Η κηδεία της πριγκίπισσας Νταϊάνας ξεκίνησε το Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 1997 στις 9:08στο Λονδίνο, όταν η καμπάνα του Αβαείου του Γουέστμινστερ άρχισε να χτυπά για να σηματοδοτήσει την αναχώρηση του κορτεζιού από το Παλάτι του Κένσινγκτον. Το φέρετρο μεταφέρθηκε από το παλάτι σε μια άμαξα από αναβάτες του King's Troop και συνοδευόταν από έφιππη αστυνομία κατά μήκος του Χάιντ Παρκ στο παλάτι του Αγίου Ιακώβου, όπου το σώμα της Νταϊάνας παρέμεινε για πέντε ημέρες πριν μεταφερθεί στο παλάτι του Κένσινγκτον. [1] Η σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου στην κορυφή του παλατιού κυμάτιζε μεσίστια. [2] Η επίσημη τελετή πραγματοποιήθηκε στο Αββαείο του Γουέστμινστερ στο Λονδίνο και ολοκληρώθηκε στον χώρο ανάπαυσης στο Άλθορπ. [3]
Δύο χιλιάδες άτομα παρακολούθησαν την τελετή στο Αβαείο του Γουέστμινστερ [4] ενώ το βρετανικό τηλεοπτικό κοινό ήταν 32.10 εκατομμύρια κατά μέσο όρο, ένα από τα υψηλότερα νούμερα τηλεθέασης ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Υπολογίζεται ότι 2 έως 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι παρακολούθησαν το γεγονός παγκοσμίως, [5][6][7] καθιστώντας το ένα από τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά γεγονότα στην ιστορία.
Κηδεία
Το φέρετρο της Νταϊάνας, ντυμένο με το βασιλικό θυρεό με περίγραμμα ερμίνας (δηλαδή το πρότυπο των Άλλων Μελών), μεταφέρθηκε στο Λονδίνο από το Νοσοκομείο Σαλπετριέρ, μέσω της αεροπορικής βάσης Βελιζί-Βιλακουμπλαί στον σταθμό της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας RAF Northolt από τον πρώην σύζυγο της Νταϊάνας, Κάρολο, τότε Πρίγκιπα της Ουαλίας, και τις δύο αδερφές της στις 31 Αυγούστου 1997. [8] Αφού μεταφέρθηκε σε ιδιωτικό νεκροτομείο, τοποθετήθηκε στο Βασιλικό Παρεκκλήσι, στο Παλάτι του Αγίου Ιακώβου, και αργότερα μεταφέρθηκε στο Παλάτι του Κένσινγκτον το βράδυ πριν από την κηδεία. [8]
Το σχέδιο κηδείας για τη Βασιλομήτωρα, με την κωδική ονομασία Επιχείρηση Γέφυρα Τέι, είχε δοκιμαστεί για 22 χρόνια και χρησιμοποιήθηκε ως βάση για την κηδεία της Νταϊάνας. [9] Ωστόσο, η εκδήλωση δεν ήταν μια κρατική κηδεία . Αντίθετα, ήταν μια βασιλική τελετουργική κηδεία που περιελάμβανε βασιλικές δοξασίες και αγγλικανική νεκρική λειτουργία. [10] Μια μεγάλη έκθεση λουλουδιών τοποθετήθηκε στις πύλες του παλατιού του Κένσινγκτον και του παλατιού του Μπάκιγχαμ. Οκτώ μέλη των Φρουρών της Ουαλίας συνόδευσαν το φέρετρο της Νταϊάνας, ντυμένο στο βασιλικό θυρεό με περίγραμμα ερμίνας, στη διαδρομή μιας ώρας και σαράντα επτά λεπτών στους δρόμους του Λονδίνου. Πάνω από το φέρετρο υπήρχαν τρία στεφάνια με λευκά λουλούδια από τον αδελφό της, τον κόμη Σπένσερ, και τους γιους της, τον πρίγκιπα Ουίλιαμ και τον πρίγκιπα Χάρι. Στο φέρετρό της υπήρχε και ένα γράμμα από τον πρίγκιπα Χάρι που απευθυνόταν στη «Mummy». [11] Στο Παλάτι του Αγίου Ιακώβου, ο πρίγκιπας Φίλιππος, ο πρίγκιπας της Ουαλίας, οι γιοι της και ο αδερφός της ενώθηκαν για να περπατήσουν πίσω από το φέρετρο. [12]
Πεντακόσιοι εκπρόσωποι διαφόρων φιλανθρωπικών οργανώσεων με τις οποίες είχε συμμετάσχει η πριγκίπισσα ενώθηκαν από πίσω τους. [13] Ο Άλαστερ Κάμπελ αργότερα αποκάλυψε στα ημερολόγιά του ότι η κυβέρνηση και η βασιλική οικογένεια φοβούνταν για την ασφάλεια του πρίγκιπα Καρόλου, πιστεύοντας ότι θα δεχόταν επίθεση από το πλήθος, έτσι εξασφάλισαν ότι θα συνοδεύεται από τους γιους του. [14][15]
