Ο Τζωρτζ Π. Πελεκάνος (αγγλικά: George P. Pelecanos) είναι Αμερικανός συγγραφέας. Τα περισσότερα έργα του ανήκουν στο είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας. Είναι επίσης παραγωγός και σεναριογράφος της τηλεοράσεως, με πολύχρονη ενασχόληση με την τηλεοπτική σειρά The Wire του HBO.
Τα τρία πρώτα του μυθιστορήματα γράφηκαν στο πρώτο πρόσωπο με αφηγητή τον Νικ Στέφανος, έναν Έλληνα κάτοικο της Ουάσινγκτον και από καιρού σε καιρό ιδιωτικό ντετέκτιβ.
Μετά την επιτυχία των 4 πρώτων μυθιστορημάτων του, ο Πελεκάνος μετέβαλε το αφηγηματικό του στιλ με το "D.C. Quartet" (σε ελεύθερη μετάφραση «Πρωτευουσιάνικο κουαρτέτο»). Έχει σχολιάσει ότι νωρίτερα δεν αισθανόταν ικανός να είναι τόσο φιλόδοξος[12]. Το «κουαρτέτο», που συχνά το συγκρίνουν με το L.A. Quartet του Τζέιμς Ελρόι, εκτείνει την υπόθεσή του σε αρκετές δεκαετίες και κοινότητες μέσα στον μεταβαλλόμενο πληθυσμό της Ουάσινγκτον. Γράφοντας στο τρίτο πρόσωπο, ο Πελεκάνος περιορίζει τον Στέφανος σε δεύτερο ρόλο και εισάγει την πρώτη του ομάδα μαχητών κατά του εγκλήματος τους Ντιμίτρι Καρράς και Μάρκος Κλέυ.
Στο The Big Blowdown (στην ελληνική έκδοση «Η σαρωτική έκρηξη») ο Πελεκάνος ακολουθεί τις ζωές δεκάδων κατοίκων της πρωτεύουσας στο β΄ μισό του εικοστού αιώνα, μέχρι το 1970. Το King Suckerman (στα ελληνικά ως «Ο βασιλιάς του πεζοδρομίου»), με πλοκή στη δεκαετία του 1970, θεωρείται γενικώς το έργο που προτιμούν οι φανατικοί αναγνώστες του και εισάγει το θέμα του μπάσκετ, που επανέρχεται σε άλλα βιβλία του Πελεκάνος. Συνήθως χρησιμοποιεί το άθλημα ως σύμβολο συνεργασίας ανάμεσα στις φυλές, ωστόσο παρουσιάζει και την άλλη όψη του, με τις εχθρότητες που αναπτύσσονται στο γήπεδο και που καταλήγουν στα έργα του σε βίαιη εγκληματική συμπεριφορά. Το «κουαρτέτο» κλείνει με τα The Sweet Forever (περιγράφει τη δεκαετία του 1980) και Shame the Devil (περιγράφει τη δεκαετία του 1990).
Το 2001 ο Πελεκάνος εισήγαγε μία νέα δυάδα ιδιωτικών ντετέκτιβ, τους Ντέρεκ Στρέιντζ και Τέρυ Κουίν, ως τους βασικούς ήρωες στο Right as Rain (ελλ. έκδ.: «Δίλημμα δικαίου») και αργότερα στα Hell to Pay (που κέρδισε ένα Βραβείο Gumshoe το 2003) και Soul Circus. Παρότι αυτά τα βιβλία στερέωσαν τη φήμη του συγγραφέα ως ενός από τους καλύτερους σύγχρονους Αμερικανούς συγγραφείς αστυνομικών έργων και είχαν σταθερές πωλήσεις, δεν κέρδισαν την κριτική και το «καλτ στάτους» του "D.C. Quartet". Φαίνεται να συνεχίζουν την επιτυχημένη συνταγή των έξυπνων πρωταγωνιστών που κυνηγούν εγκληματίες οι οποίοι δεν παρουσιάζουν εσωτερικές συγκρούσεις, με φόντο αναφορές στη λαϊκή κουλτούρα και αξιοθέατα της Ουάσινγκτον.
