Ματωμένη Κυριακή (1972)

Η Ματωμένη Κυριακή (ιρλ.: Domhnach Na Fola), είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα γεγονός που έλαβε χώρα στο Ντέρρυ της Βόρειας Ιρλανδίας, στις 30 Ιανουαρίου 1972.

Σε μια πορεία διαμαρτυρίας που οργανώθηκε από την Ένωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της Βόρειας Ιρλανδίας, για την κατάσταση που επικρατούσε στη Βόρεια Ιρλανδία σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, στην περιοχή Μπόγκσαϊντ, 26 άτομα πυροβολήθηκαν από τα μέλη του 1ου Τάγματος του Βρετανικού Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών, του οποίου ηγούνταν ο Συνταγματάρχης Ντέρεκ Ουίλφορντ και ο υποδιοικητής (αργότερα Στρατηγός) Μάικ Τζάκσον. 13 άνθρωποι, 6 εκ των οποίων ήταν ανήλικοι, πέθαναν αμέσως, ενώ άλλος ένας πέθανε ύστερα από 4½ μήνες υποκύπτοντας στα τραύματά του. Δύο άτομα τραυματίστηκαν από οχήματα του στρατού. Πολλοί μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένων και δημοσιογράφων, πιστοποιούν ότι όλοι όσοι πυροβολήθηκαν ήταν άοπλοι. Πέντε από εκείνους πυροβολήθηκαν στην πλάτη.

38 χρόνια αργότερα, στις 15 Ιουνίου 2010^[1][2][3], δημοσιοποιήθηκε το επίσημο πόρισμα για τα γεγονότα της Ματωμένης Κυριακής, μετά από μακρόχρονη και ενδελεχή έρευνα υπό την εποπτεία του πρώην δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου, Λόρδου Σεβίλ του Νιούντιγκεϊτ (Έκθεση Σεβίλ). Σύμφωνα με την Έκθεση, κανένα από τα θύματα δεν έφερε την παραμικρή ευθύνη, ενώ τα γεγονότα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν δικαιολογημένα. Κανένα από τα θύματα δεν συνιστούσε απειλή ή έκανε κάτι που θα δικαιολογούσε τους πυροβολισμούς, ενώ κάποια από αυτά και τους τραυματίες έφευγαν ή βοηθούσαν άλλους τραυματίες την ώρα των πυροβολισμών. Ο στρατός ήταν αυτός που άνοιξε πυρ απροειδοποίητα και χωρίς να υπάρχει πριν κάποια πράξη εναντίον του (είτε βομβιστική επίθεση, είτε λιθοβολισμός). Κάποιοι από τους στρατιώτες δήλωσαν ψέματα σχετικά με τα γεγονότα. Η βρετανική κυβέρνηση μέσω του ίδιου του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον ζήτησε επίσημα συγγνώμη για το γεγονός.

Οι νεκροί

Μνημείο της Ματωμένης Κυριακής στο Ντέρι

• Τζον (Τζάκι) Ντάντι (17).
• Πάτρικ Τζόζεφ Ντόχερτι (31).
• Μπέρναρντ ΜακΓκίγκαν (41).
• Χιουζ Πίους Γκλίμουρ (17).
• Κέβιν ΜακΕλχίνεϊ (17).
• Μάικλ Γ. Κέλλι (17).
• Τζον Πίους Γιανγκ (17).
• Γουίλιαμ Νόελ Νας (19).
• Μάικλ Μ. ΜακΝτέιντ (20).
• Τζέιμς Τζόζεφ Ρέι (22).
• Τζέραλντ Ντόναγκι (17).
• Τζέραλντ (Τζέιμς) ΜακΚίνεϊ (34).
• Γουίλιαμ Α. ΜακΚίνεϊ (27).
• Τζον Τζόνσον (59).

Η Ματωμένη Κυριακή στην σύγχρονη τέχνη

Για το γεγονός αυτό το 1983 οι U2 έγραψαν το τραγούδι διαμαρτυρίας Sunday, Bloody Sunday. Επίσης ο Τζων Λένον στο άλμπουμ, Some Time In New York City, το τραγούδι Sunday, Bloody Sunday, αλλά και το τραγούδι The Luck of the Irish με περιεχόμενο πιο γενικό, σχετικά με το ιρλανδικό ζήτημα. Ο Πωλ Μακάρτνεϋ, λίγο μετά το γεγονός, έβγαλε το single Give Ireland Back to the Irish που όμως λογοκρίθηκε από το BBC, και ο Κρίστι Μουρ το τραγούδι Minds Locked Shut. Ακόμα έχουν γυριστεί και δύο ταινίες για την τηλεόραση, το 2002 (Bloody Sunday και Sunday). Ο Ιρλανδός ποιητής Σέιμους Χίνι, βραβευμένος με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1995, έχει επίσης ασχοληθεί με το γεγονός, στο ποίημα του Casualty.

Δείτε επίσης

• Ματωμένη Παρασκευή (1972)

Παραπομπές

1. Bloody Sunday report published, ΒΒC
2. Inquiry finds soldiers lost 'self control', The Irish Times
3. Ο στρατός ήταν αποκλειστικά υπεύθυνος για τη Ματωμένη Κυριακή, Ελευθεροτυπία