Ακαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο»

Συντεταγμένες: 50°3′59″N 19°56′30″E

Ακαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο»
Είδος	academy of fine arts
Γεωγραφικές συντεταγμένες	50°3′59″N 19°56′30″E
Διοικητική υπαγωγή	Κρακοβία
Χώρα	Πολωνία
Έναρξη κατασκευής	1818
Βραβεία	Διοικητής με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας‎[1]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η Ακαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο» στην Κρακοβία, ΑΚΤ (πολωνικά: Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie‎‎, ASP)^[2] είναι δημόσιο ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που βρίσκεται στο κέντρο της Κρακοβίας, στην Πολωνία. Είναι η παλαιότερη πολωνική ακαδημία καλών τεχνών, η οποία ιδρύθηκε το 1818 και έλαβε πλήρη αυτονομία το 1873.

Η ΑΚΤ είναι ένα κρατικό πανεπιστήμιο που προσφέρει μεταπτυχιακά προγράμματα 5 και 6 ετών. Από το 2007, η σχολή της Ακαδημίας περιελάμβανε 94 καθηγητές και βοηθούς καθηγητές, καθώς και 147 πτυχιούχους φιλοσοφίας.

Ιστορία

Η Ακαδημία Καλών Τεχνών (ΑΚΤ) ήταν αρχικά υποδιαίρεση του Τμήματος Λογοτεχνίας του Γιαγκιελόνιου Πανεπιστημίου και αρχικά (1818–1873) ονομαζόταν Σχολή Σχεδίου και Ζωγραφικής (Szkoła Rysunku i Malarstwa). Μεταξύ των αρχικών δασκάλων του ήταν ο Πολωνός νεοκλασικός Αντόνι Μπροντόφσκι και ο Φραντσίσεκ Κσαβέρι Λάμπι, ένας παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνης τοπίων και πορτρέτων στην Πολωνία του Συνεδρίου, του οποίου οι πιο αξιόλογοι μαθητές ήταν ο Βόιτσεχ Στάτλερ (δάσκαλος του Γιαν Ματέικο) και ο Πιοτρ Μιχαουόφσκι, καλλιτέχνης έφφιπων της ρομαντικής περιόδου.^[3]

Η ΑΚΤ έλαβε το καθεστώς ενός ανεξάρτητου ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης το 1873 ως Σχολή Καλών Τεχνών (Szkoła Sztuk Pięknych). Ο πρώτος Πρόεδρος της Ακαδημίας ήταν ο ζωγράφος Γιαν Ματέικο, ο οποίος έφερε άλλους κορυφαίους καλλιτέχνες ως καθηγητές, συμπεριλαμβανομένου του Γιαν Νεπομούτσεν Γκουοβάτσκι, του πιο σημαντικού τοπιογράφου των αρχών του 19ου αιώνα στην Πολωνία,^[4] καθώς και των Φλόριαν Τσινκ, Αλεξάντερ Γκριγκλέφσκι και Λεόπολντ Λέφλερ, μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης. Το κεντρικό κτίριο βασισμένο σε νεοκλασικό σχέδιο του αρχιτέκτονα Μάτσεϊ Μορασέφσκι ανεγέρθηκε στη σημερινή Πλατεία Ματέικο το 1879. Το 1893–95, ο διευθυντής του ήταν ένας ευρέως μορφωμένος Βουαντίσουαφ Γουστσκιέβιτς (άλλος δάσκαλος του Γιαν Ματέικο και αργότερα, στενός συνεργάτης του) που υπηρέτησε επίσης ως συντηρητής αρχιτεκτονικών μνημείων στην πόλη.^[5]

