Τα τρία κυλινδρικά σώματα που αποτελούν την ελεύθερη μοίρα γεμίζουν με αίμα προκαλώντας την ανόρθωση του πέους.
Η στύση, κλινικά στύση του πέους, είναι φυσιολογικό φαινόμενο, κατά το οποίο το πέος γίνεται σκληρό, παχύτερο και ανορθωμένο. Η στύση του πέους είναι το αποτέλεσμα σύνθετης αλληλεπίδρασης νεύρων, μυών, αγγείων, ψυχολογικών και ενδοκρινικών παραγόντων. Αποτελεί ακούσιο αντανακλαστικό φαινόμενο που προκύπτει συχνότερα ως αποτέλεσμα σεξουαλικής διέγερσης ή σεξουαλικής έλξης, ενώ μπορεί επίσης να εμφανιστεί και αυθόρμητα. Το σχήμα, η κλίση και η κατεύθυνση του πέους κατά τη στύση μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά ανάμεσα σε άνδρες.
Φυσιολογία
Η στύση προκαλείται από το παρασυμπαθητικό τμήμα του αυτόνομου νευρικού συστήματος που αυξάνει τα επίπεδα νιτρικού οξειδίου (αγγειοδιασταλτικού) στις δοκιδωτές αρτηρίες και τους λείους μύες του πέους. Οι αρτηρίες διαστέλλονται προκαλώντας τα κυλινδρικά τμήματα του πέους (σηραγγώδη σώματα, σπογγώδες σώμα της ουρήθρας) να γεμίσουν με αίμα. Ταυτόχρονα, ο βολβοσηραγγώδης και ο ισχιοσηραγγώδης μυς συμπιέζουν τις φλέβες των σηραγγωδών σωμάτων και περιορίζουν την έξοδο του αίματος από το πέος.[1] Με την επίτευξη της στύσης το πέος γίνεται σκληρό, άκαμπτο και διευρυμένο. Σε αντίθεση με την σκλήρυνση των σηραγγωδών σωμάτων, το σπογγώδες σώμα παραμένει εύκαμπτο για να αποτρέπει τη συμπίεση της ουρήθρας,[2] ενώ η κεφαλή του πέους διατηρείται μαλακότερη για να απορροφά τις πιέσεις κατά την ερωτική επαφή.[3] Σε ορισμένους άντρες η ακροποσθία μπορεί να τραβηχτεί ελαφρά προς τα πίσω αποκαλύπτοντας ένα μέρος της βαλάνου, ενώ σε άλλους εξακολουθεί να καλύπτει πλήρως τη βάλανο κατά τη στύση. Παράλληλα, το όσχεο μπορεί να συσταλεί φέρνοντας τους όρχεις πιο κοντά στο σώμα.
Η στύση προκύπτει από αισθητηριακά ερεθίσματα, όπως οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα, αφή ή διέγερση σημείων του σώματος και συχνότερα ερωτογενών περιοχών. Μπορεί ακόμα να προκληθεί από ανώτερες πνευματικές λειτουργίες, όπως φαντασία και μνήμη. Η στύση υποχωρεί όταν η παρασυμπαθητική δραστηριότητα μειώνεται και επιστρέφει στο αρχικό της επίπεδο, συνήθως μετά από οργασμό και εκσπερμάτιση. Η κατάσταση του πέους που είναι εν μέρει, όχι πλήρως, ανορθωμένο είναι γνωστή ως μερική στύση. Μέσω της στύσης ολοκληρώνεται η σεξουαλική επαφή με την επίτευξη οργασμού και την εναπόθεση του σπέρματος στον κόλπο της γυναίκας κατά την εκσπερμάτιση.
Το πέος ενήλικου άνδρα σε έξι στάδια, από την κατάσταση πλήρους χαλάρωσης έως τη στύση.
