Το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ) αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου που συστήθηκε το 1985 με τον Ν. 1579/1985 απο τον υπουργό Υγείας Γιώργο Γεννηματά. Αποτελεί διασωστικό σώμα και λειτουργεί υπό την ευθύνη του Υπουργείου Υγείας και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας[2] η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας[3]
Σκοπό έχει την αποστολή εξειδικευμένου προσωπικού στον τόπο ενός εκτάκτου συμβάντος για την διάσωση και παροχή άμεσης βοήθειας και στην συνέχεια διακομιδής πασχόντων ατόμων προς τους κατάλληλους υγειονομικούς σχηματισμούς (νοσοκομεία, κέντρα υγείας) οι επιχειρήσεις πραγματοποιούνται με ασθενοφόρα ή άλλα μέσα, όπως μοτοσυκλέτες , ελικόπτερα , πλωτά και ειδικές μονάδες.
Στις αρμοδιότητες του ανήκει και ο συντονισμός της νοσοκομειακής και προνοσοκομειακής φροντίδας σε καταστάσεις εκτάκτων αναγκών και κρίσεων και η παρακολούθηση και ο συντονισμός των συστημάτων εφημερίας των νοσοκομείων του Ε.Σ.Υ.[4]
Το ΕΚΑΒ διαθέτει:
Το Ειδικό Τμήμα Ιατρικής Καταστροφών (ΕΤΙΚ) είναι ειδικό τμήμα του ΕΚΑΒ (Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας), το οποίο είναι υπεύθυνο για την παροχή εξειδικευμένης βοήθειας και την οργάνωση ιατρικών επιχειρήσεων διάσωσης σε καταστάσεις καταστροφών και έκτακτων αναγκών. Το ΕΤΙΚ συντονίζει την ιατρική ανταπόκριση σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, ατυχημάτων μεγάλης κλίμακας, αλλά και σε άλλες κρίσεις που απαιτούν συντονισμό και ενισχυμένες διασωστικες δυνάμεις.[5]
Ιστορία και Σκοπός
Το ΕΤΙΚ ιδρύθηκε με σκοπό την ανάπτυξη εξειδικευμένων ομάδων και διαδικασιών για την αντιμετώπιση καταστροφών, είτε αυτές είναι φυσικές (σεισμοί, πλημμύρες κ.λπ.) είτε ανθρωπογενείς (βιομηχανικά ατυχήματα, τρομοκρατικές επιθέσεις, όπλα μαζικών καταστροφών). Μέσω του ΕΤΙΚ, το ΕΚΑΒ ενισχύει την ικανότητα του ελληνικού συστήματος υγείας να ανταποκριθεί σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης με συντονισμένες, αποτελεσματικές και γρήγορες δράσεις.
Δράσεις και Λειτουργία
Το ΕΤΙΚ είναι υπεύθυνο για την εκπαίδευση και οργάνωση εξειδικευμένων ιατρικών ομάδων διάσωσης, τη δημιουργία και τη διαχείριση υγειονομικών μονάδων πεδίου (π.χ., κινητές ιατρικές μονάδες, νοσοκομεία εκστρατείας) και τη συνδρομή στις μεγάλες καταστροφές. Ενδεικτικά, οι δραστηριότητές του περιλαμβάνουν:
Ρόλος των Επιλεγμένων Διασωστών και Εξειδικευμένη Εκπαίδευση
Οι διασώστες του ΕΤΙΚ είναι επιλεγμένοι επαγγελματίες με υψηλή κατάρτιση και εξειδίκευση στην ιατρική αντιμετώπιση καταστροφών και κρίσεων. Η εκπαίδευσή τους περιλαμβάνει ειδικά προγράμματα που τους προετοιμάζουν για την ανταπόκριση σε καταστάσεις μεγάλης κλίμακας, όπως σεισμοί, πλημμύρες, τρομοκρατικές επιθέσεις ή βιομηχανικά ατυχήματα. Ο ρόλος τους είναι να παρέχουν άμεση ιατρική φροντίδα σε περιβάλλοντα που είναι συχνά επικίνδυνα και απρόβλεπτα, ενώ ταυτόχρονα να συντονίζουν τη βοήθεια σε ομάδες διάσωσης και συνεργασίας με άλλες υπηρεσίες.
