Έντουαρντ Ναταπέι

Έντουαρντ Ναταπέι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	17  Ιουλίου 1954 Futuna Island
Θάνατος	28  Ιουλίου 2015[1] Πορτ Βίλα
Αιτία θανάτου	άσθμα[2]
Χώρα πολιτογράφησης	Βανουάτου
Θρησκεία	Πρεσβυτεριανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	διπλωμάτης πολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Vanua'aku Pati
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Πρωθυπουργός του Βανουάτου (16  Ιουνίου 2011 – 26  Ιουνίου 2011) Πρόεδρος του Βανουάτου (2  Μαρτίου 1999 – 24  Μαρτίου 1999) Speaker of the Parliament of Vanuatu (1996–1999)
Σχετικά πολυμέσα

Ο Έντουαρντ Ναταπέι (Edward Nipake Natapei Tuta Fanua`araki, 17 Ιουλίου 1954 - 28 Ιουλίου 2015) ήταν πολιτικός από το Βανουάτου, ο οποίος υπηρέτησε ως πρωθυπουργός από τον Σεπτέμβριο του 2008 ως τις 2 Δεκεμβρίου 2010 και ως υπηρεσιακός τον Μάιο με Ιούνιο του 2011. Υπηρέτησε σε διάφορα άλλα αξιώματα, όπως υπηρεσιακός πρόεδρος, υπουργός Εξωτερικών και πρόεδρος της Βουλής. Ήταν αρχηγός του αγγλόφωνου σοσιαλιστικού κόμματος Vanua'aku Pati.

Πολιτική καριέρα

Πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1954 και εξελέγη για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο το 1983. Το 1996 εξελέγη πρόεδρος του Κοινοβουλίου και το 1999 εξελέγη στην ηγεσία του κόμματος Vanua'aku Pati.^[3] Στις 25 Νοεμβρίου του 1999 διεξήχθη ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο για την ανάδειξη πρωθυπουργού. Ο Ναταπέι ήταν υποψήφιος για το αξίωμα, ηττήθηκε όμως από τον Μπαράκ Σοπέ, με 24 ψήφους έναντι 28 για το νικητή.^[4]

Πρωθυπουργία και αξιώματα στην κυβέρνηση Λίνι

Έπειτα από πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, ο Σοπέ παραιτήθηκε και πρωθυπουργός έγινε ο Ναταπέι, στις 13 Απριλίου του 2001, λαμβάνοντας 27 ψήφους υπέρ και μόνο μία κατά στο Κοινοβούλιο.^[5] Έπειτα από τη διενέργεια εκλογών, τον Μάιο του 2002, διατηρήθηκε στον πρωθυπουργικό θώκο.^[6] Στις εκλογές τον Ιούλιο του 2004 το κόμμα του ηττήθηκε, ωστόσο ο ίδιος κατάφερε να επανεκλεγεί βουλευτής στην εκλογική περιφέρεια της Πορτ Βίλα και μάλιστα με τις περισσότερες ψήφους. Στήριξε το Χαμ Λίνι για τη θέση του πρωθυπουργού, ωστόσο ο Λίνι έχασε. Λίγο μετά, ο Σερζ Βοχόρ ανατράπηκε με πρόταση μομφής και ο Λίνι έγινε πρωθυπουργός. Στην κυβέρνηση του τελευταίου, ο Ναταπέι χρημάτισε υπουργός για τις Υποδομές και τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας το 2005. Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου επανεξελέγη στην προεδρία του κόμματός του^[7]με 124 ψήφους έναντι 67 για το Σέλα Μολίσα. Το 2007 έγινε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και ξανά υπουργός για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας.^[8]

Βουλευτικές εκλογές 2008

Μετά τη διενέργεια των βουλευτικών εκλογών στις 2 Σεπτεμβρίου του 2008, το κόμμα Vanua'aku Pati κέρδισε τις περισσότερες από τις έδρες στο Κοινοβούλιο (11 επί συνόλου 52 εδρών). Ως αποτέλεσμα, πρωθυπουργός θα εκλεγόταν ο Ναταπέι.^[9] Ωστόσο, ο Μαξίμ Καρλότ Κορμάν από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα του Βανουάτου, διεκδίκησε επίσης το δικαίωμα για σχηματισμό κυβέρνησης, καθώς ισχυρίστηκε ότι έλαβε τις απαιτούμενες ψήφους.^[10] Το Κοινοβούλιο τον εξέλεξε νέο πρωθυπουργό σε μυστική ψηφοφορία στις 22 Σεπτεμβρίου του 2008. Ο Ναταπέι έλαβε 27 ψήφους έναντι 25 για τον Κορμάν.^[11]

Προτάσεις μομφής

Στις 3 Οκτωβρίου του 2008 με 31 ψήφους υπέρ της απόρριψης της πρότασης μομφής και 20 ψήφους κατά, το Κοινοβούλιο απέρριψε την πρόταση μομφής εναντίον της κυβέρνησης Ναταπέι. Η κυβέρνηση του Ναταπέι επέζησε νέας πρότασης μομφής στο κοινοβούλιο, στις 25 Νοεμβρίου του 2008, με 26 κατά της πρότασης έναντι 24 ψήφων υπέρ, με μία αποχή.^[12] Ο Ναταπέι έθεσε εκτός του κομματός του τρεις βουλευτές, οι οποίοι είχαν υπογράψει εναντίον του πρόταση δυσπιστίας για την παρουσία του στην ηγεσία του κόμματος.^[13]

