PROFILBARU.COM

Ιωάννης Πασσάς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1899;
Θάνατος	1987;
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	δημοσιογράφος
	δεδομένα

Ο Ιωάννης Πασσάς του Δημητρίου (1899-1987) ήταν Έλληνας δημοσιογράφος και διανοητής. Υπήρξε διευθυντής της Εγκυκλοπαιδείας του «Ηλίου».

Η ζωή και το έργο του

Ο Ιωάννης Πασσάς γεννήθηκε το 1899 στην Αμαλιάδα. Σπούδασε δημοσιογραφία και συνέγραψε πολλά άρθρα σε διάφορες εφημερίδες της εποχής.

Το 1919 άρχισε να εργάζεται σαν δημοσιογράφος στην αθηναϊκή εφημερίδα «Εμπρός». Εργάστηκε όμως για μικρό διάστημα, διότι επιστρατεύτηκε και στάλθηκε στην Μακεδονία για να πολεμήσει. Το 1921 πήρε ειδική άδεια ως πολεμικός απεσταλμένος για παρακολούθησει την Μικρασιατική εκστρατεία από την εφημερίδα «Κόσμος» και «Νέα Ημέρα». Το 1925 έγραψε βιβλίο από τις εντυπώσεις και τις ανταποκρίσεις της εκστρατείας με τίτλο «Η Αγωνία ενός Έθνους».

Το 1933 εξέδωσε την εφημερίδα «Ημερήσιος Κήρυξ», φιλελεύθερων αρχών, η οποία αναγκάστηκε να διακόψει την κυκλοφορία λόγω των απαγορεύσεων που είχαν επιβληθεί από τη δικτατορία του Μεταξά (1936). Τον Σεπτέμβριο του 1936 προέβη στην έκδοση του εβδομαδιαίου φιλολογικού και κοινωνικού περιεχομένου «Το Έργον», το οποίον πουλούσε γύρω στα 160.000 φύλλα εβδομαδιαίως,^{[εκκρεμεί παραπομπή]} ένας πολύ μεγάλος αριθμός για εκείνη την εποχή. Ο Πασσάς μετά την δικτατορία Μεταξά παραδέχθηκε την προσφορά και το έργο της προς το έθνος.

Το 1939 εξέδωσε την εβδομαδιαία επιθεώρηση ο «Ήλιος». Κατά την κατοχή ο Πασσάς συνεργαζόταν με τον Άγγελο Έβερτ (τότε διευθυντή της αστυνομίας Αθηνών) για την κάλυψη κάποιων Ελλήνων πολιτικών και αξιωματικών ώστε να διαφύγουν προς την Αίγυπτο, όπως βοήθησε και τη διαφυγή πολλών διωκομένων Εβραίων. Ακόμη είχαν χορηγηθεί πλαστές ταυτότητες, μέσω της διεύθυνσης της αστυνομίας, σε όλους περίπου τους υπάρχοντες και κρυπτόμενους Εβραίους στην Ελλάδα.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Μετά την απελευθέρωση και κατά τα Δεκεμβριανά ο Πασσάς συνελήφθη με τη σύζυγό του. Μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο της Ελευσίνας απ’ όπου θα προωθούταν προς τη Θήβα και τη Λαμία με άλλους κρατούμενους, πολλοί από τους οποίους πέθαναν από τις κακουχίες ή εκτελέστηκαν καθ’ οδόν.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Ο Πασσάς, όμως, πέτυχε με διάφορους κινδύνους να δραπετεύσει, διότι σαν κυνηγός γνώριζε την περιοχή, και επέστρεψε μετά από περιπέτειες στην Αθήνα.

Τον Δεκέμβριο του 1945 επανεξέδωσε τον «Ήλιο» και από το 1948 άρχισε την έκδοση του Λεξικού, δηλαδή της Εγκυκλοπαίδειας (πρώτη έκδοση 1948-1954, δεύτερη 1958-1962, τρίτη 1979-1982). Το 1945 εξέδωσε το ιστορικοφιλοσοφικό έργο «Μετά την θύελλα», το 1946 «S.O.S» και το «Πώς θα γίνει ο τρίτος Γύρος», έργο όπου προέβλεπε την ήττα των κομμουνιστών. Τέλος, το 1947, εξέδωσε το «Ο Άνθρωπος αυτό το κτήνος», το οποίον γνώρισε μεγάλη κυκλοφορία στην Ελλάδα και μεταφράστηκε στα αγγλικά και τα ολλανδικά.

Ακόμη συνέγραψε την «Εισαγωγή» και την «Προϊστορίαν» του τόμου «ΕΛΛΑΣ», όπως και τα άρθρα «Κομμουνισμός», «Βολταίρος», «Βενιζέλος» και άλλα δευτερεύοντα άρθρα στην πρώτη έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας. Στο άρθρο «Προϊστορία» ανέφερε ότι οι Έλληνες είναι οι αρχαιότεροι κάτοικοι της Μεσογείου. Επικαλούνταν αρχαία ελληνικά κειμένα και άλλων στοιχεία, που αγνοούσαν ή, τουλάχιστον, δεν είχαν επικαλεστεί ή είχαν διαστρεβλώσει, κατά τον Πασσά, ξένοι ιστορικοί και ερευνητές, αλλά και πορίσματα των αρχαιολογικών ανασκαφών που είχαν γίνει στο μεσογειακό χώρο από νεότερους επιστήμονες. Στη συνέχεια, μέχρι το 1970 με άρθρα στην εφημερίδα «Εστία» συνέχισε να υποστηρίζει αυτά τα στοιχεία, τα οποία δεν είχαν αποδοχή από Έλληνες και ξένους επιστήμονες.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Επίσης στο άρθρο «Άλφα» της τελευταίας έκδοσης της Εγκυκλοπαίδειας, αναφέρονται από τον Πασσά στοιχεία για το γεγονός ότι οι Έλληνες είναι ο παλαιότερος λαός της Μεσογείου και ότι οι Αργοναύτες και ο Οδυσσέας είχαν φθάσει μέχρι τη Βόρεια και Νότια Αμερική· τα στοιχεία αυτά επίσης δεν έχουν ευρύτερη αποδοχή.

Ο Ιωάννης Πασσάς, λόγω των παλαιών φιλικών δεσμών του με σχεδόν όλους τους πολιτικούς και πνευματικούς ηγέτες αναμίχθηκε πολλές φορές σε πολιτικά γεγονότα, όπως κατά τη διάσταση του Γεωργίου Παπανδρέου με τον βασιλιά Κωνσταντίνο (Ιουλιανά) το 1965. Ακόμη αναμίχθηκε ενεργά στην προσπάθεια της Χούντας των Συνταγματαρχών για φιλελευθεροποίηση το 1973 με την ανάθεση της κυβερνήσεως στον Σπύρο Μαρκεζίνη. Πέθανε στην Αθήνα το 1987.