Καφεΐνη

Η χημική δομή της καφεΐνης.

Η καφεΐνη είναι ένα πικρό, λευκό κρυσταλλικό αλκαλοειδές της ξανθίνης το οποίο είναι ένα ψυχοενεργό διεγερτικό ναρκωτικό. Η καφεΐνη ανακαλύφθηκε από τον Γερμανό χημικό Φρίντριχ Φέρντιναντ Ρούνγκε το 1819. Αυτός επινόησε τον όρο kaffein, μιας χημικής ένωσης του καφέ, η οποία στην ελληνική γλώσσα έγινε καφεΐνη.[1] (Ο πρώτος όρος που είχε χρησιμοποιηθεί, λανθασμένα, για να περιγράψει το κύριο αλκαλοειδές του καφέ, ήταν τεΐνη, επειδή περιέχεται και στα φύλλα του τσαγιού.[2] Αργότερα, όταν ανακαλύφθηκε η ομοιότητα, η λέξη τεΐνη, έπαψε να χρησιμοποιείται από τους επιστήμονες, αν και εξακολουθεί σποραδικά να εμφανίζεται σε εκλαϊκευμένα άρθρα του ημερήσιου και περιοδικού τύπου σχετικά με τη διατροφή.)

Η καφεΐνη βρίσκεται σε ποικίλες ποσότητες στους κόκκους, στα φύλλα και στους καρπούς ορισμένων φυτών, όπου δρα ως φυσικό φυτοφάρμακο που παραλύει και σκοτώνει ορισμένα έντομα[εκκρεμεί παραπομπή] που τρέφονται από τα φυτά. Καταναλώνεται συνηθέστερα από τον άνθρωπο σε εγχύσεις που προέρχονται από τους κόκκους του φυτού καφές (Coffea arabica) και τα φύλλα του τσαγιού (Καμέλια η σινική - Camellia sinensis), καθώς και από διάφορα τρόφιμα και ποτά που περιέχουν προϊόντα που προέρχονται από το φιστίκι κόλα. Άλλες πηγές περιλαμβάνουν το Μάτε (Yerba maté), μούρα γκουαρανά (guarana), και το Ilex vomitoria.

Στον άνθρωπο η καφεΐνη δρα ως διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ), έχοντας ως αποτέλεσμα την προσωρινή αποτροπή της υπνηλίας και την αποκατάσταση της εγρήγορσης. Ποτά που περιέχουν καφεΐνη, όπως ο καφές, το τσάι, ορισμένα αναψυκτικά και ενεργειακά ποτά είναι πολύ δημοφιλή. Η καφεΐνη είναι η πιο ευρείας καταναλώσεως ψυχοδραστική ουσία στον κόσμο, αλλά, σε αντίθεση με πολλές άλλες ψυχοδραστικές ουσίες, η χρήση της είναι νόμιμη και μη ρυθμιζόμενη σε σχεδόν όλες τις χώρες. Στη Βόρεια Αμερική το 90% των ενηλίκων καταναλώνει καφεΐνη ημερησίως.[3] Ο οργανισμός Food and Drug Administration των ΗΠΑ καταλογίζει την καφεΐνη ως «πολλαπλών σκοπών γενικά αναγνωριζόμενη ως ασφαλής ουσία τροφίμων».[4]

Η καφεΐνη έχει διουρητικές ιδιότητες, τουλάχιστον όταν χορηγείται σε επαρκείς δόσεις και σε άτομα, που δεν έχουν ανοχή σε αυτήν.[5] Οι τακτικοί χρήστες, ωστόσο, αναπτύσσουν μια ισχυρή ανοχή προς αυτό το φαινόμενο,[5] και μελέτες γενικά έχουν αποτύχει να υποστηρίξουν την κοινή αντίληψη ότι η τακτική κατανάλωση των ποτών, που περιέχουν καφεΐνη συμβάλλει σημαντικά στην αφυδάτωση.[6][7][8]

Χρησιμοποιείται, σε συνδυασμό με άλλες ουσίες, για την αντιμετώπιση της κεφαλαγίας και της ημικρανίας.[9]

Χρήση

Ιατρική χρήση

Η καφεΐνη χρησιμοποιείται σε:

  • Βρογχοπνευμονική δυσπλασία σε πρόωρα βρέφη τόσο για πρόληψη[10]όσο και για θεραπεία.[11]

Μπορεί να βελτιώσει την αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της θεραπείας[12] και να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης της εγκεφαλικής παράλυσης καθώς και να μειώσει τη γλωσσική και γνωστική καθυστέρηση.[13][14] Από την άλλη πλευρά, είναι πιθανές ανεπαίσθητες μακροπρόθεσμες παρενέργειες.[15]

  • Η άπνοια των πρόωρων βρεφών ως κύρια θεραπεία,[16] αλλά όχι πρόληψη.[17][18]
  • Θεραπεία ορθοστατικής υπότασης.[19][18][20]
  • Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν ποτά που περιέχουν καφεΐνη, όπως καφέ ή τσάι για να προσπαθήσουν να θεραπεύσουν το άσθμα τους.[21]Τα στοιχεία, που υποστηρίζουν αυτή την πρακτική είναι ανεπαρκή.[21] Φαίνεται ότι η καφεΐνη σε χαμηλές δόσεις βελτιώνει τη λειτουργία των αεραγωγών σε άτομα με άσθμα, αυξάνοντας τον όγκο της αναγκαστικής εκπνοής (FEV1) κατά 5% έως 18%, με αυτό το αποτέλεσμα να διαρκεί έως και τέσσερις ώρες.[22]
  • Η προσθήκη καφεΐνης (100–130 mg) σε κοινά συνταγογραφούμενα αναλγητικά, όπως η παρακεταμόλη ή η ιβουπροφαίνη, βελτιώνει μέτρια το ποσοστό των ανθρώπων, που επιτυγχάνουν ανακούφιση από τον πόνο.[23]
  • Η κατανάλωση καφεΐνης μετά από χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά μειώνει τον χρόνο αποκατάστασης της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου και μειώνει τη διάρκεια της παραμονής στο νοσοκομείο.[24]
  • Η καφεΐνη χρησιμοποιήθηκε παλαιότερα ως θεραπεία δεύτερης γραμμής για τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Θεωρείται λιγότερο αποτελεσματικό από τη μεθυλφαινιδάτη ή την αμφεταμίνη, αλλά περισσότερο από το εικονικό φάρμακο για παιδιά με ΔΕΠΥ.[25][26] Παιδιά, έφηβοι και ενήλικες με ΔΕΠΥ είναι πιο πιθανό να καταναλώνουν καφεΐνη, ίσως ως μια μορφή αυτοθεραπείας.[26][27]

Γνωστικές επιδόσεις

Η καφεΐνη είναι ένα διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, που μπορεί να μειώσει την κόπωση και την υπνηλία.[28] Σε κανονικές δόσεις, η καφεΐνη έχει ποικίλες επιδράσεις στη μάθηση και τη μνήμη, αλλά γενικά βελτιώνει τον χρόνο αντίδρασης, την εγρήγορση, τη συγκέντρωση και τον κινητικό συντονισμό.[29][30] Η ποσότητα καφεΐνης, που απαιτείται για την παραγωγή αυτών των επιδράσεων διαφέρει από άτομο σε άτομο, ανάλογα με το μέγεθος του σώματος και τον βαθμό ανοχής.[29] Τα επιθυμητά αποτελέσματα εμφανίζονται περίπου μία ώρα μετά την κατανάλωση και τα επιθυμητά αποτελέσματα μιας μέτριας δόσης συνήθως υποχωρούν μετά από περίπου τρεις ή τέσσερις ώρες.[31]

Η καφεΐνη μπορεί να καθυστερήσει ή να αποτρέψει τον ύπνο και βελτιώνει την απόδοση των εργασιών κατά τη διάρκεια της στέρησης ύπνου.[32] Οι εργαζόμενοι σε βάρδιες, που χρησιμοποιούν καφεΐνη κάνουν λιγότερα λάθη, που θα μπορούσαν να προκύψουν από υπνηλία.[33]

Η καφεΐνη με δοσοεξαρτώμενο τρόπο αυξάνει την εγρήγορση τόσο σε κουρασμένα όσο και σε φυσιολογικά άτομα.[34]

Μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση από το 2014 διαπίστωσε ότι η ταυτόχρονη χρήση καφεΐνης και L-θεανίνης έχει επακόλουθα ψυχοδραστικά αποτελέσματα, που προάγουν την εγρήγορση, την προσοχή και την εναλλαγή εργασιών.[35] Αυτές οι επιδράσεις είναι πιο έντονες κατά την πρώτη ώρα μετά τη δόση.[35]

Σωματικές επιδόσεις

Η καφεΐνη είναι ένα αποδεδειγμένο εργογονικό βοήθημα στον άνθρωπο.[36] Η καφεΐνη βελτιώνει την αθλητική απόδοση σε αερόβιες (ιδιαίτερα αθλήματα αντοχής) και αναερόβιες συνθήκες.[36] Μέτριες δόσεις καφεΐνης (περίπου 5 mg/kg[36]) μπορούν να βελτιώσουν την απόδοση των σπρίντερ,[37] την απόδοση σε χρονομέτρηση ποδηλασίας και τρεξίματος,[36] την αντοχή (δηλαδή καθυστερεί την έναρξη της μυϊκής κόπωσης και της κεντρικής κόπωσης),[36][38][39] και την παραγωγή ισχύος στην ποδηλασία.[36] Η καφεΐνη αυξάνει τον βασικό μεταβολικό ρυθμό στους ενήλικες.[40][41][42] Η κατάποση καφεΐνης πριν από την αερόβια άσκηση αυξάνει την οξείδωση του λίπους, ιδιαίτερα σε άτομα με χαμηλή φυσική κατάσταση.[43]

Η καφεΐνη βελτιώνει τη μυϊκή δύναμη και ισχύ,[44] και μπορεί να ενισχύσει τη μυϊκή αντοχή.[45] Η καφεΐνη ενισχύει επίσης την απόδοση σε αναερόβιες ασκήσεις.[46] Η κατανάλωση καφεΐνης πριν από την άσκηση συνεχούς φορτίου σχετίζεται με μειωμένη αντιληπτή προσπάθεια. Αν και αυτό το αποτέλεσμα δεν υπάρχει κατά την εξαντλητική άσκηση, η απόδοση βελτιώνεται σημαντικά. Αυτό είναι σύμφωνο με την καφεΐνη, που μειώνει την αντιληπτή προσπάθεια, επειδή η άσκηση μέχρι εξαντλήσεως θα πρέπει να τελειώνει στο ίδιο σημείο κόπωσης.[47] Η καφεΐνη βελτιώνει επίσης την παραγωγή ισχύος και μειώνει τον χρόνο ολοκλήρωσης σε αερόβιες χρονομετρήσεις[48], μια επίδραση που σχετίζεται θετικά (αλλά όχι αποκλειστικά) με την άσκηση μεγαλύτερης διάρκειας.[49]

Πληθυσμιακές Ομάδες

Ενήλικες

Για τον γενικό πληθυσμό των υγιών ενηλίκων, το Health Canada συνιστά ημερήσια πρόσληψη όχι μεγαλύτερη από 400 mg.[50] Αυτό το όριο βρέθηκε ότι είναι ασφαλές από μια συστηματική ανασκόπηση του 2017 σχετικά με την τοξικολογία της καφεΐνης.[51]

Παιδιά

Σε υγιή παιδιά, η μέτρια πρόσληψη καφεΐνης κάτω από 400 mg παράγει αποτελέσματα, που είναι "μέτρια και τυπικά αβλαβή".[52][53] Από την ηλικία των 6 μηνών, τα βρέφη μπορούν να μεταβολίσουν την καφεΐνη με τον ίδιο ρυθμό με αυτόν των ενηλίκων.[54]Υψηλότερες δόσεις καφεΐνης (>400 mg) μπορεί να προκαλέσουν φυσιολογική, ψυχολογική και συμπεριφορική βλάβη, ιδιαίτερα σε παιδιά με ψυχιατρικές ή καρδιακές παθήσεις.[52] Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι ο καφές εμποδίζει την ανάπτυξη ενός παιδιού.[55] Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστά ότι η κατανάλωση καφεΐνης δεν είναι κατάλληλη για παιδιά και εφήβους και πρέπει να αποφεύγεται.[56] Αυτή η σύσταση βασίζεται σε μια κλινική έκθεση, που κυκλοφόρησε από την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής το 2011 με ανασκόπηση 45 δημοσιεύσεων από το 1994 έως το 2011 και περιλαμβάνει στοιχεία από διάφορους ενδιαφερόμενους (Παιδίατρους, Επιτροπή Διατροφής, Καναδική Παιδιατρική Εταιρεία, Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, Διαχείριση Τροφίμων και Φαρμάκων, Επιτροπή Αθλητιατρικής & Γυμναστικής, Εθνικές Ομοσπονδίες Συλλόγων Λυκείων).[56] Για παιδιά ηλικίας 12 ετών και κάτω, η Health Canada συνιστά μέγιστη ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης, που δεν υπερβαίνει τα 2,5 χιλιοστόγραμμα ανά κιλό σωματικού βάρους. Με βάση το μέσο σωματικό βάρος των παιδιών, αυτό μεταφράζεται στα ακόλουθα όρια πρόσληψης με βάση την ηλικία:[50]

Ηλικιακό εύρος Μέγιστη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης
4–6 45 mg (λίγο περισσότερο από ό,τι σε 355 ml (12 fl. oz) ενός τυπικού αναψυκτικού με καφεΐνη)
7–9 62.5 mg
10–12 85 mg (περίπου 1⁄2 φλυτζάνι του καφέ)

Έφηβοι

Η Health Canada δεν έχει αναπτύξει συμβουλές για εφήβους λόγω ανεπαρκών δεδομένων. Ωστόσο, προτείνουν η ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης για αυτήν την ηλικιακή ομάδα να μην υπερβαίνει τα 2,5 mg/kg σωματικού βάρους. Αυτό συμβαίνει επειδή η μέγιστη δόση καφεΐνης για ενήλικες μπορεί να μην είναι κατάλληλη για εφήβους με ελαφρύ βάρος ή για νεότερους εφήβους, που εξακολουθούν να αναπτύσσονται. Η ημερήσια δόση των 2,5 mg/kg σωματικού βάρους δεν θα προκαλούσε δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία στην πλειονότητα των εφήβων, που καταναλώνουν καφεΐνη. Αυτή είναι μια συντηρητική πρόταση, καθώς οι μεγαλύτεροι και βαρύτεροι έφηβοι μπορεί να είναι σε θέση να καταναλώνουν δόσεις καφεΐνης για ενήλικες χωρίς να εμφανίσουν ανεπιθύμητες ενέργειες.[50]

Εγκυμοσύνη και θηλασμός

Ο μεταβολισμός της καφεΐνης μειώνεται στην εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα στο τρίτο τρίμηνο, και ο χρόνος ημιζωής της καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να αυξηθεί έως και 15 ώρες (σε σύγκριση με 2,5 έως 4,5 ώρες σε μη έγκυες ενήλικες).[57] Τα τρέχοντα στοιχεία σχετικά με τις επιδράσεις της καφεΐνης στην εγκυμοσύνη και στον θηλασμό είναι ασαφή.[58] Υπάρχουν περιορισμένες πρωτογενείς και δευτερεύουσες συμβουλές για ή κατά της χρήσης καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και των επιπτώσεών της στο έμβρυο ή στο νεογνό.[58]

Ο Οργανισμός Προτύπων Τροφίμων του Ηνωμένου Βασιλείου συνέστησε στις έγκυες γυναίκες να περιορίσουν την πρόσληψη καφεΐνης, από σύνεση, σε λιγότερο από 200 mg καφεΐνης την ημέρα - που ισοδυναμεί με δύο φλιτζάνια στιγμιαίο καφέ ή ενάμισι έως δύο φλιτζάνια φρέσκου καφέ.[59] Το Αμερικανικό Συνέδριο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) κατέληξε στο συμπέρασμα το 2010 ότι η κατανάλωση καφεΐνης είναι ασφαλής έως και 200 mg την ημέρα σε έγκυες γυναίκες.[60] Για τις γυναίκες που θηλάζουν, είναι έγκυες ή μπορεί να μείνουν έγκυες, η Health Canada συνιστά μέγιστη ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης, που δεν υπερβαίνει τα 300 mg ή λίγο περισσότερο από δύο φλιτζάνια καφέ των 8 oz (237 mL).[50] Μια συστηματική έρευνα του 2017 για την τοξικολογία της καφεΐνης βρήκε στοιχεία, που υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση καφεΐνης έως και 300 mg/ημέρα για έγκυες γυναίκες γενικά δεν σχετίζεται με δυσμενή αναπαραγωγική ή αναπτυξιακή επίδραση.[51]

Υπάρχουν αντικρουόμενες αναφορές στην επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τη χρήση καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.[61] Μια έρευνα του 2011 διαπίστωσε ότι η καφεΐνη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο συγγενών δυσπλασιών, αποβολής ή καθυστέρησης της ανάπτυξης ακόμη και όταν καταναλώνεται σε μέτριες έως υψηλές ποσότητες.[62] Άλλες έρευνες, ωστόσο, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η υψηλότερη πρόσληψη καφεΐνης από τις έγκυες γυναίκες μπορεί να σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο γέννησης μωρού χαμηλού βάρους,[63] και μπορεί να σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο αποβολής. [64] Μια συστηματική ανασκόπηση, που αναλύει τα αποτελέσματα μελετών παρατήρησης, υποδηλώνει ότι οι γυναίκες, που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες καφεΐνης (πάνω από 300 mg/ημέρα) πριν μείνουν έγκυες μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αποβάλουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.[65]

Παρενέργειες

Σωματικές επιπτώσεις

Η καφεΐνη στον καφέ και σε άλλα ποτά με καφεΐνη μπορεί να επηρεάσει τη γαστρεντερική λειτουργία και την έκκριση γαστρικού οξέος.[66][67][68]Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, η υψηλή κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να επιταχύνει την απώλεια οστικής μάζας.[69][70]

Η οξεία κατάποση καφεΐνης σε μεγάλες δόσεις (τουλάχιστον 250–300 mg, ισοδύναμη με την ποσότητα που βρίσκεται σε 2–3 φλιτζάνια καφέ ή 5–8 φλιτζάνια τσάι) οδηγεί σε βραχυπρόθεσμη διέγερση της παραγωγής ούρων σε άτομα, που έχουν στερούνται καφεΐνης για μια περίοδο ημερών ή εβδομάδων.[5] Αυτή η αύξηση οφείλεται τόσο σε διούρηση (αύξηση της απέκκρισης νερού) όσο και σε νατριούρηση (αύξηση της απέκκρισης φυσιολογικού ορού). [71]Η οξεία αύξηση της παραγωγής ούρων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αφυδάτωσης. Ωστόσο, οι χρόνιοι χρήστες καφεΐνης αναπτύσσουν ανοχή σε αυτό το αποτέλεσμα και δεν παρουσιάζουν αύξηση στην παραγωγή ούρων.[6][7][72]

Ψυχολογικές επιπτώσεις

Μικρά ανεπιθύμητα συμπτώματα από την πρόσληψη καφεΐνης, που δεν είναι αρκετά σοβαρά, για να δικαιολογήσουν μια ψυχιατρική διάγνωση είναι κοινά και περιλαμβάνουν ήπιο άγχος, νευρικότητα, αϋπνία, αυξημένο λανθάνοντα χρόνο ύπνου και μειωμένο συντονισμό.[29][73] Η καφεΐνη μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις αγχώδεις διαταραχές.[74] Σύμφωνα με μια βιβλιογραφική ανασκόπηση του 2011, η χρήση καφεΐνης μπορεί να προκαλέσει διαταραχές άγχους και πανικού σε άτομα με νόσο του Πάρκινσον.[75] Σε υψηλές δόσεις, συνήθως μεγαλύτερες από 300 mg, η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει και να επιδεινώσει το άγχος.[76] Για μερικούς ανθρώπους, η διακοπή της χρήσης καφεΐνης μπορεί να μειώσει σημαντικά το άγχος.[77]

Σε μέτριες δόσεις, η καφεΐνη έχει συσχετιστεί με μειωμένα συμπτώματα κατάθλιψης και χαμηλότερο κίνδυνο αυτοκτονίας.[78] Δύο έρευνες δείχνουν ότι η αυξημένη κατανάλωση καφέ και καφεΐνης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατάθλιψης.[79][80]

Ορισμένα σχολικά βιβλία αναφέρουν ότι η καφεΐνη προκαλεί μια ήπια ευφορία,[81][82][83] ενώ άλλα αναφέρουν ότι δεν προκαλεί ευφορία.[84][85]

Η αγχώδης διαταραχή, που προκαλείται από την καφεΐνη είναι μια υποκατηγορία της διάγνωσης DSM-5 της αγχώδους διαταραχής, που προκαλείται από ουσίες/φάρμακα.[86]

Διαταραχές ενίσχυσης

Εθισμός

Το αν η καφεΐνη μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή εθισμού εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο ορίζεται ο εθισμός. Η ψυχαναγκαστική κατανάλωση καφεΐνης υπό οποιεσδήποτε συνθήκες δεν έχει παρατηρηθεί, και επομένως η καφεΐνη δεν θεωρείται γενικά εθιστική.[87] Ωστόσο, ορισμένα διαγνωστικά μοντέλα, όπως το ICDM-9 και το ICD-10, περιλαμβάνουν μια ταξινόμηση του εθισμού στην καφεΐνη κάτω από ένα ευρύτερο διαγνωστικό μοντέλο.[88] Ορισμένοι δηλώνουν ότι ορισμένοι χρήστες μπορεί να εθιστούν και επομένως δεν μπορούν να μειώσουν τη χρήση παρόλο, που γνωρίζουν ότι υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.[89][90]