Η εξειδικευμένη εκπαίδευση των διασωστών περιλαμβάνει:
Οι διασώστες του ΕΤΙΚ διαθέτουν τις δεξιότητες και την ψυχραιμία να λειτουργούν υπό ακραία πίεση και να σώζουν ζωές σε συνθήκες εξαιρετικής δυσκολίας, ενώ παράλληλα διαχειρίζονται τις ανάγκες των πληγέντων και τη συνεργασία με άλλες υπηρεσίες διάσωσης και πολιτικής προστασίας.
Συνεργασία με την Ελληνική Ομάδα Έρευνας και Διάσωσης και ΕΜΑΚ
Το ΕΤΙΚ αποτελεί τμήμα της Ελληνικής Ομάδας Έρευνας και Διάσωσης[6] (ΕΟΕΔ), η οποία είναι μια επαγγελματική ομάδα του κράτους υπεύθυνη για την εκτέλεση εξειδικευμένων αποστολών διάσωσης, κυρίως στο εξωτερικό, σε περιπτώσεις μεγάλων καταστροφών και ανθρωπιστικών κρίσεων. Η ΕΟΕΔ ενσωματώνει επαγγελματίες διασώστες από το ΕΤΙΚ, την ΕΜΑΚ της Πυροσβεστικής, καθώς και άλλες υπηρεσίες του κράτους. Η ελληνική ομάδα είναι μέρος της ανταπόκρισης του ευρωπαϊκού μηχανισμού πολιτικής προστασίας[7]
Επιτυχίες και Σημαντικά Έργα
Το ΕΤΙΚ έχει συμμετάσχει σε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις διάσωσης και καταστροφών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό , όπως σε σεισμούς, πυρκαγιές και πλημμύρες. Οι ομάδες του έχουν παράσχει κρίσιμη ιατρική βοήθεια και φροντίδα στους πληγέντες, ενώ η συνεργασία του με διεθνείς οργανισμούς και άλλους εθνικούς φορείς ενισχύει τη συνολική ικανότητα ανταπόκρισης.
Δράσεις ΕΤΙΚ
Συμμετοχή του ΕΤΙΚ-ΕΚΑΒ στην άσκηση ΧΒΡΠ “Πανδώρα” (5/10/2022)[8]
Συμμετοχή του ΕΤΙΚ-ΕΚΑΒ στην άσκηση πυρόσβεσης μεγάλης κλίμακας στη σήραγγα Βριλησσίων Αττικής Οδού (09/11/2022 23:00)
Συμμετοχή του ΕΤΙΚ-ΕΚΑΒ στην άσκηση ¨Αριάδνη” (03/11/2022)
Το ΕΤΙΚ-ΕΚΑΒ στο 11ο Διεθνές Συνέδριο για τη Διαχείριση Θυμάτων Καταστροφών στη Ρόδο (16 & 17/10/2021)
Συμμετοχή του ΕΤΙΚ Θεσσαλονίκης σε άσκηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας στην Τουρκία ως ειδική μονάδα MUSAR
Συμμετοχή του Ειδικού Τμήματος Καταστροφών (ΕΤΙΚ) του παραρτήματος Θεσσαλονίκης στην άσκηση Ετοιμότητας Πεδίου με την κωδική ονομασία: «ΤΡΟΙΑ 2024»
Συνεργασίες και Εξωτερικές Σχέσεις
Το ΕΤΙΚ συνεργάζεται στενά με διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ)[9] και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων (EU-CE). Επίσης, έχει αναπτύξει συνεργασίες με εθελοντικές οργανώσεις για την καλύτερη συντονισμένη απόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Τα μέσα διακομιδής που διαθέτει το ΕΚΑΒ πανελλαδικά, προκειμένου να αποστείλει γρήγορα εξειδικευμένο προσωπικό στον τόπο του συμβάντος και με ασφαλή και γρήγορο τρόπο να διακομίσει τον πάσχοντα στον πλησιέστερο Υγειονομικό Σχηματισμό, είναι:
Για άμεση βοήθεια και διακομιδή ασθενών, υπάρχει η δυνατότητα τηλεφωνικής κλήσης στον αριθμό 166.
Σύμφωνα με τον ν.2071/1993,το ΕΚΑΒ διαρθρώνεται σε:
Τα κατά τόπους ΚΑΒ δεν πρέπει να συγχέονται με το Κέντρο Άμεσου Βοήθειας με τομέα ευθύνης το Λεκανοπέδιο Αττικής, το οποίο αντικατέστησε το 1978 το - από το 1976 κατηργημένο -[10] Ρυθμιστικό Κέντρο Διαλογής Ασθενών[11]. Το ΚΑΒ μπορεί να θεωρηθεί πρόδρομος του ΕΚΑΒ στην παροχή Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας.