Συντεταγμένες: 39°0′29″N 20°44′7″E / 39.00806°N 20.73528°E / 39.00806; 20.73528
Το Αρχαιολογικό μουσείο Νικόπολης βρίσκεται στο 5ο Κm Πρέβεζας-Ιωαννίνων κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Νικόπολης. Αποπερατώθηκε το έτος 2009 και υπάγεται στή διοικητική μέριμνα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πρέβεζας[1].
,
Η Πρέβεζα απελευθερώθηκε από την Οθωμανική κατοχή στις 21 Οκτωβρίου 1912. Σύντομα άρχισαν αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή της Νικόπολης από τον Αλέξανδρο Φιλαδελφέα και τα ευρήματα συγκεντρώθηκαν ως συλλογή μέχρι το έτος 1940, στο ‘’Αρχαιολογικό Μουσείο Πρέβεζας’’, το οποίο στεγαζόταν στο κτίριο ενός μεγάλου Οθωμανικού τζαμιού, που βρισκόταν στην οδό Περδικάρη, ακριβώς απέναντι από το σημερινό κινηματοθέατρο ‘’Όασις’’. Δυστυχώς αυτό το ‘’τζαμί – μουσείο’’ βομβαρδίστηκε από Ιταλικά αεροπλάνα κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο του 1940, υπέστη μεγάλες καταστροφές, αλλά και λεηλασίες αρχαιοτήτων [2]. Έτσι τα ερείπιά του γκρεμίστηκαν μεταπολεμικά και στο χώρο αυτό κτίστηκε αργότερα (1955) με εντολή του Βασιλιά Παύλου, η ‘’Λέσχη Προσκόπων’’ που υπάρχει και σήμερα.[εκκρεμεί παραπομπή] Ακριβώς μπροστά από τη Λέσχη Προσκόπων υπάρχουν δύο γρανιτένιοι κίονες του Οθωμανικού Τζαμιού του οποίου έστω διασώζεται η φωτογραφία [3].
Τις αρχαιολογικές έρευνες του Αλέξανδρου Φιλαδελφέα (1913) συνέχισε ο Σωτήριος Δάκαρης και μετέπειτα ο Αναστάσιος Ορλάνδος, ο οποίος έκανε αναστηλώσεις στη Βασιλική Αλκίσωνος και στο Ρωμαϊκό Ωδείο. Το έτος 1965, το Υπουργείο Πολιτισμού έκτισε ένα μικρό κτίριο εντός των παλαιοχριστιανικών τειχών, 70m από τη Βασιλική Α΄ Δουμετίου με σκοπό τη στέγαση του Αρχαιολογικού Μουσείου Νικόπολης. Αποτελείται από ένα μικρό προθάλαμο και δύο συνεχόμενες αίθουσες και απέχει 7Km από την πόλη της Πρέβεζας.
Το 1972 έγινε η έκθεση ευρημάτων από τον αρχαιολογικό χώρο της Νικόπολης και κτίστηκε μία ισομήκης με το Μουσείο αποθήκη, όπου τοποθετήθηκαν τα μη εκθέσιμα γλυπτά και τα ευρήματα των ανασκαφών.[4]. Τα ανευρεθέντα αρχαιολογικά αντικείμενα στην Αρχαία Νικόπολη, φυλάσσονταν εκεί μέχρι το έτος 2009. Όμως τα άλλα ευρήματα από τους άλλους αρχαιολογικούς χώρους του Νομού Πρέβεζας (Βερενίκη – Μιχαλίτσι, Θησαυρός Στεφάνης, ευρήματα Νεκρομαντείου του Αχέροντα, ευρήματα Αρχαίας Κασσώπης, ευρήματα Σπήλαιου Ασπροχάλικου, ευρήματα από το Αρχαίο Όρραον, κλπ) εκτίθενται ή φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων.