Η καφεΐνη δεν φαίνεται να είναι ενισχυτικό ερέθισμα και μπορεί στην πραγματικότητα να εμφανιστεί κάποιος βαθμός αποστροφής, με τους ανθρώπους να προτιμούν το εικονικό φάρμακο (πλασέμπο) έναντι της καφεΐνης σε μια μελέτη για την ευθύνη κατά της χρήσης ναρκωτικών, που δημοσιεύτηκε σε μια ερευνητική μονογραφία του Εθνικό Ινστιτούτου για την Κατάχρηση Ναρκωτικών (NIDA).[91]

Ορισμένοι δηλώνουν ότι η έρευνα δεν παρέχει υποστήριξη για έναν υποκείμενο βιοχημικό μηχανισμό για τον εθισμό στην καφεΐνη.[92][93][94][95] Άλλες έρευνες αναφέρουν ότι μπορεί να επηρεάσει το σύστημα ανταμοιβής.[96]

Ο "εθισμός στην καφεΐνη" προστέθηκε στα ICDM-9 και ICD-10. Ωστόσο, η προσθήκη του αμφισβητήθηκε με ισχυρισμούς ότι αυτό το διαγνωστικό μοντέλο εθισμού στην καφεΐνη δεν υποστηρίζεται από στοιχεία.[92][97][98]Το DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας δεν περιλαμβάνει τη διάγνωση εθισμού στην καφεΐνη, αλλά προτείνει κριτήρια για τη διαταραχή για περισσότερη μελέτη.[86][99]

Εξάρτηση και στέρηση

Η στέρηση μπορεί να προκαλέσει ήπια έως κλινικά σημαντική δυσφορία ή έκπτωση στην καθημερινή λειτουργία. Η συχνότητα με την οποία συμβαίνει αυτό αναφέρεται στο 11%, αλλά στις εργαστηριακές εξετάσεις μόνο τα μισά από τα άτομα που αναφέρουν στέρηση το βιώνουν στην πραγματικότητα, δημιουργώντας αμφιβολίες για πολλούς ισχυρισμούς εξάρτησης.[100] Ήπια σωματική εξάρτηση και συμπτώματα στέρησης μπορεί να εμφανιστούν κατά την αποχή, με περισσότερα από 100 mg καφεΐνης την ημέρα, αν και αυτά τα συμπτώματα δεν διαρκούν περισσότερο από μία ημέρα.[92] Ορισμένα συμπτώματα που σχετίζονται με την ψυχολογική εξάρτηση μπορεί επίσης να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της στέρησης.[101] Τα διαγνωστικά κριτήρια για τη στέρηση καφεΐνης απαιτούν προηγούμενη παρατεταμένη καθημερινή χρήση καφεΐνης.[102] Μετά από 24 ώρες σημαντικής μείωσης της κατανάλωσης, απαιτούνται τουλάχιστον 3 από αυτά τα σημεία ή συμπτώματα, για να πληρούνται τα κριτήρια στέρησης: δυσκολία συγκέντρωσης, καταθλιπτική διάθεση/ευερεθιστότητα, συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, πονοκέφαλος και κόπωση.[102] Επιπλέον, τα σημεία και τα συμπτώματα πρέπει να διαταράσσουν σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας και να μην σχετίζονται με επιπτώσεις άλλης πάθησης.[102]

Το ICD-11 περιλαμβάνει την εξάρτηση από την καφεΐνη ως ξεχωριστή διαγνωστική κατηγορία, η οποία αντικατοπτρίζει στενά το προτεινόμενο σύνολο κριτηρίων του DSM-5 για τη «διαταραχή χρήσης καφεΐνης».[99][103] Η διαταραχή χρήσης καφεΐνης αναφέρεται στην εξάρτηση από την καφεΐνη που χαρακτηρίζεται από αποτυχία ελέγχου της κατανάλωσης καφεΐνης παρά τις αρνητικές φυσιολογικές συνέπειες.[99][103] Η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση (APA), η οποία δημοσίευσε το DSM-5, αναγνώρισε ότι υπήρχαν επαρκή στοιχεία προκειμένου να δημιουργηθεί ένα διαγνωστικό μοντέλο εξάρτησης από την καφεΐνη για το DSM-5, αλλά σημείωσε ότι η κλινική σημασία της διαταραχής είναι ασαφής.[104] Λόγω αυτών των ατελών στοιχείων σχετικά με την κλινική σημασία, το DSM-5 ταξινομεί τη διαταραχή της χρήσης καφεΐνης ως "κατάσταση για περαιτέρω μελέτη".[99]

Η ανοχή στις επιδράσεις της καφεΐνης εμφανίζεται για αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης, που προκαλούνται από την καφεΐνη και τα υποκειμενικά συναισθήματα νευρικότητας. Η ευαισθητοποίηση, η διαδικασία κατά την οποία τα αποτελέσματα γίνονται πιο εμφανή με τη χρήση, εμφανίζεται για θετικά αποτελέσματα όπως αισθήματα εγρήγορσης και ευεξίας.[100] Η ανοχή ποικίλλει για καθημερινούς, τακτικούς χρήστες καφεΐνης και χρήστες υψηλής δόσης καφεΐνης. Υψηλές δόσεις καφεΐνης (750 έως 1200 mg/ημέρα κατανεμημένη κατά τη διάρκεια της ημέρας) έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν πλήρη ανοχή σε μερικούς, αλλά όχι σε όλες τις επιδράσεις της καφεΐνης. Δόσεις τόσο χαμηλές όσο 100 mg/ημέρα, όπως ένα φλιτζάνι καφέ 6 oz (170 g) ή δύο έως τρεις μερίδες αναψυκτικού με καφεΐνη, μπορεί να συνεχίσουν να προκαλούν διαταραχές ύπνου, μεταξύ άλλων δυσανεξιών. Οι μη τακτικοί χρήστες καφεΐνης έχουν τη λιγότερη ανοχή στην καφεΐνη για διαταραχές του ύπνου.[105] Μερικοί άνθρωποι, που πίνουν καφέ αναπτύσσουν ανοχή στις ανεπιθύμητες επιδράσεις, που διαταράσσουν τον ύπνο, αλλά άλλοι προφανώς δεν το κάνουν.[106]

Κίνδυνος για άλλες ασθένειες

Μια προστατευτική επίδραση της καφεΐνης έναντι της νόσου του Αλτσχάιμερ και της άνοιας είναι δυνατή, αλλά τα στοιχεία είναι αδιευκρίνιστα.[107][108] Μπορεί να προστατεύει τους ανθρώπους από κίρρωση του ήπατος.[109] Η καφεΐνη μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα της οξείας ασθένειας του μεγάλου υψομέτρου ενός βουνού, εάν ληφθεί λίγες ώρες πριν από την επίτευξη μεγάλου υψομέτρου.[110] Μια μετα-ανάλυση διαπίστωσε ότι η κατανάλωση καφεΐνης σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.[111] Η τακτική κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον και μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου του Πάρκινσον.[112][113][114]

Η καφεΐνη αυξάνει την ενδοφθάλμια πίεση σε άτομα με γλαύκωμα, αλλά δεν φαίνεται να επηρεάζει τα φυσιολογικά άτομα.[115]

Το DSM-5 περιλαμβάνει επίσης άλλες διαταραχές, που προκαλούνται από την καφεΐνη, που αποτελούνται από αγχώδη διαταραχή, που προκαλείται από καφεΐνη, διαταραχή ύπνου, που προκαλείται από καφεΐνη και απροσδιόριστες διαταραχές, που σχετίζονται με την καφεΐνη. Οι δύο πρώτες διαταραχές ταξινομούνται στις «Αγχώδεις Διαταραχές» και «Διαταραχή ύπνου-εγρήγορσης» επειδή μοιράζονται παρόμοια χαρακτηριστικά. Άλλες διαταραχές που παρουσιάζουν σημαντική ενόχληση και διαταραχή της καθημερινής λειτουργίας, που χρήζουν κλινικής προσοχής αλλά δεν πληρούν τα κριτήρια για διάγνωση σε συγκεκριμένες διαταραχές θεωρούνται ως "Μη καθορισμένες διαταραχές που σχετίζονται με την καφεΐνη".[116]

Ιστορία

Ανακάλυψη και εξάπλωση της χρήσης της καφεΐνης

Σύμφωνα με τον κινέζικο μύθο, ο Κινέζος αυτοκράτορας Σεννόνγκ, που φημίζεται ότι βασίλεψε περίπου το 3000 π.Χ., ανακάλυψε, άθελά του, το τσάι, όταν παρατήρησε ότι, όταν ορισμένα φύλλα έπεσαν σε βραστό νερό, προέκυψε ένα αρωματικό και αναζωογονητικό ποτό.[117] Ο Σεννόνγκ αναφέρεται επίσης στο Cha Jing του Lu Yu, ένα διάσημο πρώιμο έργο σχετικά με το θέμα του τσαγιού.[118]

Οι αρχαιότερες αξιόπιστες αποδείξεις είτε κατανάλωσης καφέ είτε γνώσης του φυτού του καφέ εμφανίζονται στα μέσα του δέκατου πέμπτου αιώνα, στα μοναστήρια των Σούφι της Υεμένης στη νότια Αραβία.[119] Από τη Μόκα, ο καφές εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και τη Βόρεια Αφρική και τον 16ο αιώνα είχε φτάσει στην υπόλοιπη Μέση Ανατολή, την Περσία και την Τουρκία. Από τη Μέση Ανατολή, η κατανάλωση καφέ εξαπλώθηκε στην Ιταλία, στη συνέχεια στην υπόλοιπη Ευρώπη, και τα φυτά του καφέ μεταφέρθηκαν από τους Ολλανδούς στις Ανατολικές Ινδίες και στην Αμερική.[120]

Η χρήση των ξηρών καρπών κόλα φαίνεται να έχει αρχαία προέλευση. Πολλοί πολιτισμοί της Δυτικής Αφρικής τους μασούσαν, τόσο σε ιδιωτικό όσο και σε κοινωνικό περιβάλλον, για να αποκαταστήσουν τη ζωτικότητα και να απαλύνουν τους πόνους της πείνας.

