Deșteaptă-te, române!

Deșteaptă-te, române!
Ξύπνα, Ρουμάνε!
η παρτιτούρα και οι στίχοι του Deșteaptă-te, române!
Εθνικός ύμνος	Ρουμανία  Μολδαβία
Γνωστός και ως	Un răsunet (μια ηχώ)
Μουσική	Γκεόργκε Ουτσενέσκου (βασισμένο σε δημοτικό)
Στίχοι	Αντρέι Μουρεσάνου
Υιοθετήθηκε	1989 Ρουμανία 1991-1994 Μολδαβία
Ξύπνα, Ρουμάνε! (ορχηστρικός) πληροφορίες · βοήθεια

Το Deșteaptă-te, române! (ακούστε  «Ξύπνα, Ρουμάνε!») είναι ο εθνικός ύμνος της Ρουμανίας.

Οι στίχοι του γράφτηκαν από τον Αντρέι Μουρεσάνου (1816-1863) και η μουσική ήταν δημοτική (και επιλέχτηκε από τον Γκεόργκε Ουτσενέσκου, όπως υποστηρίζουν οι περισσότερες πηγές^[1]). Γράφτηκε και δημοσιεύτηκε κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1848, αρχικά με το όνομα «Un răsunet» (Μία ηχώ). Τραγουδήθηκε για πρώτη φορά στα τέλη Ιουνίου του ιδίου χρόνου στην πόλη Μπρασσόβ^[2]. Έγινε αμέσως δεκτό ως επαναστατικός ύμνος και μετονομάστηκε σε Deşteaptă-te, române.

Από τότε, το τραγούδι, το οποίο περιέχει μηνύματα ελευθερίας και πατριωτισμού, τραγουδήθηκε σε όλες τις μεγάλες αναταραχές στην ιστορία της Ρουμανίας, όπως τη Ρουμανική Επανάσταση του 1989. Μετά από αυτήν έγινε ο εθνικός ύμνος της χώρας αντικαθιστώντας τον ύμνο της κομμουνιστικής περιόδου, Trei culori (Τρία χρώματα).

Η 29η Ιουλίου είναι Ημέρα του εθνικού ύμνου (Ziua Imnului naţional), ετήσια γιορτή στη Ρουμανία.

Η πρώτη χώρα που υιοθέτησε αυτό το τραγούδι ως εθνικό ύμνο ήταν Λαϊκή Δημοκρατία της Μολδαβίας, κατά τη διάρκεια της σύντομης ύπαρξής της, μεταξύ 1917 και 1918.^[3]

Το τραγούδι ήταν επίσης εθνικός ύμνος της Μολδαβίας για λίγα χρόνια, αλλά αντικαταστάθηκε από τον σημερινό ύμνο, Limba noastră (η γλώσσα μας).

Στίχοι

Ο Εθνικός ύμνος έχει έντεκα στροφές, συνήθως όμως τραγουδιούνται οι δύο πρώτες και πολλές φορές η πρώτη, η δεύτερη και η τέταρτη.

Ρουμανικοί στίχοι[4][5][6]

Ελληνική μετάφραση

Deșteaptă-te, române, din somnul cel de moarte, În care te-adânciră barbarii de tirani! Acum ori niciodată croiește-ți altă soartă, La care să se-nchine și cruzii tăi dușmani. Acum ori niciodată să dăm dovezi în lume Că-n aste mâni mai curge un sânge de roman, Și că-n a noastre piepturi păstrăm cu fală-un nume Triumfător în lupte, un nume de Traian. Priviți, mărețe umbre, Mihai, Ștefan, Corvine, Româna națiune, ai voștri strănepoți, Cu brațele armate, cu focul vostru-n vine, „Viața-n libertate ori moarte” strigă toți. Preoți, cu crucea-n frunte căci oastea e creștină, Deviza-i libertate și scopul ei preasfânt. Murim mai bine-n luptă, cu glorie deplină, Decât să fim sclavi iarăși în vechiul nost’pământ.

Ξύπνα, Ρουμάνε, από το νεκρικό σου ύπνο, Στον οποίο σε βύθισαν οι βάρβαροι τύραννοι! Ή τώρα ή ποτέ φτιάξε για σένα μοίρα καινούργια, Στην οποία να υποκλίνονται και οι πιο ωμοί εχθροί σου. Ή τώρα ή ποτέ να αποδείξουμε στον κόσμο Ότι σε αυτά τα χέρια κυλάει ακόμη ένα αίμα Ρωμαίου, Και πως στα στήθη μας με περηφάνια φυλάμε ακόμη ένα όνομα Θριαμβευτή στις μάχες, το όνομα του Τραϊανού. Κοιτάξτε, δοξασμένες σκιές, Μιχαήλ, Στέφανε, Κορβίνε, Το Ρουμάνικο έθνος, τα δισέγγονά σας, Με τα χέρια αρματωμένα, με τη φωτιά σας στις φλέβες, «Ελεύθερη ζωή ή θάνατος!» αναφωνούν όλοι. Ιερείς, με το σταυρό μπροστά γιατί ο στρατός είναι χριστιανικός, Το λάβαρό του είναι η λευτεριά και ο σκοπός του ιερός, Καλύτερα να πεθάνουμε στη μάχη δοξασμένα, Παρά να ζήσουμε ξανά σαν σκλάβοι στην πατρογονική μας γη.

Παραπομπές

1. «The anthem's history». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2010. 
2. Vasile Oltean - Imnul Naţional Deşteaptă-te, române!, Ed. Salco, Braşov, 2005, ISBN 973-97502-1-0
3. Silviu Andrieş-Tabac, Simbolurile Republicii Democratice Moldoveneşti (1917-1918). Interpretări semantice, 2008.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
4. Imnul României. Președintele României, Presidency.ro.
5. Imnul României “Deșteaptă-te, române” – Versuri și istoric (2019-11-25). Libertatea. Diaconu, Camelia.
6. Imnul National al Romaniei. FRVolei.