Το έτος 2008-2009, όλα τα εκθέματα του παλιού Αρχαιολογικού Μουσείου Νικόπολης συσκευάσθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Νικόπολης.[εκκρεμεί παραπομπή] Ετσι το παλιό Μουσείο είναι πλέον κενό, και αποτελεί γραφείο των αρχαιοφυλάκων του χώρου, όπου βρίσκεται η παλαιοχριστιανική Βασιλική του Δουμετίου. Τηλέφωνο 26820-41336
Από το έτος 1998 άρχισε να κτίζεται με αρκετά τεχνικά προβλήματα το ΝΕΟ Αρχαιολογικό Μουσείο Νικόπολης, το οποίο αποπερατώθηκε το έτος 2006. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά το κτίσιμό του κατέρρευσε η μιά οροφή, ενώ κατά την παράδοσή του πλημμύρισε από βροχή το υπόγειο [5]. Βρίσκεται στο 5ο Κm της Λεωφόρου Πρέβεζας Αρτας (Λεωφόρος Ιωαννίνων, δίπλα στο κτίριο Lidl). Εγινε Μουσειολογική μελέτη και τα εκθέματα τοποθετήθηκαν με χρονολογική σειρά. Το έτος 2007 το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Νικόπολης άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες του στο κοινό με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Μουσείων, και ήδη από το 2009 λειτουργεί κανονικά.
Το Μουσείο περιλαμβάνει συλλογή αρχιτεκτονικών μελών από τον χώρο της Νικόπολης, συλλογή γλυπτών από τον χώρο της Νικόπολης, κτερίσματα από το νεκροταφείο της ευρύτερης περιοχής της Νικόπολης, κλπ. Το κτίριο του Μουσείου, συνολικής επιφάνειας 2.150 m2, ανεγέρθηκε σε οικόπεδο έκτασης 20 περίπου στρεμμάτων, που βρίσκεται στην είσοδο της πόλης της Πρέβεζας. Περιλαμβάνει δύο κύριους εκθεσιακούς χώρους εμβαδού 200 m2 έκαστο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, χώρους διοίκησης, εργαστήρια συντήρησης, αποθηκευτικούς χώρους, χώρους εξυπηρέτησης κοινού (εκδοτήριο εισιτηρίων, πωλητήριο, αναψυκτήριο) και ξενώνα[6].
Το έργο «Εξοπλισμός - Έκθεση Νέου Μουσείου Νικόπολης», προϋπολογισμού 1.400.000 ευρώ, που υλοποιείται από τη ΛΓ΄ ΕΠΚΑ στο πλαίσιο του Γ΄ Κ.Π.Σ. (ΠΕΠ Ηπείρου), περιλαμβάνει τη μεταφορά, καταγραφή, φωτογράφηση και αποθήκευση των αρχαιοτήτων στο νέο κτίριο, τη συντήρηση των εκθεμάτων, τον εξοπλισμό αποθηκών, εργαστηρίων συντήρησης, γραφείων, εκθεσιακών και κοινόχρηστων χώρων, τη σύνταξη μουσειολογικής - μουσειογραφικής μελέτης, και τέλος, την έκθεση των αρχαιοτήτων στο νέο Μουσείο [6].
Στά εκθέματα του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Νικοπόλεως περιλαμβάνονται μεταξύ των άλλων τά εξής [4]:
Η πορεία του επισκέπτη στους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου ξεκινά από το χώρο υποδοχής, όπου, όπως προαναφέρθηκε, γίνεται η απαραίτητη σύνδεση του Μουσείου με τον αρχαιολογικό χώρο. Κατόπιν ο επισκέπτης οδηγείται στους κύριους εκθεσιακούς χώρους μέσω ενός κατηφορικού διαδρόμου, όπου ένα χρονολόγιο, από τον 3ο αι. ως το 31 π.Χ., ενημερώνει τον επισκέπτη για τα κυριότερα γεγονότα, που προηγήθηκαν της ίδρυσης της Νικόπολης[6][7].
Στην Αίθουσα Α', με θέμα «Η γένεση & η πορεία της Πόλης» παρουσιάζεται αρχικά η αιτία, που οδήγησε στη δημιουργία της πόλης και, στη συνέχεια, η εξέλιξή της κατά τη Ρωμαϊκή και την Παλαιοχριστιανική εποχή. Ο επισκέπτης παρακολουθεί διαδοχικά την ίδρυση της πόλης, τη θέση της μέσα στο Ρωμαϊκό κόσμο και την ιστορική της εξέλιξη παράλληλα με την τύχη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας[7].
