Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου

Τα θαλάσσια τεμάχια στην Κυπριακή ΑΟΖ

Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου καλύπτει περισσότερα από 70.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και χωρίζεται σε 13 εξερευνητικά τετράγωνα. Η διαδικασία δημιουργίας αποκλειστικών οικονομικών ζωνών Κύπρου, Ισραήλ και Λιβάνου πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία το 2010 με ξεχωριστές συναντήσεις μεταξύ κάθε χώρας.^[1] Η Κύπρος και το Ισραήλ στο πλαίσιο της ευρύτερης συνεργασίας τους συμφώνησαν να ξεκινήσουν τις εξερευνήσεις φυσικού αερίου με μια κοινή αμερικανική εταιρεία, συγκεκριμένα την Noble Energy. Οι κυπριακές και ισραηλινές κυβερνήσεις συζητούν να εξάγουν το φυσικό τους αέριο μέσω της μεταφοράς πεπιεσμένου φυσικού αερίου στην Ελλάδα και στη συνέχεια στην υπόλοιπη Ευρώπη ή μέσω υποθαλάσσιων αγωγών που ξεκινούν από το Ισραήλ και στη συνέχεια οδηγούν στην Ελλάδα μέσω Κύπρου.^[2][3]

Η Δημοκρατία της Κύπρου έχει κάνει επί σειρά δεκαετιών νόμιμες διεθνείς διπλωματικές ενέργειες για τη διακήρυξη και οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης. Αρχικά το 1988 η Κύπρος επικύρωσε την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας που ρυθμίζει διεθνώς τις θαλάσσιες ζώνες των παραθαλασσίων χωρών. Το 2003 και 2004 υπέγραψε και κύρωσε την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Ακολούθησαν αντίστοιχες συμφωνίες με τον Λίβανο, και το Ισραήλ, ενώ παράλληλα όρισε τα τεμάχια και προχώρησε σε αδιοδοτήσεις με διεθνείς κολοσούς στον τομέα της έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων.^[4]

Εξερευνητικά τετράγωνα (οικόπεδα) της Ζώνης

• Το Οικόπεδο 1 βρίσκεται στα νότια ανοιχτά της Λεμεσού. Στο τεμάχιο αυτό πρόκειται να σημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές για να ξεκινάνε σημαντικοί αγωγοί και καλώδια ενέργειας προς όλες τις κατευθύνεις: Ισραήλ, Αίγυπτο, Ελλάδα για την τροφοδοσία της Ευρώπης με ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο. Οι υδρογραφικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν στα τέλη του 2021 από το ωκεανογραφικό NAUTICAL GEO^[5]

• Το Οικόπεδο 3 βρίσκεται στα σύνορα με την ΑΟΖ του Λιβάνου. Η ιταλική κοινοπραξία ΕΝΙ έχει αναλάβει την έρευνα εντοπισμού αποθεμάτων υδρογονανθράκων στα κοιτάσματα «Οκτάπους»^[6] και «Σουπιά». Τα κοιτάσματα αυτά βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση, καθώς το βάθος της θάλασσας στο σημείο αυτό είναι σχετικά ρηχό και η απόσταση από την ξηρά μικρή. Όμως η απόδοση των κοιτασμάτων δεν έχει εξακριβωθεί, καθώς ακόμη δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες έρευνες.^[7] Οι εργασίες που ξεκίνησαν το 2018, παρενοχλήθηκαν από το τουρκικό πολεμικό ναυτικό. Στην συνέχεια οι διπλωματικές συνενοήσεις της ιταλικής εταιρείας με την Τουρκία δεν καρποφόρησαν και οι έρευνες σταμάτησαν πριν καν ξεκινήσουν.^[8] Το 2019 η Κύπρος επαναδιαπραγματεύτηκε το οικόπεδο, η ΕΝΙ παραμένει διαχειριστής με ποσοστό 50%, ενώ στην ΤΟΤΑL και KOGAS παραχωρήθηκαν ποσοστά 30% και 20% αντίστοιχα.^[9]

• Το Οικόπεδο 6 βρίσκεται νοτιοδυτικά της μεγαλονήσου. Στο τεμάχιο αυτό ανακαλύφθηκε το κοίτασμα φυσικού αερίου «Καλυψώ».^[10] Η απόθεση στο κοίτασμα αυτό εκτιμάται μεταξύ 6 - 8 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (trillion cubic feet).^[10] Γεωτρήσεις που πραγματοποίησε η ιταλική ΕΝΙ επιβεβαίωσαν το μέγεθος του κοιτάσματος αλλά και την εξαιρετική ποιότητα του φυσικού αερίου στο κοίτασμα αυτό.^[11]

• Το Οικόπεδο 7 βρίσκεται νοτιοδυτικά του νησιού και διαχειρίζεται από τις εταιρείες ΕΝΙ και TOTAL.^[12] Έρευνες για εντοπισμό κοιτασμάτων παρεμποδίστηκαν το 2018 από το τουρκικό πολεμικό ναυτικό και προσωρινά σταμάτησαν, ενώ δρομολογήθηκαν για το έτος 2022.^[13]

• Το Οικόπεδο 9 βρίσκεται στα νότια της Λάρνακας και συνορεύει εν μέρει με την ΑΟΖ του Λιβάνου. Στο τεμάχιο βρίσκεται το κοίτασμα φυσικού αερίου «Ονασαγόρας», το οποίο σύμφωνα με γεωτρήσεις βρέθηκε άγονο.^[14] Τις έρευνες διευθύνει η κοινοπραξία ΕΝΙ και KONGAS που είναι και δικαιούχες εταιρείες για την διαχείριση του οικοπέδου.

