Γραμματική της Γερμανικής

Η Γραμματική της Γερμανικής γλώσσας αποτελεί τον κορμό μιας γλώσσας που ανήκει στην ομάδα των δυτικών γερμανικών γλωσσών όπως επίσης τα Αγγλικά, τα Ολλανδικά και τα Αφρικάανς.

Ανά τον κόσμο τα Γερμανικά ομιλούνται περίπου από 105 εκατομμύρια ομιλητές ως μητρική γλώσσα και σχεδόν 80 εκατομμύρια ομιλητές ως μη-μητρική γλώσσα. Η επίσημη γερμανική γλώσσα διδάσκεται ευρέως στα σχολεία, τα πανεπιστήμια και στα Ινστιτούτα Γκαίτε σε όλον τον κόσμο, καθώς και σε ιδιωτικά φροντιστήρια.

Το γερμανικό αλφάβητο

Το γερμανικό αλφάβητο είναι εύκολο να μαθευτεί ως προς τη γραφή, μιας και είναι ολόιδιο με το αγγλικό, η ονομασία όμως και η προφορά των γραμμάτων διαφέρει.

	κεφαλαίο γράμμα και ονομασία του κάθε γράμματος	μικρό γράμμα	προφορά στα ελληνικά	παραδείγματα και παρατηρήσεις στην προφορά (τα ουσιαστικά στα Γερμανικά γράφονται πάντα με κεφαλαίο το αρχικό γράμμα )
	A (α)	a	α	π.χ. Jacke (γιάκε)=σακάκι, Karte (κάρτε)=εισιτήριο, κάρτα, grau (γκράου)=γκρι
	B (μπε)	b	1) όπως το μπ στη λέξη μπαμπάς 2) π	Προσοχή 1: ως μπ, π.χ. bunt (μπουντ)=πολύχρωμος, Arbeit (άρμπαιτ)=δουλειά, εργασία, bitte (μπίτε)=παρακαλώ Προσοχή 2: όταν μετά το b ακολουθεί -st, -s, ή -t, τότε προφέρεται ως π, π.χ Obst (οπστ)=φρούτα, Krebs (κρεπς)=καρκίνος, habt (χαπτ) = έχετε, όπως και όταν βρίσκεται στο τέλος της λέξης γίνεται άηχο σύμφωνο και προφέρεται πάλι ως π, π.χ. gelb (γκελπ)=κίτρινος
	C (τσε)	c	1) κ 2) τσ 3) σ οι λέξεις που αρχίζουν από с είναι δάνειες	Συμβουλευόμαστε λεξικό σε όλες τις περιπτώσεις γιατί από с όλες οι λέξεις είναι δάνειες Προσοχή 1: μπορεί να προφέρεται ως κ, π.χ. Coca-cola (κόκα-κόλα)=κόκα-κόλα, Cuba (κούμπα)=Κούβα Προσοχή 2: μπορεί να προφέρεται ως τσ, π.χ. Celsius (τσέλζιους)=Κελσίου, circa (τσίρκα)=περίπου Προσοχή 3: μπορεί να προφέρεται ως σ, π.χ. Cinema (σίνεμα)=σινεμά, cent (σεντ)=σεντ
	D (ντε)	d	1) ντ 2) τ 3) σχεδόν άηχο	Προσοχή 1: προφέρεται όπως το ντ στη λέξη ντάμα, όπου το ν ακούγεται ενιαίο με το τ, όχι όπως στη λέξη πέντε (πέν-τε), όπου το ν και το τ προφέρονται χωριστά Προσοχή 2: προφέρεται ως τ όταν βρίσκεται στο τέλος της λέξης και όταν το ακολουθούν -s, -t, π.χ. Abend (άμπεν-τ)=βράδυ, nirgends (νίργκεν-τς)=πουθενά, Stadt (στατ)=πόλη Προσοχή 3: είναι σχεδόν άηχο όταν το συναντάμε ως -nd, π.χ. endlich [έν-τλιχ, δεν ακούγεται δηλαδή ως d (ενιαία ν και τ) αλλά ως ελαφρύ τ]=επιτέλους, endlos (έν-τλος)=ατελείωτα