Στην Αίθουσα Β', με θέμα: «Η Ζωή στην πόλη», αναπτύσσονται θεματικές ενότητες, οι οποίες δεν εξαρτώνται απόλυτα από χρονολογικά κριτήρια, όπως συμβαίνει στην Αίθουσα Α. Προβάλλονται επιμέρους τομείς και εκφάνσεις του βίου των κατοίκων της Νικόπολης, όπως η εμπορική και βιοτεχνική δραστηριότητα. Παρουσιάζονται, δηλαδή, παράγοντες που συνετέλεσαν στη δημιουργία ενός οικονομικού και εμπορικού κέντρου εξασφαλίζοντας την ευημερία των κατοίκων του. Σκιαγραφείται, επίσης, ο ιδιωτικός βίος και η στάση των ανθρώπων απέναντι στο θάνατο. Οι δύο χρονικές περίοδοι ακμής της Νικόπολης, Ρωμαϊκή και Παλαιοχριστιανική, παρουσιάζονται στην Αίθουσα Β', ιδωμένες από μία διαφορετική σκοπιά, καταδεικνύοντας τη συνέχεια της ζωής στην πόλη, παρά τις όποιες κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές και θρησκευτικές αλλαγές. Με σκοπό την εξοικείωσή του επισκέπτη με το παρελθόν οι ενότητες περιλαμβάνουν στοιχεία αναγνωρίσιμα και οικεία, τα οποία μπορεί εύκολα να αντιληφθεί και να συνδέσει με τη δική του ζωή, ανακαλώντας μνήμες και εικόνες από τη δική του καθημερινότητα. Οι θεματικές ενότητες βοηθούν τον επισκέπτη να εμβαθύνει και να αποκτήσει μία «εκ των έσω» ματιά για την καθημερινότητα της ζωής στη Νικόπολη, τις δραστηριότητες και τις συνήθειες των κατοίκων της. Η παράθεσή τους δημιουργεί ένα είδος νοητού «περιπάτου» του επισκέπτη, δίνοντας την αίσθηση, ότι περιέρχεται μέσα από το λιμάνι, τα εμπορικά καταστήματα, τα εργαστήρια, τα σπίτια και τα νεκροταφεία της πόλης. Στο διάδρομο απέναντι από την έξοδο της Αίθουσας Β', εκτίθεται αναπαραγωγή του κεντρικού τμήματος της Tabula Peutingeriana, μεσαιωνικού αντιγράφου ρωμαϊκού χάρτη, στο οποίο απεικονίζεται η Ακτία Νικόπολη, σε σχέση με άλλα μεγάλα κέντρα στην ευρύτερη περιοχή[7].
Ο διάδρομος Γ' τέλος, με θέμα «Ανακαλύπτοντας τη Νικόπολη», είναι αφιερωμένος στην ανασκαφική έρευνα στον αρχαιολογικό χώρο της Νικόπολης. Η ενότητα διαρθρώνεται σε τρεις επιμέρους θεματικούς άξονες -Ερευνώντας τη Νικόπολη τον 20ο αιώνα, Η προσπάθεια συνεχίζεται... και τελευταίες ανακαλύψεις-, προκειμένου ο επισκέπτης να διαμορφώσει πλήρη εικόνα για την αρχαιολογική έρευνα στη Νικόπολη, από τις αρχές του 20ου αιώνα έως σήμερα[6]. Οι επισκέπτες που έρχονται έχουν την ευκαιρία να δούνε όχι μόνο τα εκθέματα στις δύο αίθουσες αλλά και ένα ιστορικό της Νικόπολης από τη στιγμή που εγκαταλείφθηκε και μετά. Από την ώρα που γίνεται ερειπιώνας η πόλη μετά από μια ζωή 1000 χρόνων και οι επισκέπτες, οι περιηγητές στην αρχή και στην συνέχεια οι φύλαρχοι επισκέπτονται την περιοχή μας και μα δίνουν τις πρώτες τους εντυπώσεις τα πρώτα σχέδια τις πρώτες εικόνες από την ιστορία της περιοχής. Ακολουθεί η ιστορία των ανασκαφών τα τελευταία 100 χρόνια μετά την απελευθερώσει της Πρέβεζας και της Νικόπολης και την ενσωμάτωση στο νέο ελληνικό κράτος. Οι πρώτες έρευνες από τον Αλέξανδρο τον Φιλαδελφέα, η μεγάλη έκρηξη των ερευνών στην μεσοπολεμική και μεταπολεμική περίοδο αλλά και οι εργασίες ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου κατά την τελευταία δεκαετία του 20ου και την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα με αποτέλεσμα σήμερα ο επισκέπτης να αποκτά μια σφαιρική εικόνα για όλο τον αρχαιολογικό χώρο»[7].
Το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Νικόπολης άνοιξε επίσημα το έτος 2009. Μέσα σε ένα χρόνο λειτουργίας είχε 12.500 επισκέπτες. Το μουσείο είναι ανοικτό καθημερινά, εκτός Τρίτης, από τις 08:00 μέχρι τις 19:30.