Ο πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, αρχικά αντιτάχθηκε στην ιδέα να συμμετάσχουν ο Ουίλιαμ και ο Χάρι στη νεκρώσιμη ακολουθία, αλλά τελικά αποφάσισε να περπατήσει δίπλα τους, λέγοντας στους εγγονούς του «Θα περπατήσω αν περπατήσετε». [16] Ο Ουίλιαμ αργότερα περιέγραψε την εμπειρία ως «ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που έχω κάνει ποτέ» και ο Χάρι ανέφερε ότι κανένα παιδί «δεν πρέπει να του ζητηθεί να κάνει» αυτό που έκανε. Ωστόσο, ο Ουίλιαμ είδε την πράξη ως αναγκαιότητα για τη διατήρηση της «ισορροπίας μεταξύ καθήκοντος και οικογένειας» και ο Χάρι είπε ότι ήταν «πολύ χαρούμενος» που συμμετείχε στην πομπή. [17]
Στη συνέχεια, το φέρετρο πέρασε από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ όπου τα μέλη της βασιλικής οικογένειας περίμεναν έξω. Η τότε βασίλισσα Ελισάβετ Β' έσκυψε το κεφάλι της καθώς περνούσε.
Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι παρατάχθηκαν στους δρόμους του Λονδίνου και λουλούδια έπεσαν βροχή στην πομπή από τους περαστικούς. [18] Ανεγέρθηκαν δύο οθόνες για τη μετάδοση της κηδείας στο Χάιντ Παρκ. [19]
Ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι, Τζορτζ Κάρεϊ, και ο κοσμήτορας του μίστερ Ουέσλι Καρ, ήταν επίσης παρόντες στο αβαείο και παρέδωσαν την προσφορά, τις προσευχές και τον έπαινο. [24] Τη λειτουργία τραγούδησε η χορωδία του Αββαείου του Γουέστμινστερ και διηύθυνε ο οργανίστας και Άρχοντας των Χορωδιών, Μαρτίν Νέαρι. Ο οργανίστας ήταν ο Μάρτιν Μπέικερ. [24] Η μουσική πριν από τη λειτουργία περιλάμβανε τον ύμνο "Eventide", " Adagio in E ", τον ύμνο " Rhosymedre ", Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ, BWV 639, " Fantasia in C minor, BWV 537 ", " Adagio in Σολ ελάσσονα», «Συμφωνία Νο. 9», ο Κανόνας του Παχέλμπελ (που λανθασμένα αναγνωρίστηκε από τον σχολιαστή ως το Adagio του Τομάζο Αλμπινόνι) και η Παραλλαγή IX (Adagio) «Nimrod». [24] Η αγγλικανική λειτουργία άνοιξε με το παραδοσιακό τραγούδι «God Save the Queen». Η κηδεία ξεκίνησε με τη χορωδία να τραγουδά τις Funeral Sentence, που συνέθεσαν οι Ουίλιαμ Κροφτ και Χένρι Πέρσελ. Κομμάτια των Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Αντονίν Ντβόρζακ, Καμίγ Σεν-Σανς, Γκούσταβ Χολστ και άλλων συνθετών παίχτηκαν σε όλη την τελετή. [24][25][26] Οι ύμνοι ήταν I Ww to Thee, My Country, του Σέσιλ Σπρινγκ-Ράις σε μελωδία του Γκούσταβ Χολστ. The King of Love My Shepherd Is του Χένρι Μπέικερ στο τραγούδι Dominus Regit Me του Τζον Μπάκους Ντάικς, Κάνε με ένα κανάλι της ειρήνης σου στη μελωδία του Σεμπάστιαν Τεμπλ και Οδηγήστε με, ω μεγάλε Λυτρωτά, του Ουίλιαμ Γουίλιαμς στη μελωδία Cwm Rhondda του Τζον Χιουζ. [24] Το άσμα Libera me τραγουδήθηκε από τους τραγουδιστές του BBC, μαζί με τη Λιν Ντόσον, σε μελωδία από τον Τζουζέπε Βέρντι. [24]
Θεώρησα ότι ήταν πολύ σημαντικό να το προβάλλουμε από τη σκοπιά ενός έθνους. Ήθελα να το κάνω να ακούγεται σαν να το τραγουδάει μια χώρα. Από τις πρώτες δύο γραμμές που έγραψα [οι οποίες άρχιζαν με "Αντίο Τριαντάφυλλο της Αγγλίας"], τα υπόλοιπα οργανώθηκαν όπως έπρεπε.