Ωστόσο ο Πελεκάνος μετέβαλε και πάλι σκηνικό με το μυθιστόρημα Hard Revolution (2004, μεταφράστηκε στα ελληνικά ως «Φλεγόμενη πόλη»), όπου διηγείται τις πρώτες ημέρες του Στρέιντζ στην αστυνομία της πρωτεύουσας. Στο επόμενο βιβλίο του, το Drama City, ασχολείται με το θέμα των κυνομαχιών, τις οποίες εξετάζει κριτικά και στο Hell To Pay, ως ιδιοκτήτης σκύλου ο ίδιος.[13]
Το 2006 Ο κηπουρός της νύχτας σημείωσε μία σημαντική αλλαγή ύφους για τον συγγραφέα, ενώ με το The Turnaround (Αύγουστος 2008), επιστρέφει στις ρίζες του, καθώς το μυθιστόρημα ξεκινά τη δεκαετία του 1970 με ένα ελληνικό γεύμα. Το The Turnaround κέρδισε το Βραβείο Hammett του 2008.
Το 2011 με το The Cut ο Πελεκάνος εισήγαγε τον Σπίρο Λούκας, ένα νεαρό βετεράνο του πολέμου στο Ιράκ, που εργάζεται σε μερική απασχόληση ως ιδιωτικός ντετέκτιβ για λογαριασμό ενός δικηγόρου της Ουάσινγκτον, ενώ ταυτοχρόνως αναλαμβάνει την ανεύρεση κλαπέντων αντικειμένων για το 40% της αξίας τους. Ο Λούκας πρωταγωνιστεί και στο μυθιστόρημα The Double (2013).
Ο Τζωρτζ Πελεκάνος έχει δημοσιεύσει και διηγήματα σε διάφορες ανθολογίες και περιοδικά, όπως τα Measures of Poison και Usual Suspects.
Κινηματογράφος και τηλεόραση
Ο Πελεκάνος έχει γράψει και παραγάγει για λογαριασμό του HBO επεισόδια της σειράς The Wire. Ο δημιουργός τού The WireΝτέιβιντ Σάιμον αναζήτησε τον Πελεκάνο αφού διάβασε τα έργα του, με πρώτο το The Sweet Forever, κατόπιν πολλών συστάσεων.[14] Οι δύο συγγραφείς έχουν αρκετά κοινά βιογραφικά στοιχεία: πέρασαν την παιδική τους ηλικία στο Σίλβερ Σπρινγκ του Μέριλαντ, φοίτησαν στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και μοιράζονται ένα ενδιαφέρον για τη «μοίρα της αμερικανικής πόλεως και των μαύρων φτωχών της».[14] Συναντήθηκαν για πρώτη φορά από κοντά στην κηδεία ενός κοινού φίλου λίγο αφού ο Σάιμον είχε παραδώσει το «επεισόδιο-πιλότο» του The Wire και του μίλησε για τη σειρά ως «τηλεοπτικό μυθιστόρημα για την αμερικανική πόλη».[14]
Ο Πελεκάνος έγραψε για τον πρώτο κύκλο της σειράς το 2002 και προάχθηκε σε παραγωγό για τον δεύτερο κύκλο,[15] το 2003 [16][17]. Μετά τον τρίτο κύκλο ωστόσο άφησε την παραγωγή για να συγκεντρωθεί στη συγγραφή του Κηπουρού της νύχτας[18].
Ο Σάιμον έχει αναφέρει ότι θα ήθελε να έχει τον Πελεκάνο να εργάζεται με πλήρη απασχόληση στη σειρά, αλλά ότι παρ' όλα αυτά ήταν φανατικός αναγνώστης του Κηπουρού της νύχτας[18]. Ο Πελεκάνος και το υπόλοιπο συγγραφικό επιτελείο της σειράς τιμήθηκαν με το Βραβείο του Writers Guild of America (WGA) για την «Καλύτερη δραματική σειρά» τον Φεβρουάριο του 2008 και με το 2007 Βραβείο Έντγκαρ για την «Καλύτερη τηλεοπτική σειρά ή τηλεταινία» για τη δουλειά τους στην 4η περίοδο του The Wire[19][20]. Ο Πελεκάνος επέστρεψε ως συγγραφέας για την 5η και τελευταία περίοδο της σειράς, γράφοντας το σενάριο για το επεισόδιο «Late Editions» από μία ιστορία που έγραψε από κοινού με τον Σάιμον[14][21][22].