Μετά το θάνατο του Γιαν Ματέικο το 1893, ο επόμενος Πρόεδρος της ΑΚΤ που εξελέγη το 1895 ήταν ο Γιούλιαν Φάουατ, ο οποίος παρέμεινε στη θέση του μέχρι το 1909. Ο Φάουατ έδωσε στην Ακαδημία μια νέα κατεύθυνση προσλαμβάνοντας νέους δασκάλους τέχνης που σχετίζονταν με τις σύγχρονες προσεγγίσεις της δυτικής τέχνης και συναφείς ζωγράφους, όπως οι Τεόντορ Αξεντόβιτς, Γιάτσεκ Μαλτσέφσκι (ο πατέρας του πολωνικού συμβολισμού), Γιαν Στανισουάφσκι, Λέον Βιτσουουκόφσκι, Κονστάντι Λάστσκα, Γιούζεφ Μεχόφερ, Στανίσουαφ Βισπιάνσκι (από τους πρώτους στην Ευρώπη που δούλεψαν σε όλα τα είδη), Βόιτσεχ Βάις και Γιούζεφ Πανκιέβιτς, μεταξύ άλλων.^[6][7]

Στην 100ή επέτειο από την ίδρυσή της, το 1979, η Ακαδημία πήρε το όνομά της από τον Γιαν Ματέικο, ιδρυτή και πρώτο πρόεδρό της, ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα στην καλλιτεχνική της κληρονομιά.

Το 2008, η Ακαδημία εντάχθηκε στο Icograda (το Διεθνές Συμβούλιο Ενώσεων Γραφιστικής Σχεδίασης) και έγινε το πρώτο εκπαιδευτικό μέλος αυτού του οργανισμού στην Πολωνία.

Σχολές

Χαλκογραφία του 19ου αιώνα της Ακαδημίας, που τότε ονομαζόταν «Σχολή Σχεδίου και Ζωγραφικής της Κρακοβίας»

• Σχολή Ζωγραφικής
  • Τμήμα Ζωγραφικής
  • Τμήμα Σχεδίου
  • Τμήμα Πρόσθετων Ειδικοτήτων
  • Τμήμα Σκηνογραφίας
• Σχολή Γλυπτικής
  • Τμήμα Γλυπτικής (Ι, ΙΙ)
  • Τμήμα Σχεδίου
  • Τμήμα Αρχιτεκτονικής-Σχεδιασμού Γλυπτικής
• Σχολή Εσωτερικού Σχεδιασμού
• Σχολή Intermedia
• Σχολή Βιομηχανικού Σχεδιασμού
  • Τμήμα Οπτικής Επικοινωνίας
  • Τμήμα Σχεδιασμού Προϊόντων
• Σχολή Γραφικών Τεχνών
  • Τμήμα Γραφικών Τεχνών
  • Τμήμα Γραφιστικής
  • Τμήμα Σχεδίου και Ζωγραφικής
• Σχολή Συντήρησης Τέχνης
• Διεπιστημονικό Τμήμα Ιστορίας της Τέχνης

Αξεντόβιτς	Φάουατ	Μαλτσέφσκι	Ματέικο	Βιτσουουκόφσκι	Βισπιάνσκι
Αυτοπροσωπογραφίες κορυφαίων καθηγητών και αποφοίτων

Παραπομπές

1. Ανακτήθηκε στις 13  Μαρτίου 2021.
2. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 28 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2022. 
3. «Franciszek Ksawery Lampi (1782 - 1852)». Informacje o twórcy. Dom Aukcyjny Agra-Art. Οκτωβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. Skłócony z ojcem, w 1814 wyjechał na Węgry, skąd ok. 1815 przybył do Polski i zamieszkał w Warszawie. 
4. «Jan Nepomucen Głowacki». Malarstwo polskie XIX wieku. Katalog zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie (στα Πολωνικά). Εθνικό Μουσείο της Κρακοβίας. 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2012. 
5. Nina Kinitz (8 Οκτωβρίου 2009). «Sztuka zrodzona z historycznej pasji – obrazy Władysława Łuszczkiewicza». Malarstwo. Realizm (στα Πολωνικά). Polskie muzy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2012. 
6. Irena Kossowska (Οκτωβρίου 2002). «Jacek Malczewski». Symbolizm w polskim malarstwie przełomu XIX i XX wieku (στα Πολωνικά). Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Culture.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2012. 
7. Marcin Grota (1996). «Malczewski's Mythology». Malczewski exhibition at the Czartoryski Museum (Warsaw Voice review). University of Buffalo. Info.Poland. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Ακαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο»

• Επίσημος ιστότοπος Αρχειοθετήθηκε 2016-05-06 στο Wayback Machine.
• Πανεπιστήμια της Κρακοβίας