Έλεγχος
Ως ανταπόκριση του αυτόνομου νευρικού συστήματος, η στύση προκύπτει έπειτα από σεξουαλική διέγερση, ενώ μπορεί να εμφανιστεί και σε καταστάσεις χωρίς ερωτικό περιεχόμενο. Αποτελεί αντανακλαστικό φαινόμενο και ως εκ τούτου δεν βρίσκεται υπό τον πλήρη συνειδητό έλεγχο του ατόμου.[4] Οι αυθόρμητες, αλλιώς ακούσιες ή τυχαίες στύσεις, είναι φυσιολογικό και συχνό φαινόμενο της ανδρικής φυσιολογίας. Μπορούν να συμβούν λόγω απρόσμενου ερωτικού ερεθίσματος ή άλλων παραγόντων, όπως τριβής με τα ρούχα, ορμονικών και συναισθηματικών διακυμάνσεων, γεμάτης ουροδόχου κύστης κ.λπ. Τέτοιες στύσεις εμφανίζονται συχνά σε νεαρές ηλικίες και μπορεί να οδηγήσουν σε αμηχανία εάν συμβούν δημόσια ή σε καταστάσεις που δεν είναι επιθυμητές.[5]
Ούρηση
Η ούρηση με στητό πέος είναι συχνά δυσκολότερη από ότι με πέος σε χαλάρωση. Αυτό οφείλεται στη σύσπαση του σφιγκτήρα της ουρήθρας κατά τη διάρκεια της στύσης με σκοπό να αποτρέψει την είσοδο σπέρματος στην ουροδόχο κύστη και την έξοδο ούρων κατά την πιθανή επερχόμενη εκσπερμάτιση. Η σύσπαση του σφιγκτήρα καθιστά δυσκολότερη τη διέλευση των ούρων από την ουρήθρα κατά τη στύση.[6][7]
Ανάπτυξη
Υπερηχογράφημα που αναπαριστά στύση σε έμβρυο 36 εβδομάδων.
Το φαινόμενο της στύσης παρατηρείται σε διάφορα στάδια της ανάπτυξης του ατόμου και μπορεί να ποικίλλει σε συχνότητα και διάρκεια ανάλογα με την ηλικία. Κατά την παιδική ηλικία, η αυθόρμητη στύση είναι φυσιολογικό φαινόμενο κατά τη διάρκεια της ημέρας ή τον ύπνο.[8] Συνήθως ξεκινά ήδη από την βρεφική ηλικία, ενώ μπορεί να παρατηρηθεί ακόμη και πριν από την γέννα.[9][10] Με την έναρξη της εφηβείας η συχνότητα και η ισχύς των στύσεων αυξάνονται σημαντικά.[11] Συνήθως η παρατεταμένη στύση συνοδεύεται από έκκριση προσπερματικών υγρών, ενώ μέσω της διέγερσης του πέους μπορεί να καταλήξει σε οργασμό και εκσπερμάτιση. Η στύση κατά τη διάρκεια του ύπνου ή κατά την αφύπνιση είναι γνωστή ως νυκτερινή στύση, ενώ εάν συνοδεύεται από έκκριση σπερματικών υγρών ή οργασμό αποκαλείται ονείρωξη.[12]
Χαρακτηριστικά
Το μήκος του πέους σε χαλάρωση δεν είναι ενδεικτικό του μεγέθους που θα έχει κατά τη στύση. Συχνά ένα μικρό πέος σε χάλαση μπορεί να επιμηκύνεται αρκετά κατά τη στύση, ενώ ένα χαλαρό πέος που είναι μακρύτερο μπορεί να επιμηκύνεται συγκριτικά λιγότερο.[13]
Το πέος σε στύση συχνά κατευθύνεται ευθεία μπροστά και είναι ελαφρώς στραμμένο προς τα πάνω. Το σχήμα του μπορεί να είναι ευθύ, ενώ είναι φυσιολογικό να εμφανίζει και μια ελαφρά κλίση προς τα πάνω, προς τα αριστερά ή προς άλλη κατεύθυνση.[14]
Ως δυσλειτουργία της στύσης χαρακτηρίζεται ένα νευροαγγειακό φαινόμενο που έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία επίτευξης στύσης με αρκετή σκληρότητα και διάρκεια ώστε να επιτευχθεί ικανοποιητική σεξουαλική επαφή για τουλάχιστον 6 μήνες.
Το φαινόμενο της στύσης είναι ακούσιο, πρέπει δηλαδή να υπάρχει αυθόρμητη στύση, ενώ σε περίπτωση στυτικής δυσλειτουργίας θα πρέπει να αναζητηθούν τα αίτια. Τα αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας διακρίνοντα σε ψυχογενή και τα οργανικά ή ιατρογενή. Ο διαχωρισμός των αιτίων είναι δύσκολος καθώς συνήθως μπορεί να εμπλέκονται και τα δύο. Η απουσία νυκτερινής στύσης χρησιμοποιείται συνήθως για να γίνει διάκριση μεταξύ φυσικών και ψυχολογικών αιτιών της στυτικής δυσλειτουργίας.
