Πλατεία Μεταξουργείου

Συντεταγμένες: 37°59′6.7″N 23°43′10.8″E

Πλατεία Μεταξουργείου
Είδος	πλατεία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°59′7″N 23°43′11″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Αθηναίων
Τοποθεσία	Μεταξουργείο
Χώρα	Ελλάδα
δεδομένα (π)

Η Πλατεία Μεταξουργείου είναι πλατεία στην Αθήνα και η ιστορικότερη της ομώνυμης συνοικίας. Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Λένορμαν και Αχιλλέως, περίπου στο κέντρο της συνοικίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την πόλη των Αθηνών ότι η πλατεία Μεταξουργείου δεν πρέπει να συγχέεται με την πλατεία Καραϊσκάκη, την μεγαλύτερη και πιο γνωστή της περιοχής όπου βρίσκεται και ο σταθμός του μετρό. Η πλατεία έμεινε γνωστή με αυτό το όνομα από ένα εργοστάσιο κατασκευής μεταξωτών υφασμάτων που ιδρύθηκε εκεί το 1835, το οποίο με πάροδο του χρόνου έμεινε για όλη την ευρύτερη περιοχή. Το εργοστάσιο εγκαταστάθηκε στο ημιτελές μέγαρο του πρίγκιπα Γεωργίου Καντακουζηνού, που υπάρχει ακόμα και σήμερα στις οδούς Μ. Αλεξάνδρου, Μυλλέρου και Γιατράκου. Από τη πλατεία Μεταξουργείου ξεκινούσαν και οι αποκριάτικες ατραξιόν της παλιάς πόλης των Αθηνών, όπως το γαϊτανάκι. ^[1] Κάποτε η πλατεία ήταν διπλάσια σε έκταση από τη σημερινή. Όμως η διαπλάτυνση της οδού Αχιλλέως, που ήταν ένας μικρός στενός δρόμος, με σκοπό να επικοινωνήσει η Αθήνα με την Εθνική Οδό Αθηνών – Κορίνθου, είχε ως αποτέλεσμα η μισή περίπου πλατεία να εξαφανιστεί. ^[2]

Η πλατεία είναι γνωστή για την μαρμάρινη κρήνη της, η οποία φιλοτεχνήθηκε από άγνωστο καλλιτέχνη το 1853 έχοντας ως πρότυπο το μνημείο του Λυσικράτη. Αποτελείται από κυκλικό θόλο με περιστύλιο ιωνικού ρυθμού που εδράζεται πάνω σε οκτάπλευρο βάθρο. Η κρήνη τοποθετήθηκε αρχικά επί δημαρχίας Ιωάννη Κόνιαρη (1853-1854) στην Πλατεία Δημοπρατηρίου (μεταξύ των οδών Μητροπόλεως – Αιόλου και Κηρυκείου) στην αριστερή πλευρά προς της οδού Αιόλου και δίπλα στην οικία του στρατηγού Κίτσου Τζαβέλα. Λόγω της έντονης κίνησης και συνωστισμού που υπήρχε εκεί η κρήνη μεταφέρθηκε στη σημερινή της τοποθεσία το 1925. Για πολλά χρόνια η κρήνη ήταν το μέρος απ' όπου προμηθεύονταν νερό οι κάτοικοι της περιοχής ενώ λόγω της δροσιάς που έφερνε, γύρω της ήταν συγκεντρωμένοι σε τραπέζια οι θαμώνες των καφενείων της πλατείας, όπως αυτοί του παραδοσιακού καφενείου του Μοριά. Έτσι η πλατεία ήταν κατά συνέπεια και ο χώρος συνάθροισης των κατοίκων του Μεταξουργείου. Η υποβάθμιση της περιοχής και η εξέλιξη του συστήματος ύδρευσης οδήγησαν τη κρήνη σε αχρηστία τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα και η ίδια η πλατεία να ερημωθεί. Μετά τις εργασίες αναμόρφωσης της πλατείας Μεταξουργείου το 1997, η κρήνη συντηρήθηκε και προστέθηκε γύρω της μια κυκλική μαρμάρινη λεκάνη, μετατρέποντάς την έτσι σε σιντριβάνι. ^[3]

Βιβλιογραφία

• Κ. Χατζιώτη, Γειτονιές της παλιάς Αθήνα – Το Μεταξουργείο, Αθήνα: 2000, Πολιτισμικός Οργανισμός Δήμου Αθηναίων
• Ζ. Αντωνοπούλου, Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1834 – 2004, Αθήνα: 2003, Εκδόσεις Ποταμός,
• Μ. Βουγιούκα – Β. Μεγαρίδη, Οδωνυμίκα – Η Σημασία των ονομάτων των οδών της Αθήνα, Αθήνα: 1993, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων

Πηγές

1. https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/695000/pos-vgikan-ta-onomata-stis-kedrikoteres-plateies-tis-athinas
2. https://www.maxmag.gr/agnosti-ellada/metaxoyrgeio-i-synoikia-tis-mantam-soysoy/
3. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2018.