Γκαπ

Συντεταγμένες: 44°33′31″N 6°4′40″E

Γκαπ
Σημαία Έμβλημα
Χώρα	Γαλλία
Διοικητική υπαγωγή	Ωτ-Αλπ, καντόνιο της Γκαπ-Καμπάνι, καντόνιο της Γκαπ-Σαντρ, καντόνιο της Γκαπ-Εστ, καντόνιο της Γκαπ-Νορ-Ουέστ, καντόνιο της Γκαπ-Συντ-Εστ, καντόνιο της Γκαπ-Συντ-Ουέστ και διαμέρισμα της Γκαπ
Ταχυδρομικός κώδικας	05000[1]
Κωδικός Κοινότητας	05061[2]
Πληθυσμός	40.500 (1  Ιανουαρίου 2021)[3]
Έκταση	110,43 km²[4]
Υψόμετρο	745 μέτρα, 625 μέτρα[5] και 2.360 μέτρα[5]
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Γκαπ 44°33′31″N 6°4′40″E
Ιστότοπος	https://ville-gap.fr[6]
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Το Γκαπ (γαλλικά: Gap‎‎) είναι κοινότητα που βρίσκεται στην περιοχή Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή, στη νοτιοανατολική Γαλλία, πρωτεύουσα του νομού Ωτ-Αλπ. Η πόλη είναι ιστορικά συνδεδεμένη με το Ντωφινέ.

Ο πληθυσμός ανέρχεται σε 40.805 κατοίκους (2016) και η πόλη είναι το κέντρο ευρύτερης αστικής περιοχής με 63.487 κατοίκους (2015).

Το Γκαπ έλαβε τον τίτλο Αλπική πόλη της χρονιάς για το 2002 και Πιο αθλητική πόλη της Γαλλίας για το 2013.^[7]

Οι κάτοικοι του αναφέρονται ως Γκαπανσαί (ζ).^[8]

Ονομασία και γλώσσα

Η πρώτη αναφορά του ονόματος της πόλης στα αρχαία κείμενα είναι με τη μορφή Vappincum, πριν τον 4ο αιώνα. Αργότερα αναφέρεται ως Vappum. Το όνομα Γκαπ εμφανίζεται από τον 13ο αιώνα.^[9]

Το όνομα της πόλης στα Οξιτανικά και τη διάλεκτο βιβαρο-αλπίν, την παραδοσιακή γλώσσα της περιοχής, είναι επίσης Γκαπ.

Γεωγραφικά στοιχεία

Το Γκαπ στα βόρεια της περιοχής Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή

Το Γκαπ βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του νομού Ωτ-Αλπ σε υψόμετρο 750 μέτρων, έτσι κατατάσσεται πρώτη υψομετρικά πρωτεύουσα νομού στη Γαλλία. Είναι η πρωτεύουσα του νομού Ωτ-Αλπ και έχει πληθυσμό 40.805 κατοίκους (2016), είναι δε το κέντρο ευρύτερης αστικής περιοχής με 63.487 κατοίκους (2015). Εκτείνεται σε περιοχή 110,43 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Η πόλη βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του Ντωφινέ και στα βόρεια της διοικητικής περιοχής Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή, στις Γαλλικές Άλπεις. Η Διαδρομή του Ναπολέοντα (σήμερα εθνική οδός RN 85) διασχίζει τα βόρεια της πόλης, στο πέρασμα (ορεινή διάβαση) Μπαγιάρ. Νοτιοδυτικά της πόλης εκτείνεται το εθνικό πάρκο των Εκρέν, νοτιοανατολικά υψώνεται η οροσειρά του Ντεβολουί, στα δυτικά η λίμνη Σερ-Πονσόν και βόρεια ρέει ο ποταμός Ντυράνς.

Η πόλη βρίσκεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε μια ευρεία κοιλάδα της οποίας το υψόμετρο είναι περίπου 750 μέτρα και η δυτική πλευρά της φθάνει τα 2.000 μέτρα περίπου στο όρος Σαράνς.

Διασχίζεται από τον ποταμό Λουί,^[10] παραπόταμο του Ντυράνς, μήκους 23 χιλιομέτρων, ο οποίος διαρρέοντας την κοινότητα, δέχεται αρκετούς χειμάρρους.

Κλίμα

Το εύκρατο κλίμα της πόλης επηρεάζεται από το μεσογειακό με ζεστά και ξηρά καλοκαίρια καθώς και από το κλίμα των Άλπεων με ψυχρούς χειμώνες.

