Διαδηλώσεις στην Ελλάδα 2012

Στις αρχές του 2012, η Ελλάδα βρισκόταν βυθισμένη σε βαθιά ύφεση που υπήρξε αποτέλεσμα της κρίσης χρέους στη χώρα. Η ελληνική οικονομία παρουσίαζε συρρίκνωση τα τέσσερα προηγούμενα χρόνια, που συνολικά έφτανε το 15% για την τετραετία 2008-2011^[1] (μόνο για το 2011, η συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας ήταν 6.8%, ενώ τις τρεις προηγούμενες χρονιές τα ποσοστά συρρίκνωσης που καταγράφηκαν ήταν: -3,5% το 2010, -3,2% το 2009 και -0,2% το 2008).^[2][3] Η ανεργία κατέγραφε ιστορικά ρεκόρ φτάνοντας τον Ιανουάριο του 2012 στο 21,8%, σχεδόν διπλάσια από τον αντίστοιχο μήνα του 2010.^[4][5] Οι μειώσεις εισοδήματος τη διετία 2010-11 άγγιζαν το 30% και 35% για συγκεκριμένους κλάδους (δημόσιοι υπάλληλοι, εργαζόμενοι ΔΕΚΟ) και το 15,7% για τους συνταξιούχους.^[6] Παράλληλα η ακρίβεια συνέχιζε να καλπάζει συμβάλλοντας σε αυτό οι διαδοχικές αυξήσεις του ΦΠΑ και οι διάφοροι φόροι κατανάλωσης. Την ίδια περίοδο οι Έλληνες καλούνταν να πληρώσουν νέους έκτακτους φόρους που συχνά αποκαλούνταν χαράτσια, στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Το αρνητικό κλίμα αυτής της περιόδου επιδείνωναν και οι δυσοίωνες προβλέψεις για τα επόμενα έτη που έβλεπαν συνέχιση της ύφεσης.^[7] Μέσα σε αυτό το κλίμα οι διαδηλώσεις και οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας υπήρξαν συχνό φαινόμενο.

Οι διαδηλώσεις για το δεύτερο μνημόνιο

Το κούρεμα του ελληνικού χρέους που αποφασίστηκε στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 27ης Οκτωβρίου, συνδυάστηκε με χορήγηση νέου δανείου στην Ελλάδα, ύψους 130 δις €. Η νέα χρηματοδότηση συνοδευόταν από δεύτερο μνημόνιο που περιλάμβανε τους όρους του δανείου και τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που όφειλε να λάβει η Ελλάδα στο επόμενο διάστημα. Προκειμένου να προχωρήσει το νέο δανειακό πακέτο και το PSI, οι αρχηγοί των κομμάτων που στήριζαν την κυβέρνηση Παπαδήμου, κατέληξαν στις 9 Φεβρουαρίου 2012, σε συμφωνία για το πακέτο μέτρων του νέου μνημονίου, το οποίο τέθηκε σε ψήφιση στην βουλή την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου. Μεταξύ των μέτρων του νέου μνημονίου περιλαμβανόταν μείωση του κατώτατου μισθού κατά 22% για τους εργαζόμενους άνω των 25 ετών (από 751€ σε 586€) και μείωση κατά 32% για τους νέους από 18 έως 25 ετών (από 751€ σε 511€).^[8][9] Άλλα μέτρα αφορούσαν κατάργηση 150.000 θέσεων εργασίας από το δημόσιο τομέα, ατομικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις με την λήξη των κλαδικών, περικοπές στις επικουρικές συντάξεις, κατάργηση των Οργανισμών Εργατικής Κατοικίας και Εστίας, αύξηση αντικειμενικών αξιών και ενοποίηση φόρων στα ακίνητα κ.α.^[10]

Συνδικάτα και κινήσεις πολιτών αντιδρώντας στα νέα μέτρα προκήρυξαν απεργίες και οργάνωσαν συλλαλητήρια.^[11] Την Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου, ημέρα πανελλαδικής απεργίας, διοργανώθηκε μεγάλο συλλαλητήριο στην πλατεία Συντάγματος, στο οποίο σημειώθηκαν μικροεπεισόδια.^[12] Την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου, ημέρα ψήφισης των μέτρων από την βουλή, διοργανώθηκε συλλαλητήριο στην πλατεία Συντάγματος το οποίο είχε πολύ μεγάλη συμμετοχή. Η προσέλευση του κόσμου όμως ανακόπηκε με την έναρξη επεισοδίων που οδήγησαν σε επέμβαση της αστυνομίας. Περίπου στις 18:00 οι αστυνομικές δυνάμεις πραγματοποίησαν επιχείρηση με σκοπό να αδειάσουν την πλατεία Συντάγματος.^[13] Οι Μίκης Θεοδωράκης και Μανώλης Γλέζος που είχαν δώσει το παρόν στην διαδήλωση φυγαδεύτηκαν από τον αποπνικτικό από τα δακρυγόνα χώρο της πλατεία, και μεταφέρθηκαν προληπτικά στο ιατρείο της βουλής. Τις επόμενες ώρες τα επεισόδια εξαπλώθηκαν στους δρόμους γύρω από την πλατεία Συντάγματος και εκτός από τις συγκρούσεις αστυνομικών με κουκουλοφόρους υπήρξαν πυρπολήσεις κτιρίων. Ο κύριος όγκος των διαδηλωτών συνέχισε να παραμένει στη λεωφόρο Αμαλίας μέχρι τις 19:30, άλλα στη συνέχεια ο κόσμος άρχισε να διαλύεται από την αποπνικτική ατμόσφαιρα που είχε δημιουργηθεί στην περιοχή. Οι καταστροφές σε κτίρια συνεχίστηκαν και μέχρι τα μεσάνυχτα επεκτάθηκαν σε μεγάλο τμήμα της Αθήνας που εκτεινόταν από την περιοχή της πλατείας Συντάγματος, μέχρι την οδό Ακαδημίας και την Χαριλάου Τρικούπη. Από τα εκτεταμένα επεισόδια καταστράφηκαν υποκαταστήματα τραπεζών, εμπορικά καταστήματα και διατηρητέα κτίρια, ανάμεσα τους οι κινηματογράφοι Αττικό και Απόλλων που βρίσκονταν στην οδό Σταδίου. Στον πρώτο απολογισμό που έκανε ο Δήμος Αθηναίων, μιλά για καταστροφές και ζημιές σε 93 κτίρια στο κέντρο της Αθήνας. Τραυματίστηκαν και μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο 76 πολίτες και συνελήφθησαν 79.^{[14][15][16][17][18]} Εκτός από την Αθήνα σοβαρά επεισόδια σημειώθηκαν και σε άλλες πόλεις όπως στη Θεσσαλονίκη, στο Ηράκλειο, στην Κέρκυρα, στο Αγρίνιο κ.α. Οι περισσότερες καταστροφές αφορούσαν πολιτικά γραφεία των τοπικών βουλευτών.^[19] Μεγάλη διαδήλωση πραγματοποιήθηκε και στις 22 Φεβρουαρίου, την ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου για τις περικοπές μισθών και συντάξεων, χωρίς να υπάρξουν επεισόδια.^[20]

Άλλες διαδηλώσεις

Αφορμή για εκδηλώσεις διαμαρτυρίας υπήρξαν οι εθνικές επέτειοι και οι εορτασμοί που τις συνόδευαν. Στην επέτειο για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, την 21η Φεβρουαρίου υπήρξαν αποδοκιμασίες προς τους επίσημους και σημειώθηκαν επεισόδια. Πολλοί μαθητές που συμμετείχαν στην καθιερωμένη παρέλαση έστρεψαν το κεφάλι τους προς την αντίθετη πλευρά της εξέδρας των επισήμων ή έτειναν την ανοικτή παλάμη προς αυτή.^[21][22] Η υπουργός παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου με δηλώσεις της ζήτησε την τιμωρία των μαθητών για να αναδιπλωθεί λίγες ημέρες αργότερα μιλώντας για λάθος της.^[23][24] Σοβαρά επεισόδια σημειώθηκαν στην πόλη της Ρόδου κατά τους εορτασμούς της επετείου ενσωμάτωσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, στις 7 Μαρτίου. Οι εκπρόσωποι της πολιτείας φυγαδεύτηκαν. Η παρέλαση διακόπηκε προσωρινά και συνεχίστηκε παρουσία μόνο των στρατιωτικών αρχών στην εξέδρα των επισήμων.^[25][26] Για να αποφευχθούν αντίστοιχα γεγονότα στους εορτασμούς της 25ης Μαρτίου η αστυνομία έλαβε δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, αποκλείοντας την ευρύτερη περιοχή της πλατείας Συντάγματος με ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις. Επίσης τοποθετήθηκε ο μεταλλικός φράκτης απώθησης των διαδηλωτών ενώ χρησιμοποιήθηκαν ακόμα και ελεύθεροι σκοπευτές στη στέγη της βουλής.^[27][28][29] Με την έντονη αστυνόμευση δεν συνέβησαν επεισόδια στην Αθήνα, όμως υπήρξαν σε άλλες πόλεις της Ελλάδας με πιο σημαντικά αυτά που σημειώθηκαν στο Ηράκλειο και στην Πάτρα.^[30]

