναμενόταν να εκλεχθεί άνετα με την απαιτούμενη πλειοψηφία 180 ψήφων. Στις 18 Φεβρουαρίου, ο Παυλόπουλος εξελέγη νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας με 233 ψήφους υπέρ, ενώ 30 ήταν για τον Αλιβιζάτο και 32 βουλευτές (από τους ΚΚΕ και τη Χρυσή Αυγή) ψήφισαν "παρόντες". Πέντε βουλευτές απουσίαζαν, με δύο βουλευτές της ΝΔ να βρίσκονται στο εξωτερικό, ενώ δύο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και ένας βουλευτής της ΝΔ (Κυριάκος Μητσοτάκης^[1]) σκόπιμα απέχουν.

Παραπομπές

1. in.gr (18 Φεβρουαρίου 2015). «Πρόεδρος της Δημοκρατίας με 233 ψήφους ο Προκόπης Παυλόπουλος». in.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.