Γιος εκδότη εφημερίδας, ο Μόρτμερ Γουίλερ ολοκλήρωσε τις σπουδές και τη μεταπτυχιακή εργασία του στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου, το 1912. Σύζυγός του ήταν η αρχαιολόγος Τέσα Βέρνεϊ-Γουίλερ. Το 1914 ο αρχαιολόγος έλαβε μέρος στον Α' Π.Π. στο σώμα του βασιλικού πυροβολικού. Αμέσως μετά ολοκλήρωσε το διδακτορικό του και διορίστηκε έφορος του αρχαιολογικού τμήματος του εθνικού μουσείου στην Ουαλία και λέκτορας της αρχαιολογίας στο κολέγιο του πανεπιστημίου της Ουαλίας το 1920. Διεξήγαγε μαζί με τη σύντροφό του ανασκαφές στην Ουαλία και το Χέρτφορντσιρ, όπου έφερε στην επιφάνεια προ-ρωμαϊκές εγκαταστάσεις στο Σεντ Άλμπαν, ενώ στο Ντόρσετ ανακάλυψε μαρτυρίες οικισμών της νεολιθικής[5].
Ο Β' Π.Π. τον βρήκε στο 42ο Βασιλικό Τάγμα Πυροβολικού, που ενώθηκε με την 8η στρατιά στη βόρεια Αφρική και πολέμησε σε διάφορα μέτωπα (στο Ελ Αλαμέιν, στην προέλαση προς την Τυνησία και στην Ιταλία) Το 1943 διορίστηκε γενικός διευθυντής της Αρχαιολογικής Επιθεώρησης της Ινδίας, γεγονός που του έδωσε όχι μόνο τη δυνατότητα ανασκαφών αλλά και εκπαίδευσης νέων Ινδών αρχαιολόγων στις σύγχρονες μεθόδους της αρχαιολογίας, ιδιαίτερα στα Τάξιλα. Από αυτή τη θέση επέστρεψε το 1948 στο Λονδίνο με τον τιμητικό τίτλο του γραμματέα της Βρετανικής ακαδημίας. Ενδιαφερόταν πάντα για την εκλαΐκευση και τη δημοφιλία της αρχαιολογίας μαζί με τον Γκλιν Ντάνιελ, ιδιαίτερα στην τηλεόραση, με αποτέλεσμα το 1954 να ψηφιστεί ως η δημοφιλέστερη τηλεοπτική προσωπικότητα της χρονιάς. Εταίρος της Βρετανικής Ακαδημίας, ο Μόρτιμερ Γουίλερ ήταν επίσης πρόεδρος της εταιρείας αρχαιοτήτων, έφορος του Βρετανικού Μουσείου και πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχαίων Μνημείων.[6]
Μεθοδολογία
Τις νέες ανασκαφικές μεθόδους του για την ανασκαφή μεγάλων εγκαταστάσεων επεξεργάστηκε και εφάρμοσε στο Μέιντεν Καστλ στην Αγγλία και στο Μοχένιο-ντάρο στην Ινδία[7]. Τόσο ο Μόρτιμερ Γουίλερ, όσο και μεταγενέστεροι αρχαιολόγοι ενσωμάτωσαν μια ακριβέστερη μεθοδολογία πεδίου βασισμένη κυριολεκτικά σε στρατιωτική οργάνωση με τη χρήση κανάβου και την ανασκαφή καθορισμένη σε τετράγωνα ανάμεσα στα οποία διαμορφώνονται οι μάρτυρες Γουίλερ, δηλαδή κάθετοι και οριζόντιοι διάδρομοι που δεν ανασκάπτονται εξαρχής και χρησιμοποιούνται για την καταγραφή της στρωματογραφίας, τη διευκόλυνση της παρακολούθησης του έργου, την αποχωμάτωση και την κυκλοφορία του προσωπικού. Σύμφωνα με αυτή τη μέθοδο μπορεί να ανασκαφεί ένα μεγάλο πεδίο, να μελετηθεί και να καταγραφεί προσεκτικά η στρωματογραφία που αποκαλύπτεται στους μάρτυρες Γουίλερ, δίνοντας έτσι έμφαση στα στοιχεία που αποκαλύπτει το αρχαιολογικό πλαίσιο ως σύνολο και την καταγραφή ακριβούς ημερολογίου ανά ανασκαφικό στρώμα[8].
