Άγγελος Έβερτ

Άγγελος Έβερτ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Άγγελος Έβερτ (Ελληνικά)
Γέννηση	10 Απριλίου 1894 (1894-04-10) Αθήνα
Θάνατος	30 Δεκεμβρίου 1970 (76 ετών) Αθήνα
Τόπος ταφής	Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αξιωματικός Αστυνομικού Σώματος
Οικογένεια
Σύζυγος	Μαίρη Έβερτ
Τέκνα	Ρόζα Μιλτιάδης Νίνα
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Δίκαιοι των Εθνών (1  Ιανουαρίου 1969)[1]
Σχετικά πολυμέσα

Ο Άγγελος Έβερτ (Αθήνα, 10 Απριλίου 1894 - Αθήνα, 30 Δεκεμβρίου 1970) ήταν Έλληνας αστυνομικός, ο οποίος διετέλεσε διοικητής της Αστυνομίας Πόλεων της Αθήνας κατά τη διάρκεια της Κατοχής και αργότερα αρχηγός του Σώματος. Για τη συμβολή του στη διάσωση Εβραίων κατά το Ολοκαύτωμα τιμήθηκε το 1969 με τον τίτλο του «Δικαίου των Εθνών».^[2]

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Ήταν γιος του βαυαρικής καταγωγής ταγματάρχη της Βασιλικής Χωροφυλακής Μιλτιάδη Έβερτ. Σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον Σεπτέμβριο του 1915 κατετάγη στη Χωροφυλακή όπου και φοίτησε στη Σχολή Ανθυπομοιράρχων από την οποία εξήλθε με τον αυτό βαθμό τον Ιανουάριο του 1920. Εννέα χρόνια μετά, το 1929, μετατάχθηκε στη νεοσυσταθείσα τότε Αστυνομία Πόλεων - Αθηνών. Σημειώνεται ότι μετά τη κατάληψη της Ελλάδος από τους Γερμανούς (Μάιος 1941) οι Αστυνομικές Αρχές της Χώρας διατηρήθηκαν με μειωμένη όμως δύναμη και μερικό αφοπλισμό. Συνεπώς τον Σεπτέμβριο του 1941 όταν ο Άγγελος Έβερτ ανέλαβε αστυνομικός διευθυντής Αθηνών, τούτο συνέβη με την έγκριση των Αρχών κατοχής. Στη θέση αυτή παρέμεινε καθ' όλη τη διάρκεια της κατοχής, ύστερα από παράκληση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και βεβαίως αφού έχαιρε της εμπιστοσύνης των κατακτητών.

Η δράση του την Κατοχή

Στις 10 Οκτωβρίου του 1943 η Γερμανική Διοίκηση Αθηνών εξέδωσε διάταγμα δια του οποίου οι Αστυνομικές Αρχές της Χώρας υπάγονταν πλέον στην Ανώτατη Διοίκηση SS της Ελλάδας (AASSA), διοικητής αρχηγός της οποίας ένα μήνα πριν είχε αναλάβει ο Γιούργκεν Στρόοπ. Έτσι με το διάταγμα αυτό η Αστυνομία Πόλεων Αθηνών υπήχθη στην ΚdO (Kommandantur der Ordnungspolizei = Διοίκηση Αστυνομίας Τάξεως) Αττικής με έδρα την Αθήνα υπό τον Γερμανό διοικητή συνταγματάρχη (και μετέπειτα στρατηγό) Χέρμαν Φραντς που υπαγόταν στον AASSA.

Συνεργάστηκε με τη βρετανική κατασκοπία^[3], ωστόσο ο ρόλος του αμφισβητείται καθώς κατηγορήθηκε ότι είχε ενεργό συμμετοχή στις πράξεις των Γερμανών ως συνεργάτης τους.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Κατά τη διάρκεια της Κατοχής βοήθησε αρκετούς Εβραίους, εκδίδοντάς τους πλαστά πιστοποιητικά βάφτισης. Επίσης τιμήθηκε από το Γιαντ Βασσέμ για τη συμβολή του στη διάσωση των Εβραίων της Αθήνας.^[4] Ακόμη, προσπάθησε να κρατήσει την Αστυνομία Πόλεων μακριά από τη σύγκρουση των υπόλοιπων σωμάτων ασφαλείας με τις εαμικές οργανώσεις της Αθήνας, προκειμένου να αποφύγει την άμεση συνεργασία με τις δυνάμεις Κατοχής και να διατηρήσει τη συνοχή του σώματος, από τη στιγμή που μεγάλο ποσοστό των αστυνομικών είχε προσχωρήσει στο ΕΑΜ.^[5]