Στις 4 Απριλίου 2012, αυτοκτόνησε στην πλατεία Συντάγματος ο συνταξιούχος φαρμακοποιός Δημήτρης Χριστούλας, διαμαρτυρόμενος για την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας. Το βράδυ της ίδιας ημέρας πραγματοποιήθηκε διαδήλωση με αφορμή το γεγονός, η οποία αντιμετωπίστηκε βίαια από την αστυνομία, με συνέπεια τον τραυματισμό μίας δημοσιογράφου.^[31] Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίστηκε και η διαδήλωση της επόμενης μέρας κατά την οποία τραυματίστηκε σοβαρά ο φωτορεπόρτερ Μάριος Λώλος. Ο τραυματισμός του ήταν ιδιαίτερα σοβαρός και χρειάστηκε χειρουργική επέμβαση. Το γεγονός αυτό προκάλεσε εισαγγελική παρέμβαση.^[32]

Ένας διαφορετικός τρόπος αντίδρασης στην οικονομική κρίση υπήρξε το αποκαλούμενο κίνημα της πατάτας. Πρόκειται για ένα κίνημα αυτοοργάνωσης των παραγωγών αγροτικών προϊόντων με τους καταναλωτές, με σκοπό την απευθείας διάθεση των αγροτικών προϊόντων στους τελευταίους χωρίς την μεσολάβηση εμπόρων. Το κίνημα ξεκίνησε από την Κατερίνη και επεκτάθηκε σταδιακά και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Γνώρισε προβολή και σε μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα του εξωτερικού, όπως το BBC το οποίο αφιέρωσε εκτενές ρεπορτάζ γι` αυτό^[33][34].

Διαδηλώσεις φθινοπώρου

Την περίοδο του φθινοπώρου κυριάρχησαν οι διαπραγματεύσεις της νέας κυβέρνησης Αντώνη Σαμαρά με την τρόικα για την επίτευξη συμφωνίας, ώστε να εκταμιευτεί η νέα δόση του πακέτου βοήθειας προς την Ελλάδα, η ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος 2013-2016, άλλα και του προϋπολογισμού για το 2013. Στο διάστημα αυτό κηρύχθηκαν πανελλαδικές απεργίες στις 26 Σεπτεμβρίου,^[35] στις 18 Οκτωβρίου^[36] και 48ωρη το διήμερο 6-7 Νοεμβρίου. Άλλο γεγονός που συνοδεύτηκε με διαδηλώσεις άλλα και μικροεπεισόδια ήταν η επίσκεψη της καγκελαρίου της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ. Για την επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 9 Οκτωβρίου, λήφθηκαν από την αστυνομία δρακόντεια μέτρα που περιλάμβαναν αποκλεισμούς δρόμων και περιοχών, με σκοπό την ασφαλή διέλευση της καγκελαρίου προς το κέντρο της Αθήνας.^[37][38] Μεγάλη υπήρξε η διαδήλωση της 18ης Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια της οποίας έχασε τη ζωή του ένας άνθρωπος από ανακοπή καρδιάς^[39], καθώς και της 7ης Νοεμβρίου που διαλύθηκε από τις αστυνομικές δυνάμεις, όταν άρχισαν να σημειώνονται επεισόδια στην πλατεία Συντάγματος.^[40]

Δείτε επίσης

• Διαδηλώσεις στην Ελλάδα 2011
• Απεργιακές κινητοποιήσεις στην Ελλάδα την άνοιξη του 2010