	E (ε)	e	ε	π.χ. Kuchen (κούχεν)=γλυκό, machen (μάχεν)=κάνω, echt (εχτ)=γνήσιος
	F (εφ)	f	φ	π.χ. Frau (φράου)=γυναίκα, finden (φίντεν)=βρίσκω
	G (γκε)	g	1) γκ 2) χ 3) κ	Προσοχή 1: προφέρεται όπως το γκ στη λέξη γκάφα, π.χ. Gitter (γκίτα)=συρματόπλεγμα Προσοχή 2: προφέρεται ως χ στην κατάληξη -ig, π.χ. traurig (τράουριχ)= λυπημένος, ruhig (ρούιχ)=ήσυχος, vierzig (φίατσιχ)=σαράντα Προσοχή 3: προφέρεται ως κ πριν από τα σύμφωνα d, t και όταν βρίσκεται στο τέλος της λέξης (εκτός της κατάληξης -ig), π.χ. Jagd (γιακτ)= κυνήγι, erledigt (ερλέντικτ)=τελειωμένος, genug (γκενούκ)=αρκετά
	Η (χα)	h	1) χ 2) άφωνο	Προσοχή 1: προφέρεται ως χ στην αρχή της λέξης, επίσης όταν έπεται τονισμένων φωνηέντων (όχι πάντα όμως, κάποιες φορές είναι άφωνο μετά από τονισμένο φωνήεν) και σε μερικές δάνειες λέξεις, π.χ. Hilfe (χίλφε)=βοήθεια, Uhu (ούχου)=μπούφος, Alkohol (άλκοχολ, δάνεια λέξη)=αλκοόλ Προσοχή 2: είναι άφωνο στη μέση (όχι πάντα, κάποιες φορές ακούγεται) και το τέλος της λέξης, π.χ. sehen (ζέεν)=βλέπω, Ruhe (ρούε)=ησυχία, nah (να)=κοντά, Κuh (κου)=αγελάδα
	I (ι)	i	ι	π.χ. Liste (λίστε)=λίστα, Stil (στιλ)=στυλ, ύφος
	J (γιοτ)	j	1) γι 2) γ 3) ζ 4) τζ	Προσοχή 1: στις λέξεις γερμανικής προέλευσης, προφέρεται ως γι-, όπως στη λέξη γιαγιά, όταν όμως το ακολουθεί το γράμμα e, προφέρεται ως γ, π.χ. Jahr (γιαρ)=ο χρόνος, έτος, αλλά jemand (γέμαντ)=κάποιος και όχι γιέμαντ Προσοχή 2: στις δάνειες λέξεις προφέρεται ως ζ ή τζ (αναγκαστικά συμβουλευόμαστε λεξικό), π.χ. Journal (ζιορνάλ)= περιοδικό, Jeans (τζινς)=τζιν παντελόνι
	K (κα)	k	κ	π.χ. Kugel (κούγκελ)=σφαίρα, μπίλια, kaputt (καπούτ)=χαλασμένο, Kunst(κουνστ)=τέχνη, καλλιτεχνία
	L (ελ)	l	λ	π.χ. Leber (λέμπα)=συκώτι, Lamm (λαμ)=προβατάκι
	M (εμ)	m	μ	π.χ. Mai (Μάι)= Μάιος, Milch (μιλχ)=γάλα, Meinung (μάινουνκ)= γνώμη, Mitternacht (Μίταναχτ)=μεσάνυχτα
	N (εν)	n	ν	π.χ. Norden (νόρντεν)=Βορράς, Nacht (ναχτ)=νύχτα, neu(νόι)=καινούριος, νέος
	Ο (ο)	o	ο	π.χ. Gold (γκολτ)=χρυσάφι, kommen (κόμεν)=έρχομαι, κατάγομαι, Auto (άουτο)=αυτοκίνητο
	P (πε)	p	π	π.χ. Papier (παπία)=χαρτί, Post (ποστ)=ταχυδρομείο, plump (πλουμπ)=άκομψος, ασουλούπωτος
