Έντμουντ Χάλλεϋ

Έντμουντ Χάλλεϋ
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Edmond Halley (Αγγλικά)
Γέννηση	8  Νοεμβρίου 1656[1][2][3] Haggerston
Θάνατος	25  Ιανουαρίου 1742[4] Γκρίνουιτς
Υπηκοότητα	Βασίλειο της Αγγλίας και Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας
Σπουδές	Σχολείο Σέιντ Πολ, Κολλέγιο Κουήνς και Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Γνωστός για	Astronomiae cometicae synopsis και Halley's method
Σύζυγος	Mary Tooke
Βραβεύσεις	Εταίρος της Βασιλικής Εταιρίας
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέας	γεωφυσική, μετεωρολογία, δημογραφία, μαθηματικός, μετεωρολόγος, φυσικός, αστρονομία και αστρονόμος
Αξίωμα	Βασιλικός Αστρονόμος της Μεγάλης Βρετανίας (1720, 1742) και Savilian Professor of Geometry (1704, 1742)
Ιδιότητα	μαθηματικός, γεωφυσικός, αστρονόμος, μετεωρολόγος, χαρτογράφος, φιλόσοφος, φυσικός, διδάσκων πανεπιστημίου και κλιματολόγος
Διδακτορικός καθηγητής	Τζον Φλάμστηντ και Ρόμπερτ Χουκ
Φοιτητές του	James Pound
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Έντμουντ Χάλλεϋ ή Εδμόνδος Χάλλεϋ (αγγλικά: Edmond Halley‎‎, αναφέρεται και ως Έντμουντ Χάλεϋ) ήταν Άγγλος μαθηματικός και αστρονόμος (8 Νοεμβρίου 1656 - 14 Ιανουαρίου 1742).^[5][6]

Βιογραφία

Το 1678 δημοσίευσε κατάλογο με 341 αστέρες του νοτίου ουράνιου ημισφαιρίου,^[7] τη θέση των οποίων και παρατήρησε κατά την υπηρεσία του στην Αγία Ελένη, καθώς και τη διάβαση του πλανήτη Ερμή προ του δίσκου του Ήλιου το 1677.^[8][9] Ο Χάλλεϋ είναι ο πρώτος που διαπίστωσε ότι οι αστέρες δεν διατηρούν σταθερή μεταξύ τους θέση και ότι καθένας εξ αυτών έχει δική του κίνηση, επιβεβαιώνοντας εκείνες των Λαμπάδιου, Σείριου και Αρκτούρου.^[10]

Μελέτησε επίσης τον γήινο μαγνητισμό,^[11] τη διανομή των ανέμων στην επιφάνεια της Γης^[12] καθώς και το φαινόμενο των παλιρροιών.^[13] Το 1703 ανέλαβε την έδρα των Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης όπου και μεταξύ των ετών 1710-1712 χάρις των γνώσεών του στην ελληνική, λατινική, εβραϊκή και αραβική γλώσσα εξέδωσε τα συγγράμματα του Απολλώνιου του Περγαίου εκ των οποίων τα 4 πρώτα βιβλία εσώθηκαν στην ελληνική, τα 3 επόμενα μόνο στην αραβική, ενώ το τελευταίο αποκατέστησε ο ίδιος.

Υπήρξε μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου από το 1678. Το δε 1720 διορίσθηκε διευθυντής στο Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς.

Δείτε επίσης

• Με το όνομά του φέρεται σχετικός κομήτης που είχε ενσπείρει πανικό τη νύχτα της 19 Απριλίου του 1910 παρόλο ότι από το 467 π.Χ. μέχρι και το 1910 είχαν εξακριβωθεί 29 εμφανίσεις.

Παραπομπές

1. «Oxford Dictionary of National Biography» (Αγγλικά) Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004. 12011.
2. MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
3. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Edmond-Halley. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. astro.uni-bonn.de/~pbrosche/persons/pers_halley.html. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2024.
5. Η πηγή των ημερομηνιών γέννησης και θανάτου είναι μία βιογραφία του Έντμουντ Χάλλεϋ που γράφτηκε σύντομα μετά τον θάνατό του: Biographia Britannica. 4. 1757, σσ. 2494–2520. «On his tombstone at Lee near Greenwich his year of birth and his year of death were inscribed as follows: Natus est A.C. MDCLVI. Mortuus est A.C. MDCCXLI. Before 1752 the Julian calendar was used in England. Also, the year began on 25 March.». 
6. Wolfgang R. Dick. «Halley, Edmond». astro.uni-bonn.de. 
7. BBC. «Edmond Halley (1656–1742)». Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2017. 
8. Kanas, Nick (2012). Star Maps: History, Artistry, and Cartography (2η έκδοση). Chichester, U.K.: Springer. σελ. 123. ISBN 978-1-4614-0917-5. 
9. Hughes, David W.; Green, Daniel W. E. (January 2007). «Halley's First Name: Edmond or Edmund». International Comet Quarterly (Harvard University) 29: 202. Bibcode: 2007ICQ....29....7H. http://www.icq.eps.harvard.edu/hughes_icq29_7t14.pdf. 
10. Holberg, Jay B. (2007). Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky. Chichester, UK: Praxis Publishing. σελίδες 41–42. ISBN 978-0-387-48941-4. 
11. «10 Illuminating Facts about the Northern Lights». Oceanwide Expeditions. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018. 
12. Halley E. (1686), "An Historical Account of the Trade Winds, and Monsoons, Observable in the Seas between and Near the Tropicks, with an Attempt to Assign the Phisical Cause of the Said Winds", Philosophical Transactions, 16:153–168
13. Sagan, Carl· Druyan, Ann (1997). Comet. New York: Random House. σελ. 70. ISBN 978-0-3078-0105-0.