Μετά το τέλος της σειράς The Wire ο Πελεκάνος συμμετείχε σε μία άλλη σειρά του HBO, την πολεμική μίνι-σειρά The Pacific ως συμπαραγωγός και συγγραφέας[23]. Συγκεκριμένα συνεργάσθηκε στο Μέρος 3 της σειράς, στο οποίο Αμερικανοί πεζοναύτες στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο παρεπιδημούν στην Αυστραλία και σε «γκεστ» ρόλους εμφανίζεται μία εκτοπισμένη ελληνική οικογένεια[24]. Ο Πελεκάνος είδε το πρόγραμμα ως μία ευκαιρία να αποτίσει φόρο τιμής στον πατέρα του, τον Πιτ Πελεκάνος, ο οποίος είχε υπηρετήσει ως πεζοναύτης στις Φιλιππίνες.[25]
Το 2010 ο Πελεκάνος συμμετείχε ως συγγραφέας και στη δραματική σειρά του HBOTreme, που ακολουθεί τις ζωές των κατοίικων της ομώνυμης συνοικίας (Τρεμέ) της Νέας Ορλεάνης μετά την καταστροφή του Τυφώνα Κατρίνα[26].
Προσωπική ζωή
Ο Πελεκάνος ζει ακόμα[27] στο Σίλβερ Σπρινγκ του Μέριλαντ, πολύ κοντά στην πρωτεύουσα Ουάσινγκτον, με τη σύζυγό του και τα τρία παιδιά τους.
Best American Mystery Stories 2008 (με τον Otto Penzler, 2008), ISBN 978-0618812677
Ελληνικές μεταφράσεις
Ο βασιλιάς του πεζοδρομίου (King Suckerman), μετάφραση Νίκος Ρούσσος, εκδ. «Οξύ», Αθήνα 1998, 395 σελ., ISBN 978-960-7614-68-1
Η σαρωτική έκρηξη (The Big Blowdown), μετάφ. Νίκος Ρούσσος, εκδ. «Οξύ», Αθήνα 2000, 419 σελ., ISBN 978-960-8068-35-3
Στους δρόμους της βίας (Hell to Pay), μετάφ. Τατιάνα Γαλάτουλα, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα 2003, 381 σελ., ISBN 978-960-406-667-4
Ζήτημα τιμής (Shame the Devil), μετάφ. Νίκος Ρούσσος, εκδ. «Οξύ», Αθήνα 2003, 422 σελ., ISBN 978-960-436-022-2
Φλεγόμενη πόλη (Hard Revolution), μετάφ. Νίκος Ρούσσος, εκδ. «Οξύ», Αθήνα 2005, 359 σελ., ISBN 978-960-8255-82-1
Δίλημμα δικαίου (Right as Rain), μετάφ. Περικλής Μποζινάκης, εκδ. «Οξύ», Αθήνα 2006, 399 σελ., ISBN 978-960-436-142-7
Drama City, μετάφ. Θανάσης Γιαννακόπουλος, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2007, 373 σελ., ISBN 978-960-16-2552-2
Ο κηπουρός της νύχτας (The Night Gardener), μετάφ. Θανάσης Γιαννακόπουλος, επιμ. Α. Μπράτσος, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2009, 458 σελ., ISBN 978-960-16-3426-5
Γλυκιά αιωνιότητα (The Sweet Forever), μετάφ. Θάνος Καραγιαννόπουλος, εκδ. «Οξύ», Αθήνα 2010, 382 σελ., ISBN 978-960-436-312-4
Το αδιέξοδο (The Turnaround), μετάφ. Θανάσης Γιαννακόπουλος, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2011, 372 σελ., ISBN 978-960-16-3834-8
Η προμήθεια (The Cut), μετάφ. Αντώνης Καλοκύρης, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2013, 325 σελ., ISBN 978-960-16-4851-4
Το δίδυμο (The Double), μετάφ. Αντώνης Καλοκύρης, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2014, 336 σελ., ISBN 978-960-16-6014-1
Ελληνική βιβλιογραφία
Χρυσοστομίδης, Ανταίος: Οι κεραίες της εποχής μου: Ταξιδεύοντας με 33 διάσημους συγγραφείς σ' ένα δωμάτιο, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2012, ISBN 978-960-03-5484-3
Διακρίσεις
Έτος
Βραβείο
Κατηγορία
Αποτέλεσμα
Έργο
Σημειώσεις
1999
Maltese Falcon Award (Ιαπωνία)
Καλύτ. μυθιστόρημα μυστηρίου που εκδόθηκε στην Ιαπωνία