Οι πρώτες ενδείξεις χρήσης κόκκων κακάο προέρχονται από υπολείμματα, που βρέθηκαν σε ένα αρχαίο δοχείο των Μάγια, που χρονολογείται στο 600 π.Χ. Επίσης, η σοκολάτα καταναλώθηκε σε ένα πικρό και πικάντικο ποτό, που ονομαζόταν xocolatl, συχνά καρυκευμένο με βανίλια, πιπέρι τσίλι και αχιότε. Το Xocolatl πιστευόταν ότι καταπολεμά την κόπωση, μια πεποίθηση που πιθανώς αποδίδεται στην περιεκτικότητα σε θεοβρωμίνη και καφεΐνη. Η σοκολάτα ήταν ένα σημαντικό αγαθό πολυτελείας σε όλη την προκολομβιανή Μεσοαμερική, και οι κόκκοι κακάο χρησιμοποιούνταν συχνά ως νόμισμα.[121]

Το Xocolatl εισήχθη στην Ευρώπη από τους Ισπανούς και έγινε δημοφιλές ποτό το 1700. Οι Ισπανοί εισήγαγαν επίσης το κακαόδεντρο στις Δυτικές Ινδίες[122] και στις Φιλιππίνες.[123]

Τα φύλλα και οι μίσχοι του πουρνάρι yaupon (Ilex vomitoria) χρησιμοποιήθηκαν από τους ιθαγενείς της Αμερικής, για να παρασκευάσουν ένα τσάι, που ονομαζόταν asi ή το «μαύρο ποτό».[124] Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει στοιχεία αυτής της χρήσης μέχρι την αρχαιότητα,[125] που πιθανώς χρονολογούνται στους Ύστερους Αρχαϊκούς χρόνους.[124]

Χημική ταυτοποίηση, απομόνωση και σύνθεση

Το 1819, ο Γερμανός χημικός Φρίντλιμπ Φερδινάνδος Ρούνγκε απομόνωσε για πρώτη φορά σχετικά καθαρή καφεΐνη. Την ονόμασε «Kaffebase» (δηλαδή βάση που υπάρχει στον καφέ).[126] Σύμφωνα με τον Ρούνγκε, το έκανε αυτό κατόπιν εντολής του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε.[127][128] Το 1821, η καφεΐνη απομονώθηκε τόσο από τον Γάλλο χημικό Πιερ Ζαν Ρομπικέ όσο και από ένα άλλο ζευγάρι Γάλλων χημικών, Πιερ Ζοζέφ Πελετιέ και Ζοζέφ Μπιενεμέ Καβεντού, σύμφωνα με τον Σουηδό χημικό Γιενς Γιάκομπ Μπερζέλιους στο ετήσιο περιοδικό του. Επιπλέον, ο Μπερζέλιους δήλωσε ότι οι Γάλλοι χημικοί είχαν κάνει τις ανακαλύψεις τους ανεξάρτητα από οποιαδήποτε γνώση του έργου του Ρούνγκε ή κάποιου άλλου.[129] Ωστόσο, ο Μπερζέλιους αργότερα αναγνώρισε την προτεραιότητα του Ρούνγκε στην εκχύλιση καφεΐνης, δηλώνοντας: [130] «Ωστόσο, σε αυτό το σημείο, δεν πρέπει να αναφερθεί ότι ο Ρούνγκε (στο Phytochemical Discoveries του, 1820, σελίδες 146-147) καθόρισε την ίδια μέθοδο και περιέγραψε την καφεΐνη με το όνομα Caffeebase ένα χρόνο νωρίτερα από τον Ρομπικέ, στον οποίο αποδίδεται συνήθως η ανακάλυψη αυτής της ουσίας, έχοντας κάνει την πρώτη προφορική ανακοίνωση σχετικά σε μια συνεδρίαση της Φαρμακευτικής Εταιρείας στο Παρίσι».

Το άρθρο του Πελετιέ για την καφεΐνη ήταν το πρώτο, που χρησιμοποίησε τον όρο σε έντυπη μορφή (στη γαλλική μορφή Caféine από τη γαλλική λέξη για καφέ: café).[131] Επιβεβαιώνει την αφήγηση του Μπερζέλιους:

«Καφεΐνη, ουσιαστικό (θηλυκό). Κρυσταλλώσιμη ουσία που ανακαλύφθηκε στον καφέ το 1821 από τον κ. Ρομπικέ. Την ίδια περίοδο –ενώ έψαχναν για κινίνη στον καφέ επειδή ο καφές θεωρείται από αρκετούς γιατρούς φάρμακο, που μειώνει τους πυρετούς και επειδή ο καφές ανήκει στην ίδια οικογένεια με το δέντρο cinchona [κινίνη]– από την πλευρά τους, οι κ. Πελετιέ και ο Καβεντού ανακάλυψαν την καφεΐνη. Αλλά επειδή η έρευνά τους είχε διαφορετικό στόχο και επειδή η έρευνά τους δεν είχε ολοκληρωθεί, άφησαν την προτεραιότητα σε αυτό το θέμα στον κ. Ρομπικέ. Δεν γνωρίζουμε γιατί ο κ. Ρομπικέ δεν έχει δημοσιεύσει την ανάλυση του καφέ, που διάβασε στο Pharmacy Society. Η δημοσίευσή του θα μας επέτρεπε να κάνουμε την καφεΐνη πιο γνωστή και να μας δώσει ακριβείς ιδέες για τη σύνθεση του καφέ...»

Ο Ρομπικέ ήταν ένας από τους πρώτους, που απομόνωσε και περιέγραψε τις ιδιότητες της καθαρής καφεΐνης,[132] ενώ ο Πελετιέ ήταν ο πρώτος, που πραγματοποίησε στοιχειακή ανάλυση.[133]

Το 1827, ο M. Oudry απομόνωσε το "théine" από το τσάι,[134] αλλά το 1838 αποδείχθηκε από τον Γκεράρντους Γιοχάννες Μούλντερ [135] και από τον Καρλ Τζομπστ [136] ότι η θεΐνη ήταν στην πραγματικότητα το ίδιο με την καφεΐνη.

Το 1895, ο Γερμανός χημικός Χέρμαν Εμίλ Φίσερ (1852–1919) συνέθεσε για πρώτη φορά την καφεΐνη από τα χημικά συστατικά της (δηλαδή μια «ολική σύνθεση») και δύο χρόνια αργότερα, εξήγαγε επίσης τον δομικό τύπο της ένωσης.[137] Αυτό ήταν μέρος του έργου για το οποίο ο Φίσερ τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1902.[138]

Διάφορες ρυθμίσεις

Επειδή αναγνωρίστηκε ότι ο καφές περιείχε κάποια χημική ένωση, που δρούσε ως διεγερτικό, αρχικά ο καφές και αργότερα και η καφεΐνη υπόκεινται μερικές φορές σε ρύθμιση. Για παράδειγμα, τον 16ο αιώνα οι ισλαμιστές στη Μέκκα και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία όρισαν ότι ο καφές θεωρείτο παράνομος για ορισμένες τάξεις.[139][140][141] Ο Κάρολος Β' της Αγγλίας προσπάθησε να τον απαγορεύσει το 1676. [142][143]Ο Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας τον απαγόρευσε το 1777,[144][145] και ο καφές απαγορεύτηκε στη Σουηδία σε διάφορες περιόδους μεταξύ 1756 και 1823.

Το 1911, η καφεΐνη έγινε το επίκεντρο ενός από τους πρώτους καταγεγραμμένους φόβους για την υγεία, όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατέσχεσε 40 βαρέλια και 20 βαρέλια σιροπιού Coca-Cola στην Chattanooga του Τενεσί, υποστηρίζοντας ότι η καφεΐνη στο ποτό της ήταν «βλαβερή για την υγεία».[146] Παρόλο που το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε αργότερα υπέρ της Coca-Cola στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά των Σαράντα Βαρελιών και Είκοσι μικρών βαρελιών της Coca-Cola, δύο νομοσχέδια εισήχθησαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ το 1912 για την τροποποίηση του νόμου περί καθαρών τροφίμων και φαρμάκων, προσθέτοντας την καφεΐνη στον κατάλογο των ουσιών, που δημιουργούν εθισμό και περιέχουν «βλαβερές» ουσίες, οι οποίες πρέπει να αναγράφονται στην ετικέτα ενός προϊόντος.[147]

Βιβλιογραφία

  • Bersten I (1999). Coffee, Sex & Health: A history of anti-coffee crusaders and sexual hysteria. Sydney: Helian Books. ISBN 978-0-9577581-0-0. 
  • Carpenter M (2015). Caffeinated: How Our Daily Habit Helps, Hurts, and Hooks Us. Plume. ISBN 978-0142181805. 
  • Pendergrast M (2001) [1999]. Uncommon Grounds: The History of Coffee and How It Transformed Our World. London: Texere. ISBN 978-1-58799-088-5. 
  • Pollan M (2021). This Is Your Mind on Plants. Penguin Press. ISBN 9780593296905. 

