Γιόζεφ Φρανκ

Γιόζεφ Φρανκ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	23  Δεκεμβρίου 1771[1][2][3] Ράστατ[4]
Θάνατος	18  Δεκεμβρίου 1842[1][2][3] Κόμο[4]
Τόπος ταφής	Λάλιο
Χώρα πολιτογράφησης	Μεγάλο Δουκάτο του Μπάντεν
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά[5] Γερμανικά[6]
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Παβίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιατρός[2] διδάσκων πανεπιστημίου[4]
Εργοδότης	αυτοκρατορικό πανεπιστήμιο της Βίλνα Πανεπιστήμιο του Βίλνιους[7]
Οικογένεια
Γονείς	Γιόχαν Πίτερ Φρανκ
Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιόζεφ Φρανκ ή Ιωσήφ Φρανκ ( γερμ. Joseph Frank) (23 Δεκεμβρίου 1771, Ράσταντ – 18 Δεκεμβρίου του 1842, Κόμο Λομβαρδίας) ήταν  γερμανός γιατρός. Εργάστηκε ως πανεπιστημιακός βοηθός στην Παβία, ως νοσοκομειακός γιατρός στη Βιέννη, και για πολύ περισσότερα χρόνια ως καθηγητής της παθολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους.

Βιογραφία

Ήταν γιός του καθηγητού της Ιατρικής Γιόχαν Πέτερ Φρανκ (Johann Peter Frank). Τον Ιούνιο του 1791, σε ηλικία 20 ετών, ο Γιόζεφ πήρε πτυχίο Ιατρικής από το Πανεπιστήμιο της Παβίας. Ένα μήνα αργότερα, μαζί με τον πατέρα του ταξίδεψε στην Ελβετία, όπου πρωτάκουσε  για τη γενική θεωρία ιατρικής του σκωτσέζου Τζον Μπράουν, η οποία τον εντυπωσίασε, έτσι ώστε επιστρέφοντας στην Παβία άρχισε να τη μελετά και να την εφαρμόζει^[8]. Εργάστηκε ως βοηθός του πατέρα του όσο εκείνος ήταν καθηγητής στην Παβία και παρέμεινε εκεί και μετά το 1795, όταν αποχώρησε ο πατέρας του για τη Βιέννη.Ο Γιόζεφ είχε ένα μικρότερο αδελφό, τον Φράνσις, ο οποίος ήταν επίσης πτυχιούχος Ιατρικής της Παβίας και ένθερμος υποστηρικτής της μεθόδου του Μπράουν. Ο Φράνσις, που είχε ακολουθήσει τον πατέρα τους ως βοηθός του στη Βιέννη, το 1796 αρρώστησε και πέθανε εκεί από εξανθηματικό τύφο. Την ίδια χρονιά, το 1796, ο Γιόζεφ εγκατέλειψε την Παβία, λίγο πριν την εισβολή των Γάλλων του Ναπολέοντα Α΄, που όταν κατέλαβαν την Παβία έκλεισαν το πανεπιστήμιο, και πήγε να συναντήσει τον πατέρα του στη Βιέννη.