Ο για τη συγγραφή των στίχων του "Candle in the Wind 1997"[27]
Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, ο Έλτον Τζον τραγούδησε μια διασκευή του 1997 του "Candle in the Wind", με νέους στίχους γραμμένους ως φόρο τιμής στην Νταϊάνα. Είχε επικοινωνήσει με τον συγγραφικό του συνεργάτη Μπέρνι Ταουπίν, ζητώντας του να αναθεωρήσει τους στίχους του τραγουδιού του αφιερώματος της Μέριλιν Μονρόε το 1973 "Candle in the Wind" για να τιμήσει την Νταϊάνα, και ο Ταουπίν ξανάγραψε το τραγούδι ανάλογα. [24] Μόλις ένα μήνα πριν τον θάνατο της Νταϊάνας είχε φωτογραφηθεί να παρηγορεί τον Τζον στην κηδεία του κοινού τους φίλου Τζιάνι Βερσάτσε. [28] Τα αρχεία που κυκλοφόρησαν από τα Εθνικά Αρχεία έδειξαν ότι ο κοσμήτορας του Ουέστμινστερ, Γουέσλι Καρ, είχε προσφύγει προσωπικά σε ανώτερους βοηθούς στο παλάτι για να εξασφαλίσουν την παράσταση του Τζον στην κηδεία, επιμένοντας «να συμπεριληφθεί κάτι από τον σύγχρονο κόσμο που αντιπροσώπευε η πριγκίπισσα». [29] Μια σόλο παράσταση από έναν σαξοφωνίστα είχε θεωρηθεί ως δεύτερη επιλογή. [29]
Η αδερφή της Νταϊάνας, η Σάρα Μακορκουντέιλ, έκανε την πρώτη ανάγνωση, ένα ποίημα με τίτλο Turn Again To Life από τη Μαίρη Λι Χολ, και η άλλη αδερφή της Τζέιν Φέλοους έκανε τη δεύτερη ανάγνωση, ένα ποίημα με τίτλο Time Is Take from Music and Other Poems του Χένρι βαν Ντάικ. [24] Ο αδερφός της Κάρολος έδωσε το εγκώμιο, στο οποίο επέπληξε τόσο τη βασιλική οικογένεια όσο και τον Τύπο για τη μεταχείριση της αδελφής του. [30][31] «Είναι ένα σημείο να θυμόμαστε ότι από όλες τις ειρωνείες για την Νταϊάνα, ίσως η μεγαλύτερη ήταν αυτή – ένα κορίτσι που δόθηκε το όνομα της αρχαίας θεάς του κυνηγιού ήταν, τελικά, το πιο κυνηγητό άτομο της σύγχρονης εποχής», είπε ο Σπένσερ. κατά την ομιλία του. [32]
Το «Song for Athene» του Βρετανού συνθέτη Τζων Τάβενερ, με κείμενο της μητέρας Θέκλας, ελληνορθόδοξης μοναχής, βγαλμένο από την ορθόδοξη λειτουργία και τον Άμλετ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, τραγουδήθηκε καθώς το κορτέζ της Νταϊάνας έφευγε από τον κεντρικό ναό του Αβαείου του Γουέστμινστερ. [24] Ακολούθησε μετά από σιωπή ενός λεπτού, μισοπνιχτή αλλαγή που χτυπούσε στις δέκα καμπάνες του Αβαείου. [24]
Την ίδια μέρα, τελέστηκαν εκδηλώσεις μνήμης και εκδηλώσεις προς τιμήν της πριγκίπισσας σε διάφορες πόλεις και κωμοπόλεις σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και πολλοί δρόμοι παρέμειναν έρημοι με τον πληθυσμό να παρακολουθεί την κηδεία στα σπίτια του. [33] Στο Μάντσεστερ, η εθνική σιγή ξεκίνησε με «μια βυσσινί φωτοβολίδα που εκτοξεύτηκε με όλμο από την οροφή του βικτοριανού δημαρχείου» και ολοκληρώθηκε «με το χτύπημα μιας μόνο πνιγμένης καμπάνας». Ο κόσμος συγκεντρώθηκε στην πλατεία Άλμπερτ και επισκέφτηκε το Δημαρχείο για να