Τεχνικές Αεροπορικές Εκμεταλλεύσεις

Τεχνικαί Αεροπορικαί Εκμεταλλεύσεις (Τ.Α.Ε.)

IATA ICAO Κωδικός κλήσης GK TAE Greek
Ίδρυση	1935
Λήξη πτητικού έργου	1951
Κόμβοι	Αεροδρόμιο Τατοΐου (1935-1941), Διεθνές Αεροδρόμιο Ελληνικού (1946-1951)
Μέγεθος στόλου	11
Προορισμοί	8
Έδρα	Αθήνα
Πρόσωπα	Στέφανος Ζώτος
δεδομένα (π • σ • ε )

Οι Τεχνικές Αεροπορικές Εκμεταλλεύσεις (ή Τεχνικαί Αεροπορικαί Εκμεταλλεύσεις) (T.A.E.) ήταν ελληνική αεροπορική εταιρεία η οποία ξεκίνησε να λειτουργεί το 1935 από τον Στέφανο Ζώτο. Πετούσε προς πολλούς εγχώριους προορισμούς μέχρι τη γερμανική κατοχή. Οι Γερμανοί κατέστρεψαν τον στόλο τον Απρίλιο του 1941. Η εταιρεία συνέχισε τη λειτουργία της μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και πετούσε με αεροσκάφη τύπου DC-3 Dakota μέχρι το 1951 όταν η Ελληνική κυβέρνηση διέταξε τη συγχώνευση των τριών υπαρχουσών εταιρειών σε μια κρατική η οποία ονομαζόταν Τεχνικαί Αεροπορικαί Εκμεταλλεύσεις—Εθνικαί Αεροπορικαί Γραμμαί.

Ιστορικό

Πριν τον πόλεμο (1935-1941)

Πριν το 1935, όταν ο Στέφανος Ζώτος ίδρυσε τις Τεχνικές Αεροπορικές Εκμεταλλεύσεις, υπήρχε μόνο μια κρατική αεροπορική εταιρεία, η Ελληνική Εταιρεία Εναερίων Συγκοινωνιών (Ε.Ε.Ε.Σ.). Τα πρώτα αεροσκάφη της νέας εταιρείας ήταν ένα de Havilland DH 87 Hornet Moth, με νηολόγιο SX-AAI, και ένα de Havilland DH 82A Tiger Moth, με νηολόγιο SX-AAK.^[1] Τα αεροσκάφη είχαν ως βάση τους το Αεροδρόμιο Τατοΐου βόρεια της Αθήνας.

Λόγω του σχετικά μικρού αριθμού επιβατών που ταξίδευαν αεροπορικώς στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1930, η Τ.Α.Ε. εκτελούσε δρομολόγια σε προορισμούς που δεν κάλυπτε η Ε.Ε.Ε.Σ. και χρησιμοποιούσε τα αεροσκάφη και τους πιλότους σαν σχολή εκπαίδευσης. Με το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, και την Ιταλική κατοχή τον Οκτώβριο 1940, οι περισσότεροι πιλότοι συγκεντρώθηκαν από την Βασιλική Πολεμική Αεροπορία. Όμως, αυτό συνέβαινε μέχρι τη Γερμανική κατοχή τον Απρίλιο του 1941, όταν τα αεροσκάφη της Τ.Α.Ε. καταστράφηκαν από τη γερμανική πολεμική αεροπορία Luftwaffe. Έτσι η εταιρεία έπαυσε τη λειτουργία της κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Μετά τον πόλεμο (1946-1951)

Όταν η Ελλάδα ξεκίνησε να επανακασκευάζει τις υποδομές τις μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ζώτος, ο οποίος μόλις είχε εξέλθει τις υπηρεσίας του στη Πολεμική Αεροπορία, έθεσε ως στόχο την ανασύνταξη της εταιρείας. Συνεργάστηκε με την Αμερικανική εταιρεία Trans World Airlines, και λειτούργησε τα γραφεία από το σπίτι του.^[1] Μέσω αυτής της συνεργασίας, ο Ζώτος εξασφάλισε για την Τ.Α.Ε. τρια πρώην αεροσκάφη της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας τύπου Dakota C-47, τα οποία μετατράπηκαν σε αεροσκάφη τύπου Douglas DC-3 στη Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1946. Αυτά τα αεροσκάφη έλαβαν τα εξής νηολόγια: SX-BAA, SX-BAB και SX-BAC και τέθηκαν σε υπηρεσία στις 30 Ιουλίου 1946 από το νεοκατασκευασμένο Αεροδρόμιο Ελληνικού νοτιοανατολικά της πόλης στον Σαρωνικό κόλπο. Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη της Τ.Α.Ε. αποτελούν τη πρώτη μεταπολεμική κίνηση πολιτικής αεροπορίας με προγραμματισμένες πτήσεις στη Θεσσαλονίκη και τα  Χανιά. Οι επιβάτες της εταιρείας περίμεναν για τις πτήσεις τους σε μια μεγάλη σκηνή, μέχρι να κατασκευαστεί τερματικός σταθμός, αλλά τη πρώτη χρονιά λειτουργείας η εταιρεία μετέφερε 11.000 επιβάτες.^[1] Η εταιρεία επίσης λειτουργούσε ως ο αποκλειστικός εθνικός αερομεταφορέας τη περίοδο αυτή, και έτσι μετέφερε την Ελληνική αντιπροσωπεία στο Παρίσι για τις ειρηνευτικές συνομιλίες στις 4 Οκτωβρίου 1946.

