Έρικ Άμπλερ

Έρικ Άμπλερ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Eric Ambler (Αγγλικά)
Γέννηση	28  Ιουνίου 1909[1][2][3] Λονδίνο[4][5]
Θάνατος	22  Οκτωβρίου 1998[2][6][3] ή 23  Οκτωβρίου 1998[1] Λονδίνο
Κατοικία	Λονδίνο
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένο Βασίλειο
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά[2]
Σπουδές	Πανεπιστήμιο του Λονδίνου Colfe's School
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας σεναριογράφος[7][8][9] μυθιστοριογράφος παραγωγός ταινιών[10][11] ηθοποιός[12][13] συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας παραγωγός[9]
Περίοδος ακμής	1936
Οικογένεια
Σύζυγος	Τζόαν Χάρισον (1958–1994)
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	Βρετανικός Στρατός
Πόλεμοι/μάχες	Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Αξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (1981) Edgar Allan Poe Award for Best Novel (1964)[14] Cartier Diamond Dagger (1986) Χρυσό Ξιφίδιο (1959) Χρυσό Ξιφίδιο (1972) Μεγάλο βραβείο αστυνομικής λογοτεχνίας (1976)[15] Βραβείο Grand Master (1975)[16]

Ο Έρικ Άμπλερ (αγγλικά: Eric Clifford Ambler) (28 Ιουνίου 1909 - 22 Οκτωβρίου 1998) ήταν Άγγλος συγγραφέας αστυνομικών και κατασκοπευτικών μυθιστορημάτων, ο οποίος εισήγαγε το σύγχρονο πολιτικό θρίλερ. Επίσης, υπήρξε επιτυχημένος σεναριογράφος.^[17]

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Έρικ Άμπλερ γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1909 σε οικογένεια καλλιτεχνών του μιούζικαλ χολ και περιόδευσε μαζί τους στην Αγγλία τη δεκαετία του 1920, παίζοντας ως ηθοποιός και συγγραφέας θεατρικών έργων. Από το 1924 έως το 1927 σπούδασε μηχανικός στο Πανεπιστήμιο Σίτι του Λονδίνου. Στη συνέχεια, εργάστηκε ως επικεφαλής του διαφημιστικού τμήματος μεγάλης εταιρείας ηλεκτρολόγων μηχανικών.^[18]

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ήταν κειμενογράφος σε ένα διαφημιστικό γραφείο στο Λονδίνο. Μετά την παραίτησή του, μετακόμισε στο Παρίσι, όπου γνωρίστηκε και το 1939 παντρεύτηκε τη Λουίζ Κρόμπι, Αμερικανίδα ανταποκρίτρια μόδας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Άμπλερ, όπως πολλοί διανοούμενοι στη δεκαετία του 1930, είχε αριστερές συμπάθειες και πίστευε ότι η ΕΣΣΔ ήταν το μόνο πραγματικό αντίβαρο στη φασιστική επιθετικότητα, κάτι που αντικατοπτρίζεται σε μερικά από τα πρώτα βιβλία του, όπου οι Σοβιετικοί πράκτορες απεικονίζονται ως θετικοί χαρακτήρες, σύμμαχοι του πρωταγωνιστή. Αργότερα απογοητεύτηκε από το Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ του 1939. Το μεταπολεμικό μυθιστόρημά του Υπόθεση Ντελτσώφ (1951) αναφέρεται στις δίκες των σταλινικών εκκαθαρίσεων στην Ανατολική Ευρώπη.

Το 1938, εργάστηκε ως βοηθός σεναριογράφου για τον διάσημο Άγγλο σκηνοθέτη και παραγωγό Αλεξάντερ Κόρντα. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, κατατάχθηκε εθελοντικά στον στρατό και υπηρέτησε ως αξιωματικός στο πυροβολικό. Αργότερα μετατέθηκε σε ειδικό τμήμα στρατιωτικής κινηματογραφίας, όπου γύρισε εκπαιδευτικές και προπαγανδιστικές ταινίες και συνεργάστηκε, μεταξύ άλλων, με τον νεαρό Πίτερ Ουστίνοφ. Από το 1943 υπηρέτησε στην Ιταλία ως Βρετανός αξιωματικός σύνδεσμος και γύρισε προπαγανδιστικές ταινίες για τους Συμμάχους με, μεταξύ άλλων, τον Τζον Χιούστον. Με το τέλος του πολέμου, αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη και του απονεμήθηκε αμερικανικό παράσημο. Μετά τον πόλεμο, εργάστηκε ως σεναριογράφος στο Χόλυγουντ.^[19]

Ο Άμπλερ χώρισε τον Μάιο του 1958 και παντρεύτηκε την ίδια χρονιά τη βρετανικής καταγωγής Τζόαν Χάρισον, η οποία ήταν παραγωγός ταινιών, σεναριογράφος και συνεργάζονταν με τον Άλφρεντ Χίτσκοκ.