παραπομπές

1. bankingnews.gr^{[νεκρός σύνδεσμος]} ΕΕ: Στο 15% η συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας από το ξέσπασμα της κρίσης (29-03-2012)
2. Ελευθεροτυπία Σε ύφεση από το 2008 η Ελλάδα σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (5-10-2011)
3. Τα Νέα Βαθιά ύφεση 6,8% της ελληνικής οικονομίας το 2011
4. Το Έθνος Αρχειοθετήθηκε 2012-04-13 στο Wayback Machine. Νέο άλμα της ανεργίας στο 21,8% - 1.084.668 οι άνεργοι (12-04-2012)
5. Ημερησία Νέο ιστορικό άλμα της ανεργίας - Στο 21,8% τον Ιανουάριο (12-04-2012)
6. Ισοτιμία Αρχειοθετήθηκε 2012-04-13 στο Wayback Machine. Ποιοι μισθωτοί πλήρωσαν... το μάρμαρο των Μνημονίων (10-04-2012)
7. Τα Νέα ΙΟΒΕ: Ύφεση 5% για το 2012 και ανεργία στα επίπεδα του 20%
8. real.gr Όλες οι περικοπές στους μισθούς (13-03-2012)
9. Ημερησία Στα 586 ευρώ πλέον ο βασικός μισθός (13-03-2012)
10. Τα Νέα Μισθοί Πορτογαλίας και ατομικές συμβάσεις (11-02-2012)
11. Καθημερινή^{[νεκρός σύνδεσμος]} «Χορός» απεργιακών κινητοποιήσεων από συνδικάτα και φορείς (10-02-2012)
12. ΕΡΤ Αρχειοθετήθηκε 2012-04-27 στο Wayback Machine. Βροντερό όχι στα νέα μέτρα λιτότητας- Περιορισμένα επεισόδια (10-02-2012)
13. Το Ποντίκι Αρχειοθετήθηκε 2012-04-24 στο Wayback Machine. Επεισόδια στο συλλαλητήριο (12-02-2012)
14. in.gr Πληγωμένη πόλη η Αθήνα - Ο χάρτης της καταστροφής (13-02-2012)
15. tvxs.gr Εφιάλτης στην Αθήνα. Δεκάδες τραυματίες, στις φλόγες το «Αττικόν» και άλλα κτίρια (12-02-2012)
16. Καθημερινή^{[νεκρός σύνδεσμος]} Τοπίο καταστροφής στο κέντρο της Αθήνας
17. Το Βήμα Παραδόθηκαν στις φλόγες 45 κτίρια και καταστήματα του Κέντρου (12-02-2012)
18. news247.gr Αρχειοθετήθηκε 2012-04-18 στο Wayback Machine. Η νύχτα που κάηκε η Αθήνα
19. Το Βήμα Καταστροφές και σε άλλες πόλεις της χώρας (14-02-2012)
20. Το Βήμα Σύνταγμα: ολοκληρώθηκε το συλλαλητήριο ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ(22 -02-2012)
21. Καθημερινή^{[νεκρός σύνδεσμος]} Ιωάννινα : Επεισόδια στην παρέλαση για την απελευθέρωση της πόλης (21-02-2012)
22. news247.gr Αρχειοθετήθηκε 2012-04-23 στο Wayback Machine. Επεισόδια στην 99η επέτειο Απελευθέρωσης των Ιωαννίνων (21-02-2012)
23. .iefimerida.gr Διαμαντοπούλου: «Να τιμωρηθούν οι μαθητές που μούντζωσαν» (23-02-2012)
24. newsbomb.gr Διαμαντοπούλου: Λάθος μου να ζητήσω τιμωρία μαθητών που μούντζωσαν (04-03-2012)
25. in.gr Διακόπηκε λόγω επεισοδίων η παρέλαση στη Ρόδο για την Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου (07-03-2012)
26. ΕΡΤ Αρχειοθετήθηκε 2012-04-21 στο Wayback Machine. Ρόδος: Επεισόδια στην παρέλαση για την Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου (07-03-2012)
27. newsbomb.gr Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας για την παρέλαση! (25-03-2012)
28. in.gr Υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας η μαθητική παρέλαση για την 25η Μαρτίου (25-03-2012)
29. iefimerida.gr Οικονόμου : Θα υπάρχουν ελεύθεροι σκοπευτές στην στρατιωτική παρέλαση (25-03-2012)
30. news247.gr Αρχειοθετήθηκε 2012-04-27 στο Wayback Machine. Επεισόδια και προσαγωγές στη Πάτρα. Δεν έγινε ποτέ η παρέλαση στο Ηράκλειο Κρήτης (25-03-2012)
31. zougla.gr Επέμβαση της αστυνομίας στο Σύνταγμα - Μία δημοσιογράφος τραυματίας (04-02-2012)
32. Τα Νέα Εισαγγελική παρέμβαση για τον τραυματισμό του Λώλου (06-04-2012)
33. BBC Greeks ditch middleman to embrace 'potato revolution' (15-03-2012)
34. iefimerida.gr BBC: Οι Έλληνες κάνουν την «επανάσταση της πατάτας»
35. Το Βήμα Γενική απεργία στις 26 Σεπτεμβρίου (13-09-2012)
36. Πρώτο Θέμα Αρχειοθετήθηκε 2012-11-22 στο Wayback Machine. Γενική απεργία στις 18 Οκτωβρίου (15-10-2012)
37. Ναυτεμπορική Αρχειοθετήθηκε 2012-10-13 στο Wayback Machine. Διαδηλώσεις αλλά και επεισόδια (09-10-2012)
38. ΕΡΤ^{[νεκρός σύνδεσμος]} Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας για την επίσκεψη Μέρκελ-Αντιδράσεις (08-10-2012)
39. Το Έθνος Αρχειοθετήθηκε 2012-11-21 στο Wayback Machine. Νεκρός 67χρονος ναυτεργάτης από ανακοπή στην πορεία του Συντάγματος (18-10-2012)
40. Τα Νέα Εκτεταμένα επεισόδια στο συλλαλητήριο στο Σύνταγμα (07-11-2012)