Το καλοκαίρι του 1947 η εταιρεία εξασφάλισε επιπλέον 3 αεροσκάφη DC-3 (2 από το στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών και ένα από τη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία (RAF)). Τα αεροσκάφη έλαβαν τα εξής νηολόγια: SX-BAG, SX-BAH, και SX-BAI. Εντάχθηκαν στο στόλο σε ειδική τελετή στις 31 Αυγούστου 1947. Σε αυτή τη τελετή παραβρέθηκε και ο νέος βασιλιάς Παύλος Α'. Ένα τραγικό γεγονός συνέβη τις επόμενες μέρες όταν στις 3 Σεπτεμβρίου 1947, το SX-BAB συνετρίβη κοντά στη  Βούλα κατά τη διάρκεια προσγείωσης στο Αεροδρόμιο Ελληνικού. Το Ελληνικό Κοινοβούλιο αποφάσισε το 1947, να δώσει άδεια σε τρεις ακόμη αεροπορικές εταιρείες: Ελληνικαί Αεροπορικαί Συγκοινωνίαι (ΕΛΛ.Α.Σ.), Αεροπορικαί Μεταφοραί Ελλάδος (AME) και Δαίδαλος. Παρόλο τον ανταγωνισμό, η Τ.Α.Ε. κατάφερε να μεταφέρει 66.000 επιβάτες το 1947 και 184.000 στο 1948. Όμως, υπήρχαν ακόμη περιορισμοί στον αριθμό των επιβατών που θα μπορούσε να παράσχει η ασταθής ελληνική οικονομία και όλες οι αεροπορικές εταιρείες βρισκόταν μονίμως στον κίνδυνο κατάρρευσης. Πάρ' αυτά η Τ.Α.Ε. αγόρασε ακόμη 5 DC-3 από τη RAF στην Τεχεράνη, στα οποία αποδόθηκαν τα εξής νηολόγια: SX-BAD, SX-BAE, SX-BAF, SX-BAL, SX-BAK.

Το 1948, η Τ.Α.Ε. βίωσε ακόμη μια νέα πρόκληση. Στις 12 Σεπτεμβρίου 1948 έλαβε χώρα η πρώτη αεροπειρατεία στην Ελλάδα. Σε μια προγραμματισμένη πτήση από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη, με 21 επιβάτες, το αεροσκάφος SX-BAH κατελήφθη από αεροπειρατές πάνω από τη νησί της Εύβοιας. Οι τρεις αεροπειρατές απαίτησαν το αεροσκάφος να πετάξει προς τη Γιουγκοσλαβία. Οι κυβερνήτες προσγείωσαν το αεροσκάφος 60 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πόλης των Σκοπίων και αφού αποβιβάστηκαν οι αεροπειρατές, το αεροσκάφος προσγειώθηκε στη Θεσσαλονίκη με καθυστέρηση τεσσερισήμιση ωρών.^[1]

Το 1949 ήταν μια προκλητική χρονιά για την εταιρεία, καθώς έγιναν δύο πτώσεις αεροσκαφών. Η πρώτη έγινε στις 23 Απριλίου 1949 όταν το SX-BAF συγκρούστηκε κατά τη διάρκεια προσγείωσης στο Αεροδρόμιο Ελληνικού. Ευτυχώς, δεν υπήρχαν τραυματισμοί, αλλά το αεροσκάφος καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Ενάμιση μήνα αργότερα, στις 6 Ιουνίου κατά τη διάρκεια πτήσης από την Καβάλα στην Αθήνα το SX-BAI συγκρούστηκε στη βόρεια πλαγιά της Πάρνηθας σκοτώνοντας τους 18 επιβάτες της πτήσης. Εξαιτίας οικονομικής ύφεσης και βελτίσωσης των οδικών και ναυτιλιακών υποδομών, ο αριθμός των επιβατών που πέταξε και με τις τρεις εταιρείες το 1949 έφτασε τους 324.000.^[1]

Το 1950 η αεροπορική εταιρεία Δαίδαλος έπαψε να λειτουργεί, καθώς ο αριθμός των επιβατών μειώθηκε δραματικά. Λόγω οικονομικών δυσκολιών και των τριων αερομεταφορέων και για να διασφαλιστεί η ύπαρξη του εθνικού αερομεταφορέα, το 1951, η ελληνική κυβέρνηση διέταξε τη συγχώνευση των τριών εταιρειών ως μια τη Τ.Α.Ε. Εθνικαί Αεροπορικαί Μεταφοραί. Η εταιρεία του Ζώτου απορροφήθηκε αλλά το όνομα της επέζησε.

Προορισμοί

Οι Τεχνικές Αεροπορικές Εκμεταλλεύσεις εξυπηρετούσαν ένα πλήθος εγχώριων προορισμών σε μη τακτική βάση τη περίοδο 1935-1941. Μετά την επανεγκαθίδρυση της εταιρείας το 1946, ξεκίνησε τις προγραμματισμένες πτήσεις.

Προγραμματισμένες Πτήσεις 1946-1951

• Αγρίνιο
• Aθήνα
• Ηράκλειο
• Θεσσαλονίκη
• Ιωάννινα
• Καβάλα
• Kέρκυρα
• Χανιά

Στόλος 1946-1951

Στόλος Τεχνικών Αεροπορικών Εκμεταλλεύσεων^[2]

Αεροσκάφος	Σύνολο	Τύπος	Σημειώσεις
Douglas DC-3	11	Ελικοφόρα αεροσκάφη

Παραπομπές

1. Daloumis, Ilias. «Greek Airline Companies». Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2008. 
2. «Greek Skies». 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2008.