Το 1969, το ζευγάρι μετακόμισε στην Ελβετία, όπου έζησαν για 16 χρόνια. Στην Ελβετία ο Άμπλερ έγραψε τα απομνημονεύματά του με τον διφορούμενο τίτλο Εδώ κείται/ψεύδεται ο Έρικ Άμπλερ (Here Lies Eric Ambler). Το 1987 επέστρεψαν στο Λονδίνο, όπου ο συγγραφέας έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Πέθανε στις 22 Οκτωβρίου 1998.

Με μια καριέρα που εκτείνεται σε πάνω από εξήντα χρόνια, ο Έρικ Άμπλερ έγραψε δεκαεννέα μυθιστορήματα και τιμήθηκε για το έργο του με πολλά λογοτεχνικά βραβεία. Το 1981 του απονεμήθηκε το παράσημο του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.^[20]

Λογοτεχνική καριέρα

Πριν από το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Άμπλερ δημοσίευσε 6 βιβλία, το πρώτο από τα οποία, Η σκοτεινή συνοριακή περιοχή, κυκλοφόρησε το 1936. Όταν ένας εκδότης του πρόσφερε συμβόλαιο για 5 ακόμη μυθιστορήματα, άφησε τη δουλειά του στο διαφημιστικό γραφείο το 1937 για να αφιερωθεί με πλήρες ωράριο στη συγγραφή, ζώντας προσωρινά στη Γαλλία και τις ΗΠΑ. Στο μυθιστόρημά του Αιτία συναγερμού το 1938, περιέγραψε τόσο ρεαλιστικά τις διαδρομές λαθρεμπορίου μεταξύ της τότε φασιστικής Ιταλίας και της Γιουγκοσλαβίας που του ζητήθηκαν από το Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών περαιτέρω πληροφορίες. Αυτά τα πρώιμα μυθιστορήματά του διαδραματίζονται στην ηπειρωτική Ευρώπη και ήταν διαποτισμένα από τη συναισθηματική ατμόσφαιρα του επικείμενου παγκόσμιου πολέμου.^[21]

Τα νέα του μυθιστορήματα εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1950. Πέντε από αυτά γράφτηκαν από κοινού με τον Τσαρλς Ρόντα και εκδόθηκαν με το ψευδώνυμο Έλιοτ Ριντ.

Στη δεκαετία του 1960, εγκαταστάθηκε στο Λος Άντζελες, όπου δημιούργησε σενάρια για επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές, μεταξύ των οποίων και για τηλεοπτική σειρά του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Έγραψε επίσης πολλά κινηματογραφικά σενάρια, ένα από τα οποία, Η Απάνθρωπη Θάλασσα (1953), προτάθηκε για Όσκαρ σεναρίου. Αρκετά από τα μυθιστορήματά του έχουν διασκευαστεί σε ταινίες. Μεταξύ των πιο διάσημων κινηματογραφικών διασκευών είναι το Ταξίδι στον Φόβο (1943), Η Μάσκα του Δημήτριου (1944) και Τοπ Καπί (1964).

Το μυθιστόρημά του Η μάσκα του Δημήτριου (1939) έθεσε νέα πρότυπα για τα μυθιστορήματα δράσης: οι αναφορές στην πολιτική κατάσταση στα Βαλκάνια, πρόσθεσαν αυθεντικότητα στη βασική ιστορία – η επικαιρότητα έπαιξε πάντα μεγάλο ρόλο στη μυθοπλασία του Άμπλερ.

Σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που δημοσιεύτηκαν πριν από τα δικά του, οι πρωταγωνιστές στα μυθιστορήματα του Άμπλερ δεν είναι επαγγελματίες κατάσκοποι ή αστυνομικοί. Συνήθως είναι ερασιτέχνες που βρίσκονται άθελά τους και εν αγνοία τους μπλεγμένοι με σκληροπυρηνικούς εγκληματίες, επαναστάτες ή κατασκόπους. Βρίσκονται σε μια επικίνδυνη κατάσταση που τους είναι ακατανόητη και αρχικά είναι αμήχανοι, αλλά παρ' όλα αυτά τελικά καταφέρνουν με αποφασιστικές ενέργειες να ξεπεράσουν τους πολύ πιο έμπειρους επαγγελματίες αντιπάλους τους.^[22]

Ένα άλλο επαναλαμβανόμενο στοιχείο της πλοκής είναι η ιθαγένεια και η εξορία: χαρακτήρες που εξορίζονται από τις πατρίδες τους ή που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να εξοριστούν και να μην τους δοθεί η παραμονή σε καμία χώρα.