υπογράψει το βιβλίο συλλυπητηρίων. [33] Ο λόρδος δήμαρχος, Τζέρι Κάρολ, κατέθεσε μια ανθοδέσμη ως φόρο τιμής στην πριγκίπισσα εκ μέρους της πόλης. [33] Στο Μπόλτον πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση με παρευρισκόμενους ηγέτες από όλες τις εκκλησίες, ενώ ακολούθησε μια άλλη επιμνημόσυνη δέηση στον Καθεδρικό Ναό του Μπλάκμπερν . [33] Στο Λίβερπουλ οι άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στον Ενοριακό Ναό της Παναγίας και του Αγίου Νικολάου για να αποτίσουν τα σέβη τους. [33] Στη Σκωτία, η κηδεία μεταδόθηκε στους πενθούντες στις οθόνες που είχαν στηθεί στο Θέατρο Ρος στο Εδιμβούργο. [33] Πραγματοποιήθηκε μνημόσυνο προς τιμήν της Νταϊάνας, στην οποία χοροστάτησε ο ιερέας της Βασίλισσας στη Σκωτία, Τσαρλς Ρόμπερτσον. [33] Στο Ντέρι, ο δήμαρχος και ο αντιδήμαρχος κατέθεσαν στεφάνι στο μνημείο των πεσόντων Cenotaph στην πόλη. [33] Μεγάλα πλήθη εμφανίστηκαν στους δρόμους του Κάρντιφ για να παρακολουθήσουν την κηδεία στις οθόνες. [33] Πραγματοποιήθηκε λειτουργία στον Καθεδρικό Ναό του Λάνταφ, στην οποία συμμετείχαν 700 καλεσμένοι, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργού Εξωτερικών για την Ουαλία Ρον Ντέιβις, του λόρδου Δήμαρχου του Κάρντιφ, Μαξ Φίλιπς, καθώς και βουλευτών και εθελοντών από τις φιλανθρωπικές οργανώσεις της Νταϊάνας. [33] Τα διόδια στις Γέφυρες Σέβερν παρέμειναν κλειστά κατά τη διάρκεια της μονόλετπτης εθνικής σιγής. [33]
Η ιρλανδική εθνική σημαία κυμάτιζε επίσης μεσίστια σε όλα τα κρατικά κτίρια την ημέρα της κηδείας της Νταϊάνας. [34] Την ίδια ημέρα, πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση στον Εθνικό Καθεδρικό Ναό της Ουάσιγκτον και παρακολούθησαν 2.170 άτομα, συμπεριλαμβανομένου του Βρετανού πρεσβευτή Τζον Κερ, του πρεσβευτή των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη Μπιλ Ρίτσαρντσον και της προέδρου της εκτελεστικής επιτροπής The Washington Post Κάθριν Γκράχαμ. [35] Στην Τόνγκα, μια ομάδα θρηνητών οργάνωσε ένα παραδοσιακό ξύπνημα, ή ποτζιπότζι, μετά την κηδεία. [7] Την Κυριακή, 7 Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκε μια πρόσθετη λειτουργία για την Νταϊάνα στο Αβαείο του Γουέστμινστερ ως απάντηση στη λαϊκή απαίτηση. [36]
Την τηλεοπτική κάλυψη της κηδείας παρακολούθησαν 31 εκατομμύρια άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθιστώντας την μια από τις ζωντανές μεταδόσεις με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση μέχρι σήμερα. [37] Το παγκόσμιο τηλεοπτικό κοινό για την εκδήλωση έχει υπολογιστεί μεταξύ 2 και 2,5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων. [5][38]
Ταφή
Η ταφή έγινε ιδιωτικά αργότερα την ίδια μέρα. Παρόντες ήταν ο πρώην σύζυγος της Νταϊάνας, οι γιοι, η μητέρα, τα αδέρφια, ένας στενός φίλος και ένας κληρικός.