Παραπομπές

  1. ↑ «caffeine — Definitions from Dictionary.com». Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2009. 
  2. ↑ «Η χημική ένωση του μήνα: καφεΐνη». Θ. Βαλαβανίδης, Κ. Ευσταθίου. Τμήμα Χημείας ΕΚΠ. Απρίλιος 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2014. 
  3. ↑ Lovett, Richard (2005-09-24). «Coffee: The demon drink?» (fee required). New Scientist (2518). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-10-11. https://web.archive.org/web/20081011095505/http://www.newscientist.com/article.ns?id=mg18725181.700. Ανακτήθηκε στις 2009-08-03. 
  4. ↑ «21 CFR 182.1180». U.S. Code of Federal Regulations. U.S. Office of the Federal Register. 1 Απριλίου 2003. σελ. 462. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2009. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Griffin, R. J.; Griffin, J. (2003). «Caffeine ingestion and fluid balance: a review». Journal of human nutrition and dietetics 16 (6): 411. doi:10.1046/j.1365-277X.2003.00477.x. https://archive.org/details/sim_journal-of-human-nutrition-and-dietetics_2003-12_16_6/page/411. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Really? The Claim: Caffeine Causes Dehydration». The New York Times. http://www.nytimes.com/2008/03/04/health/nutrition/04real.html?_r=1. Ανακτήθηκε στις 2009-08-03. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Armstrong LE; Casa DJ; Maresh CM; Ganio MS (2007). «Caffeine, fluid-electrolyte balance, temperature regulation, and exercise-heat tolerance». Exerc. Sport Sci. Rev. 35 (3): 135–140. doi:10.1097/jes.0b013e3180a02cc1. PMID 17620932.  (Review article)
  8. ↑ Armstrong LE; Pumerantz AC; Roti MW; Judelson DA και άλλοι. (2005). «Fluid, electrolyte, and renal indices of hydration during 11 days of controlled caffeine consumption». Int. J. Sport Nutr. Exerc. Metab. 15 (3): 252–265. PMID 16131696.  (Placebo controlled randomized clinical trial)
  9. ↑ Αριστομένης Φερτάκης (2007). Εθνικό Συνταγολόγιο. Αθήνα: Υπουργείο Υγειας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. σελ. 277. 
  10. ↑ «A comprehensive approach to the prevention of bronchopulmonary dysplasia». Pediatric Pulmonology 46 (12): 1153–65. December 2011. doi:10.1002/ppul.21508. PMID 21815280. 
  11. ↑ «Methylxanthine therapy for apnea of prematurity: evaluation of treatment benefits and risks at age 5 years in the international Caffeine for Apnea of Prematurity (CAP) trial». Biology of the Neonate 88 (3): 208–13. 2005. doi:10.1159/000087584. PMID 16210843. 
  12. ↑ «Caffeine therapy for apnea of prematurity». The New England Journal of Medicine 354 (20): 2112–21. May 2006. doi:10.1056/NEJMoa054065. PMID 16707748. http://archive-ouverte.unige.ch/unige:46930. 
  13. ↑ «Long-term effects of caffeine therapy for apnea of prematurity». The New England Journal of Medicine 357 (19): 1893–902. November 2007. doi:10.1056/NEJMoa073679. PMID 17989382. 
  14. ↑ «Survival without disability to age 5 years after neonatal caffeine therapy for apnea of prematurity». JAMA 307 (3): 275–82. January 2012. doi:10.1001/jama.2011.2024. PMID 22253394. 
  15. ↑ «Losing sleep over the caffeination of prematurity». The Journal of Physiology 587 (Pt 22): 5299–300. November 2009. doi:10.1113/jphysiol.2009.182303. PMID 19915211. PMC 2793860. https://archive.org/details/sim_journal-of-physiology_2009-11-15_587_22/page/n8. 
  16. ↑ «Apnea of prematurity: pathogenesis and management strategies». Journal of Perinatology 31 (5): 302–10. May 2011. doi:10.1038/jp.2010.126. PMID 21127467. 
  17. ↑ «Prophylactic methylxanthine for prevention of apnoea in preterm infants». The Cochrane Database of Systematic Reviews (12): CD000432. December 2010. doi:10.1002/14651858.CD000432.pub2. PMID 21154344. 
  18. ↑ 18,0 18,1 «Caffeine: Summary of Clinical Use». IUPHAR Guide to Pharmacology. The International Union of Basic and Clinical Pharmacology. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2015. 
  19. ↑ «The recommendations of a consensus panel for the screening, diagnosis, and treatment of neurogenic orthostatic hypotension and associated supine hypertension». J. Neurol. 264 (8): 1567–1582. August 2017. doi:10.1007/s00415-016-8375-x. PMID 28050656. 
  20. ↑ «Orthostatic hypotension in the elderly: diagnosis and treatment». The American Journal of Medicine 120 (10): 841–7. October 2007. doi:10.1016/j.amjmed.2007.02.023. PMID 17904451. 
  21. ↑ 21,0 21,1 «Chronic coffee consumption and respiratory disease: A systematic review». The Clinical Respiratory Journal 12 (3): 1283–1294. March 2018. doi:10.1111/crj.12662. PMID 28671769. 
  22. ↑ «Caffeine for asthma». The Cochrane Database of Systematic Reviews (1): CD001112. January 2010. doi:10.1002/14651858.CD001112.pub2. PMID 20091514. 
  23. ↑ «Caffeine as an analgesic adjuvant for acute pain in adults». The Cochrane Database of Systematic Reviews 2019 (12): CD009281. December 2014. doi:10.1002/14651858.cd009281.pub3. PMID 25502052. 
  24. ↑ «The effect of coffee/caffeine on postoperative ileus following elective colorectal surgery: a meta-analysis of randomized controlled trials». International Journal of Colorectal Disease 37 (3): 623–630. March 2022. doi:10.1007/s00384-021-04086-3. PMID 34993568. 
  25. ↑ «Caffeine as an Independent Variable in Behavioral Research: Trends from the Literature Specific to ADHD». Journal of Caffeine Research 5 (3): 95–104. 2015. doi:10.1089/jcr.2014.0032. 
  26. ↑ 26,0 26,1 «Considerations for ADHD in the child with epilepsy and the child with migraine». Expert Review of Neurotherapeutics 17 (9): 861–869. September 2017. doi:10.1080/14737175.2017.1360136. PMID 28749241. 
  27. ↑ «Review: Trends, Safety, and Recommendations for Caffeine Use in Children and Adolescents». Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry 58 (1): 36–45. January 2019. doi:10.1016/j.jaac.2018.06.030. PMID 30577937. 
  28. ↑ «Caffeine and the central nervous system: mechanisms of action, biochemical, metabolic and psychostimulant effects». Brain Research. Brain Research Reviews 17 (2): 139–170. 1992. doi:10.1016/0165-0173(92)90012-B. PMID 1356551. 
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 «Caffeine: Psychological Effects, Use and Abuse». Orthomolecular Psychiatry 10 (3): 202–211. 1981. http://orthomolecular.org/library/jom/1981/pdf/1981-v10n03-p202.pdf. 
  30. ↑ «Is caffeine a cognitive enhancer?». Journal of Alzheimer's Disease 20 (Suppl 1): S85–94. 2010. doi:10.3233/JAD-2010-091315. PMID 20182035. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-31. https://web.archive.org/web/20210131210348/http://pdfs.semanticscholar.org/83d6/36c21c00a9ffbc6e4b73503ed52aa5921d9b.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-12-13. «Η καφεΐνη συνήθως δεν επηρεάζει την απόδοση στις εργασίες μάθησης και μνήμης, αν και η καφεΐνη μπορεί περιστασιακά να έχει διευκολυντικές ή ανασταλτικές επιδράσεις στη μνήμη και τη μάθηση. Η καφεΐνη διευκολύνει τη μάθηση σε εργασίες στις οποίες οι πληροφορίες παρουσιάζονται παθητικά. Σε εργασίες στις οποίες το υλικό μαθαίνεται σκόπιμα, η καφεΐνη δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Η καφεΐνη διευκολύνει την απόδοση σε εργασίες, που περιλαμβάνουν λειτουργική μνήμη σε περιορισμένο βαθμό, αλλά εμποδίζει την απόδοση σε εργασίες, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από αυτό, και η καφεΐνη φαίνεται να βελτιώνει την απόδοση της μνήμης υπό τη μη βέλτιστη εγρήγορση. Οι περισσότερες μελέτες, ωστόσο, βρήκαν βελτιώσεις στον χρόνο αντίδρασης. Η κατάποση καφεΐνης δεν φαίνεται να επηρεάζει τη μακροπρόθεσμη μνήμη. ... Η έμμεση δράση της στη διέγερση, τη διάθεση και τη συγκέντρωση συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στις γνωστικές της ιδιότητες ενίσχυσης.». 
  31. ↑ «Caffeine augments the antidepressant-like activity of mianserin and agomelatine in forced swim and tail suspension tests in mice». Pharmacological Reports 68 (1): 56–61. February 2016. doi:10.1016/j.pharep.2015.06.138. PMID 26721352. 
  32. ↑ Snel J, Lorist MM (2011). «Effects of caffeine on sleep and cognition». Human Sleep and Cognition Part II - Clinical and Applied Research. Progress in Brain Research. 190. σελίδες 105–17. doi:10.1016/B978-0-444-53817-8.00006-2. ISBN 978-0-444-53817-8. PMID 21531247. 
  33. ↑ «Caffeine for the prevention of injuries and errors in shift workers». The Cochrane Database of Systematic Reviews (5): CD008508. May 2010. doi:10.1002/14651858.CD008508. PMID 20464765. 
  34. ↑ «A review of caffeine's effects on cognitive, physical and occupational performance». Neuroscience and Biobehavioral Reviews 71: 294–312. December 2016. doi:10.1016/j.neubiorev.2016.09.001. PMID 27612937. 
  35. ↑ 35,0 35,1 «Acute effects of tea constituents L-theanine, caffeine, and epigallocatechin gallate on cognitive function and mood: a systematic review and meta-analysis». Nutrition Reviews 72 (8): 507–22. August 2014. doi:10.1111/nure.12120. PMID 24946991. https://archive.org/details/sim_nutrition-reviews_2014-08_72_8/page/507. 
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 36,5 «The effects of caffeine, nicotine, ethanol, and tetrahydrocannabinol on exercise performance». Nutrition & Metabolism 10 (1): 71. December 2013. doi:10.1186/1743-7075-10-71. PMID 24330705.  Παράθεμα: «Caffeine-induced increases in performance have been observed in aerobic as well as anaerobic sports (for reviews, see [26,30,31])...»
