Σπυρίδων Παγανέλης

Σπυρίδων Παγανέλης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Σπυρίδων Παγανέλης (Ελληνικά)
Γέννηση	1852 Μύκονος
Θάνατος	28  Ιουνίου 1933
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	δημοσιογράφος λογοτέχνης

Ο Σπυρίδων Παγανέλης (1852 – 28 Ιουνίου 1933) ήταν Έλληνας λογοτέχνης και δημοσιογράφος του 19ου και του 20ού αιώνα.

Βιογραφία

Η καταγωγή του ήταν από τη Μύκονο, όπου και γεννήθηκε. Ήταν ενθουσιώδης υμνητής των αρχαίων τόπων Δελφών, Δήλου, Ολυμπίας και όλων των άλλων. Χρημάτισε σύμβουλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας, καθώς και Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Φιλιππούπολη και διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης στην Αθήνα. Είχε εκλεγεί επίσης βουλευτής Κυκλάδων στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Συνεργάστηκε με την εφημερίδα «Ακρόπολις», την «Εβδομάδα» που εξέδιδε ο Δημήτριος Καμπούρογλου, την «Κλειώ» που εκδιδόταν στη Λειψία, την «Εφημερίδα» του Κορομηλά, την «Εικονογραφημένη Εστία» του Γ. Δροσίνη και με άλλα έντυπα.
Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος αναφέρει στην «Νέα Εστία» (1 Αυγούστου 1933, τεύχος 159) ότι, όταν το 1894 αξιωματικοί που ανήκαν στην «Εθνική Εταιρεία» πήγαν και έσπασαν τα γραφεία της «Ακρόπολης» του Βλάση Γαβριηλίδη, επειδή τους ασκούσε κριτική, κανένας δημοσιογράφος άλλης εφημερίδας δεν τόλμησε να κατακρίνει την πράξη τους, επειδή φοβούνταν τις συνέπειες. Η μόνη που τους αποδοκίμασε ήταν η «Εστία» με άρθρο που είχε την υπογραφή του Παγανέλη.
Στο έργο του ο ρομαντισμός συναντά την αρχαιολατρία. Υπάρχει μια μελαγχολική νοσταλγία για την αρχαιότητα, για την αρχαία ελληνική «αρετή», καθώς την εποχή του «την έβρισκε φτωχή σε γενναίες πράξεις, μίζερη σε πετάγματα υψηλά», όπως έγραψε ο Δ. Γιάκος στη «Νέα Εστία» (τεύχος 624). Η γλώσσα του είναι μια αρχαϊκή καθαρεύουσα, εξαιρετικά ζωντανή εντούτοις. Εξαιρετικά τον σκιαγράφησε ο Γεώργιος Σουρής:
«Ο Παγανέλης, λείψανο της σμίλης του Φειδίου,
ευρίσκεται στα σύννεφα και στην οδό Σταδίου».

Εργογραφία

• Οδοιπορικαί σημειώσεις. Α΄ Οι σεισμοί της Χίου. Β΄ Η στρατιωτική κατάληψις Άρτης Θεσσαλίας (1882)
• Η αδελφή Μάρθα (1886)
• Ο αγωνιστής του 1821 (1886)
• Ο μύθος του Προμηθέως (1886)
• Αθηναϊκαί νύκτες (1888)
• Ραγήπ. Διήγημα (1889)
• Ευρύαλος (1890)
• Πέραν του Ισθμού. Πελοποννησιακαί εντυπώσεις και αναμνήσεις (1891)
• Εις μνήμην της αδελφής μου Σοφίας (1902)
• Ο «Επιτάφιος» εν τω νεκροταφείω (1903)
• Η τριλογία του μυστηρίου. Η γέννησις - Ο θάνατος - Η ανάστασις (1905)
• Παραισθήσεις (1893)
• Πάρεργα φύλλα. Από του Σαρωνικού εις τον Αμπρακικόν. Η Άρτα. Τα Τσουμέρκα (1905)
• Αθηναϊκαί ημέραι (1908)
• Ο «Επιτάφιος» εν τω πτωχοκομείω (1909)
• Ο «Επιτάφιος» από της Ακροπόλεως (1912)
• Από της Ακροπόλεως εις την Άλτιν (1908)
• Δελφοί (1909)
• Ο Απόστολος Παύλος (1924)
• Λογοτεχνήματα απανθισθέντα εκ των έργων του (1928)

Πηγές

• Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, επιμ. (1937). Λεύκωμα της εκατονταετηρίδος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1837 - 1937. Εν Αθήναις: Αρχαιολογική Εταιρεία. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2010. 

Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια του Νεώτερου Ελληνισμού 1830-2010 - Αρχεία Ελληνικής Βιογραφίας, Εκδόσεις Μέτρον, τ. 3. σελ. 9 https://web.archive.org/web/20121029061814/http://www.ekdoseismetron.gr/