Ο θάνατος του Φράνσις, που ο Γιόζεφ χαρακτήρισε ως ένα από τα τραγικότερα βιώματά του, καθώς τον απέδωσε σε αποτυχία της μεθόδου Μπράουν^[9], κλόνισε την πίστη του στη μέθοδο. Παρόλα αυτά όμως, στη Βιέννη συνέχισε να διδάσκει και να προπαγανδίζει την ιατρική θεωρία του Τζον Μπράουν, παρά τη διαφωνία του Γιόχαν Φρανκ, ο οποίος όμως έδειχνε σχετική ανεκτικότητα. Λόγω αυτών των απόψεών του, δεν του επέτρεψαν να διδάξει στο Πανεπιστήμιο, αλλά αυτός δίδασκε ιδιωτικά και συνέβαλε στην οργάνωση επιστημονικής εταιρείας Βραουνιστών γιατρών^[10]. Ο Γιόζεφ όμως βαθμιαία διαφοροποιούσε τις απόψεις του από του Μπράουν, παίρνοντας αποστάσεις από την απόλυτη αντίληψη της μοναδικής αιτίας. Για αυτόν πλέον, το σημαντικό κριτήριο στην επιλογή φαρμάκων ήταν το όργανο ή το σύστημα που έπασχε. Σημαντικό ρόλο στη μεταστροφή του Γιόζεφ διαδραμάτισε και ένα «επιστημονικό ταξίδι», όπως το ονόμασε ο ίδιος, που πραγματοποίησε το 1802 στο Παρίσι και το Λονδίνο. Τότε, στη Γαλλία μετά την επανάσταση του 1789, καθώς και στη Βρετανία διαρκούσης της βιομηχανικής επαναστάσεως επικρατούσε ο ορθολογικός εμπειρισμός. Στο ταξίδι αυτό συνάντησε και συζήτησε με πολλούς διακεκριμένους επιστήμονες και αντάλλαξε απόψεις. Το γενικό κλίμα ήταν κατά των δογματισμών, των θεωρητικοποιήσεων και της συστηματοποίησης με γενικεύσεις. Διαπίστωσε ότι διαπρεπείς συνάδελφοί του δεν ασχολούντο με φιλοσοφικές σκέψεις, αλλά είχαν στραφεί σε πραγματικές παρατηρήσεις και στην αναζήτηση ορθολογικών τεκμηριώσεων. Ο Γιόζεφ, μετά από αυτό το ταξίδι έμεινε στη Βιέννη μόνο οκτώ μήνες, και μαζί με τον πατέρα του, προσκεκλημένοι του πρύτανη του εκεί Πανεπιστημίου, έφυγαν κυρίως για πολιτικούς λόγους το 1804 για το Βίλνιους της Λιθουανίας, που τότε ανήκε στη Ρωσική αυτοκρατορία.

Ο πατέρας Φρανκ, στους δέκα μήνες που έμεινε στο Βίλνιους, πρόλαβε και ίδρυσε θεραπευτική κλινική, τη διεύθυνση της οποίας ανέλαβε ο Γιόζεφ μετά την αναχώρηση του πατέρα του για την Αγία Πετρούπολη. Αυτός, ως καθηγητής της παθολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους εργάσθηκε για περίπου είκοσι χρόνια (1804-1824). Στα χρόνια εκείνα, μαζί με τη σύζυγό του, τη Βιεννέζα τραγουδίστρια Kristin Gerhardy, συμμετείχαν ενεργά σε φιλανθρωπικές δραστηριότητες και στην πολιτιστική ζωή της πόλης. Ως προς τις επιστημονικές του απόψεις ο Γιόζεφ είχε μεταστραφεί τελείως, και από υποστηρικτής και προπαγανδιστής της θεωρίας του Μπράουν είχε γίνει επικριτής της. Στο Βίλνιους ίδρυσε εξωτερικό ιατρείο ασθενών της πανεπιστημιακής κλινικής (1807), ινστιτούτο εμβολιασμών (1808) και ινστιτούτο μητρότητας (1809). Η Ιατρική Εταιρεία του Βίλνιους, η πρώτη επιστημονική εταιρία του είδους στη Λιθουανία και την Πολωνία, ιδρύθηκε με δική του πρωτοβουλία ^[11].

