Ο Όλαφ Α΄ της Δανίας ή Όλαφ της πείνας (δανικά: Oluf Hunger, γύρω στο 1050[6] - 18 Αυγούστου1095) βασιλιάς της Δανίας (1086 - 1095) ήταν γιος του βασιλιά Σβεν Β΄ της Δανίας και ο τρίτος από τους γιους του που ανέβηκε στο θρόνο.
Διαδέχθηκε τον αμέσως μεγαλύτερο ετεροθαλή αδελφό του Άγιο Κνούτο, στη διάρκεια της αντιβασιλείας του οποίου έγινε δούκας του Σλέσβιχ.[7] Ο Όλαφ κλήθηκε να συμμετέχει σε εκστρατεία εναντίον της Αγγλίας, αλλά ο Κνούτος τελικά δεν κατάφερε να την πραγματοποιήσει. Ο Κνούτος είχε έντονη ανησυχία για την υποστήριξη των ευγενών στον Όλαφ κι από την άλλη ο Όλαφ ανησυχούσε για τη δύναμη του Κνούτου, αφού ο γιος του, Κάρολος ο Καλός, που ήταν κληρονόμος της κομητείας της Φλάνδρας, είχε μεγάλες φιλοδοξίες.[8] Ο Όλαφ τελικά εξορίστηκε στη Φλάνδρα υπο την επίβλεψη του κόμη Ροβέρτου της Φριζίας, πεθερού του Κνούτου.[6]
Βασιλιάς της Δανίας σε άσχημες συνθήκες
Ο Κνούτος δολοφονήθηκε μέσα στο ιερό του Αγίου Αλβανού τον Ιούλιο του 1086 κατά τη διάρκεια μιας αγροτικής επανάστασης στη βόρεια Γιουτλάνδη και ο Όλαφ ανακηρύχθηκε νέος βασιλιάς στο Κοινοβούλιο του Βίμποργκ, ενώ βρισκόταν ακόμα στη Φλάνδρα. Ο Όλαφ έκανε τότε συμφωνία με τον νεότερο αδελφό του, Νιλς της Δανίας, σύμφωνα με την οποία του επιτρεπόταν να επιστρέψει στη Δανία. Με την επιστροφή του Όλαφ, ο Έρικ δραπέτευσε στη Σκάνια.[7]
Στη διάρκεια της βασιλείας του Όλαφ η πείνα θέριζε τη Δανία, η άνοιξη ήταν τόσο ξηρή που είχαν καταστραφεί όλοι οι καρποί, ενώ το φθινόπωρο η βροχή ήταν τόσο συχνή που σκότωνε τους ανθρώπους, με αποτέλεσμα οι πλούσιοι να γίνουν φτωχοί και οι φτωχοί να πεθάνουν από την πείνα. Γι' αυτό, απέκτησε το ψευδώνυμο «Όλαφ της πείνας». Σταδιακά οι άνθρωποι άρχισαν να πιστεύουν ότι οι συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες ήταν θεϊκή τιμωρία για τη δολοφονία του προηγούμενου βασιλιά Κνούτου, την οποία υποστήριξε και ο ίδιος ο Όλαφ.[6]
Ο χρονικογράφος Σάξων ο Γραμματικός είχε περιγράψει ότι το φαινόμενο αφορούσε αποκλειστικά τη Δανία, αλλά αποδείχτηκε σύντομα Ευρωπαϊκό.[7] Ο Όλαφ κατάργησε τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του Αγίου Κνούτου. Πολλοί νόμοι του, που είχαν σκοπό να περιορίσουν τη δύναμη των ευγενών, καταργήθηκαν, οι ευγενείς μπόρεσαν να φέρουν ξανά υπό την εξουσία τους την εκκλησία και ο ευγενής από τη Γιουτλάνδη Άσσεν Σβέντσεν διορίστηκε από τον Όλαφ αρχιεπίσκοπος του Λουντ (1089).[6]
Άδοξο τέλος
Ο Όλαφ πέθανε στις 18 Αυγούστου 1095 υπό περίεργες συνθήκες, οι οποίες δεν έμοιαζαν με φυσιολογικό θάνατο. Ο εθνικός ιστορικός των Δανών Σάξων ο Γραμματικός αναφέρει ότι θυσίασε τον εαυτό του για χάρη του λαού του από τύψεις για τα δεινά που έφερε σε αυτόν η βασιλεία του.[9] Είναι ο μοναδικός Δανός μονάρχης για τον οποίο δεν είναι γνωστός ο τάφος του, αφού ακούγεται ότι οι Δανοί διασκόρπισαν τα μέλη του για να εξιλεωθούν για τις αμαρτίες του την εποχή που κυβερνούσε.[10]