	Q (κου)	q	ακολουθείται πάντα από το φωνήεν u και προφέρονται ως κβ	π.χ. Quelle (κβέλε)=πηγή, Quark (κβαρκ)=ανθόγαλο
	R (ερ)	r	1) ρ 2) σχεδόν σαν γ	Προσοχή 1: προφέρεται ως ρ, π.χ. Ruder (ρούντα)=κουπί Προσοχή 2: προφέρεται σχεδόν σαν γ όπως στη λέξη γάλα, μοιάζει με το γαλλικό r και προφέρεται με τον σταφυλίτη μυ του λαιμού, θα το συμβολίσουμε με γ, π.χ. Reis (γάις)=ρύζι
	S (ες)	s	1) ζ 2) σ	Προσοχή 1: προφέρεται ως ζ όταν βρίσκεται ανάμεσα από φωνήεντα, όταν είναι στην αρχή της λέξης με φωνήεν να το ακολουθεί, και τέλος όταν πριν το s υπάρχουν τα σύμφωνα m, n, l, r. Π.χ. lesen (λέζεν)=διαβάζω, Sahne (ζάνε)=σαντιγί, Linse (λίνζε)=φακή, also (άλζο)=λοιπόν Προσοχή 2: προφέρεται ως σ στις υπόλοιπες περιπτώσεις, π.χ. aus (άους)=από, Fest (φεστ)=γιορτή
	T (τε)	t	τ	π.χ. beten (μπέτεν)=προσεύχομαι, rot (ροτ)=κόκκινος, ερυθρός
	U (ου)	u	ου	π.χ. Muster (μούστερ)=δείγμα, σχέδιο, Muse (μούζε)=μούσα
	V (φάου)	v	1) φ 2) β	Προσοχή 1: προφέρεται ως φ όταν η λέξη είναι γερμανικής προέλευσης, π.χ. Volk (φολκ)=λαός, viel (φιλ)=πολύ, Vater (φάτα)=πατέρας, καθώς και στο τέλος δάνειων λέξεων (όπου δεν είναι εμφανές ότι είναι δάνεια η λέξη ανατρέχουμε σε ένα καλό λεξικό για αποσαφήνιση) π.χ. brav (μπγάφ)=φρόνιμος Προσοχή 2: προφέρεται ως β όταν βρίσκεται στην αρχή ή τη μέση δάνειων λέξεων, π.χ. Vase (βάζε)=βάζο, Violine (βιολίνε)=βιολί, November (Νοβέμπα)=Νοέμβριος
	W (βε)	w	β	π.χ. Welt (βελτ)=κόσμος, Wiese (βίζε)=λιβάδι, Wagen (βάγκεν)=όχημα, Gewitter (γκεβίτα)=καταιγίδα
	X (ιξ)	x	ξ	π.χ. Axt (αξτ)=τσεκούρι, Xylophon (ξυλοφόν)=ξυλόφωνο
	Y (ύψιλον)	y	1) όπως το γι στη λέξη γιατί 2) όπως το ι στη λέξη μπόι (ανάστημα) 3) όπως το ü (θα το δούμε παρακάτω)	Προσοχή 1: προφέρεται ως γι όταν σχηματίζει συλλαβή με φωνήεν και βρίσκεται πριν από αυτό, π.χ. Yacht (γιαχτ)=γιοτ, Yoga (γιόγκα)=γιόγκα Προσοχή 2: προφέρεται ως ι όταν σχηματίζει μόνο του συλλαβή ή ακολουθεί κάποιο σύμφωνο στην ίδια συλλαβή, π.χ. Boy (μπόι)=αγόρι, Ägypten (εγκίπτεν)=Αίγυπτος Προσοχή 3: προφέρεται ως ü, π.χ. Rhythmus (ριούτμους)=ρυθμός, Lyrik (λιούρικ)=λυρισμός
	Z (τσετ)	z	όπως το τσ στη λέξη τσάι	π.χ. Zeit (τσάιτ)=χρόνος (με το ρολόι), Anzeige (άντσάιγκε)=αγγελία, Arzt (αρτστ)=γιατρός