  37. ↑ «Dietary supplements and team-sport performance». Sports Medicine 40 (12): 995–1017. December 2010. doi:10.2165/11536870-000000000-00000. PMID 21058748. 
  38. ↑ «Does caffeine added to carbohydrate provide additional ergogenic benefit for endurance?». International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism 21 (1): 71–84. February 2011. doi:10.1123/ijsnem.21.1.71. PMID 21411838. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-11-14. https://web.archive.org/web/20201114083710/http://pdfs.semanticscholar.org/5a29/63a9b722a6322dcf22880bb078bf8103ce44.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-12-13. 
  39. ↑ «Nutritional supplements and ergogenic AIDS». Primary Care 40 (2): 487–505. June 2013. doi:10.1016/j.pop.2013.02.009. PMID 23668655. «Οι αμφεταμίνες και η καφεΐνη είναι διεγερτικά που αυξάνουν την εγρήγορση, βελτιώνουν την εστίαση, μειώνουν τον χρόνο αντίδρασης και καθυστερούν την κόπωση, επιτρέποντας αυξημένη ένταση και διάρκεια προπόνησης...
    Φυσιολογικές επιδράσεις και επιδόσεις
     •Οι αμφεταμίνες αυξάνουν την απελευθέρωση ντοπαμίνης/νορεπινεφρίνης και αναστέλλουν την επαναπρόσληψη τους, οδηγώντας σε διέγερση του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ).
     •Οι αμφεταμίνες φαίνεται να ενισχύουν την αθλητική απόδοση σε αναερόβιες συνθήκες 39 40
     •Βελτιωμένος χρόνος αντίδρασης
     •Αυξημένη μυϊκή δύναμη και καθυστερημένη μυϊκή κόπωση
     •Αυξημένη επιτάχυνση
     •Αυξημένη εγρήγορση και προσοχή στην εργασία»    .     
  40. ↑ «Caffeine and coffee: their influence on metabolic rate and substrate utilization in normal weight and obese individuals». The American Journal of Clinical Nutrition 33 (5): 989–97. May 1980. doi:10.1093/ajcn/33.5.989. PMID 7369170. https://pdfs.semanticscholar.org/6d1f/98d6394635d5180f17a88fba8a1140c35eae.pdf. 
  41. ↑ «Normal caffeine consumption: influence on thermogenesis and daily energy expenditure in lean and postobese human volunteers». The American Journal of Clinical Nutrition 49 (1): 44–50. January 1989. doi:10.1093/ajcn/49.1.44. PMID 2912010. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-clinical-nutrition_1989-01_49_1/page/44. 
  42. ↑ «Comparison of changes in energy expenditure and body temperatures after caffeine consumption». Annals of Nutrition & Metabolism 39 (3): 135–42. 1995. doi:10.1159/000177854. PMID 7486839. 
  43. ↑ «Effect of Acute Caffeine Intake on the Fat Oxidation Rate during Exercise: A Systematic Review and Meta-Analysis». Nutrients 12 (12): 3603. November 2020. doi:10.3390/nu12123603. PMID 33255240. 
  44. ↑ «Effects of caffeine intake on muscle strength and power: a systematic review and meta-analysis». Journal of the International Society of Sports Nutrition 15: 11. 2018. doi:10.1186/s12970-018-0216-0. PMID 29527137. 
  45. ↑ «Effect of caffeine ingestion on muscular strength and endurance: a meta-analysis». Medicine and Science in Sports and Exercise 42 (7): 1375–87. July 2010. doi:10.1249/MSS.0b013e3181cabbd8. PMID 20019636. https://archive.org/details/sim_medicine-and-science-in-sports-and-exercise_2010-07_42_7/page/1375. 
  46. ↑ «Caffeine ingestion enhances Wingate performance: a meta-analysis». European Journal of Sport Science 18 (2): 219–225. March 2018. doi:10.1080/17461391.2017.1394371. PMID 29087785. http://vuir.vu.edu.au/38667/1/Ep_38667.pdf. 
  47. ↑ «Effects of caffeine ingestion on rating of perceived exertion during and after exercise: a meta-analysis». Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports 15 (2): 69–78. April 2005. doi:10.1111/j.1600-0838.2005.00445.x. PMID 15773860. 
  48. ↑ «The Effect of Acute Caffeine Ingestion on Endurance Performance: A Systematic Review and Meta-Analysis». Sports Medicine 48 (8): 1913–1928. August 2018. doi:10.1007/s40279-018-0939-8. PMID 29876876. 
  49. ↑ «Establishing a relationship between the effect of caffeine and duration of endurance athletic time trial events: A systematic review and meta-analysis». Journal of Science and Medicine in Sport 22 (2): 232–238. February 2019. doi:10.1016/j.jsams.2018.07.022. PMID 30170953. 
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 50,3 «Caffeine in Food». Health Canada. 6 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2020. 
  51. ↑ 51,0 51,1 «Systematic review of the potential adverse effects of caffeine consumption in healthy adults, pregnant women, adolescents, and children». Food and Chemical Toxicology 109 (Pt 1): 585–648. November 2017. doi:10.1016/j.fct.2017.04.002. PMID 28438661. 
  52. ↑ 52,0 52,1 «Review: Trends, Safety, and Recommendations for Caffeine Use in Children and Adolescents». Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry 58 (1): 36–45. January 2019. doi:10.1016/j.jaac.2018.06.030. PMID 30577937. 
  53. ↑ «Effects of caffeine on development and behavior in infancy and childhood: a review of the published literature». Food and Chemical Toxicology 40 (9): 1235–1242. September 2002. doi:10.1016/S0278-6915(02)00097-2. PMID 12204387. https://zenodo.org/record/1259979. 
  54. ↑ «The Safety of Ingested Caffeine: A Comprehensive Review». Frontiers in Psychiatry 8 (80): 80. May 26, 2017. doi:10.3389/fpsyt.2017.00080. PMID 28603504. 
  55. ↑ Levounis P, Herron AJ (2014). The Addiction Casebook. American Psychiatric Pub. σελ. 49. ISBN 978-1-58562-458-4. 
  56. ↑ 56,0 56,1 «Sports drinks and energy drinks for children and adolescents: are they appropriate?». Pediatrics 127 (6): 1182–1189. June 2011. doi:10.1542/peds.2011-0965. PMID 21624882. 
  57. ↑ «Coffee, Caffeine, and Health». The New England Journal of Medicine 383 (4): 369–378. July 2020. doi:10.1056/NEJMra1816604. PMID 32706535. 
  58. ↑ 58,0 58,1 «Effects of restricted caffeine intake by mother on fetal, neonatal and pregnancy outcomes». The Cochrane Database of Systematic Reviews (6): CD006965. June 2015. doi:10.1002/14651858.CD006965.pub4. PMID 26058966. 
  59. ↑ «Food Standards Agency publishes new caffeine advice for pregnant women». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2009. 
  60. ↑ American College of Obstetricians and Gynecologists (August 2010). «ACOG CommitteeOpinion No. 462: Moderate caffeine consumption during pregnancy». Obstetrics and Gynecology 116 (2 Pt 1): 467–8. doi:10.1097/AOG.0b013e3181eeb2a1. PMID 20664420. 
  61. ↑ «Caffeine in pregnancy». Archives of Gynecology and Obstetrics 280 (5): 695–8. November 2009. doi:10.1007/s00404-009-0991-6. PMID 19238414. 
  62. ↑ «Evaluation of the reproductive and developmental risks of caffeine». Birth Defects Research Part B: Developmental and Reproductive Toxicology 92 (2): 152–87. April 2011. doi:10.1002/bdrb.20288. PMID 21370398. 
  63. ↑ «Maternal caffeine intake during pregnancy is associated with risk of low birth weight: a systematic review and dose-response meta-analysis». BMC Medicine 12 (1): 174. September 2014. doi:10.1186/s12916-014-0174-6. PMID 25238871. 
  64. ↑ «Maternal caffeine intake during pregnancy and risk of pregnancy loss: a categorical and dose-response meta-analysis of prospective studies». Public Health Nutrition 19 (7): 1233–44. May 2016. doi:10.1017/S1368980015002463. PMID 26329421. 
  65. ↑ «Preconception care: caffeine, smoking, alcohol, drugs and other environmental chemical/radiation exposure». Reproductive Health 11 (Suppl 3): S6. September 2014. doi:10.1186/1742-4755-11-S3-S6. PMID 25415846. 
  66. ↑ «Coffee and gastrointestinal function: facts and fiction. A review». Scandinavian Journal of Gastroenterology. Supplement 34 (230): 35–9. 1999. doi:10.1080/003655299750025525. PMID 10499460. https://archive.org/details/sim_scandinavian-journal-of-gastroenterology-supplement_1999_34_230/page/35. 
  67. ↑ «Gastric acid secretion and lower-esophageal-sphincter pressure in response to coffee and caffeine». The New England Journal of Medicine 293 (18): 897–9. October 1975. doi:10.1056/NEJM197510302931803. PMID 1177987. 
  68. ↑ Sherwood L, Kell R (2009). Human Physiology: From Cells to Systems (1st Canadian έκδοση). Nelsen. σελίδες 613–9. ISBN 978-0-17-644107-4. 
  69. ↑ «Caffeine in the diet». MedlinePlus, US National Library of Medicine. 30 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2015. 
  70. ↑ «Caffeine intake increases the rate of bone loss in elderly women and interacts with vitamin D receptor genotypes». The American Journal of Clinical Nutrition 74 (5): 694–700. November 2001. doi:10.1093/ajcn/74.5.694. PMID 11684540. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-clinical-nutrition_2001-11_74_5/page/694. 
  71. ↑ Modulation of adenosine receptor expression in the proximal tubule: a novel adaptive mechanism to regulate renal salt and water metabolism Am. J. Physiol. Renal Physiol. 1 July 2008 295:F35-F36
  72. ↑ «A randomized trial to assess the potential of different beverages to affect hydration status: development of a beverage hydration index». The American Journal of Clinical Nutrition 103 (3): 717–23. March 2016. doi:10.3945/ajcn.115.114769. PMID 26702122. 
  73. ↑ «Caffeine and creatine use in sport». Annals of Nutrition & Metabolism 57 (Suppl 2): 1–8. 2010. doi:10.1159/000322696. PMID 21346331. 
  74. ↑ «Neuropsychiatric effects of caffeine». Advances in Psychiatric Treatment 11 (6): 432–439. 2005. doi:10.1192/apt.11.6.432. 
