Λόρδος Τζιμ

Λόρδος Τζιμ

Συγγραφέας	Τζόζεφ Κόνραντ
Τίτλος	Lord Jim
Γλώσσα	Αγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1900
Τόπος	Ασία
Βραβεία	Τα 100 βιβλία του Αιώνα
LC Class	OL38684W
LΤ ID	15933
BL Class	2110
Πρώτη έκδοση	Blackwood's Magazine
Προηγούμενο	Η καρδιά του σκότους
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Λόρδος Τζιμ (αγγλικός τίτλος: Lord Jim) είναι μυθιστόρημα του Τζόζεφ Κόνραντ που δημοσιεύτηκε αρχικά σε συνέχειες σε περιοδικό από τον Οκτώβριο του 1899 έως τον Νοέμβριο του 1900 και δημοσιεύθηκε στο τέλος της ίδιας χρονιάς. Η εγκατάλειψη ενός επιβατηγού πλοίου από το πλήρωμά του, οδηγεί στην καταδίκη του νεαρού Βρετανού ναυτικού Τζιμ. Το μυθιστόρημα ακολουθεί τις μεταγενέστερες προσπάθειές του να συμβιβαστεί με τον εαυτό του και το παρελθόν και να αναζητήσει τη λύτρωση και την αποδοχή.^[1]

Το μυθιστόρημα είναι εμπνευσμένο από τη δραματική ιστορία του πλοίου Τζέντα, το οποίο εγκαταλείφθηκε από τον καπετάνιο του ενώ κινδύνευε να βυθιστεί, το 1880. Ο Κόνραντ πληροφορήθηκε αυτή την ιστορία μετά την άφιξή του στη Σιγκαπούρη το 1883.

Το βιβλίο έχει καταταχθεί στην 75η θέση στα 100 βιβλία του Αιώνα μετά από έρευνα της γαλλικής εφημερίδας Le Monde.

Υπόθεση

Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται γύρω στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Τζιμ είναι ένας νεαρός Βρετανός από καλή οικογένεια, λάτρης της ναυτικής λογοτεχνίας, που ονειρεύεται να γίνει ήρωας των θαλασσών με μεγάλα κατορθώματα. Μετά από δύο χρόνια εκπαίδευσης, εντάσσεται στο εμπορικό ναυτικό. Σε μια σφοδρή καταιγίδα τραυματίζεται και αναγκάζεται να παραμείνει σε ένα λιμάνι στην Ερυθρά Θάλασσα μέχρι να αναρρώσει.

Όταν συνέρχεται, προσλαμβάνεται ως αξιωματικός στο Πάτνα, ένα παλιό ατμόπλοιο που μεταφέρει 800 μουσουλμάνους προσκυνητές για το ετήσιο ισλαμικό προσκύνημα χατζ στη Μέκκα. Μετά από μερικές ημέρες ομαλής πλεύσης, έχουν ένα ατύχημα και ο καπετάνιος Γκούσταβ πιστεύει ότι το πλοίο υπέστη σοβαρές ζημιές και θα βυθιστεί άμεσα. Έτσι, ο καπετάνιος μαζί με τρεις μηχανικούς αποφασίζουν να εγκαταλείψουν το πλοίο, αφήνοντας τους προσκυνητές στην τύχη τους. Ο Τζιμ θέλει πραγματικά να μείνει στο πλοίο και να επιβιβάσει τους επιβάτες στις σωστικές λέμβους, εκτελώντας το καθήκον του, αλλά την τελευταία στιγμή δειλιάζει και επιβιβάζεται και ο ίδιος στη βάρκα με το υπόλοιπο πλήρωμα. Ωστόσο, η Πάτνα δεν βυθίζεται. Όταν φτάνουν στο λιμάνι, μαθαίνουν ότι το πλοίο και οι επιβάτες του μεταφέρθηκαν με ασφάλεια από πλοίο του γαλλικού πολεμικού ναυτικού. Ενώ ο καπετάνιος και οι τρείς μηχανικοί φεύγουν από την πόλη πριν συγκληθεί το δικαστήριο, ο Τζιμ είναι το μόνο μέλος του πληρώματος που έχει απομείνει για να καταθέσει και ο μόνος που αναλαμβάνει την ευθύνη. Το δικαστήριο του αφαιρεί την άδεια αξιωματικού.^[2]

Στο δικαστήριο συναντά τον καπετάνιο Τσαρλς Μάρλοου, με τον οποίο γίνονται φίλοι. Ο Μάρλοου προσπαθεί να του βρει δουλειά ως βοηθός σε διάφορους γνωστούς του. Ο Τζιμ προσπαθεί να μείνει άγνωστος, αλλά όποτε το παρελθόν του έρχεται στο φως και έρχεται αντιμέτωπος με υπαινιγμούς ή καταστάσεις που του υπενθυμίζουν την άνανδρη συμπεριφορά του, εγκαταλείπει τη δουλειά και προχωρά όλο και πιο βαθιά στην Άπω Ανατολή. Η ντροπή του τον ακολουθεί σαν σκιά. Τέλος, ένας φίλος του Μάρλοου, ο πλούσιος έμπορος Στάιν, προτείνει στον Τζιμ να τον προσλάβει ως εκπρόσωπό του στον εμπορικό σταθμό στο Πατουζάν, μια (φανταστική) απομακρυσμένη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας χωρίς επαφή με τον εξωτερικό πολιτισμό που κατοικείται από Μαλαίους και Μπούγκις και όπου το παρελθόν του Τζιμ μπορεί να παραμείνει μυστικό.