Ειδική προφορά κάποιων γραμμάτων με ούμλάουτ (οι ειδικοί τόνοι στα γερμανικά που αλλάζουν την προφορά ενός γράμματος), ομάδων φωνηέντων και συνδυασμών συμφώνων

ειδικά γράμματα και ομάδες γραμμάτων	προφορά στα ελληνικά	παραδείγματα και παρατηρήσεις στην προφορά (τα ουσιαστικά στα Γερμανικά γράφονται πάντα με κεφαλαίο το αρχικό γράμμα )
ß	σ	π.χ. groß (γκρος)=μεγάλος, heißen (χάησεν)=ονομάζομαι
ä	ε	π.χ. Käse (κέζε)=τυρί, März (μερτς)=Μάρτιος
ö	ιό	π.χ. öffnen (ιόφνεν)=ανοίγω, Öl (ιολ)=λάδι, schön (σιον)=όμορφος
ü	ιού	π.χ. Süden (ζιούντεν)=νότος, grün (γκριουν)=πράσινο
ie	ι	π.χ. Liebe (λήμπε)=αγάπη, viel (φηλ)=πολύ, niemand (νήμαντ)=κανείς
ei	άι	π.χ. meine (μάηνε)=δική μου, deine (ντάηνε)=δική σου, Ei (άη)=αυγό
eu	όι	π.χ. heute (χόητε)=σήμερα, Eule (όηλε)=κουκουβάγια, Leute (λόητε)=άνθρωποι, κόσμος, Leuchte (λόηχτε)=φανάρι
äu	όι	π.χ. Mäuse (μόηζε)= ποντίκια, Häuser (χόηζα)=σπίτια, Häute (χόητε)=επιδερμίδες (προφέρεται ίδια με το heute=σήμερα, γράφεται όμως διαφορετικά)
ch	1) χ 2) κ 3) ιδιαίτερη προφορά	Προσοχή 1: ύστερα από ä, ö, ü, äu, eu, ei, ai, ay, e, i, καθώς και στη συλλαβή -chen προφέρεται όπως ο φθόγγος χ στη λέξη χέρι, π.χ. echt (εχτ)=γνήσιος Προσοχή 2: ύστερα από a, o, u, au προφέρεται όπως το χ στη λέξη ζάχαρη (με το σταφυλίτη μυ του λαιμού δηλαδή η προφορά), π.χ. machen (μάχεν)=κάνω, kochen (κόχεν)=μαγειρεύω, Kuchen (κούχεν)=γλυκό, auch (άουχ)=επίσης Προσοχή 3: στις δάνειες λέξεις, όταν βρίσκεται στην αρχή, συνήθως προφέρεται ως κ, αλλά σε κάποιες άλλες δάνειες έχει ιδιαίτερη προφορά, π.χ. Chaos (κάος)=χάος, Chronik (κρόνικ)=χρονικό, αλλά Сhef (σεφ)=σεφ, Chile (σίλε)=Χιλή
chs	ξ	π.χ. sechs (ζεξ)=έξι, Fuchs (φουξ)=αλεπού
cks	ξ	π.χ. Knicks (κνιξ)=υπόκλιση, augenblicks (άουγκενμπλίξ)=στη στιγμή
ck	κ	π.χ. gucken (γκούκεν)=κοιτάζω, lecker (λέκα)=νόστιμος, λαχταριστός
pf	πφ	Προσοχή: Για αυτόν τον συνδυασμό η προφορά είναι όπως φαίνεται, τον εντάσσουμε όμως στη λίστα γιατί συχνά μπερδεύει μιας και το pf δεν είναι εύηχο, εγείροντας έτσι αμφιβολίες ως προς την προφορά, π.χ. Apfel (άπφελ)=μήλο, Pfanne (πφάνε)=τηγάνι
ph	φ	Προσοχή: χρησιμοποιείται μόνο σε δάνειες λέξεις, π.χ. Physik (φιζίκ)=Φυσική (επιστήμη), Philosoph (φιλοζόφ)=φιλόσοφος, σε λέξεις αμιγώς γερμανικές βάζουμε πάντα f αντί ph για το φθόγγο φ
κατάληξη -er	1) -έα 2) -α	Προσοχή: οι Γερμανοί στην κατάληξη -er, προφέρουν πολύ πλατιά και μέσα στη στοματική κοιλότητα το r, έτσι που όλη η συλλαβή να ακούγεται ως απαλό -έα (αν τονίζεται το e) ή α (αν το e δεν τονίζεται), με το α να προφέρεται και στις δυο περιπτώσεις λίγο χαμηλότερα από τα υπόλοιπα γράμματα της λέξης, π.χ. Puder (πούντα)=σκόνη, schwer (σβέα)=δύσκολο
κατάληξη -r	-α	Προσοχή: οι Γερμανοί στην κατάληξη -r, προφέρουν πολύ πλατιά και μέσα στη στοματική κοιλότητα το r, έτσι που να ακούγεται ως απαλό α, το οποίο προφέρεται λίγο χαμηλότερα από τα υπόλοιπα γράμματα της λέξης, π.χ. nur (νούα)=μόνο, mehr (μέα, το h δεν προφέρεται εδώ)=πια
sch	σ	Προσοχή: έχει εκτεταμένη χρήση και προφέρεται ως παχύ σίγμα (όπως το σ στην κυπριακή λέξη σουσούκος και όχι όπως το κρητικό τσε ). Θα το συμβολίζουμε με σ (έντονο σ) στην προφορά των λέξεων στα ελληνικά στη γραμματική αυτή, π.χ. Tisch (τισ)=τραπέζι, Schade (σάντε)=κρίμα, mischen (μίσεν)=ανακατεύω, αναμειγνύω
sp	σπ	Προσοχή: όταν βρίσκονται στην αρχή της λέξης ή σε σύνθετη λέξη, το s προφέρεται ως παχύ σίγμα , ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση το s προφέρεται ως απλό σίγμα. Θα το συμβολίζουμε επίσης με σ (έντονο σ) στην πρώτη περίπτωση, στην προφορά των λέξεων στα ελληνικά στη γραμματική αυτή, π.χ. Spiel (σπιλ)=παιχνίδι, Beispiel (μπάισπιλ)=παράδειγμα (σύνθετη γερμανική λέξη)
st	στ	Προσοχή: όταν βρίσκονται στην αρχή της λέξης ή σε σύνθετη λέξη, το s προφέρεται ως παχύ σίγμα, ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση το s προφέρεται ως απλό σίγμα. Θα το συμβολίζουμε και αυτό με σ (έντονο σ) στην πρώτη περίπτωση, στην προφορά των λέξεων στα ελληνικά στη γραμματική αυτή, π.χ. Stau (στάου)=μποτιλιάρισμα
ss	σ	Προσοχή: προφέρεται ως κανονικό σ με το φωνήεν που προηγείται να είναι βραχύ, π.χ. Messer (μέσα)=μαχαίρι, Wasser (βάσα)=νερό
th	τ	Προσοχή: το συναντάμε μόνο σε δάνειες λέξεις και προφέρεται ως τ, π.χ. Theater (τεάτα)=θέατρο, Thron (τρον)=θρόνος
κατάληξη -tion	-τσιον	Προσοχή: συχνή κατάληξη στα γερμανικά το -tion, το t προφέρεται ως τσ όπως στη λέξη τσάι (οδοντικά), π.χ. Nation (νατσιόν)=έθνος, Information (ινφορματσιόν)=πληροφορία