  75. ↑ «Caffeine challenge test and panic disorder: a systematic literature review». Expert Review of Neurotherapeutics 11 (8): 1185–95. August 2011. doi:10.1586/ern.11.83. PMID 21797659. 
  76. ↑ «Effects of caffeine on human behavior». Food and Chemical Toxicology 40 (9): 1243–55. September 2002. doi:10.1016/S0278-6915(02)00096-0. PMID 12204388. https://archive.org/details/sim_food-and-chemical-toxicology_2002-09_40_9/page/1243. 
  77. ↑ «Caffeine abstention in the management of anxiety disorders». Psychological Medicine 19 (1): 211–4. February 1989. doi:10.1017/S003329170001117X. PMID 2727208. https://archive.org/details/sim_psychological-medicine_1989-02_19_1/page/211. 
  78. ↑ «Caffeine, mental health, and psychiatric disorders». Journal of Alzheimer's Disease 20 (Suppl 1): S239–48. 2010. doi:10.3233/JAD-2010-1378. PMID 20164571. http://content.iospress.com/download/journal-of-alzheimers-disease/jad01378?id=journal-of-alzheimers-disease%2Fjad01378. 
  79. ↑ «Coffee and caffeine consumption and depression: A meta-analysis of observational studies». The Australian and New Zealand Journal of Psychiatry 50 (3): 228–42. March 2016. doi:10.1177/0004867415603131. PMID 26339067. 
  80. ↑ «Coffee, tea, caffeine and risk of depression: A systematic review and dose-response meta-analysis of observational studies». Molecular Nutrition & Food Research 60 (1): 223–34. January 2016. doi:10.1002/mnfr.201500620. PMID 26518745. 
  81. ↑ Kohn R, Keller M (2015). «Chapter 34 Emotions». Στο: Tasman A, Kay J, Lieberman JA, First MB, Riba M. Psychiatry. 1. New York: John Wiley & Sons. σελίδες 557–558. ISBN 978-1-118-84547-9. Table 34-12... Caffeine Intoxication – Euphoria 
  82. ↑ Hrnčiarove J, Barteček R (2017). «8. Substance Dependence». Στο: Hosák L, Hrdlička M, και άλλοι. Psychiatry and Pedopsychiatry. Prague: Karolinum Press. σελίδες 153–154. ISBN 9788024633787. At a high dose, caffeine shows a euphoric effect. 
  83. ↑ Schulteis G (2010). «Brain stimulation and addiction». Στο: Koob GF, Le Moal M, Thompson RF. Encyclopedia of Behavioral Neuroscience. Elsevier. σελ. 214. ISBN 978-0-08-091455-8. Ως εκ τούτου, η καφεΐνη και άλλοι ανταγωνιστές αδενοσίνης, αν και μοιάζουν λίγο με την ευφορία από μόνοι τους, μπορεί να ενισχύσουν τη θετική ηδονική αποτελεσματικότητα της οξείας τοξικομανίας και να μειώσουν τις αρνητικές ηδονικές συνέπειες της στέρησης ναρκωτικών ουσιών. 
  84. ↑ Salerno BB, Knights EK (2010). Pharmacology for health professionals (3rd έκδοση). Chatswood, N.S.W.: Elsevier Australia. σελ. 433. ISBN 978-0-7295-3929-6. In contrast to the amphetamines, caffeine does not cause euphoria, stereotyped behaviors or psychoses. 
  85. ↑ Ebenezer I (2015). Neuropsychopharmacology and Therapeutics. John Wiley & Sons. σελ. 18. ISBN 978-1-118-38578-4. Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλα ψυχοδραστικά διεγερτικά, όπως η αμφεταμίνη και η κοκαΐνη, η καφεΐνη και οι άλλες μεθυλξανθίνες δεν προκαλούν ευφορία, στερεότυπες συμπεριφορές ή ψυχωσικά συμπτώματα σε μεγάλες δόσεις. 
  86. ↑ 86,0 86,1 «Caffeine Use Disorder: A Review of the Evidence and Future Implications». Current Addiction Reports 1 (3): 186–192. September 2014. doi:10.1007/s40429-014-0024-9. PMID 25089257. 
  87. ↑ Nestler EJ, Hymen SE, Holtzmann DM, Malenka RC (2014). «16». Molecular Neuropharmacology: A Foundation for Clinical Neuroscience (3rd έκδοση). McGraw-Hill Education. Η αληθινή ψυχαναγκαστική χρήση καφεΐνης δεν έχει τεκμηριωθεί και, κατά συνέπεια, αυτά τα φάρμακα δεν θεωρούνται εθιστικά. 
  88. ↑ «Caffeine addiction? Caffeine for youth? Time to act!». Addiction 109 (11): 1771–2. November 2014. doi:10.1111/add.12594. PMID 24984891. «Ωστόσο, οι ακαδημαϊκοί και οι κλινικοί γιατροί δεν έχουν καταλήξει ακόμη σε συναίνεση σχετικά με την πιθανή κλινική σημασία του εθισμού στην καφεΐνη (ή της «διαταραχής χρήσης»)». 
  89. ↑ «Caffeine Use Disorder: A Comprehensive Review and Research Agenda». Journal of Caffeine Research 3 (3): 114–130. September 2013. doi:10.1089/jcr.2013.0016. PMID 24761279. 
  90. ↑ Riba A, Tasman J, Kay JS, Lieberman MB, First MB (2014). Psychiatry (Fourth έκδοση). σελ. 1446. ISBN 978-1-118-75336-1. 
  91. ↑ Fishchman N, Mello N. Testing for Abuse Liability of Drugs in Humans (PDF). Rockville, MD: U.S. Department of Health and Human Services Public Health Service Alcohol, Drug Abuse, and Mental Health Administration National Institute on Drug Abuse. σελ. 179. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Δεκεμβρίου 2016. 
  92. ↑ 92,0 92,1 92,2 Malenka RC, Nestler EJ, Hyman SE (2009). «Chapter 15: Reinforcement and Addictive Disorders». Στο: Sydor A, Brown RY. Molecular Neuropharmacology: A Foundation for Clinical Neuroscience (2nd έκδοση). New York: McGraw-Hill Medical. σελ. 375. ISBN 978-0-07-148127-4. Long-term caffeine use can lead to mild physical dependence. A withdrawal syndrome characterized by drowsiness, irritability, and headache typically lasts no longer than a day. True compulsive use of caffeine has not been documented. 
  93. ↑ «Cellular basis of memory for addiction». Dialogues in Clinical Neuroscience 15 (4): 431–43. December 2013. doi:10.31887/DCNS.2013.15.4/enestler. PMID 24459410. «ΠΑΡΑ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ, ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΗΣ, Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΜΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: την ικανότητα της επανειλημμένης έκθεσης σε μία κατάχρηση φαρμάκου να προκαλεί αλλαγές σε έναν ευάλωτο εγκέφαλο, που οδηγεί στην καταναγκαστική απώλεια ελέγχου και αναζήτησης ναρκωτικών. πάνω από τη χρήση ναρκωτικών, που ορίζουν μια κατάσταση εθισμού. ... Ένας μεγάλος όγκος βιβλιογραφίας έχει δείξει ότι τέτοια επαγωγή ΔFosB σε νευρώνες NAc τύπου D1 αυξάνει την ευαισθησία του ζώου στα ναρκωτικά καθώς και τις φυσικές ανταμοιβές και προάγει την αυτοχορήγηση φαρμάκων, πιθανώς μέσω μιας διαδικασίας θετικής ενίσχυσης». 
  94. ↑ Miller PM (2013). «Chapter III: Types of Addiction». Principles of addiction comprehensive addictive behaviors and disorders (1st έκδοση). Elsevier Academic Press. σελ. 784. ISBN 978-0-12-398361-9. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2015. Η Astrid Nehlig και οι συνεργάτες της παρουσιάζουν στοιχεία ότι στα ζώα η καφεΐνη δεν προκαλεί μεταβολικές αυξήσεις ή απελευθέρωση ντοπαμίνης σε περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην ενίσχυση και την ανταμοιβή. Μια εκτίμηση της ενεργοποίησης του εγκεφάλου σε ανθρώπους με υπολογιστική τομογραφία εκπομπής φωτονίων (SPECT) έδειξε ότι η καφεΐνη ενεργοποιεί περιοχές που εμπλέκονται στον έλεγχο της εγρήγορσης, του άγχους και της καρδιαγγειακής ρύθμισης, αλλά δεν επηρέασε τις περιοχές που εμπλέκονται στην ενίσχυση και την ανταμοιβή. 
  95. ↑ «SPECT assessment of brain activation induced by caffeine: no effect on areas involved in dependence». Dialogues in Clinical Neuroscience 12 (2): 255–63. 2010. doi:10.31887/DCNS.2010.12.2/anehlig. PMID 20623930. «Η καφεΐνη δεν θεωρείται εθιστική και στα ζώα δεν προκαλεί μεταβολικές αυξήσεις ή απελευθέρωση ντοπαμίνης σε περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην ενίσχυση και την ανταμοιβή. ... αυτά τα προηγούμενα δεδομένα συν τα παρόντα δεδομένα αντικατοπτρίζουν ότι η καφεΐνη σε δόσεις που αντιπροσωπεύουν περίπου δύο φλιτζάνια καφέ σε μία συνεδρία δεν ενεργοποιεί το κύκλωμα της εξάρτησης και της ανταμοιβής και ιδιαίτερα όχι την κύρια περιοχή στόχο, τον επικλινή πυρήνα. ... Επομένως, η καφεΐνη φαίνεται να διαφέρει από τα ναρκωτικά εξάρτησης όπως η κοκαΐνη, η αμφεταμίνη, η μορφίνη και η νικοτίνη, και δεν πληροί τα κοινά κριτήρια ή τους επιστημονικούς ορισμούς, για να θεωρείται εθιστική ουσία.42». 
  96. ↑ «Caffeine use in children: what we know, what we have left to learn, and why we should worry». Neuroscience and Biobehavioral Reviews 33 (6): 793–806. June 2009. doi:10.1016/j.neubiorev.2009.01.001. PMID 19428492. «Μέσω αυτών των αλληλεπιδράσεων, η καφεΐνη είναι σε θέση να ενισχύσει άμεσα τη νευροδιαβίβαση της ντοπαμίνης, ρυθμίζοντας έτσι τις ιδιότητες ανταμοιβής και εθισμού των ερεθισμάτων του νευρικού συστήματος.». 
  97. ↑ Karch SB (2009). Karch's pathology of drug abuse (4th έκδοση). Boca Raton: CRC Press. σελίδες 229–230. ISBN 978-0-8493-7881-2. Έχει επίσης διατυπωθεί η πρόταση ότι υπάρχει σύνδρομο εξάρτησης από καφεΐνη ... Σε μια ελεγχόμενη μελέτη, η εξάρτηση διαγνώστηκε σε 16 από τα 99 άτομα που αξιολογήθηκαν. Η διάμεση ημερήσια κατανάλωση καφεΐνης αυτής της ομάδας ήταν μόνο 357 mg την ημέρα (Strain et al., 1994).
    Από τότε που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά αυτή η παρατήρηση, ο εθισμός στην καφεΐνη προστέθηκε ως επίσημη διάγνωση στο ICDM 9. Αυτή η απόφαση αμφισβητείται από πολλούς και δεν υποστηρίζεται από κανένα πειστικό σύνολο πειραματικών στοιχείων. ... Όλες αυτές οι παρατηρήσεις υποδηλώνουν έντονα ότι η καφεΐνη δεν δρα στις ντοπαμινεργικές δομές που σχετίζονται με τον εθισμό, ούτε βελτιώνει την απόδοση ανακουφίζοντας τα συμπτώματα στέρησης     
  98. ↑ «ICD-10 Version:2015». World Health Organization. 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2015.
    F15;Ψυχικές διαταραχές και διαταραχές συμπεριφοράς λόγω χρήσης άλλων διεγερτικών, συμπεριλαμβανομένης της καφεΐνης  ...