Στα Δεκεμβριανά έδωσε την εντολή για την έναρξη των πυροβολισμών ενάντια στους διαδηλωτές μπροστά από τη Βουλή, κατ' εντολή του Γεωργίου Παπανδρέου, με συνέπεια τουλάχιστον 33 νεκρούς, γεγονός που σηματοδότησε την αρχή των Δεκεμβριανών.^[6][7]

Μετά την απελευθέρωση

Την περίοδο 1951-1955 διετέλεσε αρχηγός της αστυνομίας πόλεων. Το 1954 κατά την τελετή παράδοσης του υπουργείου εσωτερικών από τον Παυσανία Λυκουρέζο, ο τελευταίος ζήτησε από τον νέο υπουργό Ιωάννη Νικολίτσα να χαιρετίσει πριν φύγει τους «ειλικρινείς και έντιμους συνεργάτες του». Αν και ο Έβερτ του έτεινε το χέρι του, ο Λυκουρέζος τον προσπέρασε επιδεικτικά. Το όλο θέμα απασχόλησε έντονα τον τύπο της εποχής με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην Βουλή με πρωτοβουλία της αντιπολίτευσης. Λίγους μήνες αργότερα ο Αλέξανδρος Παπάγος έθεσε σε διαθεσιμότητα τον Έβερτ λόγω της φαινομενικής εμπλοκής του σε υπόθεση ξένων πρακτόρων και λίγο αργότερα, στις 31 Ιανουαρίου 1955, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση καθώς το υπηρεσιακό συμβούλιο του είχε επιβάλει την ποινή εξάμηνης αργίας δι' απολύσεως λόγω πειθαρχικών παραπτωμάτων.^[8]

Ο Άγγελος Έβερτ πέθανε από καρδιακή ανεπάρκεια στις 30 Δεκεμβρίου 1970 και κηδεύτηκε την επομένη στο Α΄ Νεκροταφείο.^[9][10]

Γιος του ήταν ο Μιλτιάδης Έβερτ, πρώην δήμαρχος Αθηνών και πρώην πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Το Βήμα

Παραπομπές

1. «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
2. «Evert Angelos». yadvashem.org (στα Αγγλικά). Yad Vashem. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020. 
3. Βάιος Καλογρηάς, Το αντίπαλο δέος. Οι εθνικιστικές οργανώσεις αντίστασης στην κατεχόμενη Μακεδονία. 1941-1944, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 69.
4. «Το Ολοκαύτωμα στην Αθήνα». 28 Αυγούστου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2016. 
5. Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Η εμπειρία της κατοχής και της αντίστασης στην Αθήνα. Το εαμικό αντιστασιακό κίνημα στις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας: Καισαριανή, Βύρωνας, Παγκράτι, Γούβα, Υμηττός, ΕΚΠΑ-Διδακτορική Διατριβή, Αθήνα 2011, σελ. 331.
6. «tovima.gr - ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ EBEPT». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2016. 
7. Μαργαρίτης, Γεώργιος (2 Μαρτίου 2008). «ΙΣΤΟΡΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ - Οι δύο κόσμοι: Η Ελλάδα στις 5 Μαρτίου 1943». www1.rizospastis.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2019. 
8. Μαλούχος, Ιωάννης (2010). Δικηγορικό γραφείο Λυκουρέζου 1910-2010 το χρονικό μιας οικογένειας νομικών. Αθήνα: εκδόσεις Λιβάνη. σελ. 202-204. ISBN 978-960-14-2218-3. 
9. Εφημερίδα Μακεδονία , Εκηδεύθη ο Έβερτ, 1 Ιανουαρίου 1971, EBE, ανάκτηση 25 Οκτωβρίου 2010.
10. «Εκηδεύθη ο Έβερτ». Εφημερίδα Μακεδονία. 1 Ιανουαρίου 1971.