Εργογραφία
Segontium and the Roman Occupation of Wales (Το Σεγκόντιουμ και η ρωμαϊκή κατοχή της Ουαλίας) (1923)
Prehistoric and Roman Wales (Προϊστορική και ρωμαϊκή Ουαλία) (1925)
The Roman Fort Near Brecon (Το ρωμαϊκό οχυρό κοντά στο Μπρίκον) (1926)
Report on the excavations of the prehistoric, Roman and post-Roman site in Lydney Park, Gloucestershire (Αναφορά για τις ανασκαφές στην προϊστορική, ρωμαϊκή και μεταρωμαϊκή θέση του Λίντνεϊ Παρκ, Γκλότσεστερσιρ) (1932)
Verulamium: a Belgic and Two Roman Cities (Βερουλάνιουμ: μία Βελγική και δύο ρωμαϊκές πόλεις) (1936)
The excavation of Maiden Castle, Dorset: second interim report (Η ανασκαφή του Μέιντεν Καστλ, Ντόρσετ: δεύτερη αναφορά) (1936)
Maiden Castle, Dorset (Μέιντεν Καστλ, Ντόρσετ)(1943)
Five thousand years of Pakistan; an archaeological outline (Πέντε χιλιάδες χρόνια του Πακιστάν: ένα αρχαιολογικό περίγραμμα) (1950)
Cambridge History of India: The Indus Civilization (Ιστορία της Ινδίας του Κέιμπριτζ) (1953)
Reports of the Research Committee of the Society of Antiquaries of London No. XVII: The Stanwick Fortifications, North Riding of Yorkshire (Αναφορές στην επιτροπή έρευνας της εταιρείας αρχαιοδιφών του Λονδίνου Νο 18: Οι οχυρώσεις Στάνγουικ, Νορθ Ράιντινγκ, Γιόρκσιρ) (1954)
Archaeology from the Earth (Αρχαιολογία από τη Γη) (1954)
Still Digging (memoir) (Σκάβοντας ακόμα) (1955)
Hillforts of Northern France (Κάστρα των λόφων στη βόρεια Γαλλία) (1957)
Charsada: a Metropolis of the North-West Frontier' (Χαρσάντα: μια μητρόπολις των βορειοδυτικών συνόρων) (1962)
Roman art and architecture (Ρωμαϊκή τέχνη και αρχιτεκτονική) (1964)
Alms for Oblivion (Έλεος για Λήθη) (memoir) (1966)
Civilizations of the Indus Valley and beyond (Πολιτισμοί της Κοιλάδας του Ινδού και εξής) (1966)
Early India and Pakistan: to Ashoka (Πρώιμη Ινδία και Πακιστάν) (1970)
My Archaeological Mission to India and Pakistan (Η αρχαιολογική αποστολή μου στην Ινδία και το Πακιστάν) (memoir) 1976
↑«Sir Mortimer Wheeler». Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2014.
↑«Mortimer Wheeler» στο Darvill, Timothy (2009). The Concise Oxford Dictionary of Archaeology. Great Clarendon Street, Oxford OX2 6DP: Oxford University Press. ISBN 9780199534043.
↑
Orser Jr., Charles E. (ed) (2002). Encyclopedia of historical archaeology. London & N.Y.: Routledge. σελ. 123. ISBN 0-415-21544-7.CS1 maint: Extra text: authors list (link)
Βιβλιογραφία
Barker, Graeme (ed) 1999, Companion encyclopedia of archaeology, Routledge, London & N.Y. ISBN 0-415-06448-1
Darvill, Timothy 2009, The Concise Oxford Dictionary of Archaeology, Oxford University Press, Great Clarendon Street, Oxford OX2 6DP ISBN 9780199534043.
Orser Jr., Charles E. (ed) 2002, Encyclopedia of historical archaeology, Routledge, London & N.Y. ISBN 0-415-21544-7.
