Καπνός πάνω από το Μπίρκεναου

Καπνός πάνω από το Μπίρκεναου

Συγγραφέας	Σεβερίνα Σμαγκλέφσκα
Γλώσσα	Πολωνικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1945[1]
Θέμα	στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου
Πρώτη έκδοση	Czytelnik
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Καπνός πάνω από το Μπίρκεναου (πρωτότυπος πολωνικός τίτλος: Dymy nad Birkenau, προφέρεται: [Ντίμι ναντ Μπίρκεναου]) είναι αυτοβιογραφικό βιβλίο του 1945 από την Πολωνή συγγραφέα Σεβερίνα Σμαγκλέφσκα, βασισμένο στις εμπειρίες της ως κρατούμενη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν ένα από τα πρώτα έργα σχετικά με αυτό το θέμα και άσκησε μεγάλη επιρροή στη διαμόρφωση της γνώσης του κοινού για αυτό το θέμα. Λόγω των λογοτεχνικών και πραγματικών αξιών του, θεωρήθηκε ένα εξαιρετικό επίτευγμα της λογοτεχνίας στρατοπέδων εξόντωσης.

Μεταφράσεις

Το βιβλίο έλαβε πολλές εκδόσεις στα πολωνικά.^[2][3] Το βιβλίο μεταφράστηκε και εκδόθηκε στα αγγλικά ήδη το 1945.^[4] Μεταφράστηκε επίσης σε πολλές άλλες γλώσσες, όπως τσεχικά (1947^[5]), ουκρανικά (1990^[6]), ισπανικά (2006^[7]) και γερμανικά (2020^[8]). Το 2009, το βιβλίο είχε τουλάχιστον 18 εκδόσεις στα πολωνικά και είχε μεταφραστεί σε τουλάχιστον 10 γλώσσες.^[9]

Ιστορικό

Πορτρέτο της Σμαγκλέφσκα.

Η Σεβερίνα Σμαγκλέφσκα ήταν κρατούμενη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κατά τα έτη 1942-1945. Ξεκίνησε τη δουλειά της για το βιβλίο λίγο μετά την απελευθέρωσή της, περιγράφοντας τους λόγους της ως το καθήκον της προς τους συγκρατούμενούς της, πολλοί από τους οποίους πέθαναν στο στρατόπεδο, και την ανάγκη να εκπαιδεύσει τον κόσμο για τα ναζιστικά εγκλήματα, τα οποία πίστευε ότι θα προσπαθούσαν να κρύψουν οι Γερμανοί, δεδομένης της εμπειρίας της από την ισχυρή ναζιστική προπαγάνδα πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου. Το βιβλίο ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 1945 και εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους στην Πολωνία από τον Εκδοτικό Οίκο Czytelnik και στις Ηνωμένες Πολιτείες από τον Henry Holt and Company.^[9][4]

Υποδοχή

Το βιβλίο είναι το πρώτο βιβλίο της Σμαγκλέφσκα και είναι επίσης το πιο γνωστό της έργο σε διεθνές επίπεδο.^[3][9] Το βιβλίο ήταν μία από τις πρώτες^[10] λογοτεχνικές αναφορές του στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου και θεωρείται σημαντική πρώιμη συνεισφορά στη σχετική λογοτεχνία και ιστοριογραφία.^[3][9][11] «Έγινε γρήγορα μια από τις πιο ευρέως διαβασμένες αφηγήσεις για τη ζωή και τον θάνατο στο Άουσβιτς»^[12] και έχει υποστηριχθεί ότι είναι το πιο επιδραστικό λογοτεχνικό έργο για αυτό το στρατόπεδο, διαμορφώνοντας σημαντικά την ευαισθητοποίηση του κοινού σε αυτό το πλαίσιο.^[9] Αποτέλεσε επίσης ένα σημαντικό αποδεικτικό στοιχείο στις δίκες της Νυρεμβέργης.^[11][13]  Μέχρι το 1947 υπήρχαν πάνω από 30 κριτικές και αναλύσεις του βιβλίου στον πολωνικό και διεθνή τύπο και επιστημονικά έργα.^[9] Το έργο της έχει επαινεθεί από κριτικούς και ιστορικούς όπως οι Αούγκουστ Γκροντζίτσκι, Πιοτρ Κουντσέβιτς και Άλβιν Χιρς Ρόζενφελντ.^[9] Ο Αρκάντιους Μοράβιετς χαρακτήρισε το βιβλίο «ένα από τα πιο σημαντικά (ως συλλεκτικό, πνευματικό και καλλιτεχνικό) επιτεύγματα στον τομέα της λογοτεχνίας στρατοπέδων εξόντωσης^[9] και ο Σουαβόμιρ Μπουρίουα το ανέφερε ως «κλασικό» αυτού του είδους.^[14]

Λόγω των λογοτεχνικών και πραγματικών αξιών του, θεωρήθηκε ένα εξαιρετικό επίτευγμα της λογοτεχνίας στρατοπέδων εξόντωσης.^[3][9] Έχει περιγραφεί ως «μία από τις πιο υποβλητικές αφηγήσεις για το εξαντλητικό έργο που επιτελούσαν οι γυναίκες κρατούμενες... καθώς και τις διαφορετικές ζωές μη Εβραίων και Εβραίων στο στρατόπεδο».^[3] Έχει συγκριθεί με τα Άουσβιτς και μετά (Auschwitz, et après) και Ημέρες και Μνήμες της Σαρλότ Ντελμπό.^[3]

Το βιβλίο είναι υποχρεωτικό προς ανάγνωση στα πολωνικά σχολεία (τα έτη 1946–49 και ξανά από το 1994).^[9][15]

Παραπομπές

1. facesofauschwitz.com/gallery/seweryna-szmaglewska/.
2. «Formats and Editions». www.worldcat.org. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2023. 
3. Sundquist, Eric J. (25 Ιουνίου 2018). Writing in Witness: A Holocaust Reader (στα Αγγλικά). SUNY Press. ISBN 978-1-4384-7031-3. 
4. «Smoke over Birkenau | WorldCat.org». www.worldcat.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2023. 
5. «Dýmy nad Birkenau | WorldCat.org». www.worldcat.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2023. 
6. «Bila troi︠a︡nda : Dymy nad Birkenau : povisti | WorldCat.org». www.worldcat.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2023. 
7. «Una mujer en Birkenau | WorldCat.org». www.worldcat.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2023. 
8. «Die Frauen von Birkenau | WorldCat.org». www.worldcat.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2023. 
9. Morawiec, Arkadiusz (2009). «Realizm w służbie (nieosiągalnego) obiektywizmu. "Dymy nad Birkenau" Seweryny Szmaglewskiej» (στα πολωνικά). Pamiętnik Literacki. Czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej (1): 121–143. ISSN 0031-0514. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=166368. 
10. While some sources describe this work as "the first literary account of Auschwitz", this is incorrect - a number of other literary accounts was published before Dymy..., both in Polish and in other languages.^[9]
11. Haltof, Marek (2018). «Return to Auschwitz». Return to Auschwitz: The Making of the Holocaust Classic. Wanda Jakubowska's The Last Stage and the Politics of Commemoration. Northwestern University Press. σελίδες 47–74. ISBN 978-0-8101-3608-3. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2023. 
12. Finder, Gabriel N.· Aleksiun, Natalia (29 Νοεμβρίου 2007). Polin: Studies in Polish Jewry Volume 20: Making Holocaust Memory (στα Αγγλικά). Liverpool University Press. ISBN 978-1-80034-534-8. 
13. Meyer, Alwin (11 Ιανουαρίου 2022). Never Forget Your Name: The Children of Auschwitz (στα Αγγλικά). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-5095-4552-0. 
14. Buryła, Sławomir (2009). «Monografia po latach.» (στα pl). Teksty Drugie (5): 100–105. ISSN 0867-0633. https://rcin.org.pl/dlibra/publication/66402/edition/50641. 
15. Bryl, Andrzej (2021). Zbrodnie przeciwko ludzkości w doktrynie i orzecznictwie międzynarodowych trybunałów karnych (στα Πολωνικά). Wydawnictwo Naukowe Scholar. σελ. 144. ISBN 978-83-66849-05-1.