    .2 Σύνδρομο εξάρτησης
    Ένα σύμπλεγμα συμπεριφορικών, γνωστικών και φυσιολογικών φαινομένων που αναπτύσσονται μετά από επαναλαμβανόμενη χρήση ουσιών και που συνήθως περιλαμβάνουν έντονη επιθυμία για λήψη του φαρμάκου, δυσκολίες στον έλεγχο της χρήσης του, επιμονή στη χρήση του παρά τις επιβλαβείς συνέπειες, μεγαλύτερη προτεραιότητα στη χρήση ναρκωτικών από σε άλλες δραστηριότητες και υποχρεώσεις, αυξημένη ανοχή και μερικές φορές κατάσταση φυσικής στέρησης.
    Το σύνδρομο εξάρτησης μπορεί να υπάρχει για μια συγκεκριμένη ψυχοδραστική ουσία (π.χ. καπνός, αλκοόλ ή διαζεπάμη), για μια κατηγορία ουσιών (π.χ. οπιοειδή φάρμακα) ή για ένα ευρύτερο φάσμα φαρμακολογικά διαφορετικών ψυχοδραστικών ουσιών. Περιλαμβάνει:
    Χρόνιο αλκοολισμό
    Διψομανία
    Εθισμό σε ναρκωτικά     
  99. ↑ 99,0 99,1 99,2 99,3 Association American Psychiatry (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5 (5th έκδοση). Washington [etc.]: American Psychiatric Publishing. σελίδες 792–795. ISBN 978-0-89042-555-8. 
  100. ↑ 100,0 100,1 «Caffeine use in children: what we know, what we have left to learn, and why we should worry». Neuroscience and Biobehavioral Reviews 33 (6): 793–806. June 2009. doi:10.1016/j.neubiorev.2009.01.001. PMID 19428492. 
  101. ↑ «A critical review of caffeine withdrawal: empirical validation of symptoms and signs, incidence, severity, and associated features». Psychopharmacology 176 (1): 1–29. October 2004. doi:10.1007/s00213-004-2000-x. PMID 15448977. https://archive.org/details/sim_psychopharmacology_2004-10_176_1/page/1. «Results: Of 49 symptom categories identified, the following 10 fulfilled validity criteria: headache, fatigue, decreased energy/ activeness, decreased alertness, drowsiness, decreased contentedness, depressed mood, difficulty concentrating, irritability, and foggy/not clearheaded. In addition, flu-like symptoms, nausea/vomiting, and muscle pain/stiffness were judged likely to represent valid symptom categories. In experimental studies, the incidence of headache was 50% and the incidence of clinically significant distress or functional impairment was 13%. Typically, onset of symptoms occurred 12–24 h after abstinence, with peak intensity at 20–51 h, and for a duration of 2–9 days.». 
  102. ↑ 102,0 102,1 102,2 Desk reference to the diagnostic criteria from DSM-5. Arlington, VA: American Psychiatric Association. 2013. σελίδες 238–239. ISBN 978-0-89042-556-5. 
  103. ↑ 103,0 103,1 «ICD-11 – Mortality and Morbidity Statistics». icd.who.int. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2019. 
  104. ↑ American Psychiatric Association (2013). "Substance-Related and Addictive Disorders". American Psychiatric Publishing. pp. 1–2. Retrieved 18 November 2019.
  105. ↑ «Information about caffeine dependence». Caffeinedependence.org. Johns Hopkins Medicine. 9 Ιουλίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2012. 
  106. ↑ «Actions of caffeine in the brain with special reference to factors that contribute to its widespread use». Pharmacological Reviews 51 (1): 83–133. March 1999. PMID 10049999. 
  107. ↑ «Caffeine intake and dementia: systematic review and meta-analysis». Journal of Alzheimer's Disease 20 (Suppl 1): S187-204. 2010. doi:10.3233/JAD-2010-091387. PMID 20182026. 
  108. ↑ «Coffee, tea, and caffeine consumption and prevention of late-life cognitive decline and dementia: a systematic review». The Journal of Nutrition, Health & Aging 19 (3): 313–28. March 2015. doi:10.1007/s12603-014-0563-8. PMID 25732217. 
  109. ↑ «Coffee and liver diseases». Fitoterapia 81 (5): 297–305. July 2010. doi:10.1016/j.fitote.2009.10.003. PMID 19825397. 
  110. ↑ «Caffeine at high altitude: java at base cAMP». High Altitude Medicine & Biology 11 (1): 13–7. 2010. doi:10.1089/ham.2009.1077. PMID 20367483. 
  111. ↑ «Coffee and caffeine intake and incidence of type 2 diabetes mellitus: a meta-analysis of prospective studies». European Journal of Nutrition 53 (1): 25–38. February 2014. doi:10.1007/s00394-013-0603-x. PMID 24150256. «Η ανάλυση της απόκρισης στη δόση έδειξε ότι η επίπτωση του ΣΔ2 μειώθηκε ...14% [0,86 (0,82-0,91)] για κάθε 200 mg/ημέρα αύξηση στην πρόσληψη καφεΐνης.». 
  112. ↑ «The Effect of Caffeine on the Risk and Progression of Parkinson's Disease: A Meta-Analysis». Nutrients 12 (6): 1860. June 2020. doi:10.3390/nu12061860. PMID 32580456. 
  113. ↑ «Caffeine intake, smoking, and risk of Parkinson disease in men and women». American Journal of Epidemiology 175 (11): 1200–7. June 2012. doi:10.1093/aje/kwr451. PMID 22505763. 
  114. ↑ «Dose-response meta-analysis on coffee, tea and caffeine consumption with risk of Parkinson's disease». Geriatrics & Gerontology International 14 (2): 430–9. April 2014. doi:10.1111/ggi.12123. PMID 23879665. 
  115. ↑ «The effect of caffeine on intraocular pressure: a systematic review and meta-analysis». Graefe's Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology 249 (3): 435–42. March 2011. doi:10.1007/s00417-010-1455-1. PMID 20706731. 
  116. ↑ Desk reference to the diagnostic criteria from DSM-5. American Psychiatric Publishing. Washington, DC: American Psychiatric Association. 2013. ISBN 978-0-89042-556-5. OCLC 825047464. 
  117. ↑ Evans JC (1992). Tea in China: The History of China's National Drink. Greenwood Press. σελ. 2. ISBN 978-0-313-28049-8. 
  118. ↑ Yu L (1995). The Classic of Tea: Origins & Rituals. Ecco Pr. ISBN 978-0-88001-416-8. [Χρειάζεται σελίδα]
  119. ↑ Weinberg BA, Bealer BK (2001). The World of Caffeine: The Science and Culture of the World's Most Popular Drug. Routledge. σελίδες 3–4. ISBN 978-0-415-92723-9. 
  120. ↑ Meyers H (7 Μαρτίου 2005). «"Suave Molecules of Mocha" – Coffee, Chemistry, and Civilization». New Partisan. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2005. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2007. 
  121. ↑ Ried K (21 Ιουνίου 2012). «Dark Chocolate and (Pre-)Hypertension». Στο: Watson RR, Preedy VR, Zibadi S. Chocolate in Health and Nutrition. Humana Press. σελίδες 313–325. doi:10.1007/978-1-61779-803-0_23. ISBN 978-1-61779-802-3. 
  122. ↑ Bekele FL. «The History of Cocoa Production in Trinidad and Tobago» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2022. 
  123. ↑ «A primer on PEF's Priority Commodities: an Industry Study on Cacao». Peace and Equity Foundation (Philippines). 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-05-02. https://web.archive.org/web/20210502162122/https://pef.ph/wp-content/uploads/2016/03/Industry-Study_Cacao.pdf. Ανακτήθηκε στις May 21, 2022. 
  124. ↑ 124,0 124,1 Fairbanks CH (2004). «The function of black drink among the Creeks». Στο: Hudson MC. Black Drink. University of Georgia Press. σελ. 123. ISBN 978-0-8203-2696-2. 
  125. ↑ «Ritual Black Drink consumption at Cahokia». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 109 (35): 13944–9. August 2012. doi:10.1073/pnas.1208404109. PMID 22869743. Bibcode: 2012PNAS..10913944C. 
  126. ↑ Runge FF (1820). Neueste phytochemische Entdeckungen zur Begründung einer wissenschaftlichen Phytochemie [Latest phytochemical discoveries for the founding of a scientific phytochemistry]. Berlin: G. Reimer. σελίδες 144–159. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2014. 
  127. ↑ Αυτή η ιστορία αναφέρεται στο βιβλίο του Ρούνγκε Hauswirtschaftlichen Briefen (Γράμματα Εσωτερικού [i.e., ιδιωτική αλληλογραφία]) του 1866. Δημοσιεύθηκε ξανά στο: Johann Wolfgang von Goethe with F.W. von Biedermann, ed., Goethes Gespräche, vol. 10: Nachträge, 1755–1832 (Leipzig, (Germany): F.W. v. Biedermann, 1896), pages 89–96; see especially page 95
  128. ↑ Weinberg BA, Bealer BK (2001). The World of Caffeine: The Science and Culture of the World's Most Popular Drug. Routledge. σελίδες xvii–xxi. ISBN 978-0-415-92723-9. 
  129. ↑ Berzelius JJ (1825). Jahres-Bericht über die Fortschritte der physischen Wissenschaften von Jacob Berzelius [Ετήσια έκθεση για την πρόοδο των φυσικών επιστημών από τον Jacob Berzelius] (στα Γερμανικά). 4. Caféin ist eine Materie im Kaffee, die zu gleicher Zeit, 1821, von Robiquet und Pelletier und Caventou entdekt wurde, von denen aber keine etwas darüber im Drucke bekannt machte.  Unknown parameter |trans-quote= ignored (βοήθεια); Unknown parameter |quote-page= ignored (βοήθεια)
  130. ↑ Berzelius JJ (1828). Jahres-Bericht über die Fortschritte der physischen Wissenschaften von Jacob Berzelius [Annual Report on the Progress of the Physical Sciences by Jacob Berzelius] (στα Γερμανικά). 7. Es darf indessen hierbei nicht unerwähnt bleiben, dass Runge (in seinen phytochemischen Entdeckungen 1820, p. 146-7.) dieselbe Methode angegeben, und das Caffein unter dem Namen Caffeebase ein Jahr eher beschrieben hat, als Robiquet, dem die Entdeckung dieser Substanz gewöhnlich zugeschrieben wird, in einer Zusammenkunft der Societé de Pharmacie in Paris die erste mündliche Mittheilung darüber gab.  Unknown parameter |quote-page= ignored (βοήθεια)
  131. ↑ «Cafeine» (στα γαλλικά). Dictionnaire de Médecine. 4. Paris: Béchet Jeune. 1822, σσ. 35–36. //books.google.com/books?id=rFw_AAAAcAAJ&pg=PA35. Ανακτήθηκε στις 3 March 2011. 
  132. ↑ «Café» (στα γαλλικά). Dictionnaire Technologique, ou Nouveau Dictionnaire Universel des Arts et Métiers. 4. Paris: Thomine et Fortic. 1823, σσ. 50–61. //books.google.com/books?id=vDdRAAAAYAAJ. Ανακτήθηκε στις 3 March 2011. 
  133. ↑ «Recherches sur la composition élémentaire et sur quelques propriétés caractéristiques des bases salifiables organiques» (στα γαλλικά). Annales de Chimie et de Physique 24: 163–191. 1823. //books.google.com/books?id=-BIAAAAAMAAJ&pg=PA182. 
  134. ↑ «Note sur la Théine» (στα γαλλικά). Nouvelle Bibliothèque Médicale 1: 477–479. 1827. //books.google.com/books?id=cGpEAAAAcAAJ&pg=PA477. 
  135. ↑ «Ueber Theïn und Caffeïn». Journal für Praktische Chemie 15: 280–284. 1838. doi:10.1002/prac.18380150124. //books.google.com/books?id=HQHzAAAAMAAJ&pg=PA280. 
  136. ↑ «Thein identisch mit Caffein». Liebig's Annalen der Chemie und Pharmacie 25: 63–66. 1838. doi:10.1002/jlac.18380250106. //books.google.com/books?id=teJSAAAAcAAJ&pg=PA63. 
  137. ↑ Ο Φίσερ ξεκίνησε τις μελέτες του για την καφεΐνη το 1881. Ωστόσο, η κατανόηση της δομής του μορίου του διέφευγε για πολύ καιρό. Το 1895 συνέθεσε την καφεΐνη, αλλά μόλις το 1897 προσδιόρισε τελικά πλήρως τη μοριακή της δομή.
  138. ↑ Théel H (1902). «Nobel Prize Presentation Speech». Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2009. 
  139. ↑ Brown DW (2004). A new introduction to Islam. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. σελίδες 149–51. ISBN 978-1-4051-5807-7. 
  140. ↑ Ágoston G, Masters B (2009). Encyclopedia of the Ottoman Empire. σελ. 138. 
  141. ↑ Hopkins K (24 Μαρτίου 2006). «Food Stories: The Sultan's Coffee Prohibition». Accidental Hedonist. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2010. 
  142. ↑ «By the King. A PROCLAMATION FOR THE Suppression of Coffee-Houses». Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2012. 
  143. ↑ Pendergrast 2001, σελ. 13
  144. ↑ Pendergrast 2001, σελ. 11
  145. ↑ Bersten 1999, σελ. 53
  146. ↑ «Coca-Cola, caffeine, and mental deficiency: Harry Hollingworth and the Chattanooga trial of 1911». Journal of the History of the Behavioral Sciences 27 (1): 42–55. January 1991. doi:10.1002/1520-6696(199101)27:1<42::AID-JHBS2300270105>3.0.CO;2-1. PMID 2010614. https://archive.org/details/sim_journal-of-the-history-of-the-behavioral-sciences_1991-01_27_1/page/42. 
  147. ↑ «The Rise and Fall of Cocaine Cola». Lewrockwell.com. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2012. 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!