Χωρύγι Κιλκίς

Συντεταγμένες: 40°59′49.6″N 22°43′31.4″E

Χωρύγι
Χωρύγι Χωρύγι
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή Ενότητα	Κιλκίς
Δήμος	Κιλκίς
Δημοτική Ενότητα	Κιλκίς
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονίας
Νομός	Κιλκίς
Υψόμετρο	160
Πληθυσμός
Μόνιμος	494
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Κιρίτζ, Χορήγι
Ταχ. κώδικας	611 00
Τηλ. κωδικός	2341
Σχετικά πολυμέσα

Το Χωρύγι είναι οικισμός της Κεντρικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς.^[1][2]

Γενικά στοιχεία

Το Χωρύγγι βρίσκεται βρίσκεται δυτικά της πόλης του Κιλκίς σε υψόμετρο 160 μέτρα^[1] και σε απόσταση 13 χιλιομέτρων από αυτήν. Στην απογραφή του 2011 έχει 668 κατοίκους^[3] με κύρια απασχόληση στον αγροτικό τομέα (γεωργία και κτηνοτροφία)^[4].

Οι κάτοικοι είναι Σαρακατσάνοι και πρόσφυγες από τον Καύκασο (που αποτελούν και την πλειοψηφία). Οι Πόντιοι κατάγονται από την περιοχή Αρνταχάν: πιο συγκεκριμένα, από το χωριό Ντορτ Κιλισέ (Τέσσερις Εκκλησιές), σήμερα Ουγκούρτασι της Γκιόλας, και Φαχρέλ, σήμερα Καρταλπινάρ, της περιοχής του Αρνταχάν, όπου παρέμειναν από το 1878 έως το 1920, καταγόμενοι από χωριά της Αργυρούπολης (Γκιουμουσχανέ) του Πόντου, την περιοχή Νικόπολης καθώς και την περιοχή Τοκάτης^{[εκκρεμεί παραπομπή]}.

Στο χωριό υπάρχει μεταβυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται στα 1805^[5]. Ανήμερα του Προφήτη Ηλία τον Ιούλιο διοργανώνονται τριήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις (18-20 Ιουλίου). Εξάλλου, το χωριό αποτελεί πόλο έλξης για όσους επιδίδονται σε αναρρίχηση, λόγω του μεγαλιθικού μνημείου των προϊστορικών χρόνων^{[εκκρεμεί παραπομπή]}.

Ιστορικά στοιχεία

Στα μέσα του 15ου αιώνα, γύρω στο 1450 είχε 14 οικίες χριστιανών^[6].

Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Κιρίτζι ή Κερέτζ ή Κιρέτσι, της κοινότητας Δραγομιρίου^[7], και η μετονομασία του χωριού έγινε το 1926^[8] σε Χορήγι λόγω παρασύνδεσης προς τη λέξη χορηγώ. Η ονομασία Κιρίτζι / Κιρέτσι προέρχεται από το τουρκ. kireç «ασβέστης». Η νέα ονομασία που δόθηκε ήταν μετάφραση της έννοιας.^[9] Παλιότερα, η λαϊκή αυτή λέξη, που δήλωνε τον ασβέστη, γραφόταν «χορήγι». Σύμφωνα με την ετυμολογία της λέξης που πρότεινε ο Βασίλειος Ι. Φάβης κι έγινε γενικά αποδεκτή,^[10] τελικά επικράτησε, μέσω και της μορφής Χωρύγιον στην καθαρεύουσα, η τωρινή γραφή, που θεωρείται πλέον η σωστή. Η σλαβική ονομασία του ήταν Κρέτσοβο, ονομασία που έχει διασωθεί σε ελληνικές οικογένειες της Γευγελής και Βογδάντσας (που εν τέλει κατέφυγαν στη Θεσσαλονίκη), με το επώνυμο Κρετσόβαλης.

Προσφυγική κρίση

Το καλοκαίρι του 2016 σχεδιάστηκε η μετεγκατάσταση όλων των μεταναστών και προσφύγων από διάφορα σημεία της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς, στο Χωρύγι, σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο πυρομαχικών που αγοράστηκε από το δημόσιο, με χωρητικότητα άνω των 9.000 ανθρώπων^[11].

Παραπομπές

1. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 61. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 396. 
2. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 35. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 268. 
3. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10514 (σελ. 40 του pdf)
4. «Δήμος Κιλκίς - Πολεοδομικό σχέδιο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2010. 
5. Δήμος Κιλκίς - Μοναστηριακός τουρισμός^{[νεκρός σύνδεσμος]}
6. Φορολογικές κατηγορίες των χωριών της Θεσσαλονίκης κατά την Τουρκοκρατία, Βασίλειος Δημητριάδης, Σύγγραμα Περιοδικόν «Μακεδονικά» της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, τόμος Κ', Θεσσαλονίκη, 1980, σελ.382
7. Πανδέκτης
8. Φ.Ε.Κ 346/1926
9. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, Λεξικό Γεωργακά, χωρύγι = «σβησμένος ασβέστης»
10. Νίκος Σαραντάκος, «χωρύγι», στο Λέξεις που χάνονται. Αθήνα: Το Βήμα, 2013, σελ. 265. Α΄ έκδοση: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2011.
11. Ηλεκτρονική Εφημερίδα του Κιλκίς: Ειδήσεις.gr, Δευτέρα 18 Ιουλίου 2016, Νικόλαος Τερζενίδης, ΟΧΙ στρατόπεδο συγκέντρωσης προσφύγων στο νομό Κιλκίς