Επί εποχής Μπρέζνιεφ, η Σοβιετική Ένωση απομακρύνθηκε από τις πολιτικές του Χρουστσόφ και προσέγγισε ξανά τη σταλινική θεωρία. Ο ίδιος ο Μπρέζνιεφ ενθάρρυνε ιδιαίτερα τη λατρεία προς το πρόσωπό του και ενέτεινε την προπαγάνδα.
Η Σοβιετική Ένωση άρχισε επίσης να επεμβαίνει στο εσωτερικό άλλων κομουνιστικών κρατών-δορυφόρων, καταστέλλοντας τον Αύγουστο του 1968 την εξέγερση της Πράγας στην Τσεχοσλοβακία και εγκαθιστώντας εκεί το καθεστώς του Γκούσταβ Χούζακ. Το 1979, η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στο Αφγανιστάν με πολυάριθμα στρατεύματα και εγκαθίδρυσε εκεί κομουνιστικό καθεστώς. Η αντίδραση, ωστόσο των φανατικά αντικομουνιστών μουσουλμάνων μουτζαχεντίν, οι οποίοι μάλιστα εξοπλίζονταν από τις Η.Π.Α. ήταν ιδιαίτερα σφοδρή και ο σοβιετικός στρατός αντιμετώπισε απρόσμενες δυσκολίες. Η Σοβιετική Ένωση κατάφερε να εγκαθιδρύσει μία κομουνιστική κυβέρνηση, αλλά ο σφοδρός ανταρτοπόλεμος είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου ατόμων και μία φανερή ήττα για τη Σοβιετική Ένωση.
Τα χρόνια διακυβέρνησης του Μπρέζνιεφ σε οικονομικό επίπεδο αποκαλούνται τα "χρόνια της αποτελμάτωσης", περίοδος κατά την οποία παρατηρήθηκε μία συνεχής παρακμή στην οικονομία της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Μπρέζνιεφ παραχώρησε μία σχετική αυτονομία στις κρατικές επιχειρήσεις, καθώς επέτρεψε να καθορίζουν οι ίδιες το ύψος της παραγωγής τους και την τιμολόγηση των προϊόντων τους, πάντοτε όμως στο πλαίσιο των πενταετών προγραμμάτων παραγωγής και τον προϋπολογισμό του κράτους. Ο Μπρέζνιεφ προσπάθησε να έρθει σε συνεννόηση με τη Δύση και αυτή η πολιτική πέτυχε εν μέρει, καθώς στη δεκαετία του 1970 παρατηρήθηκε ύφεση του Ψυχρού Πολέμου, το λεγόμενο δόγμα κατευνασμού (detente). Παράλληλα, η Σοβιετική Ένωση άρχισε να παρουσιάζει ελλείψεις στην τεχνολογική πρόοδο σε σχέση με τη Δύση και το τεχνολογικό χάσμα άρχισε να γίνεται χαώδες.
Ο συντηρητισμός του Μπρέζνιεφ δεν επέτρεψε την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Μπρέζνιεφ επίσης δεν πήρε αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, η οποία εξελίχτηκε σε μείζον πρόβλημα. Οι στρατιωτικές δαπάνες καταλάμβαναν ετησίως το 12,5% του Α.Ε.Π. της Σοβιετικής Ένωσης, λόγω του στρατιωτικού παρεμβατισμού της Σοβιετικής Ένωσης και του ανταγωνισμού με τις Η.Π.Α.
Το 1975, ο Μπρέζνιεφ υπέστη σοβαρή καρδιακή προσβολή λόγω της αρτηριοσκλήρωσης από την οποία έπασχε και άρχισε να προκύπτει το πρόβλημα της διαδοχής του, καθώς από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, η ανώτατη ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης αποτελούταν από ηλικιωμένους άνδρες άνω των 70 ετών, οι περισσότεροι εκ των οποίων αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως και ο Μπρέζνιεφ. Ο Μπρέζνιεφ λέγεται ότι δεν ασκούσε πραγματική εξουσία τα τελευταία έτη της ζωής του, καθώς οι συνεργάτες του είχαν επιδοθεί σε έναν αγώνα εξουσίας για τη διαδοχή του. Ο Μπρέζνιεφ απεβίωσε στις 10 Νοεμβρίου 1982 από έμφραγμα του μυοκαρδίου σε ηλικία 75 ετών και τάφηκε με όλες τις πρέπουσες τιμές ενός αρχηγού κράτους. Ο Γιούρι Αντρόπωφ, τέως διοικητής των μυστικών υπηρεσιών (ΚGB) τον διαδέχτηκε στην ηγεσία του Κομουνιστικού Κόμματος αν και ήταν και αυτός ηλικιωμένος και άρρωστος.
Απεικονίσεις του Λεονίντ Μπρέσνιεφ
Τέχνη
Το πασίγνωστο γκράφιτι του 1990 στο τείχος του Βερολίνου με τίτλο Θεέ μου, βοήθησε με να επιζήσω από αυτόν τον θανάσιμο έρωτα απεικονίζει τον Μπρέσνιεφ να φιλάει περιπαθώς στο στόμα τον πρώην αρχιγραμματέα της Ανατολικής ΓερμανίαςΈριχ Χόνεκερ. Το έργο βασίστηκε σε πραγματικό φιλί στο στόμα που αντάλλαξαν οι δύο ηγέτες στις 7 Οκτωβρίου το 1979 στο ανατολικό Βερολίνο για τον εορτασμό της επετείου της εγκαθίδρυσης του κομμουνισμού στην Ανατολική Γερμανία.[7]
Ο Μπρέσνιεφ είναι ένας από τους χαρακτήρες στη σουηδική κωμικήπεριπέτεια του 2016 Ο εκατοντάχρονος που δεν πλήρωσε τον λογαριασμό και εξαφανίστηκε με θέμα τις περιπέτειες ενός ηλικιωμένου που κάνει τον γύρο της Ευρώπης ψάχνοντας μια χαμένη ρωσική συνταγή.[9]
Μεταξύ των χαρακτήρων στη γαλλοβρετανική πολιτική σάτιρα του 2017 Ο θάνατος του Στάλιν με θέμα τον αγώνα για τη διαδοχή του Ιωσήφ Στάλιν στην ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης, είναι και ο Μπρέσνιεφ. Τον ρόλο ερμηνεύει ο Τζέραλντ Λεπκόφσκι.[10]
Μουσική
Στο βίντεο κλιπ του αγγλικού ροκ συγκροτήματος Killing Joke για το τραγούδι τους "Eighties", παρεμβάλλονται πλάνα αρχείου στα οποία εμφανίζεται, μεταξύ άλλων πολιτικών της δεκαετίας του 1980, ο Λεονίντ Μπρέσνιεφ.[11]
Leonid Breschnew. Umriß seines Lebens. Mit einem Vorwort von Leonid Breschnew. Verfasst unter der Schirmherrschaft der Akademie der Wissenschaften der UdSSR. Bertelsmann, München 1978, ISBN 3-570-00408-2
Dmitri Wolkogonow: Die sieben Führer. Societätsverlag, Frankfurt 2001, ISBN 3-7973-0774-8
Michel Tatu: Macht und Ohnmacht im Kreml. Von Chruschtschow zur kollektiven Führung. Ullstein, Frankfurt 1967
Merle Fainsod: Wie Russland regiert wird, Kiepenheuer & Witsch, Köln/Berlin 1965
Reinhard und Kathrin Meier: Sowjetrealität in der Ära Breschnew. Seewald, Stuttgart 1980, ISBN 3-512-00612-4
Göttinger Arbeitskreis: Die Sowjetunion im Übergang von Breschnew zu Andropow. Duncker und Humblot, Berlin 1984, ISBN 3-428-05529-2
Michael Voslensky: Sterbliche Götter. Die Lehrmeister der Nomenklatura. Ullstein, Frankfurt/Berlin 1991, ISBN 3-548-34807-6
Lothar Kölm (Hrsg.): Kremelchefs - Politisch-biographische Skizzen von Lenin bis Gorbatschow. Dietz, Berlin 1991, ISBN 3-320-01697-0.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Leonid Brezhnev στο Wikimedia Commons
Η τράπεζα δεδομένων RussGUS έχει άνω των 1660 επιβεβαιωμένων δημοσιευμάτων.