Προβοκάτσια

Ο όρος προβοκάτσια είναι λατινογενής, εκ του "provoco" που σημαίνει προκαλώ - πρόκληση που όμως λαμβάνει ιδιαίτερη σημασία ως πολιτικοκοινωνικός και στρατιωτικός όρος.

Γενικά

Γενικά προβοκάτσια χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε προκλητική δόλια ενέργεια που διεγείρει ή αποσκοπεί είτε σε πράξεις βίας και εκδίκησης, είτε σε δημιουργία γενικότερης σύγχυσης σε πρόσωπα, ή ομάδες ατόμων, ή και σε συγκεκριμένο κοινωνικό σύνολο.
Η προβοκάτσια επιχειρείται πάντοτε κατά στόχου με δόλια διείσδυση είτε απ' ευθείας στο χώρο της εκδήλωσής της, είτε δια μέσου ομάδας ατόμων που θα είναι ο στόχος. Συνηθέστερες εκδηλώσεις ή χώροι που μπορεί να σημειωθεί προβοκάτσια είναι οι διαδηλώσεις, πολιτικές συγκεντρώσεις, συλλαλητήρια, πορείες, αλλά και εγκαταστάσεις στρατιωτικές, πολιτικές, θρησκευτικές, βιομηχανικές, αγροτικές, δημόσιες υπηρεσίες, γραφεία, οικίες, συγκοινωνιακά μέσα κ.λπ.

Σκοπός

Απώτερος σκοπός αυτών που διενεργούν προβοκάτσια, είναι είτε η γενικότερη υιοθέτηση κάποιων ψευδών απόψεων που μπορεί να βλάψουν κάποιον ή κάποιους μέχρι και παρότρυνση ή υποκίνηση σε ενέργειες εκδίκησης. Εκδηλώνεται με απλή συνθηματολογία μέχρι και καταστροφή, εμπρησμό ή τραυματισμό και θάνατο προσώπων. Η προβοκάτσια θεωρείται ένα από τα ισχυρότερα όπλα της μαχητικής προπαγάνδας στη ψυχολογία της μάζας που μπορεί να καταστεί πολύ επικίνδυνη σε περιόδους κρίσεων, π.χ. πολιτικών, οικονομικών κ.λπ.

Πού εντοπίζεται

• Στη σύγχρονη ιστορία έχει αποδειχτεί ότι αποτελεί τον προσφιλέστερο τρόπο δράσης των μυστικών υπηρεσιών, - στο χώρο των οποίων καλείται συνηθέστερα overkill = βίαιη δράση -, λόγω του βραχυπρόθεσμου αποτελέσματος Δυστυχώς η Ελλάδα υπήρξε μία από τις χώρες που από την εποχή της ανεξαρτησίας μέχρι και την εποχή του Ψυχρού πολέμου δοκιμάστηκε έντονα από τέτοιες έξωθεν οργανωθείσες δραστηριότητες με τεράστιες κάθε φορά δυσμενείς εθνικές, πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, όπως τα Σεπτεμβριανά, δημιούργημα των Τούρκων.
• Αυτοί που ενεργούν, ή μηχανεύονται γενικά, προβοκάτσια χαρακτηρίζονται «προβοκάτορες », (θηλ. προβοκατόρισσες).

Δείτε επίσης

• Αποπληροφόρηση
• Δολιοφθορά
• Παραεξουσία
• Παραπληροφόρηση
• Πογκρόμ
• Προπαγάνδα
• Τρομοκρατία
• Συνωμοσία

Πηγές

• «Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα» τομ. 50ος, σελ. 462
• Γιάννης Βούλτεψης «Υπόθεση Λαμπράκη η δίκη, η καταγωγή, η προβοκάτσια». Αθήναι 1998, τομ. Β΄.
• Αθ. Στριγάς «Η Μαύρη Βίβλος των Ελλήνων Πολιτικών» Αθήναι 1994.
• Έγγραφο (μνημόνιο) του Αλεξάντερ Χαίηγκ υπουργού Εξωτερικών ΗΠΑ, 10 Σεπτεμβρίου 1982.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

wiktionary logo

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:   προβοκάτσια