Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|30|12|2024}}
Η Αψίδα του Σεπτίμιου Σεβήρου (λατ.Arcus Septimii Severi) είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα και καλύτερα διατηρημένα μνημεία της Ρωμαϊκής Αγοράς. Είναι κατασκευασμένη από λευκό μάρμαρο, και στέκεται στο βορειοανατολικό άκρο του Φόρουμ, ανάμεσα στην Κουρία και τη Ρόστρα, στα πόδια του Καπιτωλίνου λόφου.
Ιστορία
Αυτή η θριαμβική αψίδα κατασκευάστηκε το 203 μ.Χ., με αφορμή τη δέκατη επέτειο της στέψης του αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου. Τιμά τις νίκες του αυτοκράτορα και των δύο γιων του, Καρακάλλα και Γέτα, στην Παρθία (το σημερινό Ιράκ και Ιράν) και την Αραβία. Οι δύο αυτές εκστρατείες έλαβαν χώρα το 195 και το 203.
Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα οι δύο γιοί του ανακηρύχθηκαν συναυτοκράτορες. Ο Καρακάλλας τελικά δολοφόνησε τον αδερφό του, τον Γέτα, το 212. Ό,τι θύμιζε τον τελευταίο καταστράφηκε και όλες οι εικόνες και επιγραφές που αναφέρονταν σε εκείνον αφαιρέθηκαν από όλα τα δημόσια κτίρια και μνημεία. Έτσι αφαιρέθηκαν και από την αψίδα. Παρόλα αυτά οι τρύπες από τα καρφιά που συγκρατούσαν τα γράμματα του ονόματός του διακρίνονται ακόμη.
Ένα σύνολο από σκαλιά οδηγούσαν κάποτε στο κεντρικό από τα τρία ανοίγματά της. Μέχρι τον τέταρτο αιώνα η διάβρωση είχε τόσο πολύ ανεβάσει τη στάθμη του εδάφους ώστε χτίστηκε ένας δρόμος που να περνά κάτω από την αψίδα για πρώτη φορά. Οι καταστροφές από την κυκλοφορία κατά των Μεσαίωνα είναι ακόμη ορατές στη βάση των κιόνων, πάνω από τα ανάγλυφα στη βάση τους. Επίσης εκεί στεγαζόταν και ένα κουρείο.
Κατά το Μεσαίωνα ήταν τόση η ποσότητα του υλικού που κυλούσε μέσα στο Φόρουμ, που όταν ο Καναλέτο ζωγράφισε την αψίδα το 1742, μόνο το πάνω μισό της αψίδας φαίνεται να προεξέχει από το έδαφος. Η καλή κατάσταση της αψίδας οφείλεται στο ότι κάποτε είχε ενσωματωθεί στο οικοδόμημα μιας χριστιανικής εκκλησίας. Όταν αυτή μεταφέρθηκε αλλού, η αψίδα συνέχισε να θεωρείται εκκλησιαστική ιδιοκτησία και δεν κατεδαφίστηκε για να χτιστεί κάτι άλλο.
Λεπτομέρειες Κατασκευής
Λεπτομέρειες θόλου της θριαμβικής αψίδας.
Η αψίδα αποτελείται από τρία κομμάτια και έχει διαστάσεις: 20,88 μέτρα ύψος, 23,27 μέτρα πλάτος και 11,2 βάθος. Χτίστηκε με τούβλα και ασβεστόλιθο, καλυμμένα με μάρμαρο. Η κεντρική αψίδα έχει ύψος 12 μέτρα και 7 μέτρα πλάτος, ενώ οι μικρότερες 7,8 ύψος και 3 μέτρα πλάτος.