Η Ναπολεόντειος εκστρατεία του 1812, για τους Πολωνούς και τους Λιθουανούς, που αρχικά χαιρέτησαν τον Ναπολέοντα ως απελευθερωτή, κατέληξε τραγικά. Σχεδόν ένα εκατομμύριο στρατιώτες πέρασαν από το έδαφος της Λιθουανίας φέρνοντας πείνα, εγκληματικότητα, επιδημίες και θανάτους. Τα ινστιτούτα, που με πολύ δουλειά και κόπο είχε δημιουργήσει ο Γιόζεφ Φρανκ, τελείως καταστράφηκαν. Ο ίδιος και η οικογένειά του έφυγαν από το Βίλνιους λίγους μήνες πριν ο Ναπολέων και τα στρατεύματά του εισέλθουν στην πόλη, αλλά έζησε τις συνέπειας του πολέμου όταν επέστρεψε το καλοκαίρι του 1813. Ο αρχικός του ενθουσιασμός για την Γαλλική επανάσταση είχε αρχίσει να καταλαγιάζει βιώνοντας τις συνέπειες των πολέμων της Γαλλικής Επανάστασης την εποχή που είχε επισκεφτεί το Παρίσι το 1803, αλλά μειώθηκε πολύ περισσότερο μετά τις συνέπειες των Ναπολεοντείων πολέμων, που τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει το Βίλνιους το 1812-1813. Έτσι το 1814 αισθάνθηκε την ανάγκη να γράψει ένα δοκίμιο για τις συνέπειες της Γαλλικής επανάστασης στην ιατρική που έχει τον τίτλο «De 1' influence de la Revolution Françoise sur des objets relatifs à la médecine pratique». Στο κείμενο αυτό αναφέρει ότι η επανάσταση συνέβαλλε στην αναγέννηση της ιατρικής εκπαίδευσης στο Παρίσι, στην ίδρυση εκπαιδευτικών-πειραματικών κλινικών, στην ένταξη της χειρουργικής στην ιατρική και τη συνεπακόλουθη ανάπτυξή της, αλλά αναφέρει και τις δυσμενείς επιπτώσεις στη δημόσια υγεία με τη διασπορά επιδημιών, την καταστροφή των πανεπιστημίων, την εξάπλωση του αθεϊσμού και του υλισμού και κυρίως την οικονομική κρίση που επεκτάθηκε σε όλη την Ευρώπη. Αποσύρθηκε το 1824, λόγω ασθένειας των ματιών του, που δεν έχει διευκρινισθεί η διάγνωσή της.

Επιστημονικές απόψεις

Ως νέος γιατρός υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς υποστηρικτές του Βραουνικού συστήματος, δηλαδή της ιατρικής θεωρίας και θεραπευτικής μεθόδου που εισηγήθηκε ο σκωτσέζος γιατρός Τζον Μπράουν (John Brown). Τότε ο Φρανκ είχε δημοσιεύσει έργα υποστηρικτικά της μεθόδου του Μπράουν όπως τα "Erläuterungen der Brownischen Arzneilehre" (Σχόλια στη θεραπευτική μέθοδο του Μπράουν), Βιέννη 1797, και "Heilart in der klinischen Lehranstalt zu Pavia" (Θεραπευτική στην εκπαιδευτική κλινική της Παβίας), Βιέννη 1797. Καθώς όμως με την πάροδο των χρόνων αυξανόταν η κλινική του εμπειρία, οι απόψεις του γινόταν περισσότερο μετριοπαθείς, όπως στο "Grundriss der Pathologie nach den Gesetzen der Erregungstheorie", του 1803, μέχρι που τελικά κατέληξε να γίνει επικριτής του Βραουνισμού (Brunonianism) και υποστηρικτής του ορθολογικού εμπειρισμού (rational empiricism) ^[12] και της επιστημονικής μεθόδου.

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 10270285q.
2. «Frank, Joseph» (Γερμανικά) σελ. 323.
3. «Académie nationale de médecine» (Γαλλικά) 1381. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. tnk.krakow.pl/czlonkowie/frank-jozef/. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2022.
5. «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 07724611X. Ανακτήθηκε στις 5  Μαΐου 2020.
6. CONOR.SI. 85539171.
7. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
8. Kondratas, Ramunas: The Brunonian influence on the medical thought and practice of Joseph Frank ,Medical History, Supplement No. 8, 1988, σελ. 78-79.
9. Kondratas, Ramunas: The Brunonian influence on the medical thought and practice of Joseph Frank ,Medical History, Supplement No. 8, 1988, σελ. 81.
10. Kondratas, Ramunas: The Brunonian influence on the medical thought and practice of Joseph Frank, Medical History, Supplement No. 8, 1988, σελ. 80.
11. Joseph Frank - Vilnius University
12. Kondratas, Ramunas: The Brunonian influence on the medical thought and practice of Joseph Frank ,Medical History, Supplement No. 8, 1988, σελ. 75-88. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2557344/pdf/medhistsuppl00039-0070.pdf

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Γιόζεφ Φρανκ

• August Hirsch (1877), «Frank, Joseph», Allgemeine Deutsche Biographie (ADB), 7, Leipzig: Duncker & Humblot, σελ. 257–258