• Το Οικόπεδο 10 βρέθηκαν τα κοιτάσματα «Δελφύνη» και «Γλαύκος». Βρίσκεται στα ανοικτά της νότιας ακτής της Κύπρου και στη θαλάσσια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της χώρας. Ενώ στο κοίτασμα Δελφύνη προσωρινά δεν εντοπίστηκε αποθεματικό^[15], το Γλάυκος έχει επιβεβαιωμένα μεταξύ 5 και 8 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (trillion cubic feet).^[16] Το κοίτασμα αυτό, που αναμένεται να αποδίδει στο Κυπριακό κράτος κέρδη 500 - 600 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως,^[17] από την αρχή αξιολογήθηκε ως «η μεγαλύτερη ανακάλυψη στην κυπριακή ΑΟΖ και από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως», καθώς και καλή βάση για δημιουργία σταθμού LNG^[16] Η κοινοπραξία των εταιρειών Exxon Mobil Exploration and Production Cyprus (Offshore) Limited και Qatar Petroleum International Upstream OPC ανέλαβαν από κοινού τις γεωτρήσεις^[16], οι οποίες δρομολογήθηκαν από τέλη Νοεμβρίου 2021 μέχρι τέλος Φεβρουαρίου 2022.^[18] Στα πλαίσια της προστασίας της περιοχής κινητοποιήθηκε το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ με το αντιτορπιλικό «USS Arleigh Burke» και την ομάδα κρούσης του αεροπλανοφόρου «USS Harry S. Truman», ενώ την ελληνική παρουσία στην περιοχή θα εγγυούνται οι φρεγάτες «Ψαρά» και «Σαλαμίς».^[19]

Δείτε επίσης

• Γεωγραφία της Κύπρου
• Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ελλάδας

Παραπομπές

1. Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών – About us Αρχειοθετήθηκε 2012-01-11 στο Wayback Machine.. Cyprus.gov.cy. Retrieved 23 July 2013.
2. «Cyprus Gas Conference: George Pamboritis» (PDF). Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2012. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
3. EEZ Waters Of Cyprus. Seaaroundus.org. Retrieved 23 July 2013.
4. «Η γεωγραφία του ΦΑ-Πώς απέδωσαν οι προσπάθειες της τελευταίας δεκαετίας». REPORTER. 28 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
5. «Στο οικόπεδο 1 της κυπριακής AOZ το ερευνητικό πλοίο Nautical Geo». ΣΚΑΪ. 22 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
6. «Δεξαμενή υδρογονανθράκων η ανατολική Μεσόγειος». real. 6 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
7. «Γιατί γίνεται ο «καβγάς» για το οικόπεδο 3 της Κύπρου». ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ. 15 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
8. «Δραματικές εξελίξεις: «Εκτός ελέγχου» η κατάσταση στην κυπριακή ΑΟΖ». NEWS BOMB. 16 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
9. «Η Κύπρος έβαλε υπογραφές με Total και Eni για οικόπεδα της ΑΟΖ της- Τι συμφωνήθηκε». NEWS 24 MEDIA. 19 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
10. «"Χρυσή εποχή" για κοιτάσματα στην Κύπρο». CAPITAL. 10 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
11. «Εξαιρετικής ποιότητας φυσικό αέριο βρέθηκε στην "Καλυψώ"». energypress. 8 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
12. «Κύπρος: Αποκλειστικό μας δικαίωμα οι έρευνες στο οικόπεδο 7». Ναυτεμπορική. 20 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
13. «Κύπρος: Προχωρά η συνεργασία με την ExxonMobil στο Οικόπεδο 10». OTA VOICE. 23 Οκτωβρίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
14. «Μη εκμεταλλεύσιμο το οικόπεδο 9 της κυπριακής ΑΟΖ». Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ. 19 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021. 
15. «Σήμερα οι ανακοινώσεις της ExxonMobil για το οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ». ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ. 28 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2021. 
16. ««Χρυσό» το οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ». ΕΘΝΟΣ. 28 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2021. 
17. «Κύπρος: Τεράστια κέρδη από το κοίτασμα στο οικόπεδο 10 – Πάνω από μισό δισ. τον χρόνο στα ταμεία». NEWS IT. 1 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2021. 
18. «Η ExxonMobil προχωρά σε γεώτρηση στο Οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ». tribune. 23 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2021. 
19. «Στο οικόπεδο 10 το γεωτρύπανο της ExxonMobil». ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 13 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2021.