Στέκεται πάνω σε μια βάση από ασβεστόλιθο που ήταν κάποτε προσβάσιμη με τα σκαλιά. Η κεντρική αψίδα, έχει πλευρικά ανοίγματα προς καθεμιά από τις πλαϊνές, ένα χαρακτηριστικό που δανείστηκαν σύγχρονες θριαμβικές αψίδες. Υπάρχουν τέσσερις αποσπασμένες κολόνες σε καθεμιά από τις δύο πλευρές, που στέκονται πάνω σε πλίνθους. Έχουν ύψος 8,78 μέτρα και 0,9 μέτρα διάμετρο. Στα νότια, μια σκάλα οδηγεί στην κορυφή του μνημείου, πάνω στην οποία βρίσκονταν αγάλματα του αυτοκράτορα και των δύο γιων του σε ένα τέθριππο, πλαισιωμένοι από στρατιώτες. Σήμερα δεν υπάρχει πια, αλλά αναπαριστάται σε νομίσματα της εποχής.
Η επιγραφή στην κορυφή αναγράφει: IMP[ERATORI] · CAES[ARI] · LVCIO · SEPTIMIO · M[ARKI] · FIL[IO] · SEVERO · PIO · PERTINACI · AVG[USTO] · PATRI PATRIAE · PARTHICO · ARABICO · ET · PARTHICO · ADIABENICO · PONTIFIC[I] · MAXIMO · TRIBUNIC[IA] · POTEST[ATE] · XI · IMP[ERATORI] · XI · CO[N]S[ULI] · III · PROCO[N]S[ULI] · ET · IMP[ERATORI] · CAES[ARI] · M[ARCO] · AVRELIO · L[UCII] · FIL[IO] · ANTONINO · AVG[USTO] · PIO · FELICI · TRIBUNICIA] · POTEST[ATE] · VI · CO[N]S[ULI] · PROCO[N]S[ULI] · ( P[ATRI] · P[ATRIAE] · OPTIMIS · FORTISSIMISQVE · PRINCIPIBUS ) · OB · REM · PVBLICAM · RESTITVTAM · IMPERIVMQVE · POPVLI · ROMANI · PROPAGATVM · INSIGNIBVS · VIRTVTIBVS · EORVM · DOMI · FORISQVE · S[ENATUS] · P[OPULUS] · Q[UE] · R[ROMANIS
Στα Ελληνικά έχει ως εξής:
Στον Αυτοκράτορα Καίσαρα Λούκιο Σεπτήμιο Σεβήρο Πίο Περτίνακα Αύγουστο Παρθικό Αραβικό και Παρθικό Αδιαβενικό, γιο του Μάρκου, πατέρα της πατρίδας του, Ποντίφικα Μέγιστο, στης τριβουνικής του θητείας το 11ο έτος, στης αυτοκρατορικής του εξουσίας το 11ο έτος, ύπατο τρις, ανθύπατο και στον Αυτοκράτορα Καίσαρα Μάρκο Αυρήλιο Αντωνίνο Αύγουστο Πίο Φήλικα, γιο του Λούκιου, στης τριβουνικής του θητείας το 6ο έτος, ύπατο, ανθύπατο, (πατέρες της πατρίδας τους, οι καλύτεροι και γενναιότεροι), λόγω του ότι τη Δημοκρατία αποκατέστησαν και την εξουσία των Ρωμαϊκού λαού άπλωσαν με τις εξαίρετες αρετές τους στο σπίτι και στο εξωτερικό, η Σύγκλητος Και ο Λαός της Ρώμης (αφιέρωσαν αυτό το μνημείο).
Όταν η αψίδα αφιερώθηκε, ο Σεπτήμιος Σεβήρος κυβερνούσε με συναυτοκράτορα τον γιο του Μάρκο Αυρήλιο Αντωνίνο τον λεγόμενο Κσρακάλλα. Η παρένθεση δηλώνει ότι υπήρχε άλλο κείμενο, που αναφερόταν στον άλλο του γιο Γέτα, του οποίου η μνήμη καταδικάστηκε (damnatio memoriae) από τον Καρακάλλα και έτσι το κείμενο αποξύθηκε και αντικαταστάθηκε από αυτό της παρένθεσης.