Το σώμα της Νταϊάνας ήταν ντυμένο με ένα μαύρο μακρυμάνικο, μάλλινο κοκτέιλ φόρεμα μήκους τριών τετάρτων, σχεδιασμένο από την Κάθριν Γουόκερ που είχε επιλέξει μερικές εβδομάδες πριν, ένα μαύρο καλσόν και ένα ζευγάρι μαύρα παπούτσια. Στα χέρια της τοποθετήθηκε ένα σετ από ροζάρια, ένα δώρο που είχε λάβει από τη Μητέρα Τερέζα, η οποία πέθανε την ίδια εβδομάδα με την Νταϊάνα. Στα χέρια της υπήρχε επίσης μια φωτογραφία των γιων της, μια φωτογραφία που ταξίδευε μαζί της και είχε βρεθεί στην τσάντα της. [39]
Στην τελετή αφαιρέθηκε ο βασιλικός θυρεός που είχε καλύψει το φέρετρο. Ο Πολ Μπάρελ, ο πρώην μπάτλερ της Νταϊάνας, ισχυρίστηκε ότι το πρότυπο είχε αφαιρεθεί από τον αδελφό της Νταϊάνας λίγες στιγμές πριν την ταφή της και αντικαταστάθηκε με τη σημαία της οικογένειας Σπένσερ. Υποστήριξε ότι ο κόμης είπε ότι «αυτή (η Νταϊάνα) είναι τώρα Σπένσερ». Ο Μπάρελ καταδίκασε επίσης την κίνηση, λέγοντας στην Daily Mirror ότι «είχε να κάνει περισσότερο με τον πόλεμο της Οικογένειας Σπένσερ εναντίον του Οίκου του Ουίνδσορ παρά να κάνει αυτό που θα ήθελε η Νταϊάνα. Ήταν ακατάλληλο και ασεβές. Ήξερα ότι δεν ήταν αυτό που θα ήθελε η Νταϊάνα. Με αυτή την πράξη, ο αδερφός της στερούσε από την πριγκίπισσα την κατάλληλη θέση στη ζωή – μια ιδιότητα για την οποία ήταν περήφανη». Ο κόμης Σπένσερ χαρακτήρισε τα σχόλια του Μπάρελ «βλαβερά ψέματα» και είπε σε μια δήλωση: «Το πρότυπο της βασίλισσας αφαιρέθηκε ως μέρος της τελετής από τον αξιωματικό της με αξιοπρεπή και προσυμφωνημένο τρόπο». [43][44]
Το αρχικό σχέδιο ήταν να ταφεί η Νταϊάνα στο οστεοφυλάκιο της οικογένειας Σπένσερ στην τοπική εκκλησία στο κοντινό Γκρέιτ Μπρίγκτον, αλλά ο λόρδος Σπένσερ είπε ότι ανησυχούσε για τη δημόσια ασφάλεια και την έφοδο επισκεπτών που θα μπορούσε να κατακλύσει το Γκρέιτ Μπρίγκτον. Αποφάσισε ότι η Νταϊάνα θα ταφεί όπου ο τάφος της θα μπορούσε εύκολα να φροντιστεί και θα επισκεπτόταν ιδιωτικά ο Ουίλιαμ, ο Χάρι και άλλοι συγγενείς. [45]
Το νησί βρίσκεται σε μια λίμνη γνωστή ως The Round Oval στους κήπους του Πάρκου Άλθορπ. [46] Ένα μονοπάτι με τριάντα έξι βελανιδιές, που σηματοδοτούν κάθε χρόνο της ζωής της, οδηγεί στο The Round Oval. Τέσσερις μαύροι κύκνοι κολυμπούν στη λίμνη. Μέσα στο νερό υπάρχουν νούφαρα, τα οποία, εκτός από λευκά τριαντάφυλλα, ήταν τα αγαπημένα λουλούδια της Νταϊάνας. Στο νότιο άκρο του The Round Oval βρίσκεται το Summerhouse, παλαιότερα στους κήπους του Admiralty House, στο Λονδίνο, και τώρα έχει προσαρμοστεί για να λειτουργεί ως μνημείο της Νταϊάνας. [47] Ένα αρχαίο δενδροκομείο βρίσκεται κοντά, το οποίο περιέχει δέντρα που φυτεύτηκαν από την οικογένεια. [45] Η απόφαση της οικογένειας Σπένσερ να θάψει την πριγκίπισσα σε αυτή την απομονωμένη —και ιδιωτική— τοποθεσία τους επέτρεψε να επισκεφτούν τον τάφο της ιδιωτικά. [48]
Για την απόδοση τιμών της ταφής παρασχέθηκε από το 2ο Τάγμα του Βασιλικού Συντάγματος της πριγκίπισσας της Ουαλίας (Queen's and Royal Hampshires), στους οποίους δόθηκε η τιμή να μεταφέρουν την πριγκίπισσα απέναντι στο νησί και να την αναπαύσουν. Η Νταϊάνα ήταν Αρχιστράτηγος του Συντάγματος από το 1992 έως το 1996. [49]
↑Davis, Sheila (15 Οκτωβρίου 1992). The songwriters idea book. Writer's Digest Books p.103. ISBN9780898795196. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2016. I thought it was very important to project it from a nation's standpoint. I wanted to make it sound like a country singing it. From the first couple of lines i wrote [which began "Goodbye England's Rose"], the rest sort of fell into place.
↑Fred Bronson The Billboard book of number one hits p. 860. Billboard Books, 1997