Η σκοτεινή πλευρά της κατασκοπείας στα βιβλία του επηρέασε συγγραφείς όπως οι Γκράχαμ Γκρην, Ίαν Φλέμινγκ, Τζον Λε Καρέ, Τζούλιαν Σάιμονς, Φρέντερικ Φορσάιθ και Λεν Ντέιτον.^[17]

Επιλογή έργων

Μυθιστορήματα πρώτης περιόδου

• 1936 The Dark Frontier
• 1937 Uncommon Danger
  • Παιχνίδι με τον κίνδυνο, μτφ. Χρήστος Κεφαλής, εκδ. Κριτική, 1990
• 1938 Cause for Alarm
• 1938 Epitaph for a Spy
  • Επικήδειος για έναν κατάσκοπο, μτφ. Σοφία Κοκαβέση, εκδ. Brainfood, 2019 ^[23]
• 1939 The Mask of Dimitrios
  • Η μάσκα του Δημήτριου, μτφ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Άγρα, 2001 ^[24]
• 1940 Journey Into Fear
  • Ταξίδι στο φόβο, μτφ. Κωνσταντίνος Δημητρίου, εκδ. Ερατώ 1990

Μυθιστορήματα της δεύτερης περιόδου

• 1951 Judgement on Deltchev
  • Η δίκη του Ντέλτσεφ, μτφ. Βαγγέλης Παραμπούκης, εκδ. Παρατηρητής, 1989
  • Υπόθεση Ντελτσώφ, μτφ. Αννίτα Παναρέτου, εκδ. Κριτική, 1989 ^[25]
• 1953 The Schirmer Heritance
  • Η κληρονομιά των Σίρμερ, μτφ. μτφ. Αμαλία Χατζηευγενιάδου, εκδ. Opus Magnum, 2005
• 1956 The Night-Comers
• 1959 A Passage of Arms
  • Επικίνδυνο πέρασμα, μτφ. Γιάννος Πολυκανδριώτης, εκδ. Opus Magnum, 2006
• 1962 The Light of Day
  • Τοπ Καπί, μτφ. Φώτης Κοκαβέσης, εκδ. Παρατηρητής, 1990
• 1964 A Kind of Anger
• 1967 Dirty Story: A Further Account of the Life and Adventures of Arthur Abdel Simpson - Dirty Story
  • Βρώμικη ιστορία: Περαιτέρω στοιχεία για τον βίο και την πολιτεία του Άρθουρ Άμπντελ Σίμσον, μτφ. Ν.Γ. Πεντζίκης, εκδ. Άγρα, 2000
• 1969 The Intercom Conspiracy
  • Εσωτερική συνομωσία, μτφ. Αμαλία Χατζηευγενιάδου, εκδ. Opus Magnum, 2004
• 1972 The Levanter
  • Ο Λεβαντίνος, μτφ. Εύη Μπαξεβάνη, εκδ. Opus Magnum, 2008
• 1974 Doctor Frigo – Doctor Frigo
• 1977 Send No More Roses
• 1981 The Care of Time
  • Παλεύοντας με τον χρόνο, μτφ. Μαρία Γιαμαλίδου, εκδ. Opus Magnum, 2004

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 2  Μαΐου 2014.
2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11888632j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
3. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Eric-Ambler. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. «Google Books» (πολλαπλές γλώσσες) HBNHdYhcSqYC.
5. www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/features/forgotten-authors-no-47-nevil-shute--eric-ambler-1888514.html.
6. (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0001907. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2015.
7. BBC Programme Catalogue. b0078wrw.
8. www.tcm.com/this-month/article/474211%7C112804/A-Night-to-Remember.html.
9. (Αγγλικά) www.acmi.net.au. creators/9672.
10. www.thetalentmanager.co.uk/people/1734/will-innes.
11. www.britannica.com/EBchecked/topic/18916/Eric-Ambler.
12. biography.yourdictionary.com/eric-ambler.
13. www.encyclopedia.com/topic/Eric_Ambler.aspx.
14. edgarawards.com/category-list-best-novel/.
15. www.babelio.com/prix/36/de-la-Litterature-Policiere-Grand-Prix.
16. edgarawards.com/category-list-the-grand-master/.
17. . «britannica.com/biography/Eric-Ambler». 
18. . «authorscalendar.info/eamber». 
19. . «stefanhowald.ch/pdf/en/E_Amblerbook.pdf» (PDF). 
20. . «encyclopedia.com/people/literature-and-arts/english-literature-20th-cent-present-biographies/eric-ambler». 
21. . «nytimes.com/1998/10/24/arts/eric-ambler-thriller-writer-who-elevated-the-genre-to-literature-is-dead-at-89». 
22. . «ericamblerbooks.com/biography/». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2024. 
23. . «politeianet.gr/sygrafeas/ambler-eric». 
24. . «politeianet.gr/books/ambler-eric-agra-i-maska-tou-dimitriou». 
25. . «biblionet.gr/Έρικ Άμπλερ».