Στις 16 Ιουνίου του 2009 με ψήφους 28 κατά της πρότασης και 18 κατά, η κυβέρνηση έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης.^[14]

Τον Νοέμβριο του 2009 απώλεσε τη βουλευτική του έδρα επειδή δεν έδωσε εξηγήσεις για την απουσία του από τρεις συνεχείς συνεδριάσεις του κοινοβουλίου και εξωθήθηκε σε παραίτηση από την πρωθυπουργία^[15]. Παρότι ο Ναταπέι βρισκόταν στο εξωτερικό για τη σύνοδο κορυφής της Κοινοπολιτείας των Εθνών, το προσωπικό του δεν προσκόμισε τα απαιτούμενα έγγραφα προς τον πρόεδρο της βουλής για να γνωστοποιήσει την απουσία του πρωθυπουργού.^[16]

Στις 5 Δεκεμβρίου η απόφαση να απομακρυνθεί από την πρωθυπουργία ο Ναταπέι κρίθηκε αντισυνταγματική από τον ανώτατο δικαστή.^[17]

Στις 2 Δεκεμβρίου 2010 ο Ναταπέι ανατράπηκε ύστερα από ψηφοφορία της Βουλής του Βανουάτου μετά από νέα πρόταση μομφής και ενώ ο ίδιος βρισκόταν στο Μεξικό για τη σύνοδο του ΟΗΕ για το περιβάλλον.^[18] Στη θέση του πρωθυπουργού τον διαδέχθηκε ο Σάτο Κίλμαν.

Στις 16 Ιουνίου 2011 ο ανώτατος δικαστής Βίνσεντ Λιούναμπεκ αποφάνθηκε ότι η αρχική εκλογή του Κίλμαν στην πρωθυπουργία τον Δεκέμβριο του 2010 ήταν μη συνταγματική, καθώς ο "πρόεδρος του Κοινοβουλίου Μαξίμ Καρλότ Κορμάν είχε διορίσει τον Κίλμαν στην πρωθυπουργία χωρίς να τηρηθεί το Άρθρο 41 άρθρο του Συντάγματος, που αναφέρει ότι ο πρόεδρος απαιτείται να εκλεγεί με μυστική ψηφοφορία". Η πρωθυπουργία του Κίλμαν ακυρώθηκε και ο Ναταπέι επανήλθε στην πρωθυπουργία μέχρι την εκλογή νέου πρωθυπουργού.^{[19] [20]} Οι υπουργοί του Ναταπέι επανήλθαν ως προσωρινοί, με τον Κίλμαν να ξαναγίνεται προσωρινός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.^[21]

Ο Κίλμαν κατήλθε υποψήφιος για την πρωθυπουργία και στις 26 Ιουνίου εξελέγη πρωθυπουργός από το Κοινοβούλιο.^[22]

Θάνατος

Ο Ναταπέι πέθανε έπειτα από μακρόχρονη ασθένεια, τον Ιούλιο του 2015.^[23]

Παραπομπές

1. pantheon.world/profile/person/Edward_Natapei. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
2. www.rnz.co.nz/international/programmes/datelinepacific/audio/201764176/former-vanuatu-prime-minister-edward-natapei-dies.
3. "Biographies of Speakers: Pacific 2020 Conference" Αρχειοθετήθηκε 2007-09-29 στο Wayback Machine., AusAID.
4. "Nov 1999 - New government", Keesing's Record of World Events, Volume 45, November, 1999 Vanuatu, Page 43269.
5. "Apr 2001 - New government", Keesing's Record of World Events, Volume 47, April, 2001 Vanuatu, Page 44111.
6. "May 2002 - Legislative elections", Keesing's Record of World Events, Volume 48, May, 2002 Vanuatu, Page 44795.
7. "Vanuaaku Pati mends split and re-elects Edward Natapei as its leader", Radio New Zealand International, 31-8-2005.
8. "Vanuatu reshuffles cabinet again", ABC Radio Australia, 30-7-2007.
9. "Natapei claims Vanuatu prime ministership", ABC Radio Australia, 10-9-2008
10. «Confusion in Vanuatu's politics». Radio Australia. 12-09-2008. http://www.radioaustralia.net.au/news/stories/200809/s2362480.htm?tab=latest. Ανακτήθηκε στις 14-09-2008. 
11. Radio Australia, 22-9-2008.
12. Radio Australia, Vanuatu parliamentary vote of no confidence defeated, 26-11-2008.
13. Radio Australia, Three Vanuatu MPs suspended, 25-11-2008.
14. RNZI, Vanuatu government defeats motion of no-confidence, 16-6-2009.
15. Xinhua, 27-11-2009.
16. http://www.abc.net.au/news/stories/2009/11/27/2756081.htm?section=justin
17. «Rulers.org». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2009. 
18. Vanuatu’s Natapei ousted in no confidence challenge, Radio New Zealand
19. "Vanuatu Court rules Kilman election void, reinstates Natapei as interim PM", Radio New Zealand International, 16-6-2011
20. "Supreme Declared Natapei, Acting Prime Minister " Αρχειοθετήθηκε 2011-06-28 στο Wayback Machine., government of Vanuatu, 16-6-2011
21. "Natapei interim PM in Vanuatu government change", Radio Australia, 16-6-2011
22. "Kilman elected Vanuatu PM - ten days after ouster by court", Radio New Zealand International, 26-6-2011
23. Edward Natapei, Vanuatu's former prime minister, dies aged 61, ABC Net, 28-7-2015.