Οι προσωπικές αντωνυμίες στην ονομαστική πτώση (ως υποκείμενα δηλαδή)

ich (ιχ) = εγώ

du (ντου) = εσύ

er, sie, es (έα, ζι, ες) = αυτός, αυτή, αυτό

wir (βία) = εμείς

ihr (ία) = εσείς

sie, Sie (ζι, ζι) = αυτοί, αυτές, αυτά, Εσείς (πληθ. ευγενείας) Προσοχή: στο γ΄ πληθυντικό πρόσωπο υπάρχει μόνο μία αντωνυμία, το sie (για όλα τα γένη, δηλ. αυτοί, αυτές, αυτά) και το Sie με κεφαλαίο το αρχικό s το οποίο χρησιμοποιείται στον πληθυντικό ευγενείας, όταν απευθυνόμαστε σε πρόσωπο δηλαδή, και είναι ίδιο, είτε απευθυνόμαστε σε άντρα είτε σε γυναίκα, το αντίστοιχο Εσείς των ελληνικών (ο πληθυντικός ευγενείας στα γερμανικά σχηματίζεται με το γ' πληθυντικό πρόσωπο και όχι το β' όπως στα ελληνικά)

Τα τρία πιο σημαντικά ρήματα (βοηθητικά) των γερμανικών στον Ενεστώτα

Η γερμανική γλώσσα έχει τρία βοηθητικά ρήματα (όχι ομαλά) με τα οποία σχηματίζουμε όλους τους χρόνους εκτός του Ενεστώτα και του Παρατατικού.

ρήμα sein (ζάιν) = είμαι	ρήμα haben (χάμπεν) = έχω	ρήμα werden (βέρντεν) = γίνομαι
ich bin (ιχ μπιν) = εγώ είμαι	ich habe (ιχ χάμπε) = εγώ έχω	ich werde (ιχ βέρντε) = εγώ γίνομαι
du bist (ντου μπιστ) = εσύ είσαι	du hast (ντου χαστ) = εσύ έχεις	du wirst (ντου βιρστ) = εσύ γίνεσαι
er, sie, es ist (εγ, ζι, ες ιστ) = αυτός, αυτή, αυτό είναι	er, sie, es hat (εγ, ζι, ες χατ) = αυτός, αυτή, αυτό έχει	er, sie, es wird (εγ, ζι, ες βιρντ) = αυτός, αυτή, αυτό γίνεται
wir sind (βια ζιντ) = εμείς είμαστε	wir haben (βια χάμπεν) = εμείς έχουμε	wir werden (βια βέρντεν) = εμείς γινόμαστε
ihr seid (ια ζάιτ) = εσείς είστε	ihr habt (ια χαπτ) = εσείς έχετε	ihr werdet (ια βέρντετ) = εσείς γίνεστε
sie, Sie sind (ζι, ζι ζιντ) = αυτοί είναι, Εσείς είστε (πληθ. ευγενείας)	sie, Sie haben (ζι, ζι χάμπεν) = αυτοί έχουν, Εσείς έχετε (πληθ. ευγενείας)	sie, Sie werden (ζι, ζι βέρντεν) = αυτοί γίνονται, Εσείς γίνεστε (πληθ. ευγενείας)

Μακρά και βραχέα φωνήεντα