Επαρχία Καλαβρύτων

Η επαρχία Καλαβρύτων πριν το 1997.

Η επαρχία Καλαβρύτων ήταν μία από τις τρεις επαρχίες της Αχαΐας. Έδρα της ήταν τα Καλάβρυτα.

Καταλάμβανε το νότιο και ορεινό τμήμα του νομού και συνόρευε με τις επαρχίες Πάτρας στα δυτικά και Αιγιαλείας στα βόρεια, καθώς και με τις επαρχίες Ηλείας δυτικά, Γορτυνίας και Μαντινείας νότια και Κορινθίας ανατολικά.

Ιστορία

Για πρώτη φορά επαρχία Καλαβρύτων ή αλλιώς Τερριτόριο των Καλαβρύτων συστάθηκε το 1687 κατά την Β' ενετοκρατία (1685-1715) και σύμφωνα με την ενετική διοικητική διαίρεση ανήκε στη Διοίκηση της Αχαΐας.^[1] Η διοικητική αυτή διαίρεση συνεχίστηκε και επί Τουρκοκρατίας και μετά την απελευθέρωση με μικρές μεταβολές ως προς την έκταση της.

Διοικητικές μεταβολές

Δημιουργήθηκε αρχικά με την Διοικητική διαίρεση του 1828 από τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια με το Ι' ψήφισμα της 13ης Απριλίου 1828 σαν Επαρχία Καλαβρύτων^[2]. Με την διοικητική διαίρεση του 1833 ήταν μία από τις πέντε επαρχίες του νομού Αχαΐας και Ήλιδος με το όνομα επαρχία Κυναίθης.^[3] Καταργήθηκε στην συνέχεια με την διοικητική διαίρεση του 1836 η οποία κατάργησε προσωρινά το νομαρχιακό σύστημα και επανασυστάθηκε με τη διοικητική διαίρεση του 1845. Παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη στην συνέχεια μέχρι το 1997 οπότε και καταργήθηκε με το σχέδιο Καποδίστριας. Με το σχέδιο Καλλικράτης που ακολούθησε το σχέδιο Καποδίστρια σχεδόν όλα τα εδάφη της επαρχίας αποτέλεσαν πάλι αυτοδιοικούμενη μονάδα ως δήμος Καλαβρύτων. Μόνη εξαίρεση τέσσερα χωριά της τα οποία ενσωματώθηκαν στο δήμο Αιγιαλείας. Αυτά είναι: η Αγία Βαρβάρα, η Ζαρούχλα, το Μεσορρούγι και η Περιστέρα. Παλαιότερα και μέχρι το 1841 στην επαρχία ανήκε και η περιοχή των Νεζερών.

Παραπομπές

1. Η λαογραφία και ο ρόλος της στον χώρο της Επαρχίας Καλαβρύτων^{[νεκρός σύνδεσμος]}, pelopsbooks.gr. Ανακτήθηκε: 01/06/2010.
2. Ασπιώτης 2009, σελ. 8.
3. Κλάδου 1837, σελ. 178-180.

Πηγές

• Νίκος Γ. Ασπιώτης, Διοικητικοί και Αυτοδιοικητικοί Θεσμοί στην Κέρκυρα. Πρόσωπα και Γεγονότα (1817‐1951)^{[νεκρός σύνδεσμος]}, Κέρκυρα 2009. Ανακτήθηκε: 15/03/2016. (αρχείο pdf)
• Α.Ι. Κλάδου, Εφετηρίς (Almanach) του Βασιλείου της Ελλάδος δια το Έτος 1837, Εκ της Βασιλικής Τυπογραφίας και Λιθογραφίας, Εν Αθήναις 1837.

Περαιτέρω ανάγνωση

• Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας. 
• Γεώργιος Παπανδρέου, Ιστορία των Καλαβρύτων, επιμέλεια: Δημήτρης Σ. Αβραμίδης, Έκδοση της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης και Ποιότητας Ζωής Δήμου Καλαβρύτων (ΔΕΠΑΠΟΖ), Καλάβρυτα 2011, Δεύτερη Έκδοση. ISBN 978-960-89356-3-1. (α' έκδοση: 1928)
• Παπανδρέου, Γεώργιος (1906). Καλαβρυτινή επετηρίς: ήτοι πραγματεία περί της ιστορικής των Καλαβρύτων επαρχίας. Αθήνα: Μιχαήλ Ι. Σαλιβέρος. 
• Αθανάσιος Δ. Τζώρτζης, Ιστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων. Χωριά, οικισμοί, τοπωνύμια, ιστορία, λαογραφία, Αθήνα 2014-2016. ISBN (SET) 978-618-81562-6-5. (επτάτομο)