Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 08/08/2019.
O Μωσαϊκός νόμος, που ονομάζεται επίσης νόμος του Μωυσή,[1] ή στα εβραϊκά: תֹּורַת מֹשֶׁה, Torat Moshe, αναφέρεται κυρίως στην Τορά, δηλαδή στα πέντε πρώτα βιβλία της εβραϊκής Βίβλου, τα οποία παραδοσιακά πιστεύεται ότι έχουν γραφτεί από τον ίδιο τον Μωυσή και έχουν παραδοθεί από τον Θεό στον εβραϊκό λαό. Ο Νόμος αυτός (ο «μωσαϊκός νόμος» – από το όνομα του Μωυσή, που λέγεται και «Μωσής») περιέχει τις περίφημες 10 εντολές, αλλά και πολλές άλλες διατάξεις, μια πλήρη νομοθεσία, που καλύπτει τα πιο πολλά ζητήματα που χρειάζεται να καλύψει η νομοθεσία ενός κράτους.
Περιεχόμενα
Το περιεχόμενο του Νόμου διαχέεται ανάμεσα στα βιβλία της Εξόδου, Λευιτικού και Αριθμών, και στη συνέχεια υπάρχουν αρκετές διατάξεις, προσθήκες, συμπληρώματα, διευκρινίσεις και επαναλήψεις στο βιβλίο Δευτερονόμιο (δεύτερος νόμος- "Δεύτερη ανάγνωση του νόμου")[1] :
α) Ποινικό δίκαιο (Κλοπές, πράξεις βίας, ανθρωποκτονίες, άλλα και βλασφήμηση του Θεού, απαγωγή με σκοπό την πώληση ανθρώπου ως δούλου, αυθαιρεσία απέναντι στην απόφαση του ιερέα που ήταν στην υπηρεσία του Κυρίου ή του δικαστή, αιμομιξία, ομοφυλοφιλία, μοιχεία, πορνεία, μαστροπεία, κτηνοβασία, προσφορά βέβηλου θυμιάματος στο θυσιαστήριο).Όλα τα παραπάνω θεωρούνται μεγάλα αδικήματα που τιμωρούνται με ποινή θανάτου, συνήθως δια λιθοβολισμού.
β) Αστικό δίκαιο (ζητήματα οικογένειας: γάμοι, παράνομες ερωτικές σχέσεις, διαζύγια, κληρονομιά, περιουσία, κ.τ.λ.), οικονομικές συναλλαγές, αδικοπραξίες απέναντι στον συνάνθρωπο (είτε προς ίσο είτε προς δούλο είτε προς αξιωματικά ανώτερο)
γ) Λοιπές διατάξεις, που αφορούν θρησκευτικά ζητήματα (γιορτές, θυσίες, λήψη αίματος, βρώση νεκρού σώματος, μαγεία, ειδωλολατρία, ψευδοπροφήτες), θέματα καθαριότητας, σχέσεις προς τα ζώα, κ.λ.π.
Ανάλυση και σημασία του Δεκαλόγου
Από μια προσεκτική μελέτη του Δεκαλόγου παρατηρεί κανείς τη γεωμετρία και ισορροπία στη ζωή του ισραηλίτη: Οι πρώτες τέσσερις αφορούν στη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό και οι επόμενες έξι, στη σχέση του ανθρώπου με τον συνάνθρωπο. Πιο συγκεκριμένα, ο άνθρωπος θα πρέπει να αποδεχθεί απόλυτα τη μοναδικότητα και αποκλειστικότητα του Θεού -Δημιουργού του κόσμου και ως εκ τούτου, την απόρριψη λατρείας παντός ομοιώματος ή ιδέας ή αντικειμένου που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον Ένα, μοναδικό και αληθινό Θεό. Λατρεία, η οποία θα πρέπει να τελείται την έβδομη ημέρα με εκδηλώσεις προσευχής, κατάνυξης, πνευματικότητας, αλλά και με έργα αγάπης και φιλανθρωπίας. Οποιαδήποτε παρέκκλιση, είναι αμαρττία, ανυπακοή και έλλειψη σεβασμού στο πρόσωπο του Θεού. Κάθε προσπάθεια να κατανοηθεί ο Θεός με μορφή ειδώλου είναι μακριά από το θέλημα του Θεού.
Οι επόμενες έξι εντολές ρυθμίζουν τη σχέση των ανθρώπων με τους συνανθρώπους, κατά την οποία θα πρέπει να κυριαρχεί η αγάπη και η δικαιοσύνη. Η οικογένεια είναι πρωταρχική αξία και κυρίως η τιμή και ο σεβασμός προς τους γονείς. Η ιδιοκτησία συνανθρώπου θα πρέπει να είναι απαραβίαστη. Η κλοπή είναι μεγάλο παρπάπτωμα. Αμάρτημα θεωρείται ακόμη και η επιθυμία για αυθαίρετη απόσπαση περιουσιακών στοιχείων του συνανθρώπου. Είδος κλοπής αποτελεί και η μοιχεία, ως υφαρπαγή της αρμονίας και ευτυχίας του οικογενειακού βίου άλλου ανθρώπου. Και βέβαια η ψευδομαρτυρία στο δικαστήριο, αλλά και το ψέμα σε προσωπικό επίπεδο είναι αδίκημα που κλονίζει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων. Όμως το μεγαλύτερο όλων είναι η αφαίρεση της ζωής του άλλου. Από αρχαιοτάτων χρόνων υπήρξε βαρύτατο αδίκημα που ετιμωρείτο, όπως και εδώ, με θάνατο.
Οι εντολές του Θεού είχαν πάρα πολύ μεγάλη θρησκευτική και κοινωνική σημασία διότι αποτέλεσαν τη δομή και τις προϋποθέσεις, ώστε να οργανωθεί και να προστατευτεί ο ισραηλιτικός λαός από εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους και να διαφυλαχτεί το θέλημα και το σχέδιο του Θεού, μέχρι τον ερχομό του Χριστού, στο πρόσωπο του οποίου φανερώθηκε σ' όλους τους ανθρώπους της γης ο μόνος αληθινός Θεός.
Το παράδοξο για τον λαό των Ισραηλιτών ήταν ότι ο Νόμος, τον οποίο έδωσε ο Θεός στους Ισραηλίτες, δεν επιβλήθηκε, αλλά αποτέλεσε την ολοκλήρωση της συμφωνίας Του μαζί τους με την ελεύθερη συγκατάθεσή τους. Η παρακοή και η μη εφαρμογή των εντολών, θα έδειχνε ότι δεν ήθελαν να έχουν σχέση με τον Θεό. Η ευθύνη τους λοιπόν ήταν μεγάλη. Γιατί θα είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνο την ταλαιπωρία του λαού, αλλά και την ανατροπή του σχεδίου του Θεού για τη σωτηρία ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, ο Νόμος του Μωυσή ισχύει ακόμη σύμφωνα με τα λεγόμενα του Ιησού Χριστού (Κατά Ματθαίο 5:17-26),αλλά αν τηρείται χωρίς την Πίστη στον Νομοθέτη Του μάταια θα είναι η εφαρμογή του Νόμου (Ιακ.2,26).