Ο Τζιμ καταφέρνει να κερδίσει τον σεβασμό του λαού, τους απαλλάσσει από τις λεηλασίες του ληστή Σαρίφ Άλι και τους προστατεύει από τον διεφθαρμένο τοπικό αρχηγό της Μαλαισίας Ράτζα Τούνκου Αλάνγκ. Δημιουργεί έναν σταθερό σύνδεσμο με τον Ντόραμιν, αρχηγό της κοινότητας και φίλο του Στάιν, και τον γιο του Ντέιν Γουόρις. Για τη δράση του, οι άνθρωποι τον αποκαλούν Τουάν Τζιμ ή Λόρδο Τζιμ. Κερδίζει επίσης την αγάπη της Τζιούελ, μιας νεαρής μιγάδας, και είναι «ικανοποιημένος… σχεδόν». Ο Μάρλοου επισκέπτεται το Πατουζάν μια φορά, δύο χρόνια μετά την άφιξη του Τζιμ, και βλέπει την επιτυχία του.

Ωστόσο, σύντομα ξετυλίγεται η τραγωδία: Μια μέρα, ένας Βρετανός πειρατής ονόματι Τζέντλεμαν Μπράουν επιτίθεται στο Πατουζάν αναζητώντας προμήθειες. Μετά από μια συμπλοκή με τους πειρατές, ο Μπράουν και η συμμορία του εκδιώκονται και καταφεύγουν στην κορυφή ενός λόφου από όπου διαπραγματεύονται με τον Τζιμ τη φυγή τους. Ο Ντόραμιν θεωρεί τη διαφυγή του Μπράουν ως προδοσία εκ μέρους του Τζιμ. Ακόμη χειρότερα: φεύγοντας, ο Μπράουν διατάζει μια εκδικητική επίθεση στους υπερασπιστές του χωριού, στην οποία σκοτώνεται ο Ντέιν Γουόρις, ο γιος του Ντόραμιν. Ο Τζιμ, στοιχειωμένος από το λάθος του στην Πάτνα και τα ανεκπλήρωτα όνειρά του για ηρωισμό, αποφασίζει να πάει στο στρατόπεδο του Ντόραμιν, ώστε ο τελευταίος να τον σκοτώσει και να εξιλεωθεί επιτέλους για την αμαρτία του.^[3]

Μετά τον θάνατο του Τζιμ, ο Μάρλοου ανασυνθέτει την ιστορία του φίλου του από διαφορετικές αφηγήσεις και συνομιλίες με όσους τον γνώριζαν.^[4]

Αφηγηματικό ύφος

Το μυθιστόρημα — προδρομικό έργο του μοντερνισμού — είναι αξιοσημείωτο για τη χρήση διαφορετικών, ένθετων αφηγηματικών προοπτικών. Αρχίζει με μια αφήγηση από έναν παντογνώστη αφηγητή, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του παρουσιάζεται ως μια ιστορία που διηγήθηκε ο Τσαρλς Μάρλοου σε ομάδα ακροατών. Μέσα στην ιστορία του, ο Μάρλοου αναπαράγει με μεγάλη λεπτομέρεια τις συνομιλίες του με τον Τζιμ. Αναφέρει επίσης μια συνομιλία με ένα μέλος του πληρώματος του γαλλικού πλοίου που ρυμούλκησε το Πάτνα μετά το ατύχημα. Ο Μάρλοου συναντά επίσης τον ετοιμοθάνατο πειρατή Μπράουν στην Μπανγκόκ και ακούει την ιστορία από την οπτική γωνία του Μπράουν. Το τέλος αναφέρεται σε μια επιστολή του Μάρλοου. ^[5]

Αυτές οι διαφορετικές οπτικές γωνίες μέσα από τις οποίες προβάλλονται τα γεγονότα της ιστορίας, σε μη γραμμική αφήγηση, οδηγούν τον αναγνώστη να κατανοήσει μόνος του την ψυχολογική κατάσταση του Τζιμ και απαιτούν ανασύσταση της χρονολογικής σειράς.

Ο Τσαρλς Μάρλοου είναι επίσης ο αφηγητής σε τρία άλλα έργα του Κόνραντ: Τα νιάτα (1898), Η καρδιά του σκότους (1902) και Παιχνίδι τύχης (1913).

Διασκευές

Τρέιλερ της ταινίας του 1965

Το βιβλίο έχει διασκευασθεί δύο φορές σε ταινία:

• 1925: Λόρδος Τζιμ, σε σκηνοθεσία Βίκτορ Φλέμινγκ.
• 1965: Λόρδος Τζιμ, σε σκηνοθεσία Ρίτσαρντ Μπρουκς και πρωταγωνιστή τον Πήτερ Ο' Τουλ στον ρόλο του Τζιμ.^[6]

Διασκευάστηκε επίσης στα ελληνικά Κλασσικά Εικονογραφημένα.^[7]

Μετάφραση στα ελληνικά

• Λόρδος Τζιμ, μετάφραση: Δέσποινα Κερεβάντη και Γιάννης Βαλούρδος, εκδόσεις Γράμματα, 1989 ^[8]

Παραπομπές

1. . «blinkist.com/en/books/lord-jim-en». 
2. . «sparknotes.com/lit/lordjim/summary/». 
3. . «cliffsnotes.com/literature/l/lord-jim/book-summary». 
4. . «study.com/academy/lesson/lord-jim-by-conrad-summary-lesson». 
5. . «litcharts.com/lit/lord-jim/summary». 
6. . «imdb.com/Λόρδος Τζιμ/Original title: Lord Jim/1965». 
7. . «politeianet.gr/books/conrad-joseph-atlantis-o-lordos-tzim-». 
8. . «politeianet.gr/books/conrad-joseph-grammata-lordos-tzim».