Το κύριο χαρακτηριστικό του τοπικού κλίματος είναι η ηλιοφάνεια που απολαμβάνει η πόλη. Επιπλέον, η χιονόπτωση υπογραμμίζει τον ορεινό χαρακτήρα της πόλης. Οι καταιγίδες είναι συχνές το καλοκαίρι, η ομίχλη είναι μάλλον σπάνια.

Ιστορία

Προϊστορία

Η εγκατάσταση των πρώτων κατοίκων στην περιοχή χρονολογείται από τη Νεολιθική εποχή.^[11] Οι πολύ σπάνιες μαρτυρίες της προ-ρωμαϊκής περιόδου περιλαμβάνουν τα ερείπια ενός οχυρωμένου τόπου (oppidum) που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου του Σαιν-Μενς με μερικά ορατά ίχνη ενός ντολμέν που αποκαλύφθηκε το 1866, ένα αρχαίο νεκροταφείο και γαλατικά νομίσματα. Σύμφωνα με την Ιστορία της διάβασης των Άλπεων από τον Αννίβα,^[12] το Γκαπ ήταν η πρωτεύουσα του λιγυροκελτικού λαού των Τρικορίων. Αυτός ο λαός, πιθανότατα ανήκε στη φυλή των Κατορίγων και μιλούσαν την κελτική γλώσσα.^[13]

Η ρωμαϊκή περίοδος

Οι ρωμαϊκοί δρόμοι στις Άλπεις τον 4ο αιώνα

Κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου, η περιοχή του Γκαπ (Γκαπανσαί) ήταν μέρος της επικράτειας των Βοκόντιων, γαλατικός λαός εκρωμαϊσμένος μετά την κατάκτηση της Ναρβωνικής Γαλατίας το 125-124 π.Χ.

Περίπου το 20 π.Χ. ο Κόττιος, ηγέτης φυλών στην κοιλάδα Συζ, σύμμαχος της Ρώμης και με την υποστήριξη του Αυγούστου, ανέλαβε την κατασκευή μιας οδού επικοινωνίας στην κοιλάδα του ποταμού Ντυράνς. Ήθελε να υποτάξει τους διάφορους λαούς που την κατοικούσαν και επιθυμούσαν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους. Αυτός ο δρόμος, που κατασκευάστηκε μεταξύ 14 και 6 π.Χ. και έλαβε το όνομα Κοττία οδός στις Άλπεις (Via Cottia per Alpem), συνέδεσε το Τορίνο με το Σιστερόν και περιλάμβανε έξι σταθμούς. Η πόλη Γκαπ ιδρύθηκε σε έναν από αυτούς τους σταθμούς γύρω στο 10 π.Χ. με το όνομα Vapincum. Το 22 π.Χ., από την περιοχή του Γκαπ ξεκινούσε και ένας ρωμαϊκός δρόμος προς τη Βαλάνς.

Εκείνη την εποχή, η μελλοντική πόλη ήταν ουσιαστικά ένα ρωμαϊκό στρατόπεδο που προστατευόταν από τείχη και τάφρο. Ήταν το πιο σημαντικό μεταξύ Μονζενέβρ και Σιστερόν. Η φρουρά εκτιμάται σε 360 άνδρες, που προέρχονταν από τις γύρω φυλές. Ήταν υπεύθυνοι για την προστασία των ρωμαϊκών δρόμων από ληστρικές επιθέσεις. Η τοποθεσία του Γκαπ έγινε σημαντική, όντας ένας οδικός κόμβος.

Η οικονομία ήταν κυρίως ποιμενική και οι πρώτες καλλιέργειες αναπτύχθηκαν στις γειτονικές πλαγιές.^[13] Ορισμένες κατοικίες ήταν χτισμένες σε ξύλινες βάσεις, όπως φαίνεται από ανασκαφές.

Κατά τους πρώτους αιώνες, ο πληθυσμός αυξήθηκε σημαντικά, αγρότες, έμποροι, άποικοι από την Ιταλία ή τις γειτονικές περιοχές συγκεντρώθηκαν υπό την προστασία των Ρωμαϊκών λεγεωνάριων. Προς το τέλος του 3ου και του 4ου αιώνα δημιουργήθηκε μια νέα οχύρωση. Αυτοί οι προμαχώνες, που περιέβαλαν εντελώς τα παλιά τείχη, αποτελούνταν από 11 πλευρές και 11 πύργους που προστάτευαν τους κατοίκους της πόλης από τις βαρβαρικές εισβολές. Ο ρωμαϊκός κόσμος αισθάνθηκε πολύ νωρίς να απειλείται από τους γερμανικούς εισβολείς. Η περίκλειστη περιοχή, έκτασης 2 εκτάριων, έκανε το Γκαπ ένα μεγάλο χωριό.

Η περιοχή εκχριστιανίστηκε κατά τον 3ο και 4ο αιώνα δημιουργώντας μια μεγάλη επισκοπή. Από την εποχή που η χριστιανική ιεραρχία, η οποία συμβόλιζε τη ρωμαϊκή ειρήνη και την κοινωνική οργάνωση, κυριάρχησε στο Γκαπ, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που είχε φέρει στους κατοίκους της μια αρχή πολιτισμού και μια ελπίδα για πρόοδο, έπεσε σε παρακμή και στη συνέχεια υπέκυψε στους εισβολείς, οι οποίοι είχαν προηγουμένως κρατηθεί πέρα από τον Ρήνο.

Οι εισβολές στην περιοχή άρχισαν γύρω στα 400. Η περιοχή των Άλπεων κατακτήθηκε από τους Βησιγότθους το 412 και στη συνέχεια από τους Βουργουνδούς το 450. Ακολούθησαν πολλές βαρβαρικές εισβολές, από τον βορρά ενέσκηψαν γερμανικές ορδές οι Δανοί και οι Σκανδιναβοί, από τα ανατολικά οι Ούγγροι και οι Ούννοι, από τα νότια οι Σαρακηνοί.

Μεσαίωνας

Από το 986, ο επίσκοπος του Γκαπ είχε κυριαρχικά δικαιώματα στην πόλη λόγω ανησυχιών για πιθανές μουσουλμανικές εισβολές. Οι επίσκοποι διατήρησαν αυτήν την εξουσία μέχρι τις επαναστατικές μεταρρυθμίσεις του 1801.

Χάρη στη στρατηγική της θέση μεταξύ της Προβηγκίας και του Ντωφινέ, η πόλη έγινε σημαντικό εμπορικό κέντρο από τον Μεσαίωνα.

Το Γκαπ και η περιοχή του έγιναν μέρος της κομητείας της Προβηγκίας που ιδρύθηκε στα τέλη του 10ου αιώνα. Παρόλο που οι επίσκοποι του Γκαπ ήταν οι άρχοντες της πόλης, ο έλεγχός τους αμφισβητήθηκε επί μακρόν από τους κόμητες του Φορκαλκιέ. Μετά τον θάνατο του τελευταίου κόμη του Φορκαλκιέ το 1209, οι περιοχές Εμπρέν και Γκαπ μεταβιβάστηκαν στο Ντωφινέ ενώ το Φορκαλκιέ και το Σιστερόν επέστρεψαν στην κομητεία της Προβηγκίας. Για το λόγο αυτό, το σημερινό οικόσημο της περιοχής Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή είναι το οικόσημο του Ντωφινέ. Το 1349 ο δελφίνος Ουμβέρτος Β' μεταβίβασε το Πριγκιπάτο του στον μεγαλύτερο γιο του Φιλίππου ΣΤ' της Γαλλίας, τον μελλοντικό βασιλιά της Γαλλίας Κάρολο Ε'. Από το 1349 έως το 1457 το Ντωφινέ παρέμεινε ένα Πριγκιπάτο χωρισμένο από τη Γαλλία, του οποίου πρίγκιπας ήταν ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του βασιλιά της Γαλλίας. Το 1457, ο Κάρολος Ζ' τερμάτισε αυτό το καθεστώς και προσάρτησε την επαρχία στο Βασίλειο της Γαλλίας.

Οι Ναΐτες Ιππότες κατείχαν ένα δευτερεύον ίδρυμα στο Γκαπ.

Τον 14ο αιώνα, η πόλη επωφελήθηκε από την εγκατάσταση των Παπών στην Αβινιόν, καθώς έφερε μια πιο συχνή διάβαση ταξιδιωτών. Αναπτύχθηκε η τέχνη της κατεργασίας μαλλιού και δέρματος, γεγονός που συνέβαλε στην ανάπτυξη της πόλης. Η σύνδεση με την Αβινιόν ενισχύθηκε από την παρουσία πολλών κληρικών του περιβάλλοντος του Πάπα στην ιερατική ιεραρχία του Γκαπ.^[14]

Αναγέννηση και νεότερη εποχή

Το Γκαπ το 1607

Ο 16ος και ο 17ος αιώνες επιφύλαξαν ιδιαίτερα σκοτεινές στιγμές για την πόλη. Οι Θρησκευτικοί πόλεμοι υπήρξαν καταστροφικοί για την περιοχή. Το Γκαπ ήταν ένα φέουδο καθολικό, ενώ η περιοχή Σαμσώρ στα βόρεια είχε προσχωρήσει στον Προτεσταντισμό. Μετά από διάφορες αψιμαχίες, ο Φρανσουά ντε Μπον, ηγέτης των Προτεσταντών, επιτέθηκε στο Γκαπ, που προστατεύονταν από 20 πύργους. Τη νύχτα της 3ης Ιανουαρίου 1577 ο Φρανσουά Φιλιμπέρ άνοιξε την πύλη Σαιντ-Αρέ και του επέτρεψε να εισέλθει στην πόλη.^[15] Ακολούθησαν σφαγές του πληθυσμού.^[16] Ο ντε Μπον έκαψε τον καθεδρικό ναό, λήστεψε τα μοναστήρια, οικειοποιήθηκε την περιουσία των κατοίκων και έχτισε μια ακρόπολη στον λόφο Πουιμώρ που δέσποζε στο Γκαπ. Επιστρέφοντας στον Καθολικισμό το 1622, εγκατέλειψε τις διεκδικήσεις του στην πόλη.

Το 1692, τα στρατεύματα του ηγέτη του Πεδεμοντίου Βίκτωρα Αμεδαίου Β΄, που συμμετείχε στον Σύνδεσμο του Άουγκσμπουργκ κατά της Γαλλίας του Λουδοβίκου ΙΔ', κατέλαβαν την πόλη, που είχε εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους της, στις 29 Αυγούστου. Το Γκαπ λεηλατήθηκε και κάηκε. Από τα 953 σπίτια της κοινότητας, τα 798 καταστράφηκαν.

Το 1790, κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, η επαρχία Ντωφινέ διασπάστηκε σε τρεις νομούς: Ντρομ, Ιζέρ και Ωτ-Αλπ. Το Γκαπ έγινε πρωτεύουσα των Ωτ-Αλπ, του νομού με το μεγαλύτερο υψόμετρο στη Γαλλία.

19ος αιώνας

Άγαλμα του νομάρχη Λαντουσέτ

Γκαπ, η πύλη Λινιόλ, 1835

Το 1802 ο βαρόνος Σαρλ-Φρανσουά ντε Λαντουσέτ διορίστηκε νομάρχης των Ωτ-Αλπ. Υπό τη διοίκησή του, η πόλη Γκαπ και ο νομός Ωτ-Αλπ αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα. Ανάμεσα στα έργα της εποχής είναι η κατασκευή δρόμων που συνέδεσαν το Γκαπ με την Ιταλία και την κοιλάδα του ποταμού Ντρομ και η κατασκευή του νοσοκομείου. Το άγαλμά του ανεγέρθηκε το 1866 στην πλατεία που φέρει το όνομά του.

Επιστρέφοντας από το νησί Έλβα, ο Ναπολέοντας σταμάτησε στο Γκαπ στις 5 Μαρτίου 1815. Αναγνωρίζοντας την υποδοχή του πληθυσμού της περιοχής άφησε μήνυμα εκφράζοντας τα συναισθήματά του.

Το Γκαπ γνώρισε μια νέα εποχή από το 1875 με την άφιξη του σιδηροδρόμου.

Η κοινότητα Σωντάν συνενώθηκε με το Γκαπ, με το νομαρχιακό διάταγμα της 22ας Οκτωβρίου 1895.^[17]

Εκδηλώσεις

Η πόλη Γκαπ φιλοξενεί κάθε Ιούλιο το Διεθνές Φεστιβάλ Λαϊκών Χορών και κάθε Ιούλιο και Αύγουστο το φεστιβάλ «Στη Συνάντηση των Καλλιτεχνών» με συναυλίες μουσικής, σύγχρονου τσίρκου και θεάτρου.

Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, η ένωση εμπόρων του κέντρου της πόλης Les Vitrines de Gap διοργανώνει τα Νυχτερινά ( les Nocturnes). Πρόκειται για μουσικές και εορταστικές εκδηλώσεις που συνοδεύονται από την έναρξη λειτουργίας καταστημάτων στο κέντρο της πόλης από τις 19:00 έως τις 23:00. Κάθε χρόνο μια έκθεση Expo πραγματοποιείται επίσης στο πάρκο Πεπινιέρ τον Μάιο. Το Quattro, ένας νέος καλλιτεχνικός πολυχώρος, οργανώνει κάθε είδους εκδηλώσεις, συναυλίες, παραστάσεις, επαγγελματικά σεμινάρια κ.λπ.

Αξιοθέατα

Το κάστρο στην περιοχή Σαράνς

Το Γκαπ βρίσκεται σε υψόμετρο 735 μέτρων και είναι η υψηλότερη πρωτεύουσα νομού της Γαλλίας. Το ιστορικό κέντρο του με τους πεζόδρομους αναπτύσσεται γύρω από την κεντρική πλατεία Ζαν Μαρσελέν. Η παλιά πόλη αποκαλύπτει επίσης και άλλα αξιοθέατα, όπως η όμορφη πρόσοψη του Δημαρχείου, ένα κτίριο του 18ου αιώνα διακοσμημένο με μπαλκόνια από σφυρήλατο σίδερο και ο καθεδρικός ναός Νοτρ-Νταμ-ε-Σαιντ-Αρνού, ένα νεο-γοτθικό κτήριο του 19ου αιώνα με κωδωνοστάσιο ύψους 70 μέτρων και όμορφο εκκλησιαστικό όργανο.

Αξιοσημείωτο είναι το μουσείο του Γκαπ, αφιερωμένο στην αρχαιολογία, την ιστορία και την τέχνη.

Λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, στην περιοχή Σαράνς, η παλιά καλοκαιρινή κατοικία των επισκόπων του Γκαπ στεγάζει τώρα τον Εθνικό αλπικό βοτανικό κήπο και το Εθνικό πάρκο των Εκρέν. Εκτός από αυτούς τους δύο χώρους που είναι αφιερωμένοι στη διατήρηση της φύσης, υπάρχουν ιταλικοί και αγγλικοί κήποι, καθώς και ένα πάρκο 220 εκταρίων με μια λίμνη στο κέντρο.

Παραπομπές

1. «Base officielle des codes postaux» La Poste. 1  Οκτωβρίου 2018.
2. (Γαλλικά) Code INSEE.
3. «Populations légales 2021» Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών. 28  Δεκεμβρίου 2023.
4. répertoire géographique des communes. Institut national de l'information géographique et forestière. Ανακτήθηκε στις 26  Οκτωβρίου 2015.
5. répertoire géographique des communes. Institut national de l'information géographique et forestière. 2015. wxs-telechargement.ign.fr/83edtfdyqte031y0ra49d2e3/telechargement/inspire/RGC-2015-01$RGC2015/file/RGC2015.7z.
6. Annuaire de service-public.fr. Ανακτήθηκε στις 23  Σεπτεμβρίου 2023.
7. . «gap-ville-la-plus-sportive-de-france». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2017. 
8. . «habitants.fr/gap». 
9. Albert Dauzat et Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des noms de lieu en France, Paris, Librairie Guénégaud, 1979 (ISBN 2-85023-076-6), p. 310a.
10. . «sandre.eaufrance.fr». ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
11. Société d'études des Hautes-Alpes, Histoire de la ville de Gap, p. 4.
12. Ιστορία της διάβασης των Άλπεων από τον Αννίβα, σελ. 212 του ιστορικού Jean-André de Luc
13. Société d'études des Hautes-Alpes, Histoire de la ville de Gap, p. 5.
14. Olivier Hanne, «Des chanoines de Gap à la cour pontificale au xive siècle», Église dans les Hautes-Alpes, vol. 94, 2013, p. 15
15. Richard Duchamblo, Histoires de notre ville, Gap, ses hommes, ses rues, Librairie des Hautes-Alpes, 1994 (ISBN 2-909956-10-5), p. 126-127
16. Faure de Prégentil,Encyclopédie du Champsaur, Éditions des Hautes-Alpes, 2005 (ISBN 2-909956-49-0), p. 26.
17. Jean-Pierre Bardet et Claude Motte, Paroisses et communes de France; Hautes-Alpes, p. 144.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Γκαπ

• Η επίσημη σελίδα της πόλης (Γαλλικά)
• Γκαπ-Τουρισμός (επιλογή γλώσσας)