Ο κομήτης του Χάλεϋ είναι περιοδικός κομήτης που κάνει την εμφάνισή του στην περιοχή της Γης κάθε 75 με 76 χρόνια.[2] Είναι ο μόνος κομήτης που μπορεί να παρατηρηθεί με γυμνό μάτι και δύο φορές σε μια ανθρώπινη ζωή. Άλλοι κομήτες είναι πολύ πιο φωτεινοί και θεαματικοί αλλά περνάνε κοντά στην γη ή είναι ορατοί από αυτήν μια φορά κάθε μερικές χιλιάδες χρόνια.
Έχουν βρεθεί στην Κίνα καταγεγραμμένες παρατηρήσεις του κομήτη του Χάλεϋ από το 240 π.Χ., ενώ πιθανότατα καταγράφηκε από τους Αρχαίους Έλληνες το 467 π.Χ.[3] Μελετήθηκε εκτενώς για πρώτη φορά και πήρε το όνομά του, το 1682, από τον Έντμουντ Χάλλεϋ, Άγγλο μαθηματικό και αστρονόμο, ο οποίος προσδιόρισε την τροχιά του. Έχει αμφισβητηθεί η θεωρία ότι ο κομήτης Χάλεϋ ήταν το Άστρο που οδήγησε τους τρεις Μάγους στην Βηθλεέμ όταν γεννήθηκε ο Ιησούς.[4][5][6]
Είναι διάσημος για την εμφάνισή του στις 28 Μαΐου 1910, όταν ο πυρήνας του πέρασε από τη Γη σε απόσταση 22,4 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από την επιφάνειά της.[7] Οι άνθρωποι σε παγκόσμια κλίμακα είχαν πανικοβληθεί επειδή είχε μαθευτεί από τις εφημερίδες ότι η Γη επρόκειτο να βρεθεί μέσα στα αέρια της ουράς του κομήτη, όπως και έγινε στις 19 Μαΐου 1910,[8][9] και είχε κυκλοφορήσει η φήμη ότι το υδροκυάνιο που είχε ανακαλυφθεί στην ουρά του κομήτη μπορεί να αφανίσει κάθε μορφή ζωής στον πλανήτη, αν και φυσικά το αέριο ήταν τόσο αραιό που δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος. Ο πανικός όμως, ήταν τέτοιος που κάποιοι τότε σε αρκετές χώρες άρχισαν να αγοράζουν από διάφορους απατεώνες μάσκες αερίων και «χάπια προστασίας από τον κομήτη» και «ομπρέλες προστασίας από τον κομήτη», ενώ άλλοι κλείστηκαν στα σπίτια τους και έφραξαν ερμητικά τις πόρτες και τα παράθυρα.[10]
Η προσέγγιση του 1986
Ο κομήτης του Χάλεϋ στην πλησιέστερη προσέγγιση της διαστημικής συσκευής Giotto, στις 14 Μαρτίου 1986.
Ο κομήτης εμφανίστηκε 75 χρόνια μετά, το 1985 - 1986, και στις αρχές του 1986 έλαβε χώρα το προηγούμενο περιήλιό του. Ωστόσο, στην προσέγγιση του 1986 δεν ήταν τόσο έντονα ορατός από τη Γη όσο ήταν όλες τις άλλες φορές στο παρελθόν, καθώς η κοντινότερη προσέγγιση ήταν στα 90 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, και μάλιστα ειδικά στο βόρειο ημισφαίριο ήταν ελάχιστα ορατός. Από την άλλη όμως, για πρώτη φορά οργανώθηκαν αποστολές ερευνητικών διαστημικών συσκευών από διάφορες χώρες για να παρατηρήσουν το κομήτη καθώς αυτός πλησίαζε προς τον Ήλιο, και μάλιστα μία από αυτές, το Giotto του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), κατάφερε να φωτογραφήσει τον πυρήνα του σε απόσταση μόλις 596 χιλιομέτρων στις 14 Μαρτίου 1986. Αντιθέτως, το σχέδιο της NASA να εκτοξεύσει έναν δορυφόρο παρακολούθησης του κομήτη, ο οποίος επρόκειτο να τεθεί σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη από το Διαστημικό Λεωφορείο Τσάλεντζερ με την πτήση STS-51-L, κατέληξε σε τραγωδία, όταν στις 28 Ιανουαρίου 1986 Τσάλεντζερ διαλύθηκε 73 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευσή του, με συνέπεια τον θάνατο και των επτά μελών του πληρώματος, συμπεριλαμβανομένης μιας δασκάλας.
Οι επόμενες προσεγγίσεις
Το επόμενο περιήλιο του κομήτη αναμένεται στις 28 Ιουλίου του 2061 και θα φαίνεται πολύ πιο φωτεινός από τη Γη τότε,[11] ενώ το μεθεπόμενο περιήλιο θα λάβει χώρα στις 27 Μαρτίου 2134 και θα φαίνεται ακόμα φωτεινότερος από τη Γη.
↑Ridpath, Ian (1985). «Through the comet's tail». Revised extracts from "A Comet Called Halley" by Ian Ridpath, published by